قدمگاه شمس تبریزی دستاورد معماری بومی تبریز

[*بانو بهار*]

. بعید است که نام و آوازه ی این بزرگ مرد عالم عرفان به گوش شما نخورده باشد پس به همین مناسبت در روز بزرگ داشت ایشان سفری داریم به تبریز شهر خوی ، جایی که چندی پیش معماران زیادی در تکاپوی تصاحب افتخار جایزه طراحی مقبره یادمان شمس تبریزی در کارنامه ی حرفه ای خود بودند.

قدمگاه شمس تبریزی دستاورد معماری بومی تبریز

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

 

[*بانو بهار*]

مشخصات عمومی پروژه طراحی مقبره یادمان شمس تبریزی

• مدیر و مسئول طراحی: کورش حاجی زاده
• تیم طراحی: کورش حاجی زاده، آرزو ایزد یاری، مجتبی نبوی
• همکاران طراحی: امیر حسین حاجی زاده، علی قربانی، زینب مقدوری
• سایر همکاران: آزیتا نادعلی، حمید عباسلو، فرناز پیغاله، یاسین کشاورز
• موقعیت : ضلع شمال شرقی شهر خوی، استان آذربایجان غربی، ایران
• تاریخ: ۱۳۹۲
• جوایز: برنده ی جایزه معمار خاورمیانه ۲۰۱۳

پروژه شمس تبریزی با سه موضوع کلی و به صورت موازی با هم شکل گرفت:
۱. مبانی نظری ۲. شهر و رابـ ـطه ی آن با پروژه ۳.تاریخ و گذشته ی بومی.

مبانی نظری
برای تجسم بخشیدن به مفهوم بالا استفاده از نور خورشید و تولید سایه به وسیله ی دو لایه موازی و متفاوت راهی مناسب به نظر رسید.لایه ی اول را محور قبله انتخاب کردیم که حدود ۱۵ درجه با شمال جغرافیایی انحراف داشت و آن را لایه ی شریعت نامیدیم. لایه ی دوم صراط مستقیم نام گرفت که امتداد شمال و جنوب جغرافیایی بود.امتداد شمالی رو به کوه ها و باغ های قدیمی شهر خوی و امتداد جنوبی،راهی به سمت امامزاده بحلول. مسیری از حرم تا حرم. لایه ی سوم، پس از گذشتن

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

از دو لایه موازی به وجود می آمد. نمایشی از نور که هیچ آنی از آن با آن دیگر یکسان نیست. تمثیلی از حقیقت.

آن خطاط سه گونه خط نبشتی
نخست آنکه خود خواند و دیگری خواند
دوم،خود خواند و دیگری نتواند
سوم،نه خود تواند خواند ونه دیگری
آن خط سوم....منم
"شمس تبریزی"

 

[*بانو بهار*]

مطالعه ی باغ های تاریخی در دل بافت شهر بر آن شدیم از پتانسیل کوه ها و باغ های قدیمی شمالی خوی برای گسترش سایت پروژه در امتداد شمالی آن استفاده کنیم، هر چند سایت طراحی شده به خودی خود مفاهیم مورد نظر را با خود همراه داشت . گویا باید قدمگاه شمس در یک باغ شکل گیرد، شاید یک

Please, ورود or عضویت to view URLs content!

.قدمگاه شمس در باغ شمس.

تاریخ و گذشته ی بومی
با مطالعه و بازخوانی مینیاتوری قدیمی از قلعه ی تاریخی خوی، در باز زنده سازی محور باغ ایرانی در مجموعه ی قدمگاه شمس تبریزی مصمم تر شدیم .در بررسی های شهری در خوی به مسجدی برخورد کردیم که نوع آجر کاری منحصر به فرد و شبستان رو باز آن شگفت زدمان کرد و بخش زیادی از طراحی بدنه های قدمگاه شمس را مرهون این بنای تاریخی هستیم.

بنای اولیه مسجد منسوب به دوره ی ایلخانی است که به سبب سوانح طبیعی تخریب شده و در دوره ی قاجاریه مطلب خان بنا را تجدید کرد. شبستان با شکوه مسجد مطلب خان روباز و بدون پوشش است. بخش تحتانی شبستان به شکل مربع و نمای داخلی و بیرونی مسجد فاقد هرگونه تزئینات معماری است و به شیوه ی استثنائی آجرکاری شده وفقط بخش فوقانی محراب با مقرنس گچی تزیین یافته است.