*فریال*
کاربر نگاه دانلود
اگر بعد از مدتها زندگي زناشويي حالا آمادگي لازم را پيدا كردهايد كه بچهدار شويد، بهتر است بدانيد هزار و يك چيز هست که ميتواند باعث شود اين كار به درستي انجام نگيرد؛ از ضعف تخمك تا بياثري اسپرم همه و همه ميتواند نگذارد فرآيند لقاح درست انجام شود. واقعيت اين است كه از هر 10 زوج يك زوج ناباروراست و در ميان زوجها هم در 30دصد موارد مردان به تنهايي 30 درصد از موارد، عامل اين ناباروري هستند.
اگرچه مردان در طول روز ميليونها اسپرم توليد ميكنند كه در مقايسه با زنان كه 300 تا 400 تخمك در طول عمرشان آزاد ميكنند بسيار زياد است، اما عوامل خارجي ميتواند سلامت آنها را تحت تاثير قرار دهد. از آنجا كه سلولهاي اسپرم 75 روز براي رسيدن به بلوغ زمان لازم دارند آسيب آنها ميتواند باروري را تحت تاثير قرار دهد. بهتر است با هم قاتلان اسپرم را بشناسيم.
لپتاپ بايد روي ميز باشد
هيچ ميدانيد يك لپتاپ ساده ميتواند توانايي انسان در توليدمثل را تحت تاثير قرار دهد؟ بهگفته محققان دانشگاهي در نيويورك ارتباط مستقيمي بين استفاده از لپتاپ و افزايش دماي كيسه بيضه به 35 درجه در موقعيتهاي خاص وجود دارد. اين افزايش دما اثرات مضري بر روند اسپرماتوژنز (فرآيند تشكيل گامت نر) ميگذارد، بنابراين اگر در تلاش براي پدر شدن هستيد، بايد لپتاپتان را روي ميز بگذاريد.
وقتي گرما بيش از حد ميشود
بيضه نميتواند فرایند طبیعی خود را انجام دهد؛ مگر اينكه دمایش کمتر از بقيه قسمتهاي بدن باشد. خوشبختانه آناتومي بدون مردان طوري طراحي شده كه فاصلهاي بين بيضهها و درجه حرارت مركزي بدن ايجاد میكند. اگر درجه حرارت بيضهها به 37 درجه سانتیگراد برسد توليد اسپرم متوقف ميشود. وقتي توليد اسپرم دچار اختلال شود، ميتواند براي ماهها نهفته باقي بماند. فكر ميكنيد اگر بيضه در معرض گرما قرار بگيرد چه اتفاقي ميافتد؟ تعداد اسپرم پايين ميآيد ضمن آنكه تحرك آنها هم كاهش مييابد و این اولین گام به سوی اختلال در باروری مردان است.
وان گرم مقصر است
وقتي وان را حسابي گرم ميكنيد، بايد بدانيد كه همين گرما از باروري جلوگيري ميكند. حرارت مرطوب به هيچ عنوان براي بيضهها خوب نيست. باتوجه به مطالعهاي كه در سال 2007 منتشر شده ماندن در يك جكوزي يا وان آب داغ براي 30 دقيقه ميتواند بهطور موقت باعث كاهش توليد اسپرم شود. با اين حال مطالعات همچنين نشان ميدهد كه اثرات منفي حرارت مرطوب روي اسپرم ممكن است برگشتپذير باشد. از آنجا كه اسپرم مدت زماني لازم دارد تا به بلوغ برسد هر نوع مداخلهاي دست كم سه ماه طول ميكشد تا اثرش را نشان دهد.
تب با باروري ميجنگد
اگر ميدانيد كه وان آب داغ و سيگار كشيدن ميتواند بر توليد اسپرم اثر بگذارد، بايد بدانيد كه تب بالا هم ميتواند همان اثر حرارت مرطوب را روي اسپرم با اثرات مشابه پايدار داشته باشد. باتوجه به تحقيقهاي انجامشده بسته به مدت زمان تب، غلظت اسپرم تا 35 درصد كاهش پيدا ميكند و همين موضوع اثر مستقيم بر كيفيت اسپرم ميگذارد.
