ATENA_A
کاربر نگاه دانلود
- عضویت
- 2018/02/17
- ارسالی ها
- 23,992
- امتیاز واکنش
- 29,350
- امتیاز
- 1,104
«فسیل زنده»، «موزه طبیعی»، «پیرترین یا قدیمی‌ترین جنگل دنیا در ایران»، «یادگاری از اولین دوره جنگل روی زمین» و «بازمانده‌ای از دوران سوم زمین شناسی و عصر یخبندان»، همه عنوان‌هایی هستند که به جنگل‌های هیرکانی در ایران داده می‌شود؛ جنگلی که اهمیت بسیاری در دنیا دارد و در حال حاضر پرونده ثبت میراث طبیعی جهانی آن دردست پیگیری است.
تاریخچه جنگل‌های هیرکانی
جنگل‌های هیرکانی، قدیمی‌ترین جنگل‌های جهان محسوب می‌شوند، که با نام موزه زنده دنیا نیز شناخته می‌شوند. اروپایی‌ها در گذشته نام قدیم گرگان را به مرکزیت گنبد، هیرکان می‌نامیدند. هیرکان بخش‌هایی از سمنان، مازندران و مناطق اطراف را در بر می‌گرفت؛ و هیرکانیا نامیده می‌شد. این واژه بعدها به گرگان تبدیل شد که در برگیرنده دشت گرگان، خلیج گرگان و غیره بود. در واقع می‌توان گفت جنگل‌های هیرکانی نام قدیمی همین منطقه و گرگان بوده است.
موقعیت جنگل‌های هیرکانی
جنگل‌های هیرکانی در کمربندی به طول ۸۰۰ کیلومتر ( از آستارا تا شرق گرگان) و عرض تقریبی ۱۱۰ کیلومتر، دامنه‌های شمالی رشته کوه البرز را از سطح دریا تا خط مرزی جنگل (ارتفاع ۲۸۰۰ متر از سطح دریا) پوشش می‌دهند. کل مساحت این منطقه جنگلی، بیش از ۸/۱ میلیون هکتار است که ۱/۱ درصد سرزمین ایران را تشکیل می‌دهد. جنگل‌های هیرکانی بخش‌هایی از ۵ استان مرزی شمال ایران ( از غرب به شرق: اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان و شمال خراسان) را در بر گرفته و این منطقه امروزه با نام « منطقه اکولوژیکی جنگل مخلوط هیرکانی خزر» شناخته می‌شود، که یکی از ۲۰۰ منطقه معرفی شده اکولوژیکی جهان، توسط بنیاد جهانی حمایت از حیات وحش است.
جنگل‌های هیرکانی بازمانده دوران سوم زمین شناسی و عصر یخبندان و غنی از نظر گونه‌های بومی و باستانی، پوشش گیاهی و تنوع زیستی، با نادرترین گونه‌های جنگلی جهان شامل ۱۵۰ گونه بومی (آندمیک) درختی وبوته‌ای، و ۶۰ گونه پستاندار، ۳۴۰ گونه پرنده، ۶۷ گونه ماهی، ۲۹ گونه خزنده و ۹ گونه دوزیست است. ببر مازندرانی که زمانی بزرگ‌ترین گوشتخوار ایران بود، ۲۰ سال پیش منقرض شد و گونه‌های دیگر که به طور چشمگیری کاهش یافته‌اند نیز شامل پلنگ، سیاه‌گوش، خرس قهوه‌ای، گرگ، شغال،گربه جنگلی، شنگ و مرال هستند. جنگل‌های هیرکانی همچنین به عنوان منطقه مهم بین‌المللی برای پرندگان (IBA) ثبت شده است.
این نوع جنگل‌ها، در حالی که در اکثر نقاط اروپا و سیبری به دلیل سرما و یخبندان قادر به بقا نبوده و در حال حاضر فسیل‌هایی از آنها به جای مانده، به دلیل اقلیم معتدل‌تر در حاشیه دریای خزر به حیاط خود ادامه داده‌اند.
تاریخچه جنگل‌های هیرکانی
جنگل‌های هیرکانی، قدیمی‌ترین جنگل‌های جهان محسوب می‌شوند، که با نام موزه زنده دنیا نیز شناخته می‌شوند. اروپایی‌ها در گذشته نام قدیم گرگان را به مرکزیت گنبد، هیرکان می‌نامیدند. هیرکان بخش‌هایی از سمنان، مازندران و مناطق اطراف را در بر می‌گرفت؛ و هیرکانیا نامیده می‌شد. این واژه بعدها به گرگان تبدیل شد که در برگیرنده دشت گرگان، خلیج گرگان و غیره بود. در واقع می‌توان گفت جنگل‌های هیرکانی نام قدیمی همین منطقه و گرگان بوده است.
موقعیت جنگل‌های هیرکانی
جنگل‌های هیرکانی در کمربندی به طول ۸۰۰ کیلومتر ( از آستارا تا شرق گرگان) و عرض تقریبی ۱۱۰ کیلومتر، دامنه‌های شمالی رشته کوه البرز را از سطح دریا تا خط مرزی جنگل (ارتفاع ۲۸۰۰ متر از سطح دریا) پوشش می‌دهند. کل مساحت این منطقه جنگلی، بیش از ۸/۱ میلیون هکتار است که ۱/۱ درصد سرزمین ایران را تشکیل می‌دهد. جنگل‌های هیرکانی بخش‌هایی از ۵ استان مرزی شمال ایران ( از غرب به شرق: اردبیل، گیلان، مازندران، گلستان و شمال خراسان) را در بر گرفته و این منطقه امروزه با نام « منطقه اکولوژیکی جنگل مخلوط هیرکانی خزر» شناخته می‌شود، که یکی از ۲۰۰ منطقه معرفی شده اکولوژیکی جهان، توسط بنیاد جهانی حمایت از حیات وحش است.
جنگل‌های هیرکانی بازمانده دوران سوم زمین شناسی و عصر یخبندان و غنی از نظر گونه‌های بومی و باستانی، پوشش گیاهی و تنوع زیستی، با نادرترین گونه‌های جنگلی جهان شامل ۱۵۰ گونه بومی (آندمیک) درختی وبوته‌ای، و ۶۰ گونه پستاندار، ۳۴۰ گونه پرنده، ۶۷ گونه ماهی، ۲۹ گونه خزنده و ۹ گونه دوزیست است. ببر مازندرانی که زمانی بزرگ‌ترین گوشتخوار ایران بود، ۲۰ سال پیش منقرض شد و گونه‌های دیگر که به طور چشمگیری کاهش یافته‌اند نیز شامل پلنگ، سیاه‌گوش، خرس قهوه‌ای، گرگ، شغال،گربه جنگلی، شنگ و مرال هستند. جنگل‌های هیرکانی همچنین به عنوان منطقه مهم بین‌المللی برای پرندگان (IBA) ثبت شده است.
این نوع جنگل‌ها، در حالی که در اکثر نقاط اروپا و سیبری به دلیل سرما و یخبندان قادر به بقا نبوده و در حال حاضر فسیل‌هایی از آنها به جای مانده، به دلیل اقلیم معتدل‌تر در حاشیه دریای خزر به حیاط خود ادامه داده‌اند.
