Behtina
کاربر نگاه دانلود
- عضویت
- 2015/11/08
- ارسالی ها
- 22,523
- امتیاز واکنش
- 65,135
- امتیاز
- 1,290
نقد نمایش شایعه اثر ژان میشل ریب با طراحی و کارگردانی «داریوش مؤدبیان»
ترکیبی زیبا از کمدی و درام
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]ترکیبی زیبا از کمدی و درام
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]
[/BCOLOR]
حسن پارسایی:اگر نمایشنامه نویس بتواند موضوعی ساده را چنان به پردازش درآورد که از بطن آن داده هائی نامتعارف و حتا متناقض و پارادوکسیکال بیرون آید ونهایتأ اثرش با تأکید برهمین تناقضات ،خصوصیت وشاکله ای کمیک یاغیرکمیک به خود بگیرد،موفق است و ویژگی های ساختاری ومحتوائی متن، معمولأ بر اجرای اثر هم تأثیر مستقیم و بی واسطه ای خواهد گذاشت.
[/BCOLOR]نمایش " شایعه " به نویسندگی "ژان میشل ریب" و با طراحی و کارگردانی"داریوش مؤدبیان" که هم اکنون درسالن"خانه - موزه انتظامی" اجرا می شود ، چنین شاخصه هائی دارد؛ "ژان میشل ریب " یک موقعیت بسیار معمولی را که عبارت از رو به رو شدن نوبتی و مرحله بندی شده تعدادی از افراد جامعه است و با موضوع ساده ای آغاز می شود ، نشان می دهد . او با تأکید بر میل مفرط این افراد به روائی کردن موضوع و دامن زدن به ذهنیات و استنباط های شخصی شان ، موضوع ساده مربوط به این موقعیت بسیار معمولی را از طریق " زبان به زبان شدن " چنان داستانی می کند و بسط می دهد که عملأ با اشاره به قتل یک پیرزن ، به "داستان جنائی" اولیه ای تبدیل می شود. سپس به قرینه این جنایت مجازی و شایعه آمیز و اساسأ در رابـ ـطه با آن ، جنایتی واقعی هم رُخ می دهد و نمایش " شایعه " ، به یک "کمدی درام جنائی" تغییر پیدا می کند.ژانر کمیک و ترکیبی این نمایش بیشتر از جنس"کمدی کلامی" است.
در نمایش "شایعه" با طراحی و کارگردانی " داریوش مؤدبیان " چهار ویژگی قابل تأمل وجود دارد: اول این که پرسوناژهای شایعه ساز، دائم می خواهند ذهنیات و توانمندی های نمایشی و خلاقانه خود را در رابـ ـطه با " شاخ و برگ دادن " به موضوعی بسیار ساده ، به اثبات برسانند وازاین طریق توسط دیگران دیده شوند وجایگاه پیدا کنند والبته همین اتفاق هم می افتد وحتا مورد توجه رسانه ها قرار می گیرند وبا آن ها مصاحبه هم می شود و همه چیز انتشارمی یابد؛ یعنی خود رسانه ها هم به دامن زدن به شایعه کمک می کنند،چون می خواهند گزارشی"هرچه مهیج تر" برای خوانندگانشان تدارک ببینند تا کسب وکارشان رونق بگیرد. دوم آن که،با شکل گیری تدریجی شایعه مورد نظر ، عملأ و به طورضمنی تعریف بسیارهنرمندانه و هوشمندانه ای از" داستان" و شیوه شکل گیری آن ارائه می شود مبنی بر این که : می توان شکل گیری یک "داستان" را به طور گروهی و یا توسط چند گروه به سرانجام رساند . ضمنأ لـ*ـذت داستان گوئی را هم به تجربه می گذارد.نکته سوم آن است که پرسوناژها هنگام شایعه سازی و رساندن موضوع به شاکله ای داستانی وحتا " ژانر"ی کردن این داستان به" داستان جنائی"، بازی وبازیگری هم دارند؛ آن ها بازیگران داستانی نمایشی می شوند که خودشان لحظه به لحظه آن را ساخته اند.نکته چهارم، تأکید زیبائی شناختی نویسنده بر روند زیبا وهمزمان متناقض کارکرد عنصر" تخیل" است که همه چیز نمایش" شایعه " از آن نشأت می گیرد.
