سوختگی و اقدامات فوریتی

[sahar7097]

سوختگی و اقدامات فوریتی
تماس کوتاه مدت پوست با دمای ۴۵ درجه به ندرت موجب سوختگی می شود،در صورتی که دمای بیش از ۵۰ درجه سانتی گراد برحسب طول مدت تماس باعث انعقاد(denaturation) پروتئین های سلولی تا نکروز ومرگ می گردد.در سوختگی شدید یک قسمت پوست،سه ناحیه مختلف بیولوژیک به وجود می آید:
• در ناحیه مرکزی نکروز سلول وجود داشته و به آن ناحیه انعقاد (coagulation zone) گفته می شود.
• دومین ناحیه که در اطراف ناحیه انعقاد وجود دارد،منطقه استاز(stase zone) است که در ۲۴-۴۸ ساعت اول سوختگی وجود داشته،عروق کاپیلری آن متسع و نفوذپذیرتر شده و ادم بافتی بوجود می آید.سلول های این منطقه دچار ضایعه برگشت پذیر شده و در صورت مراقبت صحیح بافت سلامتی خود را دوباره بدست می آورد.
• ناحیه سوم موسوم به منطقه پرخون (Hyperemia zone) بوده و صدمه سلولی کمتر از سایر مناطق بوده و فقط اریتم مشهود می باشد.

عمق سوختگی
عمق سوختگی براساس لایه های درگیر،مشخص می شود به سه درجه تقسیم می گردد:
۱. درجه یک:با اریتم،درد و ادم مختصر محل سوختگی مشخص شده و فقط محدود به اپیدرم است.این نوع سوختگی بدون عارضه و درمان خاصی طی مدت یک هفته خودبه خود بهبود می یابد.
۲. درجه دو (معادل سوختگی نسبی partial-thickness):گرفتاری اپیدرم و درجاتی از درم وجود داشته و با اریتم،ادم واضح ویاتاول و سطح مرطوب مشخص می شود.
۳. درجه سه (سوختگی کامل):کل اپیدرم،درم و قسمت هایی از هیپودرم و یا قسمت های عمقی (عضله و استخوان) از بین رفته،پوست خشک و چرمی شکل بوده و کل حس ها ازبین می روند.
وسعت سوختگی
ساده ترین راه برای محاسبه درصد سوختگی سطح بدن در بالغین،استفاده از قانون نه تایی است.در این روش درصد سطح قسمت های بدن،ضریبی از عدد ۹ است.
محاسبه درصد سوختگی به روش قانون نه تایی
ارزیابی اولیه سوختگی
۱-دور کردن بیمار از منشا سوختگی به طور کامل روند سوختگی را متوقف نمی کند.سوختگی ها باید ظرف ۱۰ دقیقه اول فرونشانده شوند.
۲-مواد تولیدکننده گرما حتی لباس ها وزینت آلات بیمار را ازاو دورکنید.
۳-بعد از متوقف کردن فرآیند سوختگی،ارزیابی اولیه از راه هوایی،تنفس و وضعیت ذهنی بیمار را شروع کنید.به دنبال نشانه های آسیب راه هوایی بگردید مانند ذرات دوده در دهان یا بینی،موهای سوخته شده بینی یا صورت،علایم استنشاق دود و ….در افرادی که قربانی سوختگی در فضای بسته یا متعاقب انفجار هستند احتمال اختلال راه هوایی و مشکلات تنفسی را مد نظر داشته باشید.
۴-با بررسی گردش خون بیمار و برآورد شدت سوختگی،اولویت انتقال را مشخص کنید.بیماران دچار سوختگی و دارای شرایط زیر،باید دراسرع وقت به مرکز درمانی منتقل شوند:
-بدون پاسخ به تحریکات
-بدون رفلکس گاگ یا اغ زدن
-به تحریکات پاسخ می دهد ولی دستورات را اجرا نمی کند.
-اختلال در راه هوایی یا تنفس سخت
-درد شدید و تروما
۵-شرح حال و معاینه بیمار را تکمیل کنید و ارزیابی مجدد از مکانیسم آسیب و مشکل اصلی بیمار انجام دهید.اگر بیمار هوشیاری طبیعی ندارد و صدمات متعدد دیده است،ارزیابی سریع ترومایی را انجام دهیدو ضمن برآورد دقیق تر سطح و شدت سوختگی،موارد زیر را کنترل کنید:
DCAP :
Deformity:تغییر شکل – Cuntusion:کوفتگی -Abrasion :خراشیدگی -Panetrasion :سوراخ شدگی
BTLS:
Burns:سوختگی ها -Tenderness :حساسیت -Laceration :پارگی -Swelling :تورم
۶-همزمان با معاینه،به در آوردن لباس و زیور آلات بیمار ادامه دهید،ولی برای جداسازی لباس های چسبیده تلاش نکنید.
۷-علایم حیاتی اولیه بیمار را اندازه گیری و ثبت نمایید.

تدابیر فوریت های پزشکی در سوختگی ها​

-بیمار را از منبع سوختگی دور کنید و فرآیند سوختگی را متوقف نمایید(با استفاده از آب یا سالین نرمال)
اگر منشا سوختگی نیمه جامد یا مایع است مانند قیر،برای پاک کردن مواد تلاش نکنید زیرا ممکن است باعث صدمه بیشتر بافت شود.مواد شیمیایی خشک باید قبل از شستشو با آب،از محل پاک شوند.هرنوع لباس سوخته وزینت آلات را خارج سازید.اگرلباس به بدن بیمار چسبیده اطراف آن را قیچی کنیدوهرگز سعی در جداسازی لباس چسبیده شده نکنید.
-راه هوایی و تنفس را برقرار و حفظ کنید.به آسیب استنشاقی احتمالی در راه هوایی فوقانی توجه کنید.درصورت نیاز اکسیژن به بیمار بدهید.
-ناحیه سوختگی را به وسیله پانسمان استریل و خشک بپوشانید یا به وسیله یک پارچه بزرگ بدون پرز یکبار مصرف یا پانسمان مخصوص سوختگی،قسمت سوخته را بپوشانید.تاول را پاره یا تخلیه نکنید.
برای سوختگی دست ها و پاها،تمام حلقه ها و زیور آلات را خارج سازید و تمام انگشتان را به وسیله پانسمان استریل از هم جدا کنید تا نواحی سوخته به هم نچسبد.در سوختگی حرارتی پلک ها،یک پانسمان استریل و خشک برای هردو چشم به کار ببرید.درسوختگی ها ی شیمیایی چشم،آن را با فشار آب یا سالین به مدت ۲۰ دقیقه شستشو دهید.
-بیمار را گرم نگهدارید و سایر صدمات را نیز درمان کنید.
-در سوختگی های الکتریکی،هرگز تلاش نکنید بیمار را از سرچشمه الکتریسیته دور سازید مگر این که برای این کار اطلاعات و تجهیزات مناسب داشته باشید.هرگز بیماری را که هنوز در تماس با منبع الکتریسته است لمس نکنید،بیمار را از نظر ایست قلبی وتنفسی بررسی کنید و آماده انجام CPR باشید ،تمامی بافت های مابین ورود و خروج الکتریسیته در معرض آسیب هستند،همه را بررسی کنید.
-برای جبران مایعات از محلول رینگر لاکتات استفاده کنید.
-دراسرع وقت،بیمار را به یک مرکز درمانی انتقال دهید