باز طراحی جامعه ای تاب آور بر بنیاد نظام آموزشی جمعیت هلال احمر

[یوتاب درخشنده]

ماموریت های راهبردی معاونت نوبنیاد آموزش، پژوهش وفناوری جمعیت هلال احمر؛

سرآغاز نهضت پیشگیری برای نیل به جامعه ای تاب آور تر

سرپرست معاونت آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال احمر استان هرمزگان

سانحه خیزی کشورمان و قرار داشتن در میان ده کشور نخست سانحه خیز جهان از یکسو و پیامدهای زیانبار انسانی و اقتصادی سوانح-که در کشورهای در حال توسعه با توجه به آسیب پذیری های بالا با بلعیدن بخش قابل توجهی از تولید ناخالص ملی برای پاسخگویی و بازسازی، اقتصاد و روند توسعه ملی را متاثر می تواند ساخت- از دیگرسو، توجه بنیادین به بازنگری در ساختار و فرآیند مدیریت بحران مبتنی بر تجارب ارزنده و درس های آموخته شده از سوانح به وقوع پیوسته تا به اکنون را اجتناب ناپذیرنموده است. پایین بودن وزن پیشگیری به عنوان مرحله قبل از وقوع در مدل توسعه و ساختار و فرآیند مدیریت بحران در کشور ما، ضمن ناکاستن از آسیب پذیری ها در زمینه های مختلف، هزینه مدیریت بحران را با توجه به فربهی پاسخگویی به عنوان مرحله پس از وقوع، افزایش داده است. بازکاوی درس های آموخته از سوانح بزرگ به وقوع پیوسته تاکنون نیز مبین آن است که ضعف راهبردهای پیشگیرانه، سازمان مدیریت بحران و سایر نهادهای عضو دخیل در فرآیند مدیریت بحران را با یک پاسخگویی و جبران سنگین و پرهزینه مواجه نموده است. نحیف بودن پیشگیری چه در سطح ساختاری و چه در سطح فرآیندی، آسیب پذیری ها را در سطوح وابعاد مختلف شدت بخشیده و به همان نسبت فشار و هزینه مرحله پاسخگویی را مضاعف نموده است. با تقویت پیشگیری چه در سطح سازه ای و سخت افزاری و چه در سطوح انسانی و نرم افزاری، به موازات کاهش میانگین آسیب پذیری ها، میانگین آمادگی جامعه در سطوح مختلف ارتقاء یافته و از این رهاورد، پاسخگویی به سوانح به مراتب کم هزینه تر و کم فشارتر و بازه زمانی آن نیز کوتاه تر خواهد شد. با توجه به شرایط اقتصادی کشور و ضرورت صرف بهینه منابع ملی با در نظر داشت اصول اقتصاد مقاومتی مورد تاکید مقام معظم رهبری، ادامه روند فعلی قابل دفاع نبوده و گذار از ساختار و فرآیند مقابله محور و پاسخ سالار فعلی مدیریت بحران به ساختار و فرآیندی پیشگیری محور را اجتناب ناپذیر نموده است. مدیریت بحران برای گذر از وضعیت فعلی و گذار به وضعیت مطلوب پیشگیری محور، نیازمند یک پل استراتژیک است. پیش بینی هوشمندانه و تشکیل معاونت آموزش، پژوهش وفناوری درجمعیت هلال احمر را می توان به مثابه این پل استراتژیک یا بادبان کشتی مدیریت بحران برای آغاز تغییر مسیر آن به سوی ساحل ثبات دانست که با تکمیل و اجرایی شدن نقش آفرینی آن، با رشد مرحله پیشگیری، آسیب پذیری ها در سطوح وابعاد مختلف رو به کاهش خواهد گذاشت. این البته به معنای توقف و تقلیل آمادگی های پاسخگویانه نبوده بلکه آغاز رشد تکمیلی و تکاملی مرحله پیشگیری در ساختار و فرایند مدیریت بحران و رسیدن چرخه مدیریت بحران به تعادلی طبیعی می باشد. تعادلی که در حال حاضر به دلیل فربهی مرحله پاسخگویی و نحیفی مرحله پیشگیری، تامین نمی تواند گشت. با این منطق، تشکیل معاونت نوبنیاد آموزش، پژوهش و فناوری مبتنی بر تجارب پیشین را می توان و باید یک تصمیم راهبردی ارزنده برای گذار مدیریت بحران به تعادلی پایا دانست. این تعادل مترادف با کاهش آسیب پذیری ها و ارتقاء تاب آوری جامعه در ابعاد و لایه های مختلف سازه ای و غیر سازه ای خواهد بود. آمادگی افزایی شهروندان و جامعه یکی از کارکردهای نظام آموزشی جمعیت هلال احمر خواهد بود که پیامدهای ناسازنده سوانح را فرو خواهد کاست. با این اوصاف، در این شرایط، تسهیل استقرار و آغازبکار عملیاتی این معاونت و فراگیر شدن ماموریت های آن یکی از اولویت های مهم فعلی فرا روی جمعیت هلال احمر بوده که نیازمند همراهی همه ارکان جمعیت هلال احمر به عنوان گسترده ترین نهاد عمومی عام المنفعه غیر دولتی کشور می باشد. با در نظر داشت مسئولیت جمعیت هلال احمر به عنوان مسئول کارگروه آموزش همگانی سازمان مدیریت بحران، با ظرفیت معاونت آموزش، پژوهش و فناوری، این جمعیت می تواند آغازگر نهضت ارتقاء پیشگیری و راهبردهای پیشگیرانه در جامعه و ساختار و فرآیند مدیریت بحران باشد. نهضتی که می تواند با کاهش آسیب پذیری و ارتقاء تاب آوری جامعه، با کاهش تخریب و تلفات و پیامدهای زیانبار سوانح، زمینه صرفه جویی در منابع و در نتیجه توسعه رفاه ملی را فراهم آورد. در این منطق، تخصیص منابع مالی برای تحقق ماموریت های آموزشی جمعیت هلال احمر نه تنها هزینه نبوده که یک سرمایه گذاری مطمئن و پایدار برای توسعه جامعه می باشد. در این راستا، پیش بینی و تخصیص منابع مالی و اعتبارات مورد نیاز برای تحقق ماموریت های سترگ معاونت آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال احمر، یکی از لوازم و پیش نیازهای مهم موفقیت جمعیت هلال احمر در تحقق بخشی به یکی از مهمترین ماموریت های پیشگیرانه و آمادگی بخش آن می باشد که نیازمند توجه از سوی نهادهای متولی از جمله مجلس و دولت می باشد. هر گونه و هر روز تاخیر در تکمیل و آغاز بکار معاونت راهبردی آموزش، پژوهش و فناوری جمعیت هلال احمر بمعنای تاخیر در آغاز نهضت پیشگیری موثر و آمادگی اثربخش جامعه در برابر مخاطرات و تهدیدات روز افزون و بالطبع تداوم و افزایش آسیب پذیری جامعه می باشد. بنا بر این همگان می توانیم با درک اولویت و اهمیت این موضوع حیاتی و تصمیم تاریخی تشکیل معاونت آموزش، پژوهش و فناوری در جمعیت هلال احمر و همگامی، همراهی و مشارکت همه جانبه برای تحقق و تکمیل و تکامل آن، سهم خویش در آفرینش یکی دیگر از نقاط عطف تاریخی در دوران معاصر این گسترده ترین تشکیلات مردم نهاد کشور و تاب آور سازی جامعه ای که به نسل آینده می خواهیم سپرد را ادا نماییم.