KIMIA_A
کاربر نگاه دانلود
ساخت رایانه به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای بشر در طول تاریخ می باشد که تاثیر شگرفی بر آموزش، اقتصاد، نحوه ارتباطات ، تعاملات اجتماعی وفرهنگ غالب جوامع داشته است. با پیدایش و رواج این تکنولوژی سوء استفاده از آن توسط مجرمان آغاز و گسترش یافته است به نحوی که امروزه صور مختلف جرایم رایانه ای و تبادل اطلاعات نه تنها تهدیدی علیه حقوق اشخاص تلقی میگردد، بلکه منافع کشورها را نیز مورد هجوم خود قرار داده است تا جائیکه واکنش سازمانهای بین المللی و نهادهای قضایی ملی کشورها را نسبت به اثار سوء این جرایم برانگیخته است.
_________________________________________________________________________________
مـقـدمـه:
ساخت رایانه به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای بشر در طول تاریخ می باشد که تاثیر شگرفی بر آموزش، اقتصاد، نحوه ارتباطات ، تعاملات اجتماعی وفرهنگ غالب جوامع داشته است.
با پیدایش و رواج این تکنولوژی سوء استفاده از آن توسط مجرمان آغاز و گسترش یافته است به نحوی که امروزه صور مختلف جرایم رایانه ای و تبادل اطلاعات نه تنها تهدیدی علیه حقوق اشخاص تلقی میگردد، بلکه منافع کشورها را نیز مورد هجوم خود قرار داده است تا جائیکه واکنش سازمانهای بین المللی و نهادهای قضایی ملی کشورها را نسبت به اثار سوء این جرایم برانگیخته است.
تـعریف جـرم رایـانـه ای:
سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) تعریف نسبتاً جامعی از جرم رایانه ای به شرح زیر ارائه وان را تشریح نموده است:
"جرم رایانه ای سوء استفاده از رایانه شامل هر رفتار غیر قانونی، غیر اخلاقی یا غیر مجاز و مربوط به پردازش خودکار و انتقال داده هاست" و بر مبنای این تعریف، جرایم رایانه ای را به پنج دسته کلی تقسیم می کند:
الف) ورود، تغییر، پاک کردن و یا موقوف سازی داده های رایانه ای که به صورت عمدی و یا قصد ارتکاب جعل صورت گرفته باشد.
ب) ورود، تغییر، پاک کردن و یا موقوف سازی داده ها یا برنامه های رایانه ای یا هر نوع دخالت در سیستم های رایانه ای که به صورت عمدی و با قصد جلوگیری از عملکرد سیستم صورت گرفته باشد.
ج) ورود، تغییر، پاک کردن و یا موقوف سازی داده ها یا برنامه های رایانه ای که به صورت عمدی و با قصد انتقال غیر قانونی هر چیز با ارزشی صورت گرفته باشد.
د) استراق سمع از یک سیستم رایانه ای که به صورت ارادی و بدون اخذ مجوز از مسوول سیستم صورت گرفته باشد.
هـ) تجـ*ـاوز به حقوق انحصاری مالکیت یک برنامه رایانه ای محافظت شده با هدف بهره برداری تجاری از آن و ارائه آن به بازار.
آغـاز پیـدایش جـرم رایـانـه ای:
در این خصوص سه دیدگاه ارائه گردیده است. برخی اولین جرم رایانه ای را مصادف با ساخت اولین رایانه می دانند و برخی دیگر آن را مربوط به سال 1801 میلادی که کارمندان شرکتی از بیم از دست دادن شغل خود، دست به اولین جرم رایانه ای زدند و عده ای دیگر اولین جرم رایانه ای را مربوط به سال 1960 میلادی می دانند که کارمند شرکتی در ایالات متحده امریکا قسمتی از درآمدهای شرکت محل کار خود را توسط رایانه به حساب شخصی خود اختصاص داد که این نظر در خصوص ارتکاب اولین جرم رایانه ای بیشتر مورد قبول واقع گردیده است.
