kiya dokht
کاربر نگاه دانلود
آخرین خبر : جوان مدعي شد: يک فيلم بخش مسابقه جشنواره فجر به سفارش وزارت اطلاعات توليد شده است
تاریخ انتشار: 94/10/21 15:10
جوان/ سه فيلم شاخص سي و چهارمين جشنواره فيلم با نگاه مستقيم به مسائل سياسي و با مشارکت نهاد‌هاي امنيتي ساخته شده است. از اين ميان خط داستاني دو فيلم براساس موضوع گروهک تروريستي مجاهدين خلق شکل گرفته است. حضور پررنگ ژانر سياسي در جشنواره امسال نقطه عطفي در برگزاري جشنواره به شمار مي‌رود. فيلم‌هاي «امکان مينا»، «باديگارد» و «سيانور» نگاه مستقيمي به مسائل سياسي دارند. پروژه‌هاي سينمايي که با مشارکت و نظارت نهاد‌هاي سياسي و امنيتي توليد شده و احتمال اينکه در گزينه‌هاي احتمالي دريافت سيمرغ‌هاي جشنواره قرار بگيرند نيز زياد است. امکان مينا براي بررسي سابقه سينماي سياسي در کشورمان بايد ابتدا تمايزي ميان حضور سياست در فيلم‌ها و فيلم‌هايي که با پايبندي فيلمساز به ژانر سياسي توليد شده‌اند را متمايز کرد. اگر اين موضوع را در نظر نگيريم بايد اولين فيلم ناطق ايراني را به عنوان اولين فيلم سياسي نيز در نظر بگيريم. مرحوم سپنتا، کارگردان فيلم «دختر لر» به دستور دربار پهلوي تصوير رضاشاه را در فيلم گنجاند، در صورتي که اين فيلم داستاني عاشقانه را روايت مي‌کرد! اما آنچه به عنوان توليد فيلم با رگه‌هاي سياسي در ايران ناميده مي‌شود به اواسط دهه ۵۰ باز مي‌گردد. زماني که مسعود کيميايي فيلم «گوزن‌ها» و بعد از آن «سفر سنگ» را ساخت. البته مي‌توان به اين ليست فيلم‌هاي ديگري مانند «تنگسير» را نيز افزود. به دليل فضاي سانسور شديد توسط حکومت پهلوي گاهي يک ديالوگ که شبهه سياسي به آن وارد بود مي‌توانست فيلم را به توقيف بکشاند بنابراين کمتر فيلمسازي اين ريسک را مي‌پذيرفت که سرمايه‌گذاري‌اش در توليد فيلم با خط قرمز ساواک رو‌به‌رو شود. اين شرايط با پيروزي انقلاب اسلامي به سرعت تغيير کرد. در سال‌هاي ابتدايي انقلاب کارگردانان جوان و حتي فيلمسازهايي که سابقه توليد چندين فيلم تجاري و فيلمفارسي‌هاي عامه‌پسند را داشتند، شروع به توليد فيلم‌هايي با مضمون افشاي سياست‌هاي غلط پيش از انقلاب و فساد سياسي دوران پهلوي کردند. اين فيلم‌ها از سال ۵۸ تا اوايل دهه ۶۰ بخش عمده‌اي از آثار سينماي ايران را تشکيل مي‌دادند از «فرياد مجاهد» و «خانه عنکبوت»گرفته تا آثار توقيفي چون «برنج خونين» و «آقاي هيروگليف» که غالباً فيلم‌هاي شعاري نيز بودند، اما تغيير شرايط اجتماعي و آغاز جنگ تحميلي سينما را از پرداختن به ژانر سياسي دور کرد و در عوض سينماي دفاع مقدس و ژانر اجتماعي رشد خود را آغاز کردند. دومين دوره رشد سينماي سياسي در دهه ۷۰ بود که به واسطه دولت اصلاحات فيلمسازاني که افکار نزديک به اين دولت داشتند شروع به توليد فيلم‌هايي با مضامين سياسي کردند. «بانوي ارديبهشت» و«نيمه پنهان» فيلم‌هايي با رگه فمنيستي و با نگاه سياسي‌اند که در اين دوران ساخته شدند. حاتمي‌کيا، سينماي سياسي دفاع مقدس ابراهيم حاتمي‌کيا کارگرداني است که