Behtina
کاربر نگاه دانلود
- عضویت
- 2015/11/08
- ارسالی ها
- 22,523
- امتیاز واکنش
- 65,135
- امتیاز
- 1,290
مهرداد رایانی مخصوص دبیر سمینار «تئاتر و ظرفیت‌های بخش غیردولتی»:
جای تأسف است که مراکز علمی به این پژوهش‌ها توجهی نمی‌کنند
مهرداد رایانی مخصوص 2
مهرداد رایانی مخصوص 3
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]جای تأسف است که مراکز علمی به این پژوهش‌ها توجهی نمی‌کنند
مهرداد رایانی مخصوص 2
مهرداد رایانی مخصوص 3
ایران تئاتر-عباس عبدالعلی‌زاده: سمینار تئاتر و ظرفیت‌های بخش خصوصی از ۱۵ اسفند برگزار می‌شود. با دکتر مهرداد رایانی مخصوص دبیر این سمینار درباره اهمیت برگزاری سمینار و نیاز به نهضت ترجمه و کمبود پژوهش در مباحث میان‌رشته‌ای در این حوزه گفت‌وگو کردیم.
[/BCOLOR]به خاطر دارم سمینار« تئاتر خصوصی» را هم یک‌بار برگزار کرده بودید. البته بین‌المللی نبود؟
بله. یک سمینار در سال 1387 درباره این موضوع برگزار شد که من دبیر آن بودم.
ادامه پیدا نکرد؟
قرار نبود ادامه داشته باشد. در سال 84 که به مرکز هنرهای نمایشی آمدم به‌عنوان مدیر انتشارات و پژوهش در این بخش چهار سمینار طراحی‌شده بود که یکی از آن‌ها مربوط به تئاتر خصوصی بود. این سمینار داخلی بود و چند مقاله خارجی هم حضور داشت. این سمینار قبل از جشنواره تئاتر فجر آن سال بود که در دو روز برگزار شد و سه میزگرد هم داشت. از مقالات این سمینار یک کتاب هم منتشر شد.
این میزگردها با چه کیفیتی برگزار شد؟
سه میزگرد با سه حوزه مختلف بود. دریکی از آن‌ها آقایان کامیابی مسک و فناییان حضور داشتند. در یک میزگرد دیگر آقایان سلیمی و پارسایی بودند و میزگرد سوم راهم با حضور آقای یعقوبی و خانم سهیلا نجم برگزار کردیم.
این دوره از سمینار به‌صورت بین‌المللی برگزار می‌شود و آن‌طور که اعلام‌شده از 14 کشور مقالاتی برای حضور در سمینار ارسال‌شده است. به نظر می‌رسد با توجه به تجربه جهانی در این حوزه آن چیزی که بیش‌ازپیش برای رشد تئاتر خصوصی لازم است. راه‌اندازی یک نهضت ترجمه برای ورود تجربه‌های جهانی با نگاه به پتانسیل ایرانی است؟
یکی از دلایل ما برای بین‌المللی کردن این سمینار این بود که بتوانیم از نمونه‌ها و تجربه‌های خارجی نیز استفاده کنیم. البته هر کشوری مقتضیات خاص خودش را دارد بنابراین باید این الگوها را برای به‌کارگیری در کشور آداپته کنیم. درواقع این‌ها الگویی برای پی‌ریزی بهبود شرایط تئاتر خصوصی در کشور می‌شود اما باید با شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیـاس*ـی کشورمان از آن‌ها بهره‌برداری شود.
میزان مشارکت بین‌المللی در این سمینار چگونه بوده؟
الآن 14 سخنران خارجی از 12 کشور در این سمینار شرکت خواهند کرد. 17 سخنران ایرانی و 8 پنل میزگرد خواهیم داشت. سخنرانی‌ها و میزگردها هریک موضوعات متنوعی را بررسی می‌کنند. این سمینار 6 محور اصلی دارد که در فراخوان به آن اشاره کردیم. برای هر موضوع یک میزگرد طراحی‌شده و دو میزگرد دیگر هم به آن افزوده‌شده است. تمام مقالات نیز در حول همین 6 محور اصلی است.