لباس زير گشاد باشد
شايد در ابتدا اينطور به نظر برسد كه لباس زير تنگ و گشاد به تنهايي تغييري در تعداد اسپرم ايجاد نميكند اما لباسزير گشاد زماني كه تعداد اسپرم بهطور كلي كم است، مفيدتر است و اين موضوع را كمتر حساس ميكند. با اين حال محققان اذعان ميكنند پوشيدن لباس زير تنگ ميتواند تا حدودي بر تعداد اسپرم اثر بگذارد.
دقت داشته باشيد كه پوشيدن لباس دوچرخهسواري براي مدت طولاني به هيچ عنوان مناسب نيست. نشستن بيش از 30 دقيقه روي زين دوچرخه در هر بار به ويژه اگر از شلوار مخصوص دوچرخه سواري هم استفاده شود سبب بالا رفتن دماي كيسه بيضه شده و بر توليد اسپرم تاثير ميگذارد. حتي پوشيدن شلوار تنگ، محيط مناسبي براي توليد اسپرم ايجاد نميكند.
رگهاي واريسي
واريكوسل يا واريسي شدن عروق بيضه شايعترين بيماري مردان پس از بلوغ است و حدود يكششم مردان واريكوسل دارند. در مرداني كه دچار ناباروري هستند، اين رقم بالاتر است و به 40 درصد ميرسد اما حدود 15 درصد از مردان با واريكوسل در كيسه بيضه و بهويژه بيضه چپ مواجه هستند. زماني كه مردي تعداد اسپرم كمي توليد ميكند پزشكان معمولا توصيه به درمان واريكوسل ميكنند.
يك روش درمان اين رگهاي واريسي در كيسه بيضه جراحي يا آمبوليزاسيون از راه پوست به روش غيرجراحي و به كمك كاتتر است. مشخص نيست واريكوسل چطور باعث كاهش توليد اسپرم ميشود و احتمالهاي متعددي مانند قطع جريان خون به بيضه يا گرم شدن بيش از حد بيضه يا قطع جريان خون به بالا و اختلال در رگها مطرح ميشود. البته اين نكته را هم بايد توجه داشته باشيد كه هرچند اثبات شده بعد از جراحي باروري بهبود مييابد برخي پزشكان بر اين باورند كه عمل جراحي ممكن است بهبود كيفيت مايع مني را تحت تاثير قرار دهد.
موبايل بايد در كيف باشد
حتما خيلي شنيدهايد كه آقايان بهتر است تلفن همراهشان را روي كمرشان و نزديك اندام تناسلي قرار ندهند. جالب است بدانيد مطالعهاي نشان داد مردانی كه بيشترين استفاده را از تلفن همراه داشتند (بيش از 4 ساعت در روز) تعداد اسپرم در آنها بهشدت كاهش داشت ضمن آنكه نرخ تحرك اسپرم و شكل طبيعي آن هم تحت تاثير قرار ميگرفت. توصيه پزشكان براي محدود كردن قرارگيري در معرض تابش اشعه اين است كه تلفن همراه را در كيف حمل كنند. حتي زماني كه تلفن در مجاورت كشاله ران نيست ميتواند باروري را تحت تاثير قرار دهد. پزشكان براي جلوگيري از اثرات مضر تلفن همراه توصيه ميكنند از بلندگوي تلفن استفاده كنند و آن را در تماس با بدن قرار ندهند.