پرسوناژهاعملأ "خود غایت"اند؛ یعنی غایت ذهنی وعاطفی شان را در خود جستجو می کنند ومی بینند. به همین دلیل هم است که با اختیارمندی وآزادی کامل روح، روان، ذهن و بیان، هرطورو هراندازه که تخیلشان راه می دهد ، موضوع را بسط می دهند و داستانی می کنند و حتا درعمل می کوشند آن را به نمایش هم بگذارند؛ درنتیجه،"داستان کمیک وجنائی" آنان که در اصل یک " شایعه " است ، به طرز پارادوکسیکال و کمیکی ، تعریفی هم برای شیوه شکل گیری متن و اجرای نمایش می شود و اجرای نمایش" شایعه " عملأ بر روی صحنه به صورت " نمایش در نمایش " درمی آید ؛ ضمنأ چون داستان نمایش حین ارجاع به واقعیت ها به طورهمزمان با آن ها منافات دارد، اساسأ به شکل یک " شایعه نمایشی " تعریف می شود .
کارگردانی و میزانسن دهی ها به تناسب خود موضوع نمایش و هم ارز با آن ساده ، و طراحی هم متکی به چند المان حاشیه ای و جنبی است ؛ این ترفند "داریوش مؤدبیان" سبب شده که صحنه شلوغ نشود و برجستگی موضوع نمایش کمرنگ جلوه نکند . ضمنأ در فضای صحنه محدود و کوچک سالن " خانه - موزه انتظامی"امکان مانورهای حرکتی لازم هم برای بازیگران وجود داشته باشد.او درهدایت و شکل دهی بازی بازیگران بسیارموفق است .
بازیگران با توجه به تفاوت هائی که نقش هایشان برایشان ایجاد کرده،همگی خوب و زیبا بازی می کنند: درکل ، آن بازیگرانی که مدت بیشتری در صحنه می مانند و در روایت ماجرا سهم بیشتری دارند، بازی های زیباتری ارائه می دهند .
موسیقی زنده نمایش که هنرمندانه و با مهارت توسط یک نفر، با ادوات گوناگون و گاهی همزمان اجرا می شود، خیلی به ریتم و ضرباهنگ نمایش کمک کرده است؛ این نوازنده درحقیقت به کمک موسیقی بر حرکات بازیگران واجرای نمایش تأثیر گذاشته وبه نوعی" دستیار کارگردان " به حساب می آید . استفاده تأویل دار ازعینک های رنگارنگ وشبکه دار،" نشانه "ای برای ذهنی کردن و تشخص دادن به نوع نگاه و نیز تأکید بر" گمانه زائی" اذهان پرسوناژ هاست.
ابتکاروهوشمندی"داریوش مؤدبیان" درانتخاب نمایشنامه" شایعه" ، اثر"ژان میشل ریب" وتلاش برای هم ارز نمودن اجرا با متن ، سبب شده که زیبائی و جذابیت نمایش "شایعه" افزون باشد. این نمایش درآغاز"سهل" و ساده به نظرمی رسد، اما در پایان "سهل ممتنع "است: در پس ظاهر و لعاب ژانر کمیک اش ، داده ها و داشته های ساختاری و محتوائی جدی و هنرمندانه یک " درام " هم نهفته است .