اولین محور ضرورت‌ها، قوانین، فرصت‌ها و موانع در بخش غیردولتی تئاتر است و درواقع همه تعاریف در این بخش است؟
ما یک فرایندی در بحث فعالیت‌های تئاتر کشور داریم. در این حوزه عناوین، واژه‌ها و اصطلاحاتی وجود دارد که گاهی باهم مخلوط هم شده است. برخی از این واژه عبارتند از تئاتر مستقل، تئاتر خصوصی، تئاتر دولتی، تئاتر غیردولتی، تئاتر آزاد و ... که هرکدام از این واژه‌ها در حوزه تئاتر دارند تعریف خاص خودشان را در طول زمان در فرهنگ فارسی پیدا می‌کنند.
بعضی از این اصطلاحات معادل خارجی هم دارد مثلاً وقتی از تئاتر خصوصی حرف می‌زنیم میگوییم Private Theatre یا تئاتر مستقل را Independent Theatre میگوییم تئاتر غیردولتی را Non-governmental theater میگوییم تئاتر آزاد ما Commercial theater است این اصطلاحات درجاهایی باهم مرز مشترک دارند یکجاهایی از هم دور می‌شوند. علاوه بر این هرکدام از این‌ها یک مقتضیات و بده بستان‌ها و مجموعه قوانین خاص خودشان رادارند؛ یعنی وقتی تئاتر دولتی می‌خواهد درجایی شکل بگیرد به لحاظ محتوا، شکل و بودجه ویژگی‌هایی دارد. همین تئاتر اگر بخواهد به‌صورت خصوصی بشود شرایط دیگری خواهد داشت و تئاتر آزاد آن نیز شرایط خاص خودش را می‌طلبد؛ اما همه این‌ها یک شباهت‌هایی هم باهم دارند و نتیجه آن نیز یکی است یعنی قرار است یک نمایش به اجرا دربیاید.
ضرورت برگزاری این سمینار چیست؟ آیا رشد و توسعه سریع تئاتر خصوصی عامل اصلی است؟
در طول اتفاقات متفاوت، تئاتر ایران شکل‌گرفته بعضی از آن‌ها در دهه اخیر شتاب پیداکرده مثل تئاتر خصوصی یا تئاتر مستقل. در این حوزه تعداد متقاضیان، تعداد تماشاخانه‌ها و تعداد افرادی که در تئاتر خصوصی فعالیت می‌کنند افزایش پیداکرده. این افزایش نیازمند زیرساخت‌هایی است. این زیرساخت‌ها هم به لحاظ معرفی خود زیرساخت‌ها، قوانین و تبیین خودشان است و هم اینکه چه تفاوت‌هایی دارند، چه بحث‌هایی دارند، چه کمبودها و نقصان‌هایی دارند و رابـ ـطه این‌ها باهم چگونه باید باشد. رابـ ـطه آن‌ها با وزارت ارشاد و بدنه دولتی چگونه باید باشد؟ هر پدیده جدیدی که به وجود می‌آید با خودش یک سری مسائل می‌آورد. مثلاً وقتی کامپیوتر آمد با خودش تعدادی واژه و تعدادی شغل آورد. عین همین قضیه باید برای تمام واژه‌های تئاتر خصوصی به وجود بیاید. بخشی از آن به‌صورت خودکار انجام می‌شود. اگر بخواهیم این کار در یک ریل‌گذاری خوب انجام بگیرد لازم است بنیادهای فکری و پژوهشی کافی و وافی داشته باشد.
یکی از کارهایی که می‌تواند به این حوزه کمک کند پژوهش است. پژوهش کردن در این حوزه‌ها و انتشار و تولید علم در این زمینه مفید است. این‌ها می‌تواند در قالب کتاب، سخنرانی، مقاله، میزگرد تحقق پیدا کند. ما احساس کردیم چرخ تئاتر خصوصی و مستقل نسبت به سال‌های گذشته دارد سریع‌تر می‌چرخد. تعداد متقاضیان که دارند تئاتر خصوصی احداث و راه‌اندازی می‌کنند و تعداد علاقه‌مندانی که در این تئاترها حضور پیدا می‌کنند و نمایش اجرا می‌کنند یا فعالیت‌های جنبی دیگری مثل نمایشنامه خوانی، سخنرانی، کارگاه‌های مختلف و ... فعالیت‌هایی که در دو بخش تئاتر خصوصی و مستقل در حال انجام است باعث شده ما به این نکته توجه کنیم و سمینار آن را شکل بدهیم تا بتوانیم صداهای مختلف از افراد داخل و خارج از تئاتر را بشنویم. پس بخش اعظم صداهایی که در این سمینار شنیده خواهد شد مربوط به هنرمندان و پژوهشگران تئاتر و بخش دیگر مربوط به سیاست‌گذاران یا کمک‌کنندگان است.
