آدم برفی
کاربر نگاه دانلود
- عضویت
- 2016/11/28
- ارسالی ها
- 4,013
- امتیاز واکنش
- 9,544
- امتیاز
- 746
شیر خشت به نوعی صمغ اتلاق می شود که طعمی شیرین دارد و رنگ آن زرد است. شیر خشت طبق فرمایشات ابن سینا دارای طبع معتدل و خواص مشابه به ترنجبین دارد ولی اثر گذاری خواص دارویی آن بیشتر است. برای آشنایی با خواص شیر خشت در ادامه با ما همراه باشید.
نام شیرخشت شهری و هراتی در عطاری‌ها موجود است این گیاه دارای گونه های زیادی می باشد در کتب گیاه شناسی قدیم درباره ی پدید آمدن گیاه شیر خشت هر کدام روایات گوناگون ذکر شده که در جایی نوشته شده که به صورت شبنم بر روی گیاه کاروان به وجود می آیند ، مانند ترنجبین به دست می آیند شیرخشت را از درختچه ای بدست می آورندکه آن را با تیغ های مخصوص یک روز در میان درماههای تیر و مرداد از تنه درخت را در قسمت زیر می شکافند به طوری تا به مغز تنه درخت چون فردای روز بعد قبل از روشن شدن هوا شیره تراوش شده از محل شکاف را می تراشند حدود ده سانتی متر بالاتر آن را دو مرتبه می شکافند در جای دیگر در کتب سنتی چین نوشته شده حشره کوچکی است به نام میکرو پنج بر روی پوست گیاه کاروان نیش می زند در اثر خراش رساندن جای آن را شیر خشت پر می کند این گیاه در نقاط کویری شهرهای ایران وجود دارد مرغوبترین شیر خشت در خراسان و در افغانستان در هرات به دست می آید بر روی گیاه کاروان که در هرات آن را کشیرو و می گویند یک نوع دیگر از شیر خشت در شهر کرج- ارنگه- آذربایجان –ارومیه- قائین -قلعه زنجان- رودبار- بلوچستان میروید محصول این گیاه در سال های خشک سال بیشتر از سال های بارندگی است. بعد از محصول شیر خشت خراسان و هرات شیر خشت اطراف تهران شهرت خوبی دارا می باشد شیر خشت خوب و خالص چگونه می توان شناخت باید دارای قطعاتی درشت سفید باشد چنانچه آن را در دهان بگذارید بلافاصله دهان را شیرین خنک می گرداند بلکه ساعتی طمع آن را در دهان حس می کنید علت گرانی یا کمبود آن در بازار صادرات آن به سایر کشورها است ناگفته نماند ازایام قدیم جز صادرات ایران بوده ولی امروزه هواخواهان زیادی را به خود جلب کرده . تنها شیر خشت نیست بلکه برادرانی هم دارد مانند ترنجبین ، گز نگبین ،گز علفی ،شکر تیغار ، بید خشت، شکر قرمز بید گیاه باید متذکر شوم شد همه از لحاظ خواص تا حدودی با شیر خشت برابری دارند و جذب صادرات میباشند.
شیرخشت در طب سنتی
ابن‌سینا در کتاب قانون راجع به شیرخشت چنین گفته است :
شیرخشت یا شیرخشک شبنمی است که در هرات بر درخت بید و گون کتیرا می‌نشیند. دارای مزاج معتدل است. دارای اثر مسهلی و دیگر خواص مشابه ترنجبین، ولی از آن قوی‌تر است و خاصیت زداینده دارد.
در مخزن‌الادویه راجع به شیرخشت چنین آمده است :
شیرخشت را به فارسی شیرخشک نامند. گفته‌اند شبنمی است که در خراسان و هرات و بعضی بلاد فرنگ بر درختی که آن را در نواحی خراسان کشیرو یا درختی دیگر به نام کبیرو نامند، می‌نشیند. آن درخت به قدر دو سه قامت بلند می‌شود و چوب آن خالدار زرد و سفید، سبک وزن و کمیاب و قیمتی است و از آن عصا می‌سازند.
