آسیا قطر کشوری مدرن اما باستانی

[Mahsa20]

پایتخت این کشور دوحه است که جمعیت آن بر طبق سرشماری سال ۲۰۰۵ میلادی ۴۰۰٬۰۵۱ نفر می باشد. قطر به صورت ارثی از اواسط قرن ۱۹ میلادی توسط خاندان آل ثانی فرمانروایی می‌شود. قبل از کشف نفت، شکار مروارید و تجارت دریایی از شاخصه های این سرزمین بود. این کشور تا سال ۱۹۷۱ تحت‌الحمایه انگلستان بود اما پس از استقلال به سبب درآمدهای سرشار نفتی و گازی، تبدیل به یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه گردید. امروزه قطر از ذخایر نفتی و گازی وسیعی برخوردار است و به اعتقاد مجله فوربس، این کشور ثروتمندترین کشور جهان است. همچنین قطر بالاترین شاخص توسعه انسانی را در بین کشورهای جهان عرب به دست آورده است. تمامی پست های حساس حکومتی در قطر توسط خاندان آل ثانی یا افراد نزدیک آنان گردانده می شود. ارتباط نظامی این کشور با ایالات متحده از سال ۱۹۹۲ آغاز شد. زبان رسمی این کشور عربی است و از انگلیسی معمولاً به عنوان زبان دوم استفاده می کنند. دین رسمی آن اسلام، واحد پول آن ریال و مساحت آن ۴۹۳، ۱۱ کیلومتر مربع می باشد .جمعیت قطر ۲٬۰۴۲٬۴۴۴ نفر است. قطری‌های اصیل کمتر از یک‌سوم جمعیت قطر را تشکیل می‌دهند. به دلیل حضور زیاد کارگران مهاجر مرد، زنان تنها حدود یک‌چهارم جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهند.

تاریخ قطر
از سال ۱۸۷۱ تا ۱۹۱۳ قطر در تصرّف ترک‌های عثمانی بود. پیش از آن به نوشته دانشنامه بریتانیکا «قطر برای سال‌های طولانی تحت حاکمیت حکومت ایران بوده و هر سال سه هزار روپیه برای حق ماهیگیری و صید مروارید، مالیات پرداخت می‌کرده‌ است». در ۲۹ ژوئیه ۱۹۱۳ قراردادی بین بریتانیا و عثمانی منعقد شