((امير كبير)) بزرگمرد تاريخ ايران

[یوتاب درخشنده]

يكي از بزرگترين رجال سياسي ايران ميرزا تقي خان معروف به امير نظام است. پدرش آشپز ميرزا ابوالقاسم قائم مقام بوده و با اين حال آن مرد بزرگ توانست خود را به اوج عزت برساند و اول شخص مملكت گردد

اميركبير در معاهده ي دوم ارزنه الروم نماينده ايران بود (اين معاهده بين ايران و عثماني امضا شد).

روبرت كرزن در كتاب خود مينويسد: بين نمايندگان تركيه و ايران و انگلستان و روسيه آنكه بيش از همه جلب توجه مينمود و شخصيتش را با ديگران مقايسه نميتوان كرد ميرزا تقي خان (اميركبير) است

پس از مرگ محمد شاه اميركبير وسايل برگشت ناصرالدين شاه را از تبريز به تهران فراهم كرد و بقدري لياقت به خرج داد كه در راه ملقب به اميرنظام گشت و پس از رسيدن به تهران منصب صدارت يافت و كليه امور مملكت در دست او قرار گرفت

امير كبير راز پيشرفت اروپا و ملل غرب را به خوبي ميدانست و با هوش و فراست و پشت كار فوق العاده ي خود در صدد برآمد خرابيهاي ايام شاهان قبلي (به خصوص محمد شاه و فتحعليشاه ) را جبران نمايد كه اگر روزگار مهلتش ميداد و اين مرد بزرگ با خيانت درباريان به هلاكت نميرسيد به مقصود خود نائل ميگشت و دوره ي عظمت ايران فرا ميرسيد ولي افسوس كه رشته ي حياتش به زودي قطع شد و نقشه اصلاحاتش ناتمام ماند

با همه اين احوال در قليل مدتي كه زمام امور در كف با كفايت او بود بنيان و اساس محكم نهاد و كار هاي بزرگ و سودمندي كرد كه خلاصه آنها از اين قرار است:

1- افزودن قدرت مركزي وكاستن نفوذ امرا و اعيان و روحانيون ( در پيشرفت اين مقصود به قدري جديت نمود كه حتي بست نشستن را كه از امور عادي ان عصر بود موقوف كرد)

2- ايجاد امنيت در سرتاسر مملكت و سركوبي ياغيان

3- پاداش خادم و مجازات خائن بدون مراعات مقام يا اصل و نسب او

4-گسترش عدالت و جلوگيري از تعدي حاكمان و گرفتن رشوه

5-تعادل بودجه مملكت كه قبل از او به واسطه اهمال حاج ميرزا آقاسي مخارج كشور دو كرور بر عايدات فزوني داشت

6-تنظيم و ترتيب لشكر كه با تجهيزات كامل در هر موقع حاضر به كارزار باشد

7- توسعه معارف و بيدار كردن ملت براي مثال تشويق محصلين به فراگرفتن علوم جديد و تاسيس دارالفنون و انتشار روزنامه است

8-اصلاح و ترميم راه ها و جاده ها

9- حفظ شوكت و استقلال مملكت با مراعات روابط دوستانه با ساير دولت ها

به طور كلي ميرزا تقي خان پايه اصلاحات متيني نهاد ولي جاي شك نيست كه بسياري از بزرگان و اعيان دشمن جاني او گشتند و مخصوصا ميرزا اقا خان اعتمادالدوله كه آرزوي صدارت را داشت باطنا اقداماتي بر عليه او مينمود

سرانجام ناصرالدين شاه با اعتقادي كه به كفايت و درايت او داشت وي را به فين كاشان تبعيد نمود و بعد از چهل روز امر به كشتنش داد گرچه بعد از اين كرده پشيمان شد و حتي گويند كه از خبر قتل او بگريست ولي پشيماني سودي نبخشيد و ايران از وجود چنين مصلح بزرگي محروم گشت