آیا اکنون تئاتر خصوصی یا تئاتر مستقل و انواع تئاتری که به آن‌ها اشاره کردید تعریف مدون و مشخصی پیداکرده؟
این تعاریف هم‌اکنون محدود و در حد افراد است. هنوز هیچ‌یک از این تعاریف به یک نسخه کامل، جامع‌ومانع تبدیل نشده است؛ زیرا این‌ها همه در حال شدن هستند. هنوز کاملاً شکل نگرفته به همین دلیل حتی گاهی اهل‌فن برای نام‌گذاری برخی از آن‌ها باهم اختلاف دارند. ما هنوز در تعریف دو واژه «تئاتر» و «نمایش» هم به یک تعریف واحد نرسیدیم. یکی از راه‌ها برای رسیدن به تعریف مشترک این است که در این سمینارها شرکت کنیم و بحث‌های خود را در پانل‌های مختلف مطرح کنیم. گپ و گفتگو، بحث‌وجدل وقتی حول یک موضوعی انجام شود رفته‌رفته آن موضوع تعریف واحد خود را پیداکرده و تثبیت می‌شود.
اکنون تئاتر خصوصی بسیار سریع تراز شکل‌گیری تعاریف و بایدها و نبایدها در حال گسترش است. آیا این گسترش سرعت طبیعی خودش را طی می‌کند و آیا بخش پژوهشی در این حوزه عقب نیست؟
این اتفاق پژوهشی باید از سال‌های 1380 شروع می‌شد. چون از همان سال‌ها دانشجویان و علاقه‌مندان هنرهای نمایشی افزایش پیدا کرد. از این سال نیروی انسانی زیادی تربیت شد. وقتی چنین نیرویی وارد بازار کار شد فضای کار مناسب برای این افراد وجود نداشت بنابراین نیروی کار انباشته شد. اگر از سال 1380 متوسط در هر استان یک یا دو سالن ساخته می‌شد امروز با یک جهش شدید مواجه نبودیم. ما سالیانه حدود 1300 دانشجو از مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای رشته‌های مختلف نمایشی فارغ‌التحصیل داریم. 1300 دانشجو به تئاتر و مکانی برای اجرا نیاز دارد بنابراین نیاز به سالن‌های جدید وجود دارد و این سالن‌ها رفته‌رفته افزایش پیدا می‌کند. منظور من این نیست که اتفاقی که الآن می‌افتد درست است یا خیر منظورم آن است که این اتفاق باید می‌افتاد اگر الآن و در سال‌های اخیر با سرعت زیاد احداث سالن‌های تئاتر روبرو شدیم به این دلیل است.
امروز این سمینار در حال برگزاری است و سالن‌های خصوصی در حال راه‌اندازی؛ برای اینکه سرعت محتوا به‌سرعت حرکت تئاتر غیردولتی برسد چه‌کار باید کرد؟
بر اساس تجربه شخصی خودم میگویم که کار برگزاری سمینار علمی در این خصوص روی زمین‌مانده زیرا متولی اصلی برگزاری این سمینارها اداره کل هنرهای نمایشی نیست. کار اداره کل اجرائیات است و بحث‌های پژوهشی ارتباط چندانی با این اداره کل ندارد درحالی‌که ما مراکزی داریم که اساساً کارشان پژوهش است. سؤال اینجاست که دانشگاه‌ها چه‌کار می‌کنند؟ چنین اتفاقاتی درواقع باید در دانشگاه‌ها رخ بدهد و اداره کل هنرهای نمایشی به آن‌ها کمک کند نه اینکه آن‌قدر کار زمین بماند که خودش متولی باشد. بحث آموزش و پژوهش باید در وزارت علوم و در دانشگاه‌ها اتفاق بیافتد و بحث اجرایی به وزارت ارشاد و شهرداری و حوزه هنری و ... محول شود. متأسفانه چون چنین کارهایی روی زمین‌مانده و به دلیل سرعت رشد تئاتر خصوصی نیاز به این مباحث بیشتر شده و اگر رها شود به شرایط مطلوبی نخواهد رسید پس باید به هر طریق به آن شرایط کمک شود.
