طراحی داخلی آشپزخانه محلی زاغه نشین در تراس داکوستا

[Behtina]

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]فصلنامه همشهری معماری: رشد شتابان شهرنشینی و امواج شدید مهاجران که از همه جای جهان به سمت مراکز توسعه یافته تر راهی می شوند، پدیده ای است که در همه جای دنیا به بروز پدیده هایی چون حاشیه نشینی و ایجاد محلات ناکارآمد شهری می انجامد. در میان رویکردهای مختلف برای حل مشکلات این محلات، رویکرد محله گرایی و توسعه اجتماع محور موفقیت های بیشتری کسب کرده است. تراس داکوستا3 در حاشیه شهر لیسبون نمونه ای از همان محلات ناکارآمد فقیرنشین است و طرح آشپزخانه محلی آن هم نمونه ای از مداخلات مثبتی است که بر مبنای محله گرایی و توسعه اجتماع محور صورت گرفته است.

تراس دوکوستا در منطقه ساحلی کوستا دا کاپاریسا4 قرار دارد. طی سال ها ساکنان تراس داکوستا خانه های خود را در میان زمین های کشاورزی با صفحات فلز، تکه های چوب، آجر، سیمان و هر چیز دم دست دیگر می ساخته اند. این محله تاریخچه طولانی ندارد و برخی ساکنان می گویند سی سال در آن زندگی کرده اند. نقشه های هوایی سال 2001 میلادی گروهی خانه را که محله ای تشکیل داده اند، نشان می دهد.[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)] [/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)] [/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]می توان سرعت گسترش مرزهای این محله فقیرنشین را در این نقشه ها دید. اینجا به راستی منطقه ای منزوی و مخفی است. «آتلیه ماب» از طریق کارگاه «نوتراکوستا5» با همکاری دانشکده معماری و «مرکز پژوهش های معماری، شهری و منطقه ای» دانشگاه UAL6 توانست با این محله 500 نفره کار کند. پس از آن، این آتلیه با نمایندگان، پژوهشگران و مردم منطقه وارد گفتگو شدت و با شرکت در فرایند اولین انتخاباتِ کمیسیون محله، جلسات متعددی با شهرداری و ساکنان برگزار کرد.

در نهایت مردم به این نتیجه رسیدند که وجود یک آشپزخانه محلی به بهبود وضعیت زندگی آنها کمک شایانی خواهد کرد؛ پس احداث آن را در اولویت قرار دادند؛ آشپزخانه ای که همه بتوانند از آن استفاده کنند و ابتدایی ترین خدمات را برای ساکنان فراهم آورد.[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)] [/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]مکانی مشترک که همه در نگهداری از آن سهیم باشند: آتشگاه محله، خانه محله، جایی محفوظ و مملو از صمیمیت و دوستی. پروژه به کمک ساکنان، کمیسیون محله، همکاری آتلیه ماب و «پروژه حلبی آباد» با شهرداری المادا، همچنین کمک های اساسی موسسه Calouste Gulbenkian، اجرا و در دسامبر سال 2014 میلادی افتتاح شد. مصالح اصلی این پروژه چوب بوده که از پروژه های پیشین آتلیه ماب، کمک های دوستان و کمک های محلی تامین شده است.[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)] [/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

سازه آشپزخانه شامل خرپاهای بسیار ساده ای است تا افراد محلی نیز بتوانند در ساخت آن سهیم باشند؛ به امید که به تنهایی باز هم چنین پروژه هایی را اجرا کنند.

فاز اول پروژه در مارس 2014 شروع شد و پس از دو هفته به پایان رسید. در این مرحله چندین جلسه برگزار شد تا افراد تجربیات و دانش خود را به اشتراک بگذارند. در این مرحله آب به وسیله شهرداری به این محل لوله کشی شد. پس از جمع آوری سرمایه لازم، فاز دوم پروژه در آگوست 2014 آغاز شد. با کمک محلی ها و داوطلبانی از سراسر اروپا فاز دوم در عرض سه هفته به پایان رسید.[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)] [/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]در این مرحله سازه آشپزخانه به همراه فضای لازم برای صرف غذا، فضای لازم برای شستن لباس، فضایی چند عملکردی و یک باربیکیو ساخته شد. در فاز سوم پوشش سقف ها کامل و مبلمان داخلی ساخته شد و در نهایت روند رسیدگی به جزییات پروژه کاملا به پایان رسید.[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)] [/BCOLOR]​

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

[/BCOLOR]​

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)] [/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]تراس دوکوستا منطقه ای منزوی است که خیلی از مردم حتی نمی دانند وجود دارد. بیشتر خانواده ها بیرون از خانه روی منقل غذا می پزند؛ روندی که برای جایی که دسترسی به آب در آن محدود است، می تواند فاجعه بار باشد. نبود فضایی اجتماعی نیز مشکل مهمی بوده که باید به سرعت حل می شده است.[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)] [/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]در این محله هیچ جایی نبوده که در آن محلی ها معاشرت کنند یا بچه ها بازی کنند؛ مسئله ای که با توجه به این که بسیاری از کودکان به مدرسه نمی روند و همه روز را در همین منطقه می گذرانند، در واقع یک معضل است. شهرداری برای کمک به چنین جاهایی بودجه لازم را ندارد و گاهی هم توجهی نمی کند. اجرای پروژه هایی چون آشپزخانه محلی تراس دوکوستا می تواند راه حلی ارزان ولی موقت برای غلبه بر مشکلات این محلات باشد.[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)] [/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

​

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)] [/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]پروژه حلبی آباد، آلمادا، پرتغال2
معمار: آتلیه ماب و کولکنیوو وِر هاوس
گردآوری و برگردانِ امین خان آبادی [/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]
پی نوشت

1. Community Kitchen of Terras da Costa
2. Projecto Warehouse (shantytown)
3. Terras da Costa
4. Costa da Caparica
5. Noutra Costa
6. Universidade Autonoma de Lisboa[/BCOLOR]​