محیط‌ زیست رود چیست؟

[օɾἶεղէმl ցἶɾl]

رود
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

رودخانه‌ای در استان گیلان

رودخانه‌ای در شهرستان جویبار
​

رود که در زبان پهلوی هم رود گفته می‌شد، آبی است روان که از به هم پیوستن آب چند چشمه در دره‌های کوهستانی به وجود آمده و جریان می‌یابد تا بهدشت‌ها، دریاچه‌ها و یا دریاها و اقیانوس‌ها بریزد.

رودخانه به بستر و مسیر حرکت «رود» گفته می‌شود که معمولاً عبارت «رودخانه» با «رود» اشتباه می‌شود و جای آن استفاده می‌شود.رودخانه‌ها معمولاً در اولین مرحله در پای کوه‌ها، تشکیل مخروط افکنه‌ها را داده و پس از طی مسیری با انباشت مواد آبرفتی خود به توسعه دشتها کمک می‌کنند.

 

[օɾἶεղէმl ցἶɾl]

مخروط افکنه و دلتا
گاه در برخی از رودهای بزرگ در طی مسیر طولانی که دارند، به پیچان رودها (مئاند) برخورد می‌کنیم که در اثر شیب کم زمین به وجود می‌آیند. در ادامه زمانی که رود به مصب (محلی که رود به دریا می‌ریزد) می‌رسد، در دهانهٔ خود دلتا را تشکیل می‌دهد. بنابر این مخروط افکنه‌ها در پای کوه‌ها و دلتاها در دهانه رود (مصب) به وجود می‌آیند.

بین مخروط افکنه و دلتا تفاوت‌های دیگری نیز وجود دارد:

1. شیب در مخروط افکنه‌ها بیشتر است.
2. مواد مخروط افکنه‌ها درشت تر هستند، در صورتی که شیب در دلتا بسیار کم و نزدیک به صفر است.

 

[օɾἶεղէმl ցἶɾl]

دبی آب

رودخانه شنرود گلرودبار، لاهیجان - گیلان
​

به حجم آبی که در واحد زمان از مقطع عرضی یک رودخانه عبور می‌کند «دبی» رود گفته می‌شود که معمولاً آن را به مترمکعب در ثانیه بیان می‌کنند. مقدار دبی در واقع برابر است با حاصلضرب سرعت جریان آب در سطح مقطع رودخانه. دبی یک رودخانه در طول سال تغییر می‌کند و معمولاً در فصل بهار، به علت ذوب یخ و زیاد شدن بارندگی و جاری شدن سیلاب، افزایش می‌یابد. در ایام گرما سال دبی رودخانه به حداقل می‌رسد.

برای اندازه‌گیری دبی جریان‌هایی مثل رودخانه، قنات و چشمه، راه‌های مختلفی وجود دارد ولی معمولیترین آن‌ها استفاده از «پروانه آبی» است. تعیین دبی عامل مهم در بررسی‌های آب‌شناسی از جمله برآورد زمان پر شدن یک سد یا مخزن، تعیین احتمال وقوع سیل جهت طراحی سازه‌های مهارکننده و ارزیابی میزان فرسایش سطحی است.

 

[օɾἶεղէმl ցἶɾl]

طولانی‌ترین رودهای جهان
رودهای نیل، آمازون، یانگتسه، می‌سی‌سی‌پی، هوانگهو، آمودریا و مکونگ جزو طولانی‌ترین رودهای جهان هستند.


طولانی‌ترین رودهای ایران
کارون، سفیدرود و زاینده‌رود.

 

[*بانو بهار*]

همه رودها از بلندترین نقطه یک منطقه شروع می شوند. همین طور که رود به پایین جریان می یابد، از نهرها و رودهای دیگر و از راه بارندگی و دیگر منابع آب، آب بیشتری به دست می آورد.

رود چیست؟

رود آب شیرینی است که در سطح خشکی جریان می یابد و معمولاً به دریا می ریزد. این آب در یک راه آب (کانال) جریان دارد. کف کانال بستر نامیده می شود و کناره های کانال کناره رود نامیده می شوند.

رودها از کجا شروع می شوند و کجا تمام می شوند؟

رودها از منبعشان در زمین های بلندتر، مثل

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

یا تپه ها شروع می شوند. اینجا جایی است که آب باران یا برف ذوب شده جمع می شود و نهرهای کوچکی را تشکیل می دهد.

این نهرها یا آب بیشتری جمع می کنند و رشد می کنند و بزرگ تر می شوند و تبدیل به نهرهای بزرگ تری می شوند و یا به نهرهای دیگر برخورد می کنند و به آنها آب اضافه می کنند.

اکثریت بزرگی از رودها در نهایت آبشان را در دریا یا دریاچه خالی می کنند.

رودها چگونه تشکیل می شوند؟

موقعی که یک نهر با نهر دیگر برخورد می کند و آنها با یکدیگر یکی می شوند، نهر کوچک تر به عنوان یک شاخه شناخته می شود. بسیاری از نهرهای شاخه ای لازم است تا یک رود تشکیل شود.

رودخانه ها چه کاری انجام می دهند؟

بیشتر مناطق مسکونی در امتداد رودهای اصلی ساخته می شود. رودها برای ما غذا، انرژی، تفریح و سرگرمی، مسیرهای حمل و نقل و راه آب برای آبیاری و نیز آب برای آشامیدن تأمین می کنند.

چرا رودها اهمیت دارند؟

آب

رودها آب حمل می کنند و با خودشان مواد مغذی خاک را به مناطق سراسر زمین حمل می کنند. آنها نقش خیلی مهمی در چرخه آب بازی می کنند و برای آب های سطحی مثل کانال عمل می کنند. رودها در تقریباً 75 درصد سطح خشکی های

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

آب را عبور می دهند.

محیط زندگی

رودها محیط زندگی و محل تأمین غذا برای بسیاری از موجودات زنده زمین هستند. قدرت عظیم بعضی از آنها چشم انداز باشکوهی می آفریند.

حمل و نقل

رودها مسیرهای مسافرتی برای بازرگانی و سیاحت و تفریح مهیا می کند.

کشاورزی

دره ها و جلگه های رودها خاک باروری را فراهم می کند. همچنین در مناطق خشک کشاورزان کشتزارهایشان را از طریق خندق هایی که در نزدیکی رودها می کنند، آبیاری می کنند.

انرژی

رودها یک منبع انرژی مهم هستند. در ابتدای دوره صنعتی شدن، آسیاب ها، مغازه ها و کارخانه ها در نزدیکی رودهایی که آبشان جریان سریعی داشت ساخته می شدند. چون که آب می توانست مورد مصرف ماشین های قدرتمند قرار بگیرد. امروزه هنوز هم رودخانه های سرازیر و شیب دار برای دستگاه های قوی تولید برق و توربین های آبشان مورد استفاده قرار می گیرد.

شور شدن رودخانه ها پديده اي فراگير است كه بر تمام کشورهاي جهان اثر مي گذارد. اين پديده مشكلات زیست محیطی و هزينه هاي اقتصادی بالايي به همراه دارد و زنگ خطری برای بهداشت جهانی است. تغییرات آب و هوايي و افزایش مصرف آب می تواند حتي وضع را در آينده بدتر كند.

شوری رودخانه ها يا طبیعی است و از شرايط اقلیمي منطقه ناشی مي شود و یا انسانی است. تحقيقات نشان مي دهد در اکوسیستم هاي رودخانه اي سراسر جهان، غلظت بیش از حد نمک از فعالیت های انسانی ناشي مي شود و تهدیدي برای بقای موجودات زنده و جوامع انساني، تنوع زیستی و تعادل بیولوژیکی اکوسیستم است. تخلیه زباله های خانگی و صنعتی، فعالیت های معدني و کشاورزی و غیره از جمله مواردي است كه به شوري رودها منجر شده است.