درواقع شما بیشترین سهم در این خصوص را به پژوهش می‌دهید و جای خالی آن را گوشزد می‌کنید؟
علاقه‌مندانی برای تئاتر خصوصی وجود دارد و این موضوع در حال رشد است. پس لازم بود از همان ابتدای راه بحث‌های پژوهشی در این خصوص پیگیری شود. شما به فضای موسیقی نگاهی بی اندازید. وقتی ممانعت‌هایی به وجود می‌آید موسیقی زیرزمینی شکل می‌گیرد. تئاتر هم با جمعیت سالانه‌ای که به آن افزوده می‌شود مانند آب روان راه حرکت خودش را پیدا می‌کند.
وقتی با این‌چنین پدیده‌هایی روبرو می‌شویم باید برای آن برنامه‌ریزی‌هایی داشته باشیم که متأسفانه برخی دستگاه‌ها نسبت به آن بی‌تفاوت هستند. امیدوار در مراکز متعدد پژوهشی که بر روی مباحث مختلف در تئاتر کار می‌کنند بیایند و روی جنبه‌های مختلف تئاتر خصوصی هم کار کنند. اینکه تئاتر خصوصی چه سازوکاری باید داشته باشد. یا چگونه می‌توانیم نمونه‌های مختلف تئاتر را در تئاتر خصوصی ببینیم. مباحث مختلف حقوقی این حوزه بررسی شود و قوانین آن مشخص شود. جای تأسف است که مراکز علمی به این پژوهش‌ها توجهی نمی‌کنند.
به آن میزان که از پایان‌نامه‌های دانشجویی اطلاع دارید هیچ پژوهش جدی در خصوص تئاتر خصوصی صورت گرفته است؟
پژوهش‌هایی وجود دارد که البته تعداد آن نسبت به نیاز این حوزه بسیار کم است. ما تعدادی از این پژوهش‌ها در همین سمینار معرفی خواهیم کرد. ما فرصتی فراهم می‌کنیم که در آن گفتگو درباره ظرفیت‌های غیردولتی شکل بگیرد. این گفتگو باعث شود زوایای مختلف این دو گونه تئاتری موردتوجه و تعمق قرار بگیرد؛ نقصان‌ها و آسیب‌های آن مشخص شود.
بله. یک سمینار در سال 1387 درباره این موضوع برگزار شد که من دبیر آن بودم.
ادامه پیدا نکرد؟
قرار نبود ادامه داشته باشد. در سال 84 که به مرکز هنرهای نمایشی آمدم به‌عنوان مدیر انتشارات و پژوهش در این بخش چهار سمینار طراحی‌شده بود که یکی از آن‌ها مربوط به تئاتر خصوصی بود. این سمینار داخلی بود و چند مقاله خارجی هم حضور داشت. این سمینار قبل از جشنواره تئاتر فجر آن سال بود که در دو روز برگزار شد و سه میزگرد هم داشت. از مقالات این سمینار یک کتاب هم منتشر شد.
این میزگردها با چه کیفیتی برگزار شد؟
سه میزگرد با سه حوزه مختلف بود. دریکی از آن‌ها آقایان کامیابی مسک و فناییان حضور داشتند. در یک میزگرد دیگر آقایان سلیمی و پارسایی بودند و میزگرد سوم راهم با حضور آقای یعقوبی و خانم سهیلا نجم برگزار کردیم.
