![tasmanian-devil1.jpg](http://img.asemooni.com/tasmanian-devil1.jpg)
شیطان تاسمانی (نام علمی: Sarcophilus harrisii) پستانداری کیسهدار است که در جنگلهای تاسمانی زندگی میکند. در گذشته این جانور در سراسر خاک استرالیا و تاسمانی یافت میشد، امّا با ورود انسانها نسل آن در استرالیا منقرض شد و واپسین نمونههای این جانور در نزدیک ۵۰۰ سال پیش از میان رفتند و تاسمانی، که جزیرهای بسیار کوچکتر از استرالیا واقع در جنوب شرقی آن است، تنها منطقهای شد که آنها در آن به بقا ادامه دادند.
شیطان تاسمانی با بدنی به اندازهی یک سگ کوچک و وزنی کمتر از ۱۰ کیلوگرم بزرگترین کیسهدار گوشتخوار در جهان بهشمار میرود که تا ۹۰ سانتیمتر رشد میکند. بدن آن پشمی به رنگ سیاه و با خطی سفید در جلوی سـ*ـینه و پایین سر دارد. آنها سبیلهای بلندی دارند که از آن برای یافتن طعمه در شب بهره میگیرند.
شیطانها توانایی تولید صداهای گوناگون و بلند و جیغهای ترسناک را دارند که از آن بهعنوان نوعی وسیلهی رفع تهدید و یا راهی برای برقراری ارتباط بهره میگیرند. فشاری که فک این حیوان میتواند وارد کند بیش از یک تن است که از آن برای خُردکردن استخوانهای طعمههایش بهره میگیرد. قیافه شروربار و صدای ترسناک شیطانها در هنگام درگیری باعث شد که مهاجران اروپاییِ نخستین به آن نام «شیطان» دهند.
این جانوران گوشتخوار هستند و اغلب مردار و لاشهی جانوران را میخورند. آنها در صورتی که گوشت پیدا نکنند از گیاهان، تخم ماهی و قورباغه، و حشرات نیز تغذیه میکند. شیطانهای ماده پناهگاهی در تنهی توخالی درختان یا حفرهها و غارها برای خود پیدا میکنند و بچههای خود را در آن شیر میدهند. در هر بارداری بهطور متوسّط چهار بچه در کیسهی مادر به مدت ۱۵ هفته زندگی میکنند.
از سال ۱۹۴۱، شیطانهای تاسمانی بهطور قانونی تحت حفاظت درآمدند و از آن زمان جمعیت آنان افزایش یافت و طبق آخرین سرشماری در دههی ۱۹۹۰ تعداد شیطان تاسمانی به حدود ۱۵۰ هزار قلّاده رسید. اما پس از آن شیوع سرطان واگیرداری به نام تومور صورتی باعث کاهش شدید جمعیت این جانوران شدهاست.
این بیماری فراگیر توسّط گازگرفتن از یک شیطان به دیگری منتقل میشود و جانور را در مدّت زمانی کمتر از یک سال از پای در میآورد. در نواحی پر جمعیت نرخ مرگ و میر این جانوران به ۸۰ تا ۹۰ درصد رسیدهاست. از جمله دیگر خطرهایی که نسل شیطان را تهدید میکند گسترش جمعیت روباههای قرمز است که با خوردن تولههای این کیسهدار، باعث کاهش جمعیتشان میشوند.
![tasmanian-devil2.jpg](http://img.asemooni.com/tasmanian-devil2.jpg)
نام
کمتر پستانداری در جهان آنچنان شهرت و نام بدی همچون شیطان تاسمانی دارد. زیستشناسان استرالیا از این جانور با نام «بعل الذباب» یاد کردهاند. نامگذاری علمی آن نیز فراز و فرود چندی داشتهاست. دو نام نخستین این جانور Sarcophilus satanicus و Diabolus ursinus بودهاند که در سده ۱۹ام مورد استفاده قرار میگرفتند.
نام «شیطان تاسمانی» برگرفته از معادل انگلیسی آن با نام «Tasmanian Devil» است. نام انگلیسی پس از آن به این جانور اطلاق شد که مهاجران اروپایی در سال ۱۸۰۳ در خلیج پورت فیلیپ (امروزه ملبورن) با گروههایی از این جانور برخورد کردند. در سال ۱۸۰۶، جرج هریس زیستشناس استرالیایی نخستین توصیف از این جاندار را منتشر کرد:
این جانوران در نخستین اقامتگاه ما در شهر هوبارت بسیار معمول بودند و به شدّت به مرغداریها آسیب میرساندند… آنها هر گوشتی را بیتوجه به آنکه از کدام جانور است با میـ*ـل هرچه تمامتر میخورند و به نظر میرسد که از ماهی و چربی نهنگها نیز تغذیه میکنند چون ردپایشان در کرانههای اقیانوس دیده میشود… در حال اسارت، این موجودات بسیار وحشی میشوند؛ دو نر و مادهای که من در کنار هم به چوب زنجیر کرده بودم مدام با هم جنگ میکردند و همدیگر را گاز میگرفتند… نام عامیانه آنها شیطان بومی است.
بر زبان افتادن نام این جانور را اما باید نتیجه نوشتار لوئیزا آن مردیت دانست که در ۱۸۸۰ کتابی در ستایش مستعمرهٔ ویکتوریایی بریتانیا نوشت و در آن عنوان کرد:
اگر کسی بخواهد هیولایی سیاهتر، بدقیافهتر، درندهخوتر، و غیر قابل رامشدنتر از شیطان ما بیابد، باید بسیار مشکلپسند باشد. این دیدگاه شخصی من است.