اصفهان خانه‌ لاجوردی، عمارت باغی فراموش شده در کاشان

ATENA_A

کاربر نگاه دانلود
کاربر نگاه دانلود
عضویت
2018/02/17
ارسالی ها
23,992
امتیاز واکنش
29,350
امتیاز
1,104
مقاله‌های مرتبط:
  • خانه تاریخی احسان کاشان؛ اقامتگاه سنتی در عصر مدرن
  • خانه بروجردی‌های کاشان با نمونه ای زیبا از بادگیر و نورگیر
  • خانه طباطبایی کاشان؛ آمیزه‌ای زیبا از هنر و معماری ایرانی
باغ‌های تاریخی و عمارت‌های باغی در ایران، سابقه‌ای چند هزار ساله دارند. از باغ‌های باشکوه و افسانه‌ای هخامنشی گرفته تا باغ‌های شکوهمند قاجاری، همگی نمود ذوق و هنر ایرانی و خلاقیت ایرانیان در باغ‌‌آرایی و معماری باغهستند.

شهر کاشان در شمال استان اصفهان، در میان کوه‌های کرکس نطنز و کویر مرکزی ایران واقع شده، جایی که از لحاظ پوشش گیاهی تقریبا فقیر است. کاشان آب و هوای گرم، بیابانی و خشکی دارد و خانه‌باغ‌هایش بناهایی هستند که متناسب با آب و هوای این اقلیم ساخته شده‌اند؛ خانه‌باغ عمارتی بوده که در ضلع رو به روی آن باغی با درختان میوه یا زینتی قرار داشته و آب قنات از میان آن گذر می‌کرد و به میان باغ می‌رفت. در دهه‌های اخیر، بسیاری از این گونه خانه‌باغ‌ها از میان رفته‌اند یا در گوشه و کنار شهر خالی از سکنه و نیمه ‌مخروبه رها شده‌اند، اما خانه‌باغ لاجوردی یکی از نادر عمارت‌هایی است که هنوز سرپا است و می‌توان آن را تنها خانه‌باغ موجود در کاشان دانست که از آسیب‌های اساسی سازه‌ای مصون مانده است. این خانه‌باغ که اکنون متعلق به شهرداری است بنایی است که علی‌رغم تغییراتی در بنا و باغ آرایی، هنوز ساختار اصلی خود را حفظ کرده است.

بسیاری از این گونه خانه‌باغ‌ها از میان رفته‌اند یا در گوشه و کنار شهر خالی از سکنه و نیمه ‌مخروبه رها شده‌اند، اما خانه‌باغ لاجوردی یکی از نادر عمارت‌هایی است که هنوز سرپا است
خانه‌باغ لاجوردی در خیابان اسلامی تبار کاشان، در کنار قبرستان فیض قرار دارد و هم‌اکنون به‌عنوان فرهنگسرای علامه فیض کاشانی شناخته می‌شود. این خانه در نزدیکی خانه‌های غفاری، بلال‌زاده و … واقع شده است. مکان آن را می‌توانید روی نقشه گوگل مشاهده کنید:

خانه‌باغ لاجوردی در اواخر دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی به دست معمار کاشانی به نام علیجان حاجی‌زاده ساخته شد، او و خانواده‌اش مدتی در این منزل ساکن بودند، اما پس از چندی آن را به حاج سید محمد لاجوردی می‌فروشند. خاندان لاجوردی‌ها از اواخر دوره ناصرالدین شاه تا آخر دوره پهلوی دوم در تجارت و صنایع فعال بودند. آن‌ها را می‌توان یکی از پایه‌گذاران بخش خصوصی نوین در ایران دانست. اکبر لاجوردیان بنای مذکور را در سال ۱۳۵۳ به فرح دیبا پیشکش کرده و او آن را شهرداری واگذار می‌کند.

cbe80cbc-c012-4db6-88e1-cdb81f371a4f.jpg
 
  • پیشنهادات
  • ATENA_A

    کاربر نگاه دانلود
    کاربر نگاه دانلود
    عضویت
    2018/02/17
    ارسالی ها
    23,992
    امتیاز واکنش
    29,350
    امتیاز
    1,104
    خانه‌باغ لاجوردی حدودا ۴ هزار مترمربع مساحت دارد. مساحت خود عمارت ۲۲۰ مترمربع است. شکل پلان عمارت در گذشته شش ضلعی بوده است. عمارت دارای اتاقی بزرگ به‌عنوان فضای مرکزی با کاربری حوضخانه است که در پشت آن اتاقی قرار گرفته که آب قنات مورد استفاده برای آبیاری باغ ابتدا به آن وارد و سپس از آنجا به حوضخانه می‌رفته است. در دو گوشه حوضخانه دو اتاق پشت سر هم قرار گرفته‌اند. ارتفاع حوضخانه در بلندترین نقطه از کف تا طاق حدود هفت متر و در اتاق‌های دیگر سه متر است.

    روی هم رفته، عمارت شش اتاق دارد: فضایی میانی که حوضخانه است و پنج اتاقی که اطراف آن قرار گرفته‌اند. دو اتاق به حوضخانه و دو اتاق دیگر به اتاق انتهایی می‌رسند. چهار اتاقی که در دو گوشه حوضخانه قرار گرفته‌اند، یک پله از کف اتاق بلندتر هستند و همگی با یکدیگر هم‌اندازه و قرینه‌اند. رو به روی حوضخانه، ایوانی دارای هشت ستون و رو به روی اتاق‌های واقع در گوشه‌ها، ایوانی دارای چهار ستون وجود دارد، ستون‌ها به صورت جفتی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند.

    32da4305-514b-4829-9f0f-6d735b59b6ba.jpg


    در ضلع جنوبی عمارت یک بادگیر وجود دارد که از خشت ساخته شده و شکل آن چهار وجهی مکعب مستطیل است، این بادگیر عمل تهویه حوضخانه و اتاق‌های اطراف آن را به عهده دارد.

    در ساخت این عمارت از مصالحی همچون آجر، خشت، سنگ، گچ و کاهگل استفاده شده و سازه بنا از خشت است.

    بنا نسبت به سطح کوچه و معبر پایین‌تر قرار دارد تا ساکنانش از گرمای تابستان و بادهای همراه با گرد و غبار پاییزی در امان باشند، تمامی ساختار خانه‌باغ طوری طراحی شده‌ است که آن را در اقلیم گرم و خشک منطقه کاشان سکنی‌پذیر کند؛ حیاط عمیق و پرسایه خانه، حوض‌های آب و باغ پردرخت، به کارگیری مصالح بوم‌آورد و هماهنگ با شرایط اقلیمی همگی در خدمت این هدف هستند. ضخیم بودن جرزها و طاق‌ها هم آن‌ها را به عایق خوبی برای گرما در فصل تابستان تبدیل می‌کند.

    بنا گرچه وسیع و بزرگ است، ارتفاع خود را نسبت به بناهای همجوار حفظ کرده است و همچون بسیاری از بناهای قدیمی کاشان، اصل قرینگی در فضاها رعایت شده است.

    cfb081fe-5251-40c1-b20b-8ec64f435cfd.jpg
     

    برخی موضوعات مشابه

    بالا