این دوره از سمینار به‌صورت بین‌المللی برگزار می‌شود و آن‌طور که اعلام‌شده از 14 کشور مقالاتی برای حضور در سمینار ارسال‌شده است. به نظر می‌رسد با توجه به تجربه جهانی در این حوزه آن چیزی که بیش‌ازپیش برای رشد تئاتر خصوصی لازم است. راه‌اندازی یک نهضت ترجمه برای ورود تجربه‌های جهانی با نگاه به پتانسیل ایرانی است؟
یکی از دلایل ما برای بین‌المللی کردن این سمینار این بود که بتوانیم از نمونه‌ها و تجربه‌های خارجی نیز استفاده کنیم. البته هر کشوری مقتضیات خاص خودش را دارد بنابراین باید این الگوها را برای به‌کارگیری در کشور آداپته کنیم. درواقع این‌ها الگویی برای پی‌ریزی بهبود شرایط تئاتر خصوصی در کشور می‌شود اما باید با شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیـاس*ـی کشورمان از آن‌ها بهره‌برداری شود.
میزان مشارکت بین‌المللی در این سمینار چگونه بوده؟
الآن 14 سخنران خارجی از 12 کشور در این سمینار شرکت خواهند کرد. 17 سخنران ایرانی و 8 پنل میزگرد خواهیم داشت. سخنرانی‌ها و میزگردها هریک موضوعات متنوعی را بررسی می‌کنند. این سمینار 6 محور اصلی دارد که در فراخوان به آن اشاره کردیم. برای هر موضوع یک میزگرد طراحی‌شده و دو میزگرد دیگر هم به آن افزوده‌شده است. تمام مقالات نیز در حول همین 6 محور اصلی است.
اولین محور ضرورت‌ها، قوانین، فرصت‌ها و موانع در بخش غیردولتی تئاتر است و درواقع همه تعاریف در این بخش است؟
ما یک فرایندی در بحث فعالیت‌های تئاتر کشور داریم. در این حوزه عناوین، واژه‌ها و اصطلاحاتی وجود دارد که گاهی باهم مخلوط هم شده است. برخی از این واژه عبارتند از تئاتر مستقل، تئاتر خصوصی، تئاتر دولتی، تئاتر غیردولتی، تئاتر آزاد و ... که هرکدام از این واژه‌ها در حوزه تئاتر دارند تعریف خاص خودشان را در طول زمان در فرهنگ فارسی پیدا می‌کنند.
بعضی از این اصطلاحات معادل خارجی هم دارد مثلاً وقتی از تئاتر خصوصی حرف می‌زنیم میگوییم Private Theatre یا تئاتر مستقل را Independent Theatre میگوییم تئاتر غیردولتی را Non-governmental theater میگوییم تئاتر آزاد ما Commercial theater است این اصطلاحات درجاهایی باهم مرز مشترک دارند یکجاهایی از هم دور می‌شوند. علاوه بر این هرکدام از این‌ها یک مقتضیات و بده بستان‌ها و مجموعه قوانین خاص خودشان رادارند؛ یعنی وقتی تئاتر دولتی می‌خواهد درجایی شکل بگیرد به لحاظ محتوا، شکل و بودجه ویژگی‌هایی دارد. همین تئاتر اگر بخواهد به‌صورت خصوصی بشود شرایط دیگری خواهد داشت و تئاتر آزاد آن نیز شرایط خاص خودش را می‌طلبد؛ اما همه این‌ها یک شباهت‌هایی هم باهم دارند و نتیجه آن نیز یکی است یعنی قرار است یک نمایش به اجرا دربیاید.
ضرورت برگزاری این سمینار چیست؟ آیا رشد و توسعه سریع تئاتر خصوصی عامل اصلی است؟
در طول اتفاقات متفاوت، تئاتر ایران شکل‌گرفته بعضی از آن‌ها در دهه اخیر شتاب پیداکرده مثل تئاتر خصوصی یا تئاتر مستقل. در این حوزه تعداد متقاضیان، تعداد تماشاخانه‌ها و تعداد افرادی که در تئاتر خصوصی فعالیت می‌کنند افزایش پیداکرده. این افزایش نیازمند زیرساخت‌هایی است. این زیرساخت‌ها هم به لحاظ معرفی خود زیرساخت‌ها، قوانین و تبیین خودشان است و هم اینکه چه تفاوت‌هایی دارند، چه بحث‌هایی دارند، چه کمبودها و نقصان‌هایی دارند و رابـ ـطه این‌ها باهم چگونه باید باشد. رابـ ـطه آن‌ها با وزارت ارشاد و بدنه دولتی چگونه باید باشد؟ هر پدیده جدیدی که به وجود می‌آید با خودش یک سری مسائل می‌آورد. مثلاً وقتی کامپیوتر آمد با خودش تعدادی واژه و تعدادی شغل آورد. عین همین قضیه باید برای تمام واژه‌های تئاتر خصوصی به وجود بیاید. بخشی از آن به‌صورت خودکار انجام می‌شود. اگر بخواهیم این کار در یک ریل‌گذاری خوب انجام بگیرد لازم است بنیادهای فکری و پژوهشی کافی و وافی داشته باشد.
