مثلث آنلاین: شکلگیری کمپین پشیمانی که در ادامه طرح عبور از روحانی توسط اصلاحطلبان ارزیابی شده است، بازخوردهای فراوانی در رسانهها داشته است. در پرونده این هفته این مساله را بررسی کردهایم.
این روزها برای حسن روحانی متفاوتتر از همیشه شده است. خیلیها میگویند او دیگر چندان شبیه «روحانی» روزهای قبل از انتخابات نیست. تحلیلها درباره چرایی وقوع این پدیده به نسبت کسانی که تحلیل و تفسیر میکنند پای مولفههای زیادی را به میان میآورد. برخی ادعا میکنند رئیسجمهور با فاکتورهایی مواجه شده که بالاجبار تغییر رویه داده است. برخی دیگر میگویند او از ابتدا همین بوده، طبیعت انتخابات موجب شده آن حرف و شعارها مطرح شود. برخی میگویند روحانی دانسته و با حساب و کتاب این رفتار را از خود نشان میدهد. آنها باورشان این است که او در حال بالانس آرایش سیـاس*ـی کشور است. علت هر چه باشد موجبات رخنمایی یک پدیده دیگر را نیز فراهم کرده است. صورت این پدیده این است: «پشیمان شدهایم؛ باید از روحانی عبور کنیم.»
آنچه رخ داده این است که چند چهره مشهور یا اصطلاحا سلبریتی در فضای مجازی پستهایی گذاشتهاند با مضمون گلایه از حسن روحانی و البته برخی در این ماجرا پیشروتر هم شدهاند و کمپین پشیمانی به راه انداختهاند. این داستان به صورت همزمان گرهخوردگی پیدا کرده با ایده برخی اصلاحطلبان که از چند وقت پیش ایده کنارهگیری جهانگیری از دولت و آغاز تلاش برای ورود به انتخابات 1400 را بیان کرده بودند. پیشنهادی که از سمت رسانهها اتیکت «عبور از روحانی» خورده است.
این مساله با یک رخداد دیگر هم مواجه شده؛ ایراد سخنانی از سوی اسحاق جهانگیری که برخی رسانهها از آن تعبیر کردهاند که اختلاف به مرکزیت دولت رسیده است. سوال اینجاست که حسن روحانی چه نسخهای برای عبور از این شرایط متفاوت دارد؟
نرو سمیه!
ماجرا از پستهای برخی هنرمندان و سلبریتیها در فضای مجازی آغاز شد. گروههای زیادی از هنرمندان در فضای شخصی خود پست به اشتراک گذاشتند. جنس پستها را میتوان از چند جنبه گروهبندی کرد. بعضی از هنرمندان از جنبه منفی و تندی به لایحه و دولت انتقاد کردند. بهعنوانمثال، «باران کوثری» پست گذاشته است: «یک توئیت خیلی جالب خواندم، مضمونش این بود: «یعنی یک سفر خارج رفتن جریمهاش (چون این پول عوارضنیست، جریمه است) از جریمهای که دادگاه برای قاضی مرتضوی در نظر گرفته بیشتر است.» یا «مهرداد صدیقیان» برای تاثیرگذاری پست خود دست روی نوستالژی گذاشته و با نگاه نقادانه طرح شیر کرده است: «لابد اونایی که این طرح رو دادن گمان میکنند کسانی که با دلار ۴۲۰۰ تومانی خارج میرن حتما ثروتمندن! بدون هیچ توجیهی پول گزاف میگیریم ازشون... فکر کنم کارتون رابینهود رو دیدن آقایون! فقط تا آخر ندیدن! وسطش برق رفته! چون آخرش از پولدارا میگرفت میداد به فقیرا.» پست «فرهاد آئیش» اما کوتاه بود: «هر روز بهتر از دیروز.» آئیش البته سریع پستش را پاک کرد؛ اما طرح آنقدر برای بسیاری از هنرمندان سنگین بوده که حتی باوجود نداشتن سابقه اعتراضهای اجتماعی، برای نخستین بار وارد صحنه اعتراض شدند. «حدیث میرامینی» یکی از آنهاست.
