سنجاقک
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
سنجاقک
Yellow-winged Darter
طبقهبندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: بندپایان
رده: حشرات
راسته: سنجاقک سانان
زیرراسته: آسیابک
Families
دوزندگان
Austropetaliidae
Cordulegastridae
زمردآسیابکان
Gomphidae
آسیابکهای آبنشین
Macromiidae
Neopetaliidae
Petaluridae
سَنجاقَک (Sanjāghak) حشرهای است از راسته سنجاقک سانان (Odonata). واژه سنجاقک در پارسی به بدن (شکم) سنجاق مانند اعضای این گروه اشاره دارد. البته در زبان انگلیسی به کل این گروه Dragonflies گفته میشود اما در بیان علمی تر سنجاقک به گروه Damselflies و آسیابک به گروه Dragonflies به صورت خاص اشاره دارد. Odonata از (Odous:دندان) به معنی دندان داران است که به قطعات دهانی جونده و نیرومند نیز اشاره دارد.
این راسته از حشرات یکی از قدیمیترین گروه حشرات بالدار معروف به کهن بالان (Palaeoptera) پس از یکروزهای هاست(Ephemeroptera) ظهور این حشرات را همزمان با ابتدای پرمین میدانند. کشف یک فسیل از بال عقبی یک سنجاقک غول پیکر به طول 7.5in (به نظر میرسد گستره بال و جثه حدود 70cm)مربوط به دوره پرمین و ۲۸۰ میلیون سال قبل و یک فسیل کامل دیگر در آلمان با گستره 20.3cm مربوط به ژوراسیک تأیید کننده این مطلب است.
سریعترین حشره پرنده از نظر سرعت نیز به Odonata گونهای سنجاقک استرالیایی تعلق دارد. با توجه به نحوه زندگی در مراحل لاروی و بالغ و خصوصیت شکارگری دارای شرایط اختصاصی و اندامهای شکارگر ویژهای اند. شکل پاها در این گروه به صورت سبد درآمده است تا راحت تر شکار را در بر بگیرد قطعات دهانی به صورت جونده بسیار قوی میباشد.
از آنجا که به صورت عمومی شکار میکنند ممکن است بعضی از حشرات مفید هم در لیست غذایی آنها یافت شود.
گرچه نمیتوان آها را آفت این گروه محسوب نمود زیرا نقش مفید پررنگ تری دارند. در دوران لاروی با تغذیه از لارو دوبالان و سایر موجوداتی که میتوانند مضر باشند در کنترل جمعیت گروههای ساکن زیستگاههای آبی نقش مهمی دارند گرچه ممکن است ماهیهای کوچک طعمه آنها باشند اما خود آنها نیز میتوانند غذای مفیدی برای ماهیهای بزرگتر باشند.
سنجاقکها شکارچیان سریعی هستند که طعمه خود را در هوا شکار میکنند آنها به طور استثنایی قدرت دید بالایی دارند و میتوانندحشرات در حال پرواز را تعقیب کنند و با کمک پاهای تیغه دار خودشکار را به آسانی در هوا بگیرند، حالت پاها شکل سبد مانندی را میسازد که به منظور تمرکز بیشتر روی طعمه کاربرد دارد.
سنجاقک امپراتور آبی (Anax imperator) در جلگههای روستایخلیفه محله رودسر استان گیلان
این گروه از حشرات موجوداتی دوگانه زیست هستند. دوران لاروی حشره که قسمت طولانیتر زندگی است به صورت کاملاً وابسته به محیط آبی مشخص است طرح بالغ حشره با چهاربال ظاهر میشود که این حالت کوتاه میباشد (چند روز تا دو ماه). چشمان مرکب بزرگ اند، شاخکها کوتاه و همگی آزادزی هستند.
مزو و متا تورکس در هم ادغام شده است و شکم متشکل از ۱۱ بند میباشد (در برخی منابع به ۱۰ بند اشاره شده). اندام جنـ*ـسی نرها کاهش پیدا کرده اما دارای اندام ثانویه جفت گیری و ضمیمه جنـ*ـسی در قسمت شکمی و در بند۲و ۳۳ میباشند. قسمت تخمگذاری مادهها یا با اندام تخمگذار یا بدون آن است.
هر دو جنس از نظر اندازه و زیستگاه مشابهاند، اما اغلب در الگوهای رنگ سـ*ـینه و شکم، پاها یا بالها تفاوتهایی دارند.