سيگار، ژن را تغيير ميدهد
توتون، تنباكو و الكل ميتواند عملكرد جنسي را مختل كند بنابراين افرادي كه قصد پدر شدن دارند، بايد بهطور كامل از اين موراد پرهيز كنند. مصرف الكل بر كيفيت اسپرم و توليد آن اثر ميگذارد درحاليكه مصرف سيگار باعث اختلال در تحرك اسپرم ميشود. علاوه بر كاهش اسپرم مطالعات ديگر نشان ميدهد مصرف سيگار ميتواند به DNA اسپرم آسيب زده و باعث افزايش اختلال نعوظ شود.
تماشاي تلويزيون
نتايج برخي تحقيقات نشان ميدهد مرداني كه در هفته دست كم 20 ساعت پاي تلويزيون مينشينند داراي اسپرم كمتري هستند. در اصل اين مردان 44 درصد ميزان اسپرم كمتري نسبت به مرداني كه به ندرت تلویزیون میبینند يا اصلا تلويزيون نگاه نميكنند دارند. يكي از عواقب نشستن و تماشاي تلويزيون به مدت طولاني آن است كه هنگام نشستن دماي بيضهها بالا ميرود و همين امر از توليد اسپرم ميكاهد.
عوامل دیگری که خطرسازند
بهگفته محققان برخي شرايط فيزيولوژيك منفي ميتواند اسپرم را تحت تاثير قرار دهد.
انسداد: انسداد مجاري يكي از اين موارد است. به دلايل متعدد ازجمله نقص مادرزادي، عفونت، تروما يا وازكتومي ممكن است انسداد ايجاد شده و مانع از ورود مايع مني شود.
اخـتلالات ژنـتيكي: اخـتلالات كروموزومي زيادي هستند كه ميتوانند توليد اسپرم را بهشدت كاهش داده يا حتي آن را به صفر برسانند. بهعنوان مثال يك شكل از فيبروز كيستيك ميتواند باعث شود مجراي دفران شكل طبيعي خود را از دست بدهد. عوامل زيانآور ديگر مانند آنتيباديهاي ضداسپرم، عدم تعادل هورموني، سرطان بيضه، بيضه نزول نكرده و مشكلات جنسي ميتواند اسپرم را تحت تاثير قرار دهد.
مشاغل خطرناك
استفاده بيرويه از سموم شيميايي براي دفع موشها و حتي كودهاي شيميايي كه در كشاورزي بهكار ميرود، كيفيت اسپرم مردان را تحتتاثير قرار ميدهد. اسپرم افرادي كه به دليل شغلشان در هوای گرم و كنار كوره يا تنور كار ميكنند هم ممكن است كيفيت خود را از دست بدهد.
چاقي تعداد اسپرم را كم ميكند
چاقي با افزايش توليد هورمونهاي زنانه (استروژن) در ارتباط است. كاهش تعداد اسپرم اختلال عملكرد جنسي و ناباروري را به دنبال دارد. براساس مطالعه سازمان جهاني بهداشت در مقايسه مردان با وزن طبيعي و مردان چاق، افراد چاق دچار كاهش عملكرد بيضه و تعداد اسپرم هستند، البته اين را هم به خاطر داشته باشيد كه براساس تحقيقات انجامشده اگرچه چاقي تعداد اسپرم را كاهش ميدهد اما تنها سطح شديدي از چاقي ممكن است پتانسيل باروري مردان را تحت تاثير قرار دهد و مانع از قدرت باروري آنها شود.
مصرف داروها
بعضي آنتيبيوتيكها بهطور موقت سبب كاهش تعداد و تحرك اسپرمها در مردان ميشوند. بعضي از اين آنتيبيوتيكها شامل اريترومايسين, نيتروفورازون يا نيتروفورانتوئين هستند. استفاده از داروهاي استروئيدي آنابوليك سبب ميشوند بدن نتواند هورمون تستوسترون را بهطور طبيعي بسازد كه سرانجام سبب كاهش توليد اسپرم خواهد شد. بسياري از ورزشكاراني كه بهعنوان دوپينگ از اين داروها استفاده مكرر ميكنند، دچار اين مشكل خواهند شد. داروي سولفاسالازين كه براي درمان اختلالات گوارشي به كار ميرود، كتوكونازول داروي ضد قارچ و داروي آزولفيدين كه براي درمان بيماري گوارشي كوليت به كار ميرود ازجمله داروهايي هستند كه ميتوانند تعداد و كيفيت اسپرم را تحت تاثير قرار دهند.