او اعتراضش را با این مضمون انتشار داده است: «جالبه که هنوز داریم بهش میگیم عوارض خروج، به قول یه دوستی این دیگه عوارض نیست، جریمه خروج از کشوره.» این لایحه البته چشمه طنز بعضی از هنرمندان را هم جوشان کرده است. «مجید صالحی» در پستی همه تقصیرها را گردن عمل جراحی امیر نوری گذاشته است: «بفرما سه روز امیر نوری نبود، بیمارستان بود؛ عوارض خروج از کشور سه برابر شد. خدا رو شکر زودتر مرخص شد تا وضعیت آشفتهتر نشده، منم شرمندم.» صالحی البته زهرخند خود را با انتشار عکس امیر نوری و رئیس مجلس ریخته است. واکنش «نوید محمدزاده» اما لقب طنزترین پست را از آن خود کرد. محمدزاده با انتشار دیالوگ ماندگار شخصیت محسن فیلم «ابد و یک روز» و انتشار عکسش در استوری، اینگونه نوشته است: «سمیه نرو، اگه رفتی بار اول ۲۲۰ هزار تومان، دفعه دوم، ۳۳۰ هزار تومان، دفعه سوم ۴۴۰ هزار تومان باید عوارض خروج از کشور بدی.»
مهدی پاکدل، بازیگر سینما و تلویزیون در فضای مجازی نوشت: «دوستان عزیز، این مردم خیلی بیشتر از اینا شریفاند... و با سیلی صورت خودشونو سرخ نگه میدارن!» رضا صادقی، خواننده هم در صفحه خود آورده است: «سلام آقای رئیسجمهور... رای دادیم، حمایت کردیم، توهین شنیدیم، تهمت شنوفتیم... حرف من عوارضی و قیمتش، نون و قیمتش، زلزلهزده و محرومیتش، گرونی و مصیبتش، حتی نون و نداشتنش نیست، درد اینجاست که انگار از حال و روزمون خبر ندارید... چشم یاری داشتیم... حیف؛ خداحافظ آقای رئیسجمهور.» علی رام نورایی، بازیگر سینما و تلویزیون که البته در انتخابات اخیر از روحانی حمایت نکرده بود هم در واکنش به هزینه جدید عوارض خروج از کشور در فضای مجازی نوشت: «خدا رو شکر که زمان انتخابات برای کسی تبلیغ نکردم... جالبه الان به خاطر این یک موضوع همه به رنگ بنفش دارن حساسیت پیدا میکنن! عوارض وجود نگیرن ازمون تا ۱۴۰۰ صلوات.»
دو بازیگر دیگر سینما که در انتخابات از روحانی حمایت کرده بودند نیز مطالبی را در انتقاد از تصمیم جدید دولت منتشر کردند. پیش از این نیز هنرمندانی چون مهدی فخیمزاده و حمیدرضا آذرنگ در مطالبی نوشته بودند که حمایت خود از روحانی را پس میگیرند.
یک جامعهشناس: اعتراض سلبریتیها اثرگذار است
روزنامه صبحنو با انتشار مطلبی در این مورد به بررسی تاثیر اجتماعی این ماجرا پرداخت. دکتر سیدحسن حسینی، جامعهشناس و استاد دانشگاه در رابـ ـطه با تاثیری که اعتراض مجازی سلبریتیها خواهد گذاشت، به این روزنامه توضیح میدهد: «درحال حاضر که لایحه به تصویب مجلس نرسیده است اما مسلما این موضعگیریهایی که از طرف سلبریتیها انجام میشود، اثرگذار خواهد بود. اعتراض سلبریتیها بر افکار عمومی تاثیرگذار است. این اعتراضها ممکن است که بر رای مجلس هم اثرگذار باشد. دولت عوارض را سیصد درصد افزایش داده ولی احتمال این وجود دارد که مجلس سیصد درصد را به صد درصد کاهش دهد.» او دلیل واکنشهای سلبریتیها را اینطور عنوان میکند: «معلوم نیست که مسئولان ما در کجا زندگی میکنند. شما در هیچ جای دنیا نمیبینید که در بودجهبندیهایشان یکدفعه یکسری سیستمهای عوارضی را سیصد درصد زیاد کنند. خروجی کشور ما برای کشورهای غیرزیارتی ۷۵ هزار تومان بوده است، این میزان قرار است که برای بار اول به ۲۲۰ هزار تومان برسد. این نشان میدهد که این آقایان در منظومه شمسی زندگی نمیکنند.