یکی از کارهایی که می‌تواند به این حوزه کمک کند پژوهش است. پژوهش کردن در این حوزه‌ها و انتشار و تولید علم در این زمینه مفید است. این‌ها می‌تواند در قالب کتاب، سخنرانی، مقاله، میزگرد تحقق پیدا کند. ما احساس کردیم چرخ تئاتر خصوصی و مستقل نسبت به سال‌های گذشته دارد سریع‌تر می‌چرخد. تعداد متقاضیان که دارند تئاتر خصوصی احداث و راه‌اندازی می‌کنند و تعداد علاقه‌مندانی که در این تئاترها حضور پیدا می‌کنند و نمایش اجرا می‌کنند یا فعالیت‌های جنبی دیگری مثل نمایشنامه خوانی، سخنرانی، کارگاه‌های مختلف و ... فعالیت‌هایی که در دو بخش تئاتر خصوصی و مستقل در حال انجام است باعث شده ما به این نکته توجه کنیم و سمینار آن را شکل بدهیم تا بتوانیم صداهای مختلف از افراد داخل و خارج از تئاتر را بشنویم. پس بخش اعظم صداهایی که در این سمینار شنیده خواهد شد مربوط به هنرمندان و پژوهشگران تئاتر و بخش دیگر مربوط به سیاست‌گذاران یا کمک‌کنندگان است.
آیا اکنون تئاتر خصوصی یا تئاتر مستقل و انواع تئاتری که به آن‌ها اشاره کردید تعریف مدون و مشخصی پیداکرده؟
این تعاریف هم‌اکنون محدود و در حد افراد است. هنوز هیچ‌یک از این تعاریف به یک نسخه کامل، جامع‌ومانع تبدیل نشده است؛ زیرا این‌ها همه در حال شدن هستند. هنوز کاملاً شکل نگرفته به همین دلیل حتی گاهی اهل‌فن برای نام‌گذاری برخی از آن‌ها باهم اختلاف دارند. ما هنوز در تعریف دو واژه «تئاتر» و «نمایش» هم به یک تعریف واحد نرسیدیم. یکی از راه‌ها برای رسیدن به تعریف مشترک این است که در این سمینارها شرکت کنیم و بحث‌های خود را در پانل‌های مختلف مطرح کنیم. گپ و گفتگو، بحث‌وجدل وقتی حول یک موضوعی انجام شود رفته‌رفته آن موضوع تعریف واحد خود را پیداکرده و تثبیت می‌شود.
اکنون تئاتر خصوصی بسیار سریع تراز شکل‌گیری تعاریف و بایدها و نبایدها در حال گسترش است. آیا این گسترش سرعت طبیعی خودش را طی می‌کند و آیا بخش پژوهشی در این حوزه عقب نیست؟
این اتفاق پژوهشی باید از سال‌های 1380 شروع می‌شد. چون از همان سال‌ها دانشجویان و علاقه‌مندان هنرهای نمایشی افزایش پیدا کرد. از این سال نیروی انسانی زیادی تربیت شد. وقتی چنین نیرویی وارد بازار کار شد فضای کار مناسب برای این افراد وجود نداشت بنابراین نیروی کار انباشته شد. اگر از سال 1380 متوسط در هر استان یک یا دو سالن ساخته می‌شد امروز با یک جهش شدید مواجه نبودیم. ما سالیانه حدود 1300 دانشجو از مقاطع کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترای رشته‌های مختلف نمایشی فارغ‌التحصیل داریم. 1300 دانشجو به تئاتر و مکانی برای اجرا نیاز دارد بنابراین نیاز به سالن‌های جدید وجود دارد و این سالن‌ها رفته‌رفته افزایش پیدا می‌کند. منظور من این نیست که اتفاقی که الآن می‌افتد درست است یا خیر منظورم آن است که این اتفاق باید می‌افتاد اگر الآن و در سال‌های اخیر با سرعت زیاد احداث سالن‌های تئاتر روبرو شدیم به این دلیل است.