در خصوص وقوع اولین جرم رایانه ای در ایران نمیتوان آن را همزمان با ورود اولین رایانه(سال 1340 هـ.ش) به ایران دانست اما در اواخر دهه چهل و دهه پنجاه به تدریج شاهد سوء استفاده های مالی از طریق رایانه بوده ایم.
زمـان ارتـکـاب جـرم رایـانـه ای:
در جرایم کلاسیک (سنتی) برای تحقق جرم مراحل مختلفی از قصد مجرمانه تا وقوع جرم متصور است به نحوی که عمدتاً در تمامی این مراحل گذر زمان متصور است در حالیکه در ما نحن فیه زمان وقوع جرم به حداقل زمان (عمدتاً به چند ثانیه) می رسد.
عمـدی یـا غیـر عمـدی بـودن جـرایـم رایـانـه ای:
در حقوق جزای کلاسیک جرایم عمدتاً عمدی بوده و جرم انگاری جرایم غیر عمدی به صورت استثنا صورت پذیرفته است حال آنکه در جرایم رایانه ای در موارد بسیاری خسارت وارده از جمله تخریب داده ها، اختلال در سیستمهای رایانه ای و غیره ناشی از اقدامات ارادی، بدون قصد مجرمانه می باشد و غالب موارد به صورت غیر عمدی است.
چـالش هـای حقـوق جـزای بـیـن الـملـل در جـرایـم رایـانـه ای:
بی شک به جهت فرا ملی بودن اکثر جرایم رایانه ای به ویژه جرایم اینترنتی مهمترین چالش مربوط به "صلاحیت" و تعیین کشور صالح به رسیدگی می باشد. محل ارتکاب جرم کدام سرزمین است؟ کدام کشور صالح به رسیدگی است؟ مکانی که مجرم هنگام ارتکاب حضور داشته یا مکانی که بزه دیده در آن قرار داشته یا ادله جرم وجود دارد؟
عملکرد و رویه سازمان های بین المللی در تعیین صلاحیت رسیدگی به جرایم رایانه ای عمدتاً ناظر بر کشوری است که یکی از عناصر جرم در قلمرو آن رخ داده است. قطعاً اتخاذ، پذیرش و اعمال این رویه، منجر به تعارض صلاحیت می شود لذا هماهنگ و یکپارچه سازی قوانین ملی و معاضدت قضایی متقابل دولت_کشورها در موضوعات کیفری مرتبط با جرایم رایانه ای واینترنتی مفید وراهگشا خواهد بود.
_________________________________________________________________________________
مـقـدمـه:
ساخت رایانه به عنوان یکی از بزرگترین دستاوردهای بشر در طول تاریخ می باشد که تاثیر شگرفی بر آموزش، اقتصاد، نحوه ارتباطات ، تعاملات اجتماعی وفرهنگ غالب جوامع داشته است.
با پیدایش و رواج این تکنولوژی سوء استفاده از آن توسط مجرمان آغاز و گسترش یافته است به نحوی که امروزه صور مختلف جرایم رایانه ای و تبادل اطلاعات نه تنها تهدیدی علیه حقوق اشخاص تلقی میگردد، بلکه منافع کشورها را نیز مورد هجوم خود قرار داده است تا جائیکه واکنش سازمانهای بین المللی و نهادهای قضایی ملی کشورها را نسبت به اثار سوء این جرایم برانگیخته است.
تـعریف جـرم رایـانـه ای:
سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (OECD) تعریف نسبتاً جامعی از جرم رایانه ای به شرح زیر ارائه وان را تشریح نموده است:
"جرم رایانه ای سوء استفاده از رایانه شامل هر رفتار غیر قانونی، غیر اخلاقی یا غیر مجاز و مربوط به پردازش خودکار و انتقال داده هاست" و بر مبنای این تعریف، جرایم رایانه ای را به پنج دسته کلی تقسیم می کند:
الف) ورود، تغییر، پاک کردن و یا موقوف سازی داده های رایانه ای که به صورت عمدی و یا قصد ارتکاب جعل صورت گرفته باشد.