اگرچه مردان در طول روز ميليونها اسپرم توليد ميكنند كه در مقايسه با زنان كه 300 تا 400 تخمك در طول عمرشان آزاد ميكنند بسيار زياد است، اما عوامل خارجي ميتواند سلامت آنها را تحت تاثير قرار دهد. از آنجا كه سلولهاي اسپرم 75 روز براي رسيدن به بلوغ زمان لازم دارند آسيب آنها ميتواند باروري را تحت تاثير قرار دهد. بهتر است با هم قاتلان اسپرم را بشناسيم.
لپتاپ بايد روي ميز باشد
هيچ ميدانيد يك لپتاپ ساده ميتواند توانايي انسان در توليدمثل را تحت تاثير قرار دهد؟ بهگفته محققان دانشگاهي در نيويورك ارتباط مستقيمي بين استفاده از لپتاپ و افزايش دماي كيسه بيضه به 35 درجه در موقعيتهاي خاص وجود دارد. اين افزايش دما اثرات مضري بر روند اسپرماتوژنز (فرآيند تشكيل گامت نر) ميگذارد، بنابراين اگر در تلاش براي پدر شدن هستيد، بايد لپتاپتان را روي ميز بگذاريد.
وقتي گرما بيش از حد ميشود
بيضه نميتواند فرایند طبیعی خود را انجام دهد؛ مگر اينكه دمایش کمتر از بقيه قسمتهاي بدن باشد. خوشبختانه آناتومي بدون مردان طوري طراحي شده كه فاصلهاي بين بيضهها و درجه حرارت مركزي بدن ايجاد میكند. اگر درجه حرارت بيضهها به 37 درجه سانتیگراد برسد توليد اسپرم متوقف ميشود. وقتي توليد اسپرم دچار اختلال شود، ميتواند براي ماهها نهفته باقي بماند. فكر ميكنيد اگر بيضه در معرض گرما قرار بگيرد چه اتفاقي ميافتد؟ تعداد اسپرم پايين ميآيد ضمن آنكه تحرك آنها هم كاهش مييابد و این اولین گام به سوی اختلال در باروری مردان است.
وان گرم مقصر است
وقتي وان را حسابي گرم ميكنيد، بايد بدانيد كه همين گرما از باروري جلوگيري ميكند. حرارت مرطوب به هيچ عنوان براي بيضهها خوب نيست. باتوجه به مطالعهاي كه در سال 2007 منتشر شده ماندن در يك جكوزي يا وان آب داغ براي 30 دقيقه ميتواند بهطور موقت باعث كاهش توليد اسپرم شود. با اين حال مطالعات همچنين نشان ميدهد كه اثرات منفي حرارت مرطوب روي اسپرم ممكن است برگشتپذير باشد. از آنجا كه اسپرم مدت زماني لازم دارد تا به بلوغ برسد هر نوع مداخلهاي دست كم سه ماه طول ميكشد تا اثرش را نشان دهد.
تب با باروري ميجنگد
اگر ميدانيد كه وان آب داغ و سيگار كشيدن ميتواند بر توليد اسپرم اثر بگذارد، بايد بدانيد كه تب بالا هم ميتواند همان اثر حرارت مرطوب را روي اسپرم با اثرات مشابه پايدار داشته باشد. باتوجه به تحقيقهاي انجامشده بسته به مدت زمان تب، غلظت اسپرم تا 35 درصد كاهش پيدا ميكند و همين موضوع اثر مستقيم بر كيفيت اسپرم ميگذارد.