بيشترين علاقه در پرداختن به ژانر سياسي را در آثارش به نمايش گذاشته است. در اواخر دهه ۷۰ و اواسط دهه ۸۰ برخي از فيلمسازاني که در حوزه دفاع مقدس فيلم ساخته بودند آثاري را با رنگ بوي سياسي توليد کردند. حاتمي‌کيا و مرحوم ملاقلي‌پور در اين گروه قرار مي‌گيرند. حاتمي‌کيا در طول اين سال‌ها «آژانس شيشه‌اي»، «موج مرده»، «ارتفاع پست»، «به رنگ ارغوان»، «گزارش يک جشن» و «باديگارد» توليد کرد که همگي نشانه‌هايي قوي از ژانر سياسي را دارند. از سوي ديگر کارگردان کم‌کار سينماي ايران «ابوالقاسم طالبي» نيز در همين سال‌هاست که «آقاي رئيس‌جمهور» را با موضوع انتخابات رياست جمهوري توليد مي‌کند. اين کارگردان بعد‌ها يکي از شاخص‌ترين فيلم‌هاي سياسي تاريخ سينماي ايران را با نام «قلاده‌هاي طلا» ساخت، فيلمي که توليد آن ريسک بزرگي براي طالبي به شمار مي‌رفت. البته پيش از طالبي، کارگردان گمنامي به نام حامد کلاهداري نيز فيلمي با عنوان «پايان‌نامه» درباره وقايع سال ۸۸ ساخت که چندان مورد توجه قرار نگرفت. مسعود ده‌نمکي نيز از جمله افرادي است که نگاه سياسي به دفاع مقدس و شرايط اجتماعي بعد از جنگ داشته است قسمت سوم سه‌گانه «اخراجي‌ها» يک کمدي سياسي به شمار مي‌رود. ابوالحسن داوودي هم فيلم سياسي «زاد‌بوم» را توليد کرده که در توقيف بسر مي‌برد. در سال‌هاي اخير توليد فيلم‌هايي مانند «قصه‌ها»، «عصباني نيستم»، «پل چوبي» و «آشغال‌هاي دوست‌داشتني» گرچه نگاه سياسي فيلمساز در آنها مشهود است اما در ژانر اجتماعي طبقه‌بندي مي‌شوند. سيانور امسال سه فيلم «امکان مينا» ساخته کمال تبريزي، «باديگارد» به کارگرداني ابراهيم حاتمي‌کيا و «سيانور» اثر بهروز شعيبي را مي‌توان پرچمداران ژانر سياسي دانست. گرچه درباره «سيانور» گفته شده که فيلمي در ژانر پليسي است، اما در خبر‌ها آمده اين فيلم با نظارت مستقيم وزارت اطلاعات توليد شده و داستان آن درباره گروهگ منافقين است. «امکان مينا» نيز به گروهک منافقين پرداخته، در اخبار منتشر شده درباره اين فيلم گفته شده «امکان مينا» با سفارش وزارت اطلاعات ساخته شده، اما «باديگارد» که گفته مي‌شود در آن حاتمي‌کيا انتقاد‌هاي تندي به رئيس‌جمهور پيشين داشته، تکميل‌کننده مثلث فيلم‌هاي سياسي جشنواره سي و چهارم است. حاتمي‌کيا بعد از توليد فيلم «چ» با موضوع زندگي شهيد چمران، سراغ «باديگارد» رفته است. در بخشي از خلاصه داستان اين فيلم آمده است: باديگارد بخشي از زندگي خود را به محافظت از جان يک شخصيت مهم مي‌گذراند، اما از جايي مي‌فهمد که اين شخصيت بيش از آنکه به فکر مصالح نظام باشد به فکر منافع شخصي است و همين موضوع است که باديگارد را آشفته مي‌کند. ژانر سياسي از جمله موضوعاتي است که کمتر سينماي ايران رغبتي به پرداختن به آن داشته است. حضور سه فيلم با موضوع سياسي در اين دوره فجر را مي‌توان به فال نيک گرفت. احترام به سليقه‌هاي مختلف و اينکه سينما در چند ژانر مانند اجتماعي محدود نشده است را بايد از نقاط قوت سي و چهارمين جشنواره بين‌المللي فيلم فجر دانست.
تاریخ انتشار: 94/10/21 15:10
جوان/ سه فيلم شاخص سي و چهارمين جشنواره فيلم با نگاه مستقيم به مسائل سياسي و با مشارکت نهاد‌هاي امنيتي ساخته شده است. از اين ميان خط داستاني دو فيلم براساس موضوع گروهک تروريستي مجاهدين خلق شکل گرفته است. حضور پررنگ ژانر سياسي در جشنواره امسال نقطه عطفي در برگزاري جشنواره به شمار مي‌رود. فيلم‌هاي «امکان مينا»، «باديگارد» و «سيانور» نگاه مستقيمي به مسائل سياسي دارند. پروژه‌هاي سينمايي که با مشارکت و نظارت نهاد‌هاي سياسي و امنيتي توليد شده و احتمال اينکه در گزينه‌هاي احتمالي دريافت سيمرغ‌هاي جشنواره قرار بگيرند نيز زياد است. امکان مينا براي بررسي سابقه سينماي سياسي در کشورمان بايد ابتدا تمايزي ميان حضور سياست در فيلم‌ها و فيلم‌هايي که با پايبندي فيلمساز به ژانر سياسي توليد شده‌اند را متمايز کرد. اگر اين موضوع را در نظر نگيريم بايد اولين فيلم ناطق ايراني را به عنوان اولين فيلم سياسي نيز در نظر بگيريم. مرحوم سپنتا، کارگردان فيلم «دختر لر» به دستور دربار پهلوي تصوير رضاشاه را در فيلم گنجاند، در صورتي که اين فيلم داستاني عاشقانه را روايت مي‌کرد! اما آنچه به عنوان توليد فيلم با رگه‌هاي سياسي در ايران ناميده مي‌شود به اواسط دهه ۵۰ باز مي‌گردد. زماني که مسعود کيميايي فيلم «گوزن‌ها» و بعد از آن «سفر سنگ» را ساخت. البته مي‌توان به اين ليست فيلم‌هاي ديگري مانند «تنگسير» را نيز افزود. به دليل فضاي سانسور شديد توسط حکومت پهلوي گاهي يک ديالوگ که شبهه سياسي به آن وارد بود مي‌توانست فيلم را به توقيف بکشاند بنابراين کمتر فيلمسازي اين ريسک را مي‌پذيرفت که سرمايه‌گذاري‌اش در توليد فيلم با خط قرمز ساواک رو‌به‌رو شود. اين شرايط با پيروزي انقلاب اسلامي به سرعت تغيير کرد. در سال‌هاي ابتدايي انقلاب کارگردانان جوان و حتي فيلمسازهايي که سابقه توليد چندين فيلم تجاري و فيلمفارسي‌هاي عامه‌پسند را داشتند، شروع به توليد فيلم‌هايي با مضمون افشاي سياست‌هاي غلط پيش از انقلاب و فساد سياسي دوران پهلوي کردند. اين فيلم‌ها از سال ۵۸ تا اوايل دهه ۶۰ بخش عمده‌اي از آثار سينماي ايران را تشکيل مي‌دادند از «فرياد مجاهد» و «خانه عنکبوت»گرفته تا آثار توقيفي چون «برنج خونين» و «آقاي هيروگليف» که غالباً فيلم‌هاي شعاري نيز بودند، اما تغيير شرايط اجتماعي و آغاز جنگ تحميلي سينما را از پرداختن به ژانر سياسي دور کرد و در عوض سينماي دفاع مقدس و ژانر اجتماعي رشد خود را آغاز کردند. دومين دوره رشد سينماي سياسي در دهه ۷۰ بود که به واسطه دولت اصلاحات فيلمسازاني که افکار نزديک به اين دولت داشتند شروع به توليد فيلم‌هايي با مضامين سياسي کردند. «بانوي ارديبهشت» و«نيمه پنهان» فيلم‌هايي با رگه فمنيستي و با نگاه سياسي‌اند که در اين دوران ساخته شدند. حاتمي‌کيا، سينماي سياسي دفاع مقدس ابراهيم حاتمي‌کيا کارگرداني است که بيشترين علاقه در پرداختن به ژانر سياسي را در آثارش به نمايش