پژوهش‌های سال‌های اخیر بر روی شیرخشت نشان داده است که محصول خوراکی آن می‌تواند انسان را تا حدی در برابر تشعشعات اتمی مصون نگاه دارد
لغت فارسی آن «شیرخشک» به معنی لبن منجمد یا مشابه شیر منجمد می‌باشد و لغت «شیرخشت» به معنی صمغ مشابه شیر است؛ چون خشت به معنی صمغ می‌باشد. بهترین شیرخشت تکه‌های بزرگ سفید و شیرین خالص است که چون در دهان گذارند، زود حل شود و زبان را بسیار شیرین و سرد گرداند و شیرینی آن با عسل و شکر متفاوت است. طبیعت آن گرم و در رطوبت معتدل است. همچنین ملین طبع و مسهل صفرا، خلط‌آور، مقوی جگر و معده و کاهش‌دهنده حرارت بدن، رافع سرفه و خشونت سـ*ـینه و حلق و تب می‌باشد. مسهل نیکویی است که می‌توان آن را برای همه افراد و سنین بدون اذیت مصرف نمود. با ماءالشعیر بهترین مسهل است.
اثر مسهلی آن در صورتی که نزله و سرفه نباشد، با گلاب بهتر است. همچنین با ماءالشعیر برای رفع تب حار و افراد گرم مزاج مفید می‌باشد. تأثیر مسهلی آن با عرق رازیانه و روغن بادام بیشتر و بهتر است. از عوارض آن قراقر در معده (صدای معده) و رقیق شدن منی و سرعت انزال است.
نکات قابل توجه
۱ـ پژوهش‌های سال‌های اخیر بر روی شیرخشت نشان داده است که محصول خوراکی آن می‌تواند انسان را تا حدی در برابر تشعشعات اتمی مصون نگاه دارد.
۲ـ استفاده‌های جدید و صنعتی از شیرخشت به عنوان یک ملین خوب برای کودکان و رفع زردی سریع‌تر نوزادان می‌باشد. در این موارد شیرخشت را می‌توان جایگزین ترنجبین کرد.
۳ـ اصطلاح «مان» به معنی فرآورده‌هایی از گیاهان است که توسط گیاه یا حشره‌ای که روی آن فعالیت می‌کند، ترشح می‌شود.
این فرآورده‌ها اکثراً به صورت قطعاتی به اشکال مختلف (یا بی شکل) جامد، شیرین‌مزه و محلول در آب میباشند که عمده ترکیبات آن‌ها را انواع قندها تشکیل می‌دهند.
تولید این مان‌ها بسیار حساس است و به شرایط آب و هوایی و جغرافیایی محل ارتباط دارد؛ بنابراین مان فقط در بعضی مناطق تولید می‌شود و بر روی درختان همه مناطق (ایران و جهان) به وجود نمی‌آید.
مان‌ها علاوه بر خواص شیرین‌کننده و اصولاً ملین، دارای خواص دیگری نیز هستند و از قدیم در طب سنتی ایران و جهان مورد استفاده بوده‌اند.
با توجه به تنوع گیاهی و شرایط اکولوژی استثنایی ایران، تعداد مان‌های تولیدشده روی گیاهان ایران نسبتاً زیاد و از تنوع قابل توجهی برخوردار است؛ به طوری که تعداد و انواع آن‌ها نسبت به بسیاری از مناطق دنیا بیشتر است و تجارب طب سنتی ایران در این زمینه بیشتر از دیگر نقاط دنیا است.
با توجه به اینکه غیر از تجربیات طب سنتی ایران مطالعات چندانی روی ترکیبات و اثرات این مان‌ها انجام نشده است، هنوز سۆالات و ابهامات زیادی در مورد آن‌ها وجود دارد و لازم است برای روشن شدن رمز و راز نوع تولید، عوامل دخیل در تولید، حشرات و گیاهان مولد، شرایط ایجاد، مواد مۆثر و اثرات و خواص آن‌ها تحقیقات وسیعی صورت گیرد.