لباس زير گشاد باشد
شايد در ابتدا اينطور به نظر برسد كه لباس زير تنگ و گشاد به تنهايي تغييري در تعداد اسپرم ايجاد نميكند اما لباسزير گشاد زماني كه تعداد اسپرم بهطور كلي كم است، مفيدتر است و اين موضوع را كمتر حساس ميكند. با اين حال محققان اذعان ميكنند پوشيدن لباس زير تنگ ميتواند تا حدودي بر تعداد اسپرم اثر بگذارد.
دقت داشته باشيد كه پوشيدن لباس دوچرخهسواري براي مدت طولاني به هيچ عنوان مناسب نيست. نشستن بيش از 30 دقيقه روي زين دوچرخه در هر بار به ويژه اگر از شلوار مخصوص دوچرخه سواري هم استفاده شود سبب بالا رفتن دماي كيسه بيضه شده و بر توليد اسپرم تاثير ميگذارد. حتي پوشيدن شلوار تنگ، محيط مناسبي براي توليد اسپرم ايجاد نميكند.
رگهاي واريسي
واريكوسل يا واريسي شدن عروق بيضه شايعترين بيماري مردان پس از بلوغ است و حدود يكششم مردان واريكوسل دارند. در مرداني كه دچار ناباروري هستند، اين رقم بالاتر است و به 40 درصد ميرسد اما حدود 15 درصد از مردان با واريكوسل در كيسه بيضه و بهويژه بيضه چپ مواجه هستند. زماني كه مردي تعداد اسپرم كمي توليد ميكند پزشكان معمولا توصيه به درمان واريكوسل ميكنند.
يك روش درمان اين رگهاي واريسي در كيسه بيضه جراحي يا آمبوليزاسيون از راه پوست به روش غيرجراحي و به كمك كاتتر است. مشخص نيست واريكوسل چطور باعث كاهش توليد اسپرم ميشود و احتمالهاي متعددي مانند قطع جريان خون به بيضه يا گرم شدن بيش از حد بيضه يا قطع جريان خون به بالا و اختلال در رگها مطرح ميشود. البته اين نكته را هم بايد توجه داشته باشيد كه هرچند اثبات شده بعد از جراحي باروري بهبود مييابد برخي پزشكان بر اين باورند كه عمل جراحي ممكن است بهبود كيفيت مايع مني را تحت تاثير قرار دهد.
موبايل بايد در كيف باشد
حتما خيلي شنيدهايد كه آقايان بهتر است تلفن همراهشان را روي كمرشان و نزديك اندام تناسلي قرار ندهند. جالب است بدانيد مطالعهاي نشان داد مردانی كه بيشترين استفاده را از تلفن همراه داشتند (بيش از 4 ساعت در روز) تعداد اسپرم در آنها بهشدت كاهش داشت ضمن آنكه نرخ تحرك اسپرم و شكل طبيعي آن هم تحت تاثير قرار ميگرفت. توصيه پزشكان براي محدود كردن قرارگيري در معرض تابش اشعه اين است كه تلفن همراه را در كيف حمل كنند. حتي زماني كه تلفن در مجاورت كشاله ران نيست ميتواند باروري را تحت تاثير قرار دهد. پزشكان براي جلوگيري از اثرات مضر تلفن همراه توصيه ميكنند از بلندگوي تلفن استفاده كنند و آن را در تماس با بدن قرار ندهند.
سيگار، ژن را تغيير ميدهد
توتون، تنباكو و الكل ميتواند عملكرد جنسي را مختل كند بنابراين افرادي كه قصد پدر شدن دارند، بايد بهطور كامل از اين موراد پرهيز كنند. مصرف الكل بر كيفيت اسپرم و توليد آن اثر ميگذارد درحاليكه مصرف سيگار باعث اختلال در تحرك اسپرم ميشود. علاوه بر كاهش اسپرم مطالعات ديگر نشان ميدهد مصرف سيگار ميتواند به DNA اسپرم آسيب زده و باعث افزايش اختلال نعوظ شود.
تماشاي تلويزيون
نتايج برخي تحقيقات نشان ميدهد مرداني كه در هفته دست كم 20 ساعت پاي تلويزيون مينشينند داراي اسپرم كمتري هستند. در اصل اين مردان 44 درصد ميزان اسپرم كمتري نسبت به مرداني كه به ندرت تلویزیون میبینند يا اصلا تلويزيون نگاه نميكنند دارند. يكي از عواقب نشستن و تماشاي تلويزيون به مدت طولاني آن است كه هنگام نشستن دماي بيضهها بالا ميرود و همين امر از توليد اسپرم ميكاهد.
عوامل دیگری که خطرسازند
بهگفته محققان برخي شرايط فيزيولوژيك منفي ميتواند اسپرم را تحت تاثير قرار دهد.
انسداد: انسداد مجاري يكي از اين موارد است. به دلايل متعدد ازجمله نقص مادرزادي، عفونت، تروما يا وازكتومي ممكن است انسداد ايجاد شده و مانع از ورود مايع مني شود.
اخـتلالات ژنـتيكي: اخـتلالات كروموزومي زيادي هستند كه ميتوانند توليد اسپرم را بهشدت كاهش داده يا حتي آن را به صفر برسانند. بهعنوان مثال يك شكل از فيبروز كيستيك ميتواند باعث شود مجراي دفران شكل طبيعي خود را از دست بدهد. عوامل زيانآور ديگر مانند آنتيباديهاي ضداسپرم، عدم تعادل هورموني، سرطان بيضه، بيضه نزول نكرده و مشكلات جنسي ميتواند اسپرم را تحت تاثير قرار دهد.
مشاغل خطرناك
استفاده بيرويه از سموم شيميايي براي دفع موشها و حتي كودهاي شيميايي كه در كشاورزي بهكار ميرود، كيفيت اسپرم مردان را تحتتاثير قرار ميدهد. اسپرم افرادي كه به دليل شغلشان در هوای گرم و كنار كوره يا تنور كار ميكنند هم ممكن است كيفيت خود را از دست بدهد.
چاقي تعداد اسپرم را كم ميكند
چاقي با افزايش توليد هورمونهاي زنانه (استروژن) در ارتباط است. كاهش تعداد اسپرم اختلال عملكرد جنسي و ناباروري را به دنبال دارد. براساس مطالعه سازمان جهاني بهداشت در مقايسه مردان با وزن طبيعي و مردان چاق، افراد چاق دچار كاهش عملكرد بيضه و تعداد اسپرم هستند، البته اين را هم به خاطر داشته باشيد كه براساس تحقيقات انجامشده اگرچه چاقي تعداد اسپرم را كاهش ميدهد اما تنها سطح شديدي از چاقي ممكن است پتانسيل باروري مردان را تحت تاثير قرار دهد و مانع از قدرت باروري آنها شود.
مصرف داروها
بعضي آنتيبيوتيكها بهطور موقت سبب كاهش تعداد و تحرك اسپرمها در مردان ميشوند. بعضي از اين آنتيبيوتيكها شامل اريترومايسين, نيتروفورازون يا نيتروفورانتوئين هستند. استفاده از داروهاي استروئيدي آنابوليك سبب ميشوند بدن نتواند هورمون تستوسترون را بهطور طبيعي بسازد كه سرانجام سبب كاهش توليد اسپرم خواهد شد. بسياري از ورزشكاراني كه بهعنوان دوپينگ از اين داروها استفاده مكرر ميكنند، دچار اين مشكل خواهند شد. داروي سولفاسالازين كه براي درمان اختلالات گوارشي به كار ميرود، كتوكونازول داروي ضد قارچ و داروي آزولفيدين كه براي درمان بيماري گوارشي كوليت به كار ميرود ازجمله داروهايي هستند كه ميتوانند تعداد و كيفيت اسپرم را تحت تاثير قرار دهند.
