فعالیت آتشفشانی به ظهور دایناسور ها کمک کرد

[مقداد]

مطالعه تازه اي حاکي است که يک دوره يک ميليون ساله در زمين که با فعاليت بسيار شديد آتشفشاني همراه بود به احتمال زياد راه براي ظهور دايناسورها هموار کرد.
به نقل از BBC، دانشمندان با تحليل صخره‌هاي کهن آثار تصاعد فوران‌هاي عظيم آتشفشاني که حدود ۲۰۰ ميليون سال قبل روي داد را يافته‌‌اند. اين شرايط مي‌توانسته باعث بزرگ‌ترين انقراض انبوه شود که به دايناسورها امکان مي‌داد غلبه کنند.
لورنس پرسيوال، نويسنده اصلي اين مقاله از بخش علوم زمين‌شناسي در دانشگاه آکسفورد، گفت: «دايناسورها توانستند از آن فرصت اکولوژيکي که با انقراض انبوه ايجاد شده بود بهره برداري کنند».
افزايش جيوه
محققان صخره‌هاي آتشفشاني از چهار قاره که قدمت آنها به اين دوره متلاطم مي‌رسد را بررسي کردند. قبلا ميزان نوسان کربن در اين صخره‌ها در مطالعه ديگري ارزيابي شده بود که به افزايش دي‌اکسيد کربن در اثر فوران‌هاي آتشفشاني ارتباط دارد. اما اين تحقيقات جنبه ديگري از فعاليت آتشفشاني را بررسي کرد: ميزان جيوه.
وقتي آتشفشان‌ها فوران مي‌کنند، ردي از جيوه با غبار برخاسته از آنها به آسمان مي‌رود و در جو منتشر مي‌شود. اين جيوه بعدا نشست مي‌کند و ميليون‌ها سال در زمين باقي مي‌ماند.
پرسيوال افزود: «اگر بشود جهش بزرگي در جيوه را در اين رسوبات ديد، مي‌شود استنباط کرد که دقيقا در آن زمان فعاليت آتشفشاني وجود داشته و اين چيزي است که ما در زمان اين انقراض مي‌بينيم».
محققان شواهد جهش‌هاي بزرگ در فعاليت آتشفشاني که براي حدود يک ميليون سال ادامه يافت را کشف کردند.
پروفسور تمسين ماتر از دانشگاه آکسفورد گفت: «در اين يک ميليون سال احتمالا نواحي مختلف در زمان‌هاي مختلف فعال بودند. دوره فوران‌ها احتمالا حدود 10 سال طول مي‌کشيد که حجم عظيمي مواد مذاب و گازها را به سطح مي‌آورد».
او افزود: «هر چيزي در محيط مجاور اين فوران‌ها دچار وضعيت ناگواري مي‌شد. اما موجوداتي که دور از محل زيست مي‌کردند هم به دردسر مي‌افتادند: فوران‌هاي مکرر تاثيري ويرانگر بر محيط وسيع‌تر مي‌گذاشت، نور خورشيد را سد مي‌کرد و به افزايش سطح دي‌اکسيد کربن منجر مي‌شد».
اين مي‌توانست به انقراض انبوه دامن بزند. با اين حال دايناسورهاي اوليه از آن دوران جهنمي جان به در بردند هرچند محققان هنوز مطمئن نيستند چطور.
اما زماني که آتشفشان‌ها فروکش کردند، تعداد کمي از رقباي دايناسورها باقي مانده بودند، که شروع عصر حاکميت دايناسورها را در پي داشت.
محققان اکنون مي‌خواهند از جيوه براي بررسي ساير دوره‌هاي فعاليت کهن آتشفشاني استفاده کنند.
پروفسور ماتر گفت: «فکر مي‌کنم چيز واقعا هيجان‌انگيز اين است که ما از يک دوره فعاليت آتشفشاني که ۲۰۰ ميليون سال قبل اتفاق افتاد حرف مي‌زنيم و اين رکوردهاي رسوبي جيوه به ما اجازه مي‌دهد حرف‌هاي تازه‌اي درباره فعاليت آتشفشاني که در گذشته‌هاي چنان دوري اتفاق افتاد داشته باشيم. اين يک ابزار تازه و قدرتمند است که واقعا به ما اجازه مي‌دهد تکامل سياره خود را بهتر درک کنيم و ببينيم چطور به اينجا رسيده است».