در حال حاضر سه زیر راسته از این حشرات وجود دارد:
زیر راسته Zygoptera (سنجاقکها) ظاهر سنجاق گونه و ظریف تر
زیر راسته Anisoptera(آسیابکها) ظاهر بالها حالت بالههای آسیابهای قدیمی هلندی دارد
زیر راسته Anisizygoptera
زیر راسته آخر نمونهای است که در واقع فسیل زنده محسوب میشود و تنها یک جنس و دوگونه دارد که یکی در ژاپن و دیگری در هیمالیای مرکزی وجود دارد.
دو زیر راسته اولی در سراسر زمین غیر از مناطق منجمد پراکندگی دارند و تنوع اصلی آنها در مناطق گرمسیری است.
Zygoptera گروه ابتدایی تر اند و به نظر میرسد گروه Monophyletic باشند. معمولاً دارای پرواز رقـ*ـص مانند و فعالیت شکاری تغذیهای کمتری نسبت به Anispptera میباشند. Anisoptera پرواز قدرتمندی دارند و احتمالاً گروه Monophyletic نیستند.
The phylogenetic tree of the orders and suborders of odonates according to Bechly (2002):[۲]
سنجاقکیبالان
†Geroptera (only †Eugeropteridae)
Holodonata
†Eomeganisoptera (only †"Erasipteridae")
†شیردالمگسسانان
†سنجاقکیبالان (only †Campylopteridae)
†Protanisoptera
†Triadotypomorpha (only †Triadotypidae)
†Triadophlebiomorpha
†Protozygoptera
†Archizygoptera
†Tarsophlebioptera (only †Tarsophlebiidae)
سنجاقکسانان
سنجاقک
†Sieblosiidae
Epiprocta (= Epiproctophora)
†Isophlebioptera
Anisozygoptera (= Epiophlebioptera, restricted to Recent Epiophlebiidae)
†Heterophlebioptera
†Stenophlebioptera
آسیابک
ررسی فون مناطق و وجود تنوع در میان گونهها نشان دهنده گسترده بودن زیستگاهها و موفقیت سدهای طبیعی در جداسازی و ممانعت از نفوذ گونهای خاص و توانمندی یک گونه دارد. برخی گونهها علیرغم شرایط دشوار ویا حتی آلودگیهای خاص زیستگاهها میتوانند مقاوم تولید نسل نمایند و برخی دیگر نسبت به شرایط بسیار حساس هستند. آلودگیهای آب و تخریب زیستگاههای طبیعی همواره گونههای موجود در موقعیت جغرافیایی آلوده را تهدید میکند. بسیاری از خانوادههای Odonataa نسبت به آلودگیهای آب حساس اند زیرا قسمت اعظم حیات جاندار در حالت لاروی و در محیط آبی سپری میشود. اگر آلودگی آب تأثیر حادی در لارو نداشته باشد (معمولاً چنین نیست) ممکن است روی جانوران آبزی که از آنها تغذیه میکند مؤثر باشد و حشره در چنین زیستگاهی آیندهای ندارد. در سالهای اخیر مطالب تازه و جالبی در مورد برخی گونههای Odonataa بیان میشود به عنوان مثال مهاجرت! که در مورد این موضوع مطالبی ذکر خواهد شد که شاید باور آن برای ما دور از ذهن باشد.
بررسیهای فونستیک میتواند گونههای مقاوم و حساس و گونههای نابود شده در یک زیستگاه سابقاً سالم را معرفی کند. همواره شناخت وبررسی و طبقهبندی گروهی از موجودات مقدمهای برای سایر علوم زیستی محسوب میگردد زیرا وجود تفاوتها و امتیازات و تنوع، گونهای را معرفی میکند که در گذشته از آن آگاهی کافی نداشتهایم.
در مجموع نمیتوان نسبت به یک جاندار همیشه دیدگاه منفعت طلبانه داشت و تنها حشراتی که مفید یا مضر هستند را مطالعه نمود آنچه که مسلم است دانش ما نسبت به جاندارانی که با آنان درگیر هستیم بیشتر میباشد پس لازم است ابعاد دانش خود را افزایش دهیم.
