KIMIA_A
کاربر نگاه دانلود
حريم خصوصي و حفظ آن يکي از مهم ترين حقوق هر انسان در سراسر جهان است که اسلام و به تبعيت آن، قانون اساسي کشور ما نيز در فصل سوم خود در بخش حقوق ملت، حيثيث اشخاص را از تعـ*رض جز در مواردي که قانون تجويز مي کند مصون اعلام داشته است.
مواردي که در قانون اساسي جزو موارد خصوصي تلقي شده است نيز عبارت است از مواردي همچون اعتقادات افراد، محتويات نامه، مکالمات تلفني، مخابرات تلگرافي و تلکس. اما در ديگر قوانين موضوعه، مواردي که ورود در حريم خصوصي جايز شمرده شده است عبارت است از مواردي که به امنيت کشور مربوط باشد يا براي احقاق حقوق اشخاص به نظرقاضي، ضروري تشخيص داده شود يا اينکه، تفتيش و بازرسي، از حق شخص مهم تر باشد و اساسا در مواردي که قانون تجويز کند.
اکنون از فصول متعدد زيرمجموعه حريم خصوصي، ذيلا به بعضي از فصول آن به نحو ايجاز اشاره مي شود و چنانچه فرصتي در اختيار باشد در آتيه، به تفصيل ديگر فصول نيز خواهيم پرداخت. تعريف فعل خصوصي و فعل عمومي: به فعلي که انسان ها، مايل نيستند کسي از ارتکاب آن اطلاع يابد، فعل خصوصي و به فعلي که از اطلاع يافتن عموم از ارتکاب آن ممانعت به عمل نمي آورند، فعل عمومي مي گويند.
حريم خصوصي و آرامش رواني انسان
هر انساني خلوتي دارد که تمامي تلاش خويش را در پنهان ماندنش به کار مي برد. رمزگذاري بر دستگاه هاي الکترونيکي و اموري از اين قبيل، حساسيت انسان ها در اين زمينه را مي رساند. اصرار به حفظ حريم خصوصي به جهت حيايي است که انسان ها به طور فطري در نهاد خويش دارند. حيا اقتضا مي کند که بعضي از امور شرعي و جايز، در پنهان و خلوت به وقوع بپيوندد فلذا به جهت حفظ حياي فردي و اجتماعي، حفظ حريم خصوصي واجب است. از سوي ديگر در موارد وقوع معصيت نيز به جهت جلوگيري از اشاعه فحشا، حفظ حريم خصوصي لازم است. نقض حريم خصوصي، از بين رفتن حياي فردي و عمومي را در پي خواهد داشت.
تعريف حريم
حريم به معناي محدوده يي است که ورود به آن يا ممکن نيست يا نياز به اجازه دارد و واردين به حريم، محرم ناميده مي شوند. تمامي انسان ها اعم از صالح و طالح، داراي حريمند.
تعريف حريم خصوصي و حريم عمومي
به حريمي که محرم آن، شخص انسان باشد و خداوند، حريم خصوصي گويند و به حريمي که محارمش از يک شخص فراتر رود، عمومي گويند. خاص و عام بودن حريم، امري است نسبي و از منظر منطقيون، رابـ ـطه بين حريم هاي مختلف از جهت خصوصي و عمومي بودن، عموم و خصوص مِن وجه است. به طور مثال، زوجين داراي حريم خصوصي هستند که فرزندان را در آن راهي نيست. به عبارت ديگر حريم زوجين براي خودشان، حريمي است عمومي با دو محرم، اما براي فرزندان شان حريمي است خصوصي.
به ديگر معنا، اين حريم از يک سو عمومي ولي از سوي ديگر، خصوصي است. حريم يک خانواده، براي اعضاي آن، عمومي و براي افراد خارج
آن خصوصي است. و نهايتا حريم يک ملت نيز چنين است. حريم يک ملت براي اتباع آن، عمومي و نسبت به ملل ديگر، خصوصي است.
شناخت حريم ها و رعايت حرمت آنها، مهم ترين مشخصه يک انسان تربيت يافته و يک جامعه اسلامي متمدن و يک نظام مردم سالار ديني است.
حرمت حريم خصوصي و عمومي
با عنايت به اهميت حريم خصوصي و نقش آن در حفظ سلامت رواني فرد، خانواده و اجتماع، مي توان به حرمت حريم خصوصي پي برد به نحوي که بيرون بردن اطلاعات حريم به بيرون از حريم، خيانت نسبت به آن حريم محسوب مي شود. به نظر مي رسد اصطلاح محرم و خائن، ناظر به رعايت و نقض همين حرمت است.
حرمت ديگري که حريم ها دارند به جهت آدابي است که رعايت آن آداب در محدوده حريم لازم است و عدم رعايت آن آداب، اهانت نسبت به آن حريم تلقي مي شود. ازعدم رعايت آداب حريم ها به ترتيب، به بي ادبي، بي نزاکتي، ناهنجاري و عرف شکني نام بـرده مي شود. بنابراين با توجه به اصل نسبي بودن خاص و عام بودن حريم ها و نيز آداب هر حريم، تمامي حريم ها اعم از خصوصي ترين حريم تا عمومي ترين حريم، حرمت خاص خود را داراست و حرمت شکني، اصطلاحي است ناظر به شکستن حريم ها.
ارتکاب افعال خصوصي يا عمومي مشروع و نامشروع در حريم هاي خصوصي ياعمومي
از ضرب چهار نوع فعل خصوصي يا عمومي مشروع يا نامشروع،
در حريم هاي خصوصي يا عمومي، شقوق هشتگانه يي حاصل مي شود که هر يک حکم جدايي دارد که اضافه کردن مانور خصوصي يا عمومي
بودن آن فعل، بر پيچيدگي و تعدد شقوق آن مي افزايد. بر فرض مثال، ارتکاب فعل خصوصي مشروع در حريم خصوصي با مانور خصوصي
کاملا محترم بوده و نقض آن حريم، بالاترين حرمت شکني در بين حريم هاست. از سوي ديگر، ارتکاب فعل عمومي نامشروع در حريم عمومي با مانورعمومي، از هيچ گونه حرمتي برخوردار نيست. شقوق مابين اين دو شق، به نسبت اجزاي متشکله خود، ازحرمت برخورداراند. به نظر مي رسد شارع و مقنن در تعيين مجازات براي حريم شکنان، ضروب هشتگانه فوق را در نظر داشته اند.
دامنه حريم خصوصي
دامنه حريم خصوصي به معناي تعداد محارم حريم خصوصي است. به طور مثال، دامنه حريم خصوصي يک فرد، يک نفريعني شخص خودش است. دامنه حريم خصوصي زوجين، محدود به زوج و زوجه است. دامنه حريم خصوصي يک خانواده، محدود به تعداد اعضاي آن خانواده است. دامنه حريم خصوصي مشاعات يک مجتمع مسکوني، محدود به مالکان آن مجتمع است و نهايتا دامنه حريم خصوصي يک کشور، محدود به آحاد آن کشور است. شناخت دامنه حريم هاي خصوصي از لوازم شناخت حريم هاي خصوصي جهت حفظ حرمت آنهاست.
محمدحسين موحدي کرماني