اینگونه گرانکردنها باعث گرانشدن زندگی مردم میشود. من اگر بخواهم کالایی را از مغازهداری بخرم، شاید آن مغازهدار اصلا سفر خارج از کشور نداشته باشد، اما کالایش را به من گران میفروشد وقتی من به او اعتراض میکنم، از قانونی که مجلس و دولت تصویب کرده است، حرف میزند. هیچ جای دنیا اینها سابقه ندارد.» حسینی درباره نگاه مردم به دولتمران نیز میگوید: «من بهعنوان یک جامعهشناس، اینگونه قیمتگذاریها جمله عوارض خروج از کشور را یک توهین بهحساب میآورم. دولت ما و تنظیمکنندگان بودجه ما نسبت به کسانی که میخواهند از کشور خارج شوند، حساسیت دارند، درصورتیکه کسانی که از کشور خارج میشوند، هنرمندند، استاد دانشگاهاند، خانوادهای که فرزندش در آنجاست و برای دیدار او به خارج از کشور میرود. هرسال ما ۶ الی ۷ میلیون نفر مسافر به عتبات عالیات داریم.
این سرکیسه کردن مردم است. در کشوری که بالاترین منابع گازی را دارد، بیشترین منابع نفتی را دارد، چهارمین کشور ازنظر وجود منابع در دنیا هستیم. این موضوع بر کل اقتصاد جامعه اثر میگذارد. در دنیا دولتمردان نخستین کاری که انجام میدهند این است که قیمتهای مواد خوراکی مردمشان را کنترل میکنند. این روند رشد قیمتها بسیار بطئی است. کمترین عوارض و مالیات را هم روی آن میگذارند. سفر هم جزو سبدهای هزینه مردم است. یکی سفر زیارتی میرود و یکی همسفر سیاحتی، با اینجور کارها، با این جریمهها نمیتوانند جلوی سفر رفتن مردم را بگیرند. این جریمهکردنهای اینچنینی اتفاقا تبعات منفی سیـاس*ـی زیادی دارد. یکی از آنها فاصله انداختن میان دولت و مردم است. مبلغ ممکن است که زیاد نباشد اما بحثی که در رسانهها و فضای مجازی به وجود آورده است، مردم دولت را کمتر از خودشان میدانند. اگر مجلس آن را تغییر دهد، به آن دید منفی پیدا میکنند. اینها جنبههای ظریف این اتفاق است که متأسفانه مشاوران، اینها را به دولتمردان خوب مشاوره نمیدهند.» حال باید منتظر ماند و دید، هنرمندانی که تا دیروز موافق منافع دولت بودند و امروز به شیوه خود دست به اعتراض زدهاند، چگونه میتوانند در رای مجلس تاثیرگذار باشند.
این روزها برای حسن روحانی متفاوتتر از همیشه شده است. خیلیها میگویند او دیگر چندان شبیه «روحانی» روزهای قبل از انتخابات نیست. تحلیلها درباره چرایی وقوع این پدیده به نسبت کسانی که تحلیل و تفسیر میکنند پای مولفههای زیادی را به میان میآورد. برخی ادعا میکنند رئیسجمهور با فاکتورهایی مواجه شده که بالاجبار تغییر رویه داده است. برخی دیگر میگویند او از ابتدا همین بوده، طبیعت انتخابات موجب شده آن حرف و شعارها مطرح شود. برخی میگویند روحانی دانسته و با حساب و کتاب این رفتار را از خود نشان میدهد. آنها باورشان این است که او در حال بالانس آرایش سیـاس*ـی کشور است. علت هر چه باشد موجبات رخنمایی یک پدیده دیگر را نیز فراهم کرده است. صورت این پدیده این است: «پشیمان شدهایم؛ باید از روحانی عبور کنیم.»
آنچه رخ داده این است که چند چهره مشهور یا اصطلاحا سلبریتی در فضای مجازی پستهایی گذاشتهاند با مضمون گلایه از حسن روحانی و البته برخی در این ماجرا پیشروتر هم شدهاند و کمپین پشیمانی به راه انداختهاند. این داستان به صورت همزمان گرهخوردگی پیدا کرده با ایده برخی اصلاحطلبان که از چند وقت پیش ایده کنارهگیری جهانگیری از دولت و آغاز تلاش برای ورود به انتخابات 1400 را بیان کرده بودند. پیشنهادی که از سمت رسانهها اتیکت «عبور از روحانی» خورده است.
این مساله با یک رخداد دیگر هم مواجه شده؛ ایراد سخنانی از سوی اسحاق جهانگیری که برخی رسانهها از آن تعبیر کردهاند که اختلاف به مرکزیت دولت رسیده است. سوال اینجاست که حسن روحانی چه نسخهای برای عبور از این شرایط متفاوت دارد؟
نرو سمیه!