امروز این سمینار در حال برگزاری است و سالن‌های خصوصی در حال راه‌اندازی؛ برای اینکه سرعت محتوا به‌سرعت حرکت تئاتر غیردولتی برسد چه‌کار باید کرد؟
بر اساس تجربه شخصی خودم میگویم که کار برگزاری سمینار علمی در این خصوص روی زمین‌مانده زیرا متولی اصلی برگزاری این سمینارها اداره کل هنرهای نمایشی نیست. کار اداره کل اجرائیات است و بحث‌های پژوهشی ارتباط چندانی با این اداره کل ندارد درحالی‌که ما مراکزی داریم که اساساً کارشان پژوهش است. سؤال اینجاست که دانشگاه‌ها چه‌کار می‌کنند؟ چنین اتفاقاتی درواقع باید در دانشگاه‌ها رخ بدهد و اداره کل هنرهای نمایشی به آن‌ها کمک کند نه اینکه آن‌قدر کار زمین بماند که خودش متولی باشد. بحث آموزش و پژوهش باید در وزارت علوم و در دانشگاه‌ها اتفاق بیافتد و بحث اجرایی به وزارت ارشاد و شهرداری و حوزه هنری و ... محول شود. متأسفانه چون چنین کارهایی روی زمین‌مانده و به دلیل سرعت رشد تئاتر خصوصی نیاز به این مباحث بیشتر شده و اگر رها شود به شرایط مطلوبی نخواهد رسید پس باید به هر طریق به آن شرایط کمک شود.
درواقع شما بیشترین سهم در این خصوص را به پژوهش می‌دهید و جای خالی آن را گوشزد می‌کنید؟
علاقه‌مندانی برای تئاتر خصوصی وجود دارد و این موضوع در حال رشد است. پس لازم بود از همان ابتدای راه بحث‌های پژوهشی در این خصوص پیگیری شود. شما به فضای موسیقی نگاهی بی اندازید. وقتی ممانعت‌هایی به وجود می‌آید موسیقی زیرزمینی شکل می‌گیرد. تئاتر هم با جمعیت سالانه‌ای که به آن افزوده می‌شود مانند آب روان راه حرکت خودش را پیدا می‌کند.
وقتی با این‌چنین پدیده‌هایی روبرو می‌شویم باید برای آن برنامه‌ریزی‌هایی داشته باشیم که متأسفانه برخی دستگاه‌ها نسبت به آن بی‌تفاوت هستند. امیدوار در مراکز متعدد پژوهشی که بر روی مباحث مختلف در تئاتر کار می‌کنند بیایند و روی جنبه‌های مختلف تئاتر خصوصی هم کار کنند. اینکه تئاتر خصوصی چه سازوکاری باید داشته باشد. یا چگونه می‌توانیم نمونه‌های مختلف تئاتر را در تئاتر خصوصی ببینیم. مباحث مختلف حقوقی این حوزه بررسی شود و قوانین آن مشخص شود. جای تأسف است که مراکز علمی به این پژوهش‌ها توجهی نمی‌کنند.
به آن میزان که از پایان‌نامه‌های دانشجویی اطلاع دارید هیچ پژوهش جدی در خصوص تئاتر خصوصی صورت گرفته است؟
پژوهش‌هایی وجود دارد که البته تعداد آن نسبت به نیاز این حوزه بسیار کم است. ما تعدادی از این پژوهش‌ها در همین سمینار معرفی خواهیم کرد. ما فرصتی فراهم می‌کنیم که در آن گفتگو درباره ظرفیت‌های غیردولتی شکل بگیرد. این گفتگو باعث شود زوایای مختلف این دو گونه تئاتری موردتوجه و تعمق قرار بگیرد؛ نقصان‌ها و آسیب‌های آن مشخص شود.