در نمایش "شایعه" با طراحی و کارگردانی " داریوش مؤدبیان " چهار ویژگی قابل تأمل وجود دارد: اول این که پرسوناژهای شایعه ساز، دائم می خواهند ذهنیات و توانمندی های نمایشی و خلاقانه خود را در رابـ ـطه با " شاخ و برگ دادن " به موضوعی بسیار ساده ، به اثبات برسانند وازاین طریق توسط دیگران دیده شوند وجایگاه پیدا کنند والبته همین اتفاق هم می افتد وحتا مورد توجه رسانه ها قرار می گیرند وبا آن ها مصاحبه هم می شود و همه چیز انتشارمی یابد؛ یعنی خود رسانه ها هم به دامن زدن به شایعه کمک می کنند،چون می خواهند گزارشی"هرچه مهیج تر" برای خوانندگانشان تدارک ببینند تا کسب وکارشان رونق بگیرد. دوم آن که،با شکل گیری تدریجی شایعه مورد نظر ، عملأ و به طورضمنی تعریف بسیارهنرمندانه و هوشمندانه ای از" داستان" و شیوه شکل گیری آن ارائه می شود مبنی بر این که : می توان شکل گیری یک "داستان" را به طور گروهی و یا توسط چند گروه به سرانجام رساند . ضمنأ لـ*ـذت داستان گوئی را هم به تجربه می گذارد.نکته سوم آن است که پرسوناژها هنگام شایعه سازی و رساندن موضوع به شاکله ای داستانی وحتا " ژانر"ی کردن این داستان به" داستان جنائی"، بازی وبازیگری هم دارند؛ آن ها بازیگران داستانی نمایشی می شوند که خودشان لحظه به لحظه آن را ساخته اند.نکته چهارم، تأکید زیبائی شناختی نویسنده بر روند زیبا وهمزمان متناقض کارکرد عنصر" تخیل" است که همه چیز نمایش" شایعه " از آن نشأت می گیرد.
پرسوناژهاعملأ "خود غایت"اند؛ یعنی غایت ذهنی وعاطفی شان را در خود جستجو می کنند ومی بینند. به همین دلیل هم است که با اختیارمندی وآزادی کامل روح، روان، ذهن و بیان، هرطورو هراندازه که تخیلشان راه می دهد ، موضوع را بسط می دهند و داستانی می کنند و حتا درعمل می کوشند آن را به نمایش هم بگذارند؛ درنتیجه،"داستان کمیک وجنائی" آنان که در اصل یک " شایعه " است ، به طرز پارادوکسیکال و کمیکی ، تعریفی هم برای شیوه شکل گیری متن و اجرای نمایش می شود و اجرای نمایش" شایعه " عملأ بر روی صحنه به صورت " نمایش در نمایش " درمی آید ؛ ضمنأ چون داستان نمایش حین ارجاع به واقعیت ها به طورهمزمان با آن ها منافات دارد، اساسأ به شکل یک " شایعه نمایشی " تعریف می شود .
کارگردانی و میزانسن دهی ها به تناسب خود موضوع نمایش و هم ارز با آن ساده ، و طراحی هم متکی به چند المان حاشیه ای و جنبی است ؛ این ترفند "داریوش مؤدبیان" سبب شده که صحنه شلوغ نشود و برجستگی موضوع نمایش کمرنگ جلوه نکند . ضمنأ در فضای صحنه محدود و کوچک سالن " خانه - موزه انتظامی"امکان مانورهای حرکتی لازم هم برای بازیگران وجود داشته باشد.او درهدایت و شکل دهی بازی بازیگران بسیارموفق است .
بازیگران با توجه به تفاوت هائی که نقش هایشان برایشان ایجاد کرده،همگی خوب و زیبا بازی می کنند: درکل ، آن بازیگرانی که مدت بیشتری در صحنه می مانند و در روایت ماجرا سهم بیشتری دارند، بازی های زیباتری ارائه می دهند .
موسیقی زنده نمایش که هنرمندانه و با مهارت توسط یک نفر، با ادوات گوناگون و گاهی همزمان اجرا می شود، خیلی به ریتم و ضرباهنگ نمایش کمک کرده است؛ این نوازنده درحقیقت به کمک موسیقی بر حرکات بازیگران واجرای نمایش تأثیر گذاشته وبه نوعی" دستیار کارگردان " به حساب می آید . استفاده تأویل دار ازعینک های رنگارنگ وشبکه دار،" نشانه "ای برای ذهنی کردن و تشخص دادن به نوع نگاه و نیز تأکید بر" گمانه زائی" اذهان پرسوناژ هاست.
ابتکاروهوشمندی"داریوش مؤدبیان" درانتخاب نمایشنامه" شایعه" ، اثر"ژان میشل ریب" وتلاش برای هم ارز نمودن اجرا با متن ، سبب شده که زیبائی و جذابیت نمایش "شایعه" افزون باشد. این نمایش درآغاز"سهل" و ساده به نظرمی رسد، اما در پایان "سهل ممتنع "است: در پس ظاهر و لعاب ژانر کمیک اش ، داده ها و داشته های ساختاری و محتوائی جدی و هنرمندانه یک " درام " هم نهفته است .