ماجرا از پستهای برخی هنرمندان و سلبریتیها در فضای مجازی آغاز شد. گروههای زیادی از هنرمندان در فضای شخصی خود پست به اشتراک گذاشتند. جنس پستها را میتوان از چند جنبه گروهبندی کرد. بعضی از هنرمندان از جنبه منفی و تندی به لایحه و دولت انتقاد کردند. بهعنوانمثال، «باران کوثری» پست گذاشته است: «یک توئیت خیلی جالب خواندم، مضمونش این بود: «یعنی یک سفر خارج رفتن جریمهاش (چون این پول عوارضنیست، جریمه است) از جریمهای که دادگاه برای قاضی مرتضوی در نظر گرفته بیشتر است.» یا «مهرداد صدیقیان» برای تاثیرگذاری پست خود دست روی نوستالژی گذاشته و با نگاه نقادانه طرح شیر کرده است: «لابد اونایی که این طرح رو دادن گمان میکنند کسانی که با دلار ۴۲۰۰ تومانی خارج میرن حتما ثروتمندن! بدون هیچ توجیهی پول گزاف میگیریم ازشون... فکر کنم کارتون رابینهود رو دیدن آقایون! فقط تا آخر ندیدن! وسطش برق رفته! چون آخرش از پولدارا میگرفت میداد به فقیرا.» پست «فرهاد آئیش» اما کوتاه بود: «هر روز بهتر از دیروز.» آئیش البته سریع پستش را پاک کرد؛ اما طرح آنقدر برای بسیاری از هنرمندان سنگین بوده که حتی باوجود نداشتن سابقه اعتراضهای اجتماعی، برای نخستین بار وارد صحنه اعتراض شدند. «حدیث میرامینی» یکی از آنهاست.
او اعتراضش را با این مضمون انتشار داده است: «جالبه که هنوز داریم بهش میگیم عوارض خروج، به قول یه دوستی این دیگه عوارض نیست، جریمه خروج از کشوره.» این لایحه البته چشمه طنز بعضی از هنرمندان را هم جوشان کرده است. «مجید صالحی» در پستی همه تقصیرها را گردن عمل جراحی امیر نوری گذاشته است: «بفرما سه روز امیر نوری نبود، بیمارستان بود؛ عوارض خروج از کشور سه برابر شد. خدا رو شکر زودتر مرخص شد تا وضعیت آشفتهتر نشده، منم شرمندم.» صالحی البته زهرخند خود را با انتشار عکس امیر نوری و رئیس مجلس ریخته است. واکنش «نوید محمدزاده» اما لقب طنزترین پست را از آن خود کرد. محمدزاده با انتشار دیالوگ ماندگار شخصیت محسن فیلم «ابد و یک روز» و انتشار عکسش در استوری، اینگونه نوشته است: «سمیه نرو، اگه رفتی بار اول ۲۲۰ هزار تومان، دفعه دوم، ۳۳۰ هزار تومان، دفعه سوم ۴۴۰ هزار تومان باید عوارض خروج از کشور بدی.»
مهدی پاکدل، بازیگر سینما و تلویزیون در فضای مجازی نوشت: «دوستان عزیز، این مردم خیلی بیشتر از اینا شریفاند... و با سیلی صورت خودشونو سرخ نگه میدارن!» رضا صادقی، خواننده هم در صفحه خود آورده است: «سلام آقای رئیسجمهور... رای دادیم، حمایت کردیم، توهین شنیدیم، تهمت شنوفتیم... حرف من عوارضی و قیمتش، نون و قیمتش، زلزلهزده و محرومیتش، گرونی و مصیبتش، حتی نون و نداشتنش نیست، درد اینجاست که انگار از حال و روزمون خبر ندارید... چشم یاری داشتیم... حیف؛ خداحافظ آقای رئیسجمهور.» علی رام نورایی، بازیگر سینما و تلویزیون که البته در انتخابات اخیر از روحانی حمایت نکرده بود هم در واکنش به هزینه جدید عوارض خروج از کشور در فضای مجازی نوشت: «خدا رو شکر که زمان انتخابات برای کسی تبلیغ نکردم... جالبه الان به خاطر این یک موضوع همه به رنگ بنفش دارن حساسیت پیدا میکنن! عوارض وجود نگیرن ازمون تا ۱۴۰۰ صلوات.»
دو بازیگر دیگر سینما که در انتخابات از روحانی حمایت کرده بودند نیز مطالبی را در انتقاد از تصمیم جدید دولت منتشر کردند. پیش از این نیز هنرمندانی چون مهدی فخیمزاده و حمیدرضا آذرنگ در مطالبی نوشته بودند که حمایت خود از روحانی را پس میگیرند.