گذاشته است. در اواخر دهه ۷۰ و اواسط دهه ۸۰ برخي از فيلمسازاني که در حوزه دفاع مقدس فيلم ساخته بودند آثاري را با رنگ بوي سياسي توليد کردند. حاتمي‌کيا و مرحوم ملاقلي‌پور در اين گروه قرار مي‌گيرند. حاتمي‌کيا در طول اين سال‌ها «آژانس شيشه‌اي»، «موج مرده»، «ارتفاع پست»، «به رنگ ارغوان»، «گزارش يک جشن» و «باديگارد» توليد کرد که همگي نشانه‌هايي قوي از ژانر سياسي را دارند. از سوي ديگر کارگردان کم‌کار سينماي ايران «ابوالقاسم طالبي» نيز در همين سال‌هاست که «آقاي رئيس‌جمهور» را با موضوع انتخابات رياست جمهوري توليد مي‌کند. اين کارگردان بعد‌ها يکي از شاخص‌ترين فيلم‌هاي سياسي تاريخ سينماي ايران را با نام «قلاده‌هاي طلا» ساخت، فيلمي که توليد آن ريسک بزرگي براي طالبي به شمار مي‌رفت. البته پيش از طالبي، کارگردان گمنامي به نام حامد کلاهداري نيز فيلمي با عنوان «پايان‌نامه» درباره وقايع سال ۸۸ ساخت که چندان مورد توجه قرار نگرفت. مسعود ده‌نمکي نيز از جمله افرادي است که نگاه سياسي به دفاع مقدس و شرايط اجتماعي بعد از جنگ داشته است قسمت سوم سه‌گانه «اخراجي‌ها» يک کمدي سياسي به شمار مي‌رود. ابوالحسن داوودي هم فيلم سياسي «زاد‌بوم» را توليد کرده که در توقيف بسر مي‌برد. در سال‌هاي اخير توليد فيلم‌هايي مانند «قصه‌ها»، «عصباني نيستم»، «پل چوبي» و «آشغال‌هاي دوست‌داشتني» گرچه نگاه سياسي فيلمساز در آنها مشهود است اما در ژانر اجتماعي طبقه‌بندي مي‌شوند. سيانور امسال سه فيلم «امکان مينا» ساخته کمال تبريزي، «باديگارد» به کارگرداني ابراهيم حاتمي‌کيا و «سيانور» اثر بهروز شعيبي را مي‌توان پرچمداران ژانر سياسي دانست. گرچه درباره «سيانور» گفته شده که فيلمي در ژانر پليسي است، اما در خبر‌ها آمده اين فيلم با نظارت مستقيم وزارت اطلاعات توليد شده و داستان آن درباره گروهگ منافقين است. «امکان مينا» نيز به گروهک منافقين پرداخته، در اخبار منتشر شده درباره اين فيلم گفته شده «امکان مينا» با سفارش وزارت اطلاعات ساخته شده، اما «باديگارد» که گفته مي‌شود در آن حاتمي‌کيا انتقاد‌هاي تندي به رئيس‌جمهور پيشين داشته، تکميل‌کننده مثلث فيلم‌هاي سياسي جشنواره سي و چهارم است. حاتمي‌کيا بعد از توليد فيلم «چ» با موضوع زندگي شهيد چمران، سراغ «باديگارد» رفته است. در بخشي از خلاصه داستان اين فيلم آمده است: باديگارد بخشي از زندگي خود را به محافظت از جان يک شخصيت مهم مي‌گذراند، اما از جايي مي‌فهمد که اين شخصيت بيش از آنکه به فکر مصالح نظام باشد به فکر منافع شخصي است و همين موضوع است که باديگارد را آشفته مي‌کند. ژانر سياسي از جمله موضوعاتي است که کمتر سينماي ايران رغبتي به پرداختن به آن داشته است. حضور سه فيلم با موضوع سياسي در اين دوره فجر را مي‌توان به فال نيک گرفت. احترام به سليقه‌هاي مختلف و اينکه سينما در چند ژانر مانند اجتماعي محدود نشده است را بايد از نقاط قوت سي و چهارمين جشنواره بين‌المللي فيلم فجر دانست.