از ویکیپدیا، دانشنامهٔ آزاد
سنجاقک
![250px-Sympetrum_flaveolum_-_side_%28aka%29.jpg](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Sympetrum_flaveolum_-_side_%28aka%29.jpg/250px-Sympetrum_flaveolum_-_side_%28aka%29.jpg)
Yellow-winged Darter
طبقهبندی علمی
فرمانرو: جانوران
شاخه: بندپایان
رده: حشرات
راسته: سنجاقک سانان
زیرراسته: آسیابک
Families
دوزندگان
Austropetaliidae
Cordulegastridae
زمردآسیابکان
Gomphidae
آسیابکهای آبنشین
Macromiidae
Neopetaliidae
Petaluridae
سَنجاقَک (Sanjāghak) حشرهای است از راسته سنجاقک سانان (Odonata). واژه سنجاقک در پارسی به بدن (شکم) سنجاق مانند اعضای این گروه اشاره دارد. البته در زبان انگلیسی به کل این گروه Dragonflies گفته میشود اما در بیان علمی تر سنجاقک به گروه Damselflies و آسیابک به گروه Dragonflies به صورت خاص اشاره دارد. Odonata از (Odous:دندان) به معنی دندان داران است که به قطعات دهانی جونده و نیرومند نیز اشاره دارد.
این راسته از حشرات یکی از قدیمیترین گروه حشرات بالدار معروف به کهن بالان (Palaeoptera) پس از یکروزهای هاست(Ephemeroptera) ظهور این حشرات را همزمان با ابتدای پرمین میدانند. کشف یک فسیل از بال عقبی یک سنجاقک غول پیکر به طول 7.5in (به نظر میرسد گستره بال و جثه حدود 70cm)مربوط به دوره پرمین و ۲۸۰ میلیون سال قبل و یک فسیل کامل دیگر در آلمان با گستره 20.3cm مربوط به ژوراسیک تأیید کننده این مطلب است.
سریعترین حشره پرنده از نظر سرعت نیز به Odonata گونهای سنجاقک استرالیایی تعلق دارد. با توجه به نحوه زندگی در مراحل لاروی و بالغ و خصوصیت شکارگری دارای شرایط اختصاصی و اندامهای شکارگر ویژهای اند. شکل پاها در این گروه به صورت سبد درآمده است تا راحت تر شکار را در بر بگیرد قطعات دهانی به صورت جونده بسیار قوی میباشد.
از آنجا که به صورت عمومی شکار میکنند ممکن است بعضی از حشرات مفید هم در لیست غذایی آنها یافت شود.
گرچه نمیتوان آها را آفت این گروه محسوب نمود زیرا نقش مفید پررنگ تری دارند. در دوران لاروی با تغذیه از لارو دوبالان و سایر موجوداتی که میتوانند مضر باشند در کنترل جمعیت گروههای ساکن زیستگاههای آبی نقش مهمی دارند گرچه ممکن است ماهیهای کوچک طعمه آنها باشند اما خود آنها نیز میتوانند غذای مفیدی برای ماهیهای بزرگتر باشند.
سنجاقکها شکارچیان سریعی هستند که طعمه خود را در هوا شکار میکنند آنها به طور استثنایی قدرت دید بالایی دارند و میتوانندحشرات در حال پرواز را تعقیب کنند و با کمک پاهای تیغه دار خودشکار را به آسانی در هوا بگیرند، حالت پاها شکل سبد مانندی را میسازد که به منظور تمرکز بیشتر روی طعمه کاربرد دارد.
سنجاقک امپراتور آبی (Anax imperator) در جلگههای روستایخلیفه محله رودسر استان گیلان
این گروه از حشرات موجوداتی دوگانه زیست هستند. دوران لاروی حشره که قسمت طولانیتر زندگی است به صورت کاملاً وابسته به محیط آبی مشخص است طرح بالغ حشره با چهاربال ظاهر میشود که این حالت کوتاه میباشد (چند روز تا دو ماه). چشمان مرکب بزرگ اند، شاخکها کوتاه و همگی آزادزی هستند.
مزو و متا تورکس در هم ادغام شده است و شکم متشکل از ۱۱ بند میباشد (در برخی منابع به ۱۰ بند اشاره شده). اندام جنـ*ـسی نرها کاهش پیدا کرده اما دارای اندام ثانویه جفت گیری و ضمیمه جنـ*ـسی در قسمت شکمی و در بند۲و ۳۳ میباشند. قسمت تخمگذاری مادهها یا با اندام تخمگذار یا بدون آن است.
