رشته زیست شناسی ازنگاه زهرا نیک خوشـی‌(دانشجوی دانشگاه شهیدبهشتی)

  • شروع کننده موضوع آیدا.ف
  • بازدیدها 466
  • پاسخ ها 0
  • تاریخ شروع

آیدا.ف

کاربر نگاه دانلود
کاربر نگاه دانلود
عضویت
2017/02/07
ارسالی ها
5,830
امتیاز واکنش
35,457
امتیاز
1,120
سن
20
رشته زیست شناسی شامل چهار گرایش : میکروبیولوژی،زیست شناسی جانوری ، زیست شناسی دریا و زیست شناسی گیاهی است.این چهار گرایش تنها در 17 واحد درسی با هم تفاوت دارند.

معرفی گرایشها:

میکروبیولوژی:

هدف این شاخه شناخت جانداران میکروسکوپی و مسائل مختلف مربوط به زندگی آنهاست.علم میکروبیولوژی در مورد چگونگی استفاده بهینه از میکروارگانیسم ها و جلوگیری از ضررها و زیانهایی که میکروارگانیسم ها می توانند به حیات انسانها، دامها و نباتات وارد کنند، بحث می کند.در گذشته میکروبها را با نام شیطانهای نامرئی میخواندند اما امروزه اینطور نیست چرا که اگر میکروارگانیسم ها در چرخه حیات، وظیفه خویش را انجام ندهند، زندگی تمام موجودات از گیاهان و حیوانات گرفته تا انسان نابود میشود.اما بخشی از این میکروارگانیسم ها هستند که با ایجاد انواع بیماریهای عفونی زندگی بشر را به خطر می اندازند.در این‌ علم‌ ارتباط‌ میکروارگانیسم‌ها با خودشان‌ و همچنین‌ با موجودات‌ عالی‌تر مانند انسان‌، حیوانات‌ و گیاهان‌ مورد بررسی‌ قرار می‌گیرد،

علم‌ میکروبیولوژی‌ گرایشهای‌ مختلفی‌ دارد که‌ عبارتند از: میکروبیولوژی‌ پزشکی‌، میکروبیولوژی‌ غذایی‌ و میکروبیولوژی‌ صنعتی‌.

1)گرایش پزشکی: در این گرایش میکروبهایی که برای انسان بیماری زا هستند و چگونگی فعالیت آنها بررسی می شود. البته این گرایش قسمت کوچکی از علم میکروبیولوژی را به خود اختصاص می دهد چرا که از میان میکروبهای شناخته شده فقط حدود ۱۷۰ نوع میکروب، بیماری زا هستند و بقیه میکروبها تاکنون شناخته شده اند، میکروبهایی مفید می باشند.

2) میکروبیولوژی غذایی: بسیاری از مواد غذایی مثل ماست یا پنیر به یاری میکروبها تولید می شوند.