ب) ورود، تغییر، پاک کردن و یا موقوف سازی داده ها یا برنامه های رایانه ای یا هر نوع دخالت در سیستم های رایانه ای که به صورت عمدی و با قصد جلوگیری از عملکرد سیستم صورت گرفته باشد.
ج) ورود، تغییر، پاک کردن و یا موقوف سازی داده ها یا برنامه های رایانه ای که به صورت عمدی و با قصد انتقال غیر قانونی هر چیز با ارزشی صورت گرفته باشد.
د) استراق سمع از یک سیستم رایانه ای که به صورت ارادی و بدون اخذ مجوز از مسوول سیستم صورت گرفته باشد.
هـ) تجـ*ـاوز به حقوق انحصاری مالکیت یک برنامه رایانه ای محافظت شده با هدف بهره برداری تجاری از آن و ارائه آن به بازار.
آغـاز پیـدایش جـرم رایـانـه ای:
در این خصوص سه دیدگاه ارائه گردیده است. برخی اولین جرم رایانه ای را مصادف با ساخت اولین رایانه می دانند و برخی دیگر آن را مربوط به سال 1801 میلادی که کارمندان شرکتی از بیم از دست دادن شغل خود، دست به اولین جرم رایانه ای زدند و عده ای دیگر اولین جرم رایانه ای را مربوط به سال 1960 میلادی می دانند که کارمند شرکتی در ایالات متحده امریکا قسمتی از درآمدهای شرکت محل کار خود را توسط رایانه به حساب شخصی خود اختصاص داد که این نظر در خصوص ارتکاب اولین جرم رایانه ای بیشتر مورد قبول واقع گردیده است.
در خصوص وقوع اولین جرم رایانه ای در ایران نمیتوان آن را همزمان با ورود اولین رایانه(سال 1340 هـ.ش) به ایران دانست اما در اواخر دهه چهل و دهه پنجاه به تدریج شاهد سوء استفاده های مالی از طریق رایانه بوده ایم.
زمـان ارتـکـاب جـرم رایـانـه ای:
در جرایم کلاسیک (سنتی) برای تحقق جرم مراحل مختلفی از قصد مجرمانه تا وقوع جرم متصور است به نحوی که عمدتاً در تمامی این مراحل گذر زمان متصور است در حالیکه در ما نحن فیه زمان وقوع جرم به حداقل زمان (عمدتاً به چند ثانیه) می رسد.
عمـدی یـا غیـر عمـدی بـودن جـرایـم رایـانـه ای:
در حقوق جزای کلاسیک جرایم عمدتاً عمدی بوده و جرم انگاری جرایم غیر عمدی به صورت استثنا صورت پذیرفته است حال آنکه در جرایم رایانه ای در موارد بسیاری خسارت وارده از جمله تخریب داده ها، اختلال در سیستمهای رایانه ای و غیره ناشی از اقدامات ارادی، بدون قصد مجرمانه می باشد و غالب موارد به صورت غیر عمدی است.
چـالش هـای حقـوق جـزای بـیـن الـملـل در جـرایـم رایـانـه ای:
بی شک به جهت فرا ملی بودن اکثر جرایم رایانه ای به ویژه جرایم اینترنتی مهمترین چالش مربوط به "صلاحیت" و تعیین کشور صالح به رسیدگی می باشد. محل ارتکاب جرم کدام سرزمین است؟ کدام کشور صالح به رسیدگی است؟ مکانی که مجرم هنگام ارتکاب حضور داشته یا مکانی که بزه دیده در آن قرار داشته یا ادله جرم وجود دارد؟
عملکرد و رویه سازمان های بین المللی در تعیین صلاحیت رسیدگی به جرایم رایانه ای عمدتاً ناظر بر کشوری است که یکی از عناصر جرم در قلمرو آن رخ داده است. قطعاً اتخاذ، پذیرش و اعمال این رویه، منجر به تعارض صلاحیت می شود لذا هماهنگ و یکپارچه سازی قوانین ملی و معاضدت قضایی متقابل دولت_کشورها در موضوعات کیفری مرتبط با جرایم رایانه ای واینترنتی مفید وراهگشا خواهد بود.