یک جامعهشناس: اعتراض سلبریتیها اثرگذار است
روزنامه صبحنو با انتشار مطلبی در این مورد به بررسی تاثیر اجتماعی این ماجرا پرداخت. دکتر سیدحسن حسینی، جامعهشناس و استاد دانشگاه در رابـ ـطه با تاثیری که اعتراض مجازی سلبریتیها خواهد گذاشت، به این روزنامه توضیح میدهد: «درحال حاضر که لایحه به تصویب مجلس نرسیده است اما مسلما این موضعگیریهایی که از طرف سلبریتیها انجام میشود، اثرگذار خواهد بود. اعتراض سلبریتیها بر افکار عمومی تاثیرگذار است. این اعتراضها ممکن است که بر رای مجلس هم اثرگذار باشد. دولت عوارض را سیصد درصد افزایش داده ولی احتمال این وجود دارد که مجلس سیصد درصد را به صد درصد کاهش دهد.» او دلیل واکنشهای سلبریتیها را اینطور عنوان میکند: «معلوم نیست که مسئولان ما در کجا زندگی میکنند. شما در هیچ جای دنیا نمیبینید که در بودجهبندیهایشان یکدفعه یکسری سیستمهای عوارضی را سیصد درصد زیاد کنند. خروجی کشور ما برای کشورهای غیرزیارتی ۷۵ هزار تومان بوده است، این میزان قرار است که برای بار اول به ۲۲۰ هزار تومان برسد. این نشان میدهد که این آقایان در منظومه شمسی زندگی نمیکنند.
اینگونه گرانکردنها باعث گرانشدن زندگی مردم میشود. من اگر بخواهم کالایی را از مغازهداری بخرم، شاید آن مغازهدار اصلا سفر خارج از کشور نداشته باشد، اما کالایش را به من گران میفروشد وقتی من به او اعتراض میکنم، از قانونی که مجلس و دولت تصویب کرده است، حرف میزند. هیچ جای دنیا اینها سابقه ندارد.» حسینی درباره نگاه مردم به دولتمران نیز میگوید: «من بهعنوان یک جامعهشناس، اینگونه قیمتگذاریها جمله عوارض خروج از کشور را یک توهین بهحساب میآورم. دولت ما و تنظیمکنندگان بودجه ما نسبت به کسانی که میخواهند از کشور خارج شوند، حساسیت دارند، درصورتیکه کسانی که از کشور خارج میشوند، هنرمندند، استاد دانشگاهاند، خانوادهای که فرزندش در آنجاست و برای دیدار او به خارج از کشور میرود. هرسال ما ۶ الی ۷ میلیون نفر مسافر به عتبات عالیات داریم.
این سرکیسه کردن مردم است. در کشوری که بالاترین منابع گازی را دارد، بیشترین منابع نفتی را دارد، چهارمین کشور ازنظر وجود منابع در دنیا هستیم. این موضوع بر کل اقتصاد جامعه اثر میگذارد. در دنیا دولتمردان نخستین کاری که انجام میدهند این است که قیمتهای مواد خوراکی مردمشان را کنترل میکنند. این روند رشد قیمتها بسیار بطئی است. کمترین عوارض و مالیات را هم روی آن میگذارند. سفر هم جزو سبدهای هزینه مردم است. یکی سفر زیارتی میرود و یکی همسفر سیاحتی، با اینجور کارها، با این جریمهها نمیتوانند جلوی سفر رفتن مردم را بگیرند. این جریمهکردنهای اینچنینی اتفاقا تبعات منفی سیـاس*ـی زیادی دارد. یکی از آنها فاصله انداختن میان دولت و مردم است. مبلغ ممکن است که زیاد نباشد اما بحثی که در رسانهها و فضای مجازی به وجود آورده است، مردم دولت را کمتر از خودشان میدانند. اگر مجلس آن را تغییر دهد، به آن دید منفی پیدا میکنند. اینها جنبههای ظریف این اتفاق است که متأسفانه مشاوران، اینها را به دولتمردان خوب مشاوره نمیدهند.» حال باید منتظر ماند و دید، هنرمندانی که تا دیروز موافق منافع دولت بودند و امروز به شیوه خود دست به اعتراض زدهاند، چگونه میتوانند در رای مجلس تاثیرگذار باشند.
دانلود رمان و کتاب های جدید