3)میکروبیولوژی صنعتی:در این گرایش از میکروبیولوژی از میکروبهای مفید برای تولید مواد صنعتی مانند اسیدها و کمپوست میکروبی (تهیه کود به یاری مواد زاید و زباله ها) استفاده می شود. همچنین از میکروبها در رفع آلودگی های محیط زیست استفاده می گردد.کاربرد های رشته: محقق‌ این‌ گرایش‌ از طرفی می‌تواند به‌ بررسی‌ کاربرد سلاحهای‌ میکروبی‌ و راههای‌ پیشگیری‌ از این‌ سلاحها بپردازد و از سوی‌ دیگر می‌تواند در کارخانه‌های‌ عطر سازی‌ مشغول‌ باشد. میکروبیولوژی‌ پایه‌ و اساس‌ بسیاری‌ از علوم‌ از قبیل‌ بیوشیمی‌، بیوتکنولوژی‌، ژنتیک‌ و پزشکی‌ است‌. یکی‌ از کاربردهای‌ گرایش‌ میکروبیولوژی‌ در آزمایشگاههای‌ تشخیص‌ طبی‌ است‌. میکروبیولوژی‌ در تشخیص‌ بیماری‌ نیز اهمیت‌ بسیاری‌ دارد. در مواد غذایی‌ و تولید مواد غذایی‌ مختلف‌ اثر میکروارگانیسم‌ها بسیار قابل‌ توجه‌ است‌. همچنین‌ گرایش‌ میکروبیولوژی‌ در کشاورزی‌ بطور بسیار وسیعی‌ در تشخیص‌ آفات‌ گیاهی‌، مبارزه‌ با آفات‌ گیاهی‌ و ایجاد مقاومت‌ مورد استفاده‌ قرار می‌گیرد. در صنایع‌ و معادن‌ نیز برای‌ استخراج‌ فلزات‌ سنگین‌ و در تصفیه‌ نفت‌ در گوگردزدایی‌ از نفت‌ استفاده‌ می‌شوند. در محافظت‌ از محیط‌ زیست‌، تصفیه‌ فاضلابها و مبارزه‌ بیولوژیک‌ با عفونتها آلودگی‌های‌ فاضلابی‌ حتی‌ در علم‌ نساجی‌ نیز این‌ علم‌ به‌ کار بشر آمده‌ است‌ و به‌ تازگی‌ در صنعت‌ نساجی‌ از میکروارگانیسم‌ها برای‌ تثبیت‌ نشاسته‌ و آهار دادن‌ پارچه‌ استفاده‌ می‌شود.موقعیت‌ شغلی‌ در ایران کارشناسان‌ میکروبیولوژی‌ در پژوهشگاه‌ نفت‌ برای‌ تحقیق‌ بر روی‌ میکروب‌های‌ نفت‌خوار یا گوگردزدایی‌، در بخش‌ صنایع‌ غذایی‌ در کارخانه‌های‌ کنسروسازی‌ و کمپوت‌ سازی‌ و در صنایع‌ بهداشتی‌ مشغول‌ به‌ کار هستند. تهیه‌ لوازم‌ آزمایشگاهی‌ مورد نیاز در این‌ گرایش‌ یکی‌ از شغل‌هایی‌ است‌ که‌ بعضی‌ جذب‌ آن‌ می‌شوند. مؤسسه‌ استاندارد یا آزمایشگاه‌های‌ کارخانجات‌ تهیه‌ مواد بهداشتی‌ و غذایی‌ برای‌ تشخیص‌ کیفیت‌ و سلامت‌ این‌ مواد از نظر عدم‌ آلودگی‌ میکروبی‌، مراکز تهیه‌ مواد دارویی‌ مانند تهیه‌ آنتی‌ بیوتیک‌ها و بالاخره‌ کارخانجات‌ تهیه‌ اسیدها مانند اسید بوتریک‌ و اسید استیک‌ و حلال‌ها مانند الـ*کـل‌ و استون‌ و مراکز تهیه‌ واکسن‌ مانند مؤسسه‌ رازی‌ و انستیتوپاستور ایران‌ نیز می‌توانند مراکز جذب‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش‌ باشند.دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ میکروبیولوژیشیمی‌ آلی‌، بیوشیمی‌، آمار زیستی‌، زیست‌شناسی‌ سلولی‌، زیست‌شناسی‌ مولکولی‌، ژنتیک‌، میکروبیولوژی‌، اکولوژی‌، ویروس‌شناسی‌، تکامل‌، زیست‌شناسی‌ گیاهی‌، زیست‌شناسی‌ جانوری‌، فیزیولوژی‌ جانوری‌، فیزیولوژی‌ گیاهی‌، بیوفیزیک‌، بیوشیمی‌، زیست‌شنا سی‌ پرتوی‌، ایمونولوژی‌، باکتری‌شناسی‌، میکروبیولوژی‌ محیطی‌، قارچ‌شناسی‌، پروتوزئولوژی‌. (بسیاری‌ از درس‌های‌ این‌ گرایش‌ همراه‌ با آزمایشگاه‌ است‌)

13960522P858lgg985.jpg



گرایش‌ علوم‌ جانوری‌:

علوم‌ جانوری‌ به‌ مطالعه‌ مسائل‌ مربوط‌ به‌ جانوران‌ می‌پردازد و دارای‌ سه‌ بخش‌ اصلی‌ جانورشناسی‌ یا بیوسیستماتیک‌، فیزیولوژی‌ جانوری‌ اعم‌ از انسانی‌ و حیوانی‌ و بافت‌شناسی‌ و جنین‌شناسی‌ جانوری‌ است‌.بسیاری‌ از گرایش‌های‌ زیست‌شناسی‌ وابسته‌ به‌ علوم‌جانوری‌ هستند. برای‌ مثال‌ یک‌ محقق‌ علوم‌سلولی‌ و مولکولی‌ تا با یک‌ جانور و وضعیت‌ زیستی‌ آن‌ آشنا نباشد، نمی‌تواند روی‌ سلول‌ آن‌ کار کند. یک‌ محقق‌ ژنتیک‌ نیز در آغاز باید بیولوژی‌ جانور را به‌ طور کامل‌ بداند و بعد در زمینه‌ ژنتیک‌ آن‌ کار کند. به یاری بیوسیستماتیک یعنی شناسایی گونه‌های مختلف جانوران نیز می‌توان به نقش مفید گونه‌های مختلف جانوری برای کمک به طرح‌های اقتصادی پی برد.برای مثال امروزه استفاده از مواد شیمیایی برای کنت رل آفات راه درستی نیست چون این مواد تعادل اکولوژی محیط زیست را برهم می‌زنند در حالی که با شناخت گونه‌های حشرات شکارچی می‌توان بسیاری از آفات مثل حشرات مضر را از بین برد. در این میان می‌توان به کفش‌دوزک‌ها اشاره کرد که امروزه کاربرد بسیاری در اقتصاد کشاورزی آمریکا دارند یا مگس‌های مفید که از شته‌ها تغذیه می‌کنند. از طرف دیگر بیوسیستماتیک در شناخت گونه‌های بیماری‌زا مثل «پشه آنوفل» و معرفی آنها به دنیای پزشکی نقش مهمی دارد. همچنین می‌‌توان به بخش دیرین‌شناسی یا فسیل‌شناسی اشاره کرد که یکی از فواید این بخش، پی بردن به منابع عظیم اقتصادی مثل نفت است که از طریق مطالعه محل فسیل‌ها یا رسوبات فسیل‌ها به دست می‌‌آید.

توانایی علمی:

تعداد انگشت شماری از کتابهای رشته علوم جانوری به زبان فارسی است. این در حالی است که کتابهای مورد نظر نیز قدیمی هستند و نمی توان به یاری آنها از تحقیقات و مطالعات جدید باخبر شد. به همین دلیل دانشجوی علوم جانوری لازم است که با زبان انگلیسی آشنا باشد. همچنین دانشجوی علاقه مند به جانورشناسی باید در ریاضی و بخصوص آمار توانمند باشد.علاقمندیها: برای موفقیت در تمام رشته های دانشگاهی باید صبر و حوصله داشت. اما در بعضی از رشته ها این نیاز بیشتر احسای می شود چرا که دانشجو باید وقت زیادی را صرف تحقیق و آزمایش کند تا در مطالعاتش به نتیجه برسد. گرایش علوم جانوری نیز از جمله همین رشته ها است. دانشجویان این رشته باید به گردش در طبیعت علاقه مند باشند چون اطلاعاتی که با حضور در محیط طبیعی زندگی جانور می توانند به دست بیاورند در هیچ کتابی پیدا نخواهند کرد.

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :

چون علوم جانوری در کشور ما ناشناخته است، فرصت های شغلی فارغ التحصیلان آن نیز محدود می باشد. برای مثال شاخه موزه داری در علوم جانوری که به حفظ نمونه های قدیمی می پردازد، یکی از شغل های مهم و پردرآمد دنیا است که مسوولیت آن را متخصصان علوم جانوری برعهده دارند. اما متاسفانه این وظیفه در کشور ما به افرادی سپرده می شود که تخصص لازم را نداشته و به همین دلیل تعدادی از موزه ها در شرایط مناسبی قرار ندارند. در کشور ما در زمینه علوم جانوری فعالیت های تحقیقاتی زیادی انجام نگرفته است. به همین دلیل دانشجویان علاقه مند به فعالیت های تحقیقاتی می توانند در این رشته حضوری فعال داشته باشند تا جایی که گاه یک دانشجوی کارشناسی این رشته طی مدت تحصیل خود یک یا دو گونه جدید از جانوران را شناسایی می کند بیش از هرچیز توانایی و توجه و تلاش فردی دانشجو در این رشته تعیین کننده است.هرچند که‌ تعداد قابل‌ توجهی‌ از فارغ‌التحصیلان‌ علوم‌ جانوری‌ جذب‌ بازار کار نمی‌شوند اما بهترین‌ دانشجویان‌ همیشه‌ موفق‌ بوده‌ و هستند. این دسته از دانشجویان پس از فارغ‌التحصیلی گاه‌ برای‌ کارهای‌ تحقیقاتی‌ یا اداره‌ آزمایشگاه‌ها جذب‌ دانشگاه‌ها می‌شوند یا در سازمان‌ حفاظت‌ از محیط‌ زیست‌ و سازمان‌های‌ مربوط‌ به‌ فعالیت‌ می‌پردازند. چون‌ سازمان‌ محیط‌ زیست‌ برای‌ بررسی‌ اکوسیستم‌ها به‌ محققان‌ زیست‌شناسی‌ از جمله‌ علوم‌جانوری‌ نیاز دارد.فارغ‌التحصیلان‌ این‌ گرایش میتوانند‌ وارد دنیای‌ پزشکی‌ شده‌ و در زمینه‌های‌ ایمونولوژی،هماتولوژی،انگل شناسی،ژنتیک پزشکی،بیوشیمی پزشکی فعالیت‌‌کنند.

دروس‌ تخصصی‌ گرایش‌ علوم‌ جانوری‌ :زیست‌ انگل‌ها، فیزیولوژی‌ جانوری، جانورشناسی‌ بی مهرگان و مهره داران،ایمنولوژی، رفتارشناسی‌، حشره‌شناسی‌. (بسیاری از درس‌های این گرایش همراه با آزمایشگاه و تشریح جانوران است).

13960522Pwn2112225.jpg



گرايش زيست دريا:

به بررسي و مطالعه خواص محيط آبي، بيولوژي آبزيان و فعاليت هاي آبزي پروري مي پردازد. يعني برخلاف دو گرايش علوم جانوري و علوم گياهي كه در آنها بيشتر موجودات خشكي زي مطالعه مي شوند اين گرايش جانوران و گياهان آبزي را بررسي و مطالعه مي كند. در طول دوران کارشناسی دانشجویان زیست دریا با اساتید خود برای کسب اطلاعات عینی به مناطق آبی کشور مثل قشم و سواحل دریای خزر سفر میکنند که از جذابیتهای این رشته است.گرايش زيست دريا علاوه بر بررسي فيزيولوژي آبزيان به مطالعه اكولوژي دريا يعني بررسي آلودگي آب دريا و تاثير آن بر محيط دريا مي پردازد.دنياي زير آبها دنياي بسيار اعجاب آور و شگفت انگيزي است. دنيايي كه در آن بزرگترين جانور كره زمين يعني نهنگ زندگي مي كند. موجودي كه گاه تا 15 تن وزن و 27 متر طول دارد. همچنين خطرناكترين، باهوشترين، زيباترين و بي آزارترين جانوران كره زمين در همين محيط پررمز و راز حضور دارند.آينده شغلي، بازار كار، درآمد:اگر دانشجوي زيست دريا بخواهد شغلي در ارتباط با رشته تحصيلش پيدا كند، بايد توجه داشته باشد كه فرصت هاي شغلي اين گرايش بيشتر در نواحي ساحلي كشور مثل استان گيلان، مازندران و خليج فارس وجود دارد.علي رغم اين كه مراكز پزشكي معتقدند مصرف آبزيان نسبت به ساير مواد پروتئيني از مزيت هاي فراواني برخوردار است و حتي آن را "غذاي سلامتي" مي نامند، اما اين مواد در كشور ما مورد استقبال قرار نگرفته است.در اين ميان فارغ التحصيلان گرايش زيست دريا با فعاليت در مراكز پرورش ماهي و همچنين تحقيق بر روي ارزش مواد غذايي دريايي و انتشار اين تحقيقات در رسانه هاي گروهي مي توانند نقش موثري در كاهش موانع فوق داشته باشند.با توجه به اين كه صنعت آبزي پروري و استفاده از منابع آبي در برنامه توسعه اقتصادي دولت جاي خاصي را به خود اختصاص داده است، اميد است كه كارشناسان زيست دريا بتوانند در زمينه هاي فوق مشغول به كار گردند.دانشجوي رشته شيلات تكنيك و فن تكثير و پرورش ماهي را آموزش مي بيند و در همين زمينه فعاليت مي كند.

در حالي كه دانشجوي زيست دريا بيشتر به بررسي خصوصيات موجودات دريايي به عنوان يك موجود زنده و ويژگي هاي توليد مثل آنها مي پردازد و از سوي ديگر آبزي پروري تنها بخشي از مطالعات و در نتيجه فعاليت هاي يك دانشجوي زيست دريا است و دانشجوي اين گرايش در كل به مطالعه محيط آب و جانداران آن مي پردازد.علاوه بر كار در شيلات فارغ التحصيلان اين گرايش مي توانند در حفظ بعضي از گونه هاي آبزيان كه در حال انقراض هستند مثل ماهي ازون برون و يا ماهي سفيد كار بكنند و مهمتر از همه اين كه ما بايد به ياري كارشناسان زيست دريا يك اطلس دقيق در مورد گونه هاي آبزيان موجود در آبهاي كشورمان تهيه كنيم تا از گونه ها و در واقع منابع دريايي موجود در كشورمان باخبر شويم، كاري كه تاكنون انجام نگرفته است و به همين دليل ما حتي نمي دانيم كه در خليج فارس چند گونه آبزي وجود دارد. در حالي كه ايالت كوچكي مثل دبي تمام گونه هاي آبزي موجود در منطقه را مشخص نموده و نامگذاري كرده است. علاوه بر این فارق التحصیلان این رشته در زمینه پرورش قارچ نیز میتوانند فعالیت داشته باشند.

13960522Ph8s4su320.jpg



رشته های تحصیلی در دوره کارشناسی ارشد و دکتری:

آلودگی آبها،ژنتیک،هماتولوژی،بیوشیمی

* آشنايي با بعضي از مهارت هاي جنبي مثل غواصي و عكاسي و فيلمبرداري در زير آب مي تواند موفقيت دانشجوي اين رشته بخصوص در سطوح كارشناسي ارشد و دكترا نفش موثري داشته باشد

زیست گیاهی :

این رشته صرفاً موارد مربوط به گیاه را اعم از گیاهان اولیه تا امروزی بررسی می کند و دارای زمینه های مختلفی مانند: گیاه شناسی، فیزیولوژی گیاهی، ریخت زایی و اندام زایی در گیاهان، بیوشیمی و جلبک شناسی است.“علوم گیاهی دارای دو بخش عمده “فیزیولوژی” و “سیستماتیک” است که بخش فیزیولوژی به شناخت زندگی گیاهان و اندامهای مختلف یک گیاه می پردازد و بخش سیستماتیک نیز درباره اسامی و طبقه بندی گیاه می باشد.

فرصت های شغلی:

برای یک دانش آموخته علوم گیاهی حضور کارشناسان علوم گیاهی در موسسه های تحقیقاتی و اجرایی کشور امری ضروری است تا بتوان محیط زیست ایران را به خوبی حفظ کرد اما به گفته اساتید و دانشجویان علوم گیاهی در حال حاضر فارغ التحصیلان دوره لیسانس این رشته موقعیتهای شغلی مناسبی ندارند. چون دانش و اطلاعات ان ها جنبه تخصصی ندارد و موسسات و مراکز تحقیقاتی و اجرایی بیشتر مایلند که نیروهای مورد نیاز خود را از میان فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد و یا دکترای این رشته انتخاب کنند.بیشتر فارغ التحصیلان علوم گیاهی در سطح کارشناسی جذب آموزش و پرورش می شوند چون معلومات آنها جنبه عمومی دارد و می توانند در تدریس کتب زیست شناسی دوره متوسطه موفق گردند اما نمی توانند در مراکز تحقیقاتی که نیاز به متخصص در زمینه های مختلف علوم گیاهی دارد، فرصت شغلی مناسبی به دست بیاورند.با این وجود یک دانشجوی کارشناسی که از همان ابتدا توانایی و استعدادش را شناخته و آن را شکوفا کرده و خود را محدود به کتب درسی و دانشگاهی نکرده است، برایش فرصت های شغلی خوبی پیدا می شود.برای مثال یک دانشجوی شهرستانی می تواند احیاگر گیاهان منطقه زندگی خود باشد و یا با توجه به اهمیت گیاهان دارویی و روی آوردن مردم به این دسته از گیاهان، می تواند گیاهان دارویی شهر خود را شناسایی کرده و خواص آن ها را بررسی کند چون آب و هوای متغییر کشور ما مهمترین عامل در تاثیرات دارویی یک گیاه است و در نتیجه گیاهان دارویی کشور ما ویژگی های نادری دارند.از سوی دیگر اگر کسی در این رشته خودش سرمایه گذاری کند و متاثر از محیط نشود، می تواند در بخش های کشاورزی – زیست، ژنتیک و بیوتکنولوزی فعالیت داشته باشد.و بالاخره زمینه تحقیقاتی در این رشته بسیار گسترده است چون حدود یک پنچم گونه های گیاهی ایران، بومی کشورمان هستند و این زمینه خوبی برای تحقیقات است و بسیاری از تحقیقات را نیز می توان با امکانات اندک و در یک آزمایشگاه کوچک و یا در خانه انجام داد. در واقع باید گفت که ما در زمینه گیاه شناسی کاری نکردیم که بررسی کنیم آیا موقعیت کاری در این رشته وجود دارد یا خیر.علوم گیاهی آنقدر بکر است که ما در چهار رشته خزه شناسی، جلبک شناسی، قارچ شناسی و سرخس شناسی یا متخصص نداریم و یا تعداد متخصصان از انگشتان یک دست کمتر است. در نتیجه کسی که در یکی از رشته های فوق متخصص شود، موقعیت کاری خوبی به دست می آورد. همچنین اگر یک متخصص علوم گیاهی در زمینه سیستماتیک و فیزیولوژی گیاهان دارویی قوی باشد، مراکز زیادیاو را جذب خواهد کرد.

علاوه بر وزارت آموزش و پرورش و مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاهی وزارت فرهنگ و آموزش عالی، سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری، وزارت کشاورزی، وزارت جهاد سازندگی از جمله سازمانهایی هستند که می توانند فارغ التحصیل این رشته را جذب کنند. همچنین یک لیسانس علوم گیاهی می تواند در موسسه های خصوصی پرورش گل و گیاه مشغول به کار گردد.
 

برخی موضوعات مشابه

بالا