هر دو جنس از نظر اندازه و زیستگاه مشابهاند، اما اغلب در الگوهای رنگ سـ*ـینه و شکم، پاها یا بالها تفاوتهایی دارند.
در حال حاضر سه زیر راسته از این حشرات وجود دارد:
زیر راسته Zygoptera (سنجاقکها) ظاهر سنجاق گونه و ظریف تر
زیر راسته Anisoptera(آسیابکها) ظاهر بالها حالت بالههای آسیابهای قدیمی هلندی دارد
زیر راسته Anisizygoptera
زیر راسته آخر نمونهای است که در واقع فسیل زنده محسوب میشود و تنها یک جنس و دوگونه دارد که یکی در ژاپن و دیگری در هیمالیای مرکزی وجود دارد.
دو زیر راسته اولی در سراسر زمین غیر از مناطق منجمد پراکندگی دارند و تنوع اصلی آنها در مناطق گرمسیری است.
Zygoptera گروه ابتدایی تر اند و به نظر میرسد گروه Monophyletic باشند. معمولاً دارای پرواز رقـ*ـص مانند و فعالیت شکاری تغذیهای کمتری نسبت به Anispptera میباشند. Anisoptera پرواز قدرتمندی دارند و احتمالاً گروه Monophyletic نیستند.
The phylogenetic tree of the orders and suborders of odonates according to Bechly (2002):[۲]
سنجاقکیبالان
†Geroptera (only †Eugeropteridae)
Holodonata
†Eomeganisoptera (only †"Erasipteridae")
†شیردالمگسسانان
†سنجاقکیبالان (only †Campylopteridae)
†Protanisoptera
†Triadotypomorpha (only †Triadotypidae)
†Triadophlebiomorpha
†Protozygoptera
†Archizygoptera
†Tarsophlebioptera (only †Tarsophlebiidae)
سنجاقکسانان
سنجاقک
†Sieblosiidae
Epiprocta (= Epiproctophora)
†Isophlebioptera
Anisozygoptera (= Epiophlebioptera, restricted to Recent Epiophlebiidae)
†Heterophlebioptera
†Stenophlebioptera
آسیابک
ررسی فون مناطق و وجود تنوع در میان گونهها نشان دهنده گسترده بودن زیستگاهها و موفقیت سدهای طبیعی در جداسازی و ممانعت از نفوذ گونهای خاص و توانمندی یک گونه دارد. برخی گونهها علیرغم شرایط دشوار ویا حتی آلودگیهای خاص زیستگاهها میتوانند مقاوم تولید نسل نمایند و برخی دیگر نسبت به شرایط بسیار حساس هستند. آلودگیهای آب و تخریب زیستگاههای طبیعی همواره گونههای موجود در موقعیت جغرافیایی آلوده را تهدید میکند. بسیاری از خانوادههای Odonataa نسبت به آلودگیهای آب حساس اند زیرا قسمت اعظم حیات جاندار در حالت لاروی و در محیط آبی سپری میشود. اگر آلودگی آب تأثیر حادی در لارو نداشته باشد (معمولاً چنین نیست) ممکن است روی جانوران آبزی که از آنها تغذیه میکند مؤثر باشد و حشره در چنین زیستگاهی آیندهای ندارد. در سالهای اخیر مطالب تازه و جالبی در مورد برخی گونههای Odonataa بیان میشود به عنوان مثال مهاجرت! که در مورد این موضوع مطالبی ذکر خواهد شد که شاید باور آن برای ما دور از ذهن باشد.
بررسیهای فونستیک میتواند گونههای مقاوم و حساس و گونههای نابود شده در یک زیستگاه سابقاً سالم را معرفی کند. همواره شناخت وبررسی و طبقهبندی گروهی از موجودات مقدمهای برای سایر علوم زیستی محسوب میگردد زیرا وجود تفاوتها و امتیازات و تنوع، گونهای را معرفی میکند که در گذشته از آن آگاهی کافی نداشتهایم.
در مجموع نمیتوان نسبت به یک جاندار همیشه دیدگاه منفعت طلبانه داشت و تنها حشراتی که مفید یا مضر هستند را مطالعه نمود آنچه که مسلم است دانش ما نسبت به جاندارانی که با آنان درگیر هستیم بیشتر میباشد پس لازم است ابعاد دانش خود را افزایش دهیم.