استفاده‌های جدید و صنعتی از شیرخشت به عنوان یک ملین خوب برای کودکان
و رفع زردی سریع‌تر نوزادان می‌باشد. در این موارد شیرخشت را می‌توان جایگزین ترنجبین کرد
۴ـ به نظر می‌رسد تولید شیرخشت بر روی این گیاهان، مربوط به ایران و اطراف باشد؛ زیرا گزارشی از این مان بر روی گونه‌های دیگر گیاه در نقاط دیگر جهان ارائه نشده است.
۵ـ ابن سینا در کتاب قانون درخت مربوط به شیرخشت را بید و گون نام بـرده که به احتمال زیاد منظور این گیاه نیست؛ زیرا مشخصات آن در مخزن‌الادویه با آن‌ها کاملاً متفاوت است و در تحقیقات جدید هم هیچ‌کدام از این گیاهان بید و گون ارتباطی با شیرخشت ندارند و مان یا صمغ‌های حاصله از بید و گون محصولات دیگری هستند که به نام‌های بیدخشت و کتیرا مشهورند.
شیرخشت موجب رفع یبوست می‌شود
مصرف خاکشیر، ترنجبین و شیر خشت موجب رفع یبوست می‌شود به دلیل اینکه این مواد، ماده‌ای که موجب بیماری شده است را از بدن خارج می‌کند.
در طب سنتی معمولاً برخی اخلاط موجب بروز بیماری می‌شوند؛ به عنوان مثال زیادی صفرا موجب بروز بیماری می‌شود.
در طب سنتی برای خروج ماده‌ای که موجب بیماری در بدن شده است داروهایی به کار بـرده می‌شود که به آن نضج یا حل کننده گفته می‌شود که معمولاً بیمار به مدت ۳ تا ۱۴ روز این داروها را مصرف می‌کند. در مواردی که بیماری بر اثر بروز گرما به وجود آمده باشد، منضج یا حل کننده به کار بـرده می‌شود. برخی از منضج‌ها مانند ترکیب خاکشیر با ترنجبین است و برخی رژیم‌های غذایی و میوه‌ها مانند انگور می‌توانند به عنوان درمان کننده بیماری استفاده شود. معمولاً برخی افراد که دچار یبوست می‌شوند، می‌توانند یک دوره کوتاه از مواد گیاهی مانند خاکشیر، ترنجبین یا شیرخشت استفاده کنند تا یبوست آن‌ها برطرف شود. عملکرد منضج در بدن به صورت قطعه قطعه کردن غذا یا غلیظ کردن غذاهای رقیق یا رقیق کردن غذاهای غلیظ است.
نام شیرخشت شهری و هراتی در عطاری‌ها موجود است این گیاه دارای گونه های زیادی می باشد در کتب گیاه شناسی قدیم درباره ی پدید آمدن گیاه شیر خشت هر کدام روایات گوناگون ذکر شده که در جایی نوشته شده که به صورت شبنم بر روی گیاه کاروان به وجود می آیند ، مانند ترنجبین به دست می آیند شیرخشت را از درختچه ای بدست می آورندکه آن را با تیغ های مخصوص یک روز در میان درماههای تیر و مرداد از تنه درخت را در قسمت زیر می شکافند به طوری تا به مغز تنه درخت چون فردای روز بعد قبل از روشن شدن هوا شیره تراوش شده از محل شکاف را می تراشند حدود ده سانتی متر بالاتر آن را دو مرتبه می شکافند در جای دیگر در کتب سنتی چین نوشته شده حشره کوچکی است به نام میکرو پنج بر روی پوست گیاه کاروان نیش می زند در اثر خراش رساندن جای آن را شیر خشت پر می کند این گیاه در نقاط کویری شهرهای ایران وجود دارد مرغوبترین شیر خشت در خراسان و در افغانستان در هرات به دست می آید بر روی گیاه کاروان که در هرات آن را کشیرو و می گویند یک نوع دیگر از شیر خشت در شهر کرج- ارنگه- آذربایجان –ارومیه- قائین -قلعه زنجان- رودبار- بلوچستان میروید محصول این گیاه در سال های خشک سال بیشتر از سال های بارندگی است. بعد از محصول شیر خشت خراسان و هرات شیر خشت اطراف تهران شهرت خوبی دارا می باشد شیر خشت خوب و خالص چگونه می توان شناخت باید دارای قطعاتی درشت سفید باشد چنانچه آن را در دهان بگذارید بلافاصله دهان را شیرین خنک می گرداند بلکه ساعتی طمع آن را در دهان حس می کنید علت گرانی یا کمبود آن در بازار صادرات آن به سایر کشورها است ناگفته نماند ازایام قدیم جز صادرات ایران بوده ولی امروزه هواخواهان زیادی را به خود جلب کرده . تنها شیر خشت نیست بلکه برادرانی هم دارد مانند ترنجبین ، گز نگبین ،گز علفی ،شکر تیغار ، بید خشت، شکر قرمز بید گیاه باید متذکر شوم شد همه از لحاظ خواص تا حدودی با شیر خشت برابری دارند و جذب صادرات میباشند.
شیرخشت در طب سنتی
ابن‌سینا در کتاب قانون راجع به شیرخشت چنین گفته است :
شیرخشت یا شیرخشک شبنمی است که در هرات بر درخت بید و گون کتیرا می‌نشیند. دارای مزاج معتدل است. دارای اثر مسهلی و دیگر خواص مشابه ترنجبین، ولی از آن قوی‌تر است و خاصیت زداینده دارد.
در مخزن‌الادویه راجع به شیرخشت چنین آمده است :
شیرخشت را به فارسی شیرخشک نامند. گفته‌اند شبنمی است که در خراسان و هرات و بعضی بلاد فرنگ بر درختی که آن را در نواحی خراسان کشیرو یا درختی دیگر به نام کبیرو نامند، می‌نشیند. آن درخت به قدر دو سه قامت بلند می‌شود و چوب آن خالدار زرد و سفید، سبک وزن و کمیاب و قیمتی است و از آن عصا می‌سازند.
پژوهش‌های سال‌های اخیر بر روی شیرخشت نشان داده است که محصول خوراکی آن می‌تواند انسان را تا حدی در برابر تشعشعات اتمی مصون نگاه دارد
لغت فارسی آن «شیرخشک» به معنی لبن منجمد یا مشابه شیر منجمد می‌باشد و لغت «شیرخشت» به معنی صمغ مشابه شیر است؛ چون خشت به معنی صمغ می‌باشد. بهترین شیرخشت تکه‌های بزرگ سفید و شیرین خالص است که چون در دهان گذارند، زود حل شود و زبان را بسیار شیرین و سرد گرداند و شیرینی آن با عسل و شکر متفاوت است. طبیعت آن گرم و در رطوبت معتدل است. همچنین ملین طبع و مسهل صفرا، خلط‌آور، مقوی جگر و معده و کاهش‌دهنده حرارت بدن، رافع سرفه و خشونت سـ*ـینه و حلق و تب می‌باشد. مسهل نیکویی است که می‌توان آن را برای همه افراد و سنین بدون اذیت مصرف نمود. با ماءالشعیر بهترین مسهل است.
اثر مسهلی آن در صورتی که نزله و سرفه نباشد، با گلاب بهتر است. همچنین با ماءالشعیر برای رفع تب حار و افراد گرم مزاج مفید می‌باشد. تأثیر مسهلی آن با عرق رازیانه و روغن بادام بیشتر و بهتر است. از عوارض آن قراقر در معده (صدای معده) و رقیق شدن منی و سرعت انزال است.
نکات قابل توجه
۱ـ پژوهش‌های سال‌های اخیر بر روی شیرخشت نشان داده است که محصول خوراکی آن می‌تواند انسان را تا حدی در برابر تشعشعات اتمی مصون نگاه دارد.
۲ـ استفاده‌های جدید و صنعتی از شیرخشت به عنوان یک ملین خوب برای کودکان و رفع زردی سریع‌تر نوزادان می‌باشد. در این موارد شیرخشت را می‌توان جایگزین ترنجبین کرد.
۳ـ اصطلاح «مان» به معنی فرآورده‌هایی از گیاهان است که توسط گیاه یا حشره‌ای که روی آن فعالیت می‌کند، ترشح می‌شود.
این فرآورده‌ها اکثراً به صورت قطعاتی به اشکال مختلف (یا بی شکل) جامد، شیرین‌مزه و محلول در آب میباشند که عمده ترکیبات آن‌ها را انواع قندها تشکیل می‌دهند.
تولید این مان‌ها بسیار حساس است و به شرایط آب و هوایی و جغرافیایی محل ارتباط دارد؛ بنابراین مان فقط در بعضی مناطق تولید می‌شود و بر روی درختان همه مناطق (ایران و جهان) به وجود نمی‌آید.
مان‌ها علاوه بر خواص شیرین‌کننده و اصولاً ملین، دارای خواص دیگری نیز هستند و از قدیم در طب سنتی ایران و جهان مورد استفاده بوده‌اند.
با توجه به تنوع گیاهی و شرایط اکولوژی استثنایی ایران، تعداد مان‌های تولیدشده روی گیاهان ایران نسبتاً زیاد و از تنوع قابل توجهی برخوردار است؛ به طوری که تعداد و انواع آن‌ها نسبت به بسیاری از مناطق دنیا بیشتر است و تجارب طب سنتی ایران در این زمینه بیشتر از دیگر نقاط دنیا است.
با توجه به اینکه غیر از تجربیات طب سنتی ایران مطالعات چندانی روی ترکیبات و اثرات این مان‌ها انجام نشده است، هنوز سۆالات و ابهامات زیادی در مورد آن‌ها وجود دارد و لازم است برای روشن شدن رمز و راز نوع تولید، عوامل دخیل در تولید، حشرات و گیاهان مولد، شرایط ایجاد، مواد مۆثر و اثرات و خواص آن‌ها تحقیقات وسیعی صورت گیرد.
استفاده‌های جدید و صنعتی از شیرخشت به عنوان یک ملین خوب برای کودکان
و رفع زردی سریع‌تر نوزادان می‌باشد. در این موارد شیرخشت را می‌توان جایگزین ترنجبین کرد
۴ـ به نظر می‌رسد تولید شیرخشت بر روی این گیاهان، مربوط به ایران و اطراف باشد؛ زیرا گزارشی از این مان بر روی گونه‌های دیگر گیاه در نقاط دیگر جهان ارائه نشده است.
۵ـ ابن سینا در کتاب قانون درخت مربوط به شیرخشت را بید و گون نام بـرده که به احتمال زیاد منظور این گیاه نیست؛ زیرا مشخصات آن در مخزن‌الادویه با آن‌ها کاملاً متفاوت است و در تحقیقات جدید هم هیچ‌کدام از این گیاهان بید و گون ارتباطی با شیرخشت ندارند و مان یا صمغ‌های حاصله از بید و گون محصولات دیگری هستند که به نام‌های بیدخشت و کتیرا مشهورند.
شیرخشت موجب رفع یبوست می‌شود
مصرف خاکشیر، ترنجبین و شیر خشت موجب رفع یبوست می‌شود به دلیل اینکه این مواد، ماده‌ای که موجب بیماری شده است را از بدن خارج می‌کند.
در طب سنتی معمولاً برخی اخلاط موجب بروز بیماری می‌شوند؛ به عنوان مثال زیادی صفرا موجب بروز بیماری می‌شود.
در طب سنتی برای خروج ماده‌ای که موجب بیماری در بدن شده است داروهایی به کار بـرده می‌شود که به آن نضج یا حل کننده گفته می‌شود که معمولاً بیمار به مدت ۳ تا ۱۴ روز این داروها را مصرف می‌کند. در مواردی که بیماری بر اثر بروز گرما به وجود آمده باشد، منضج یا حل کننده به کار بـرده می‌شود. برخی از منضج‌ها مانند ترکیب خاکشیر با ترنجبین است و برخی رژیم‌های غذایی و میوه‌ها مانند انگور می‌توانند به عنوان درمان کننده بیماری استفاده شود. معمولاً برخی افراد که دچار یبوست می‌شوند، می‌توانند یک دوره کوتاه از مواد گیاهی مانند خاکشیر، ترنجبین یا شیرخشت استفاده کنند تا یبوست آن‌ها برطرف شود. عملکرد منضج در بدن به صورت قطعه قطعه کردن غذا یا غلیظ کردن غذاهای رقیق یا رقیق کردن غذاهای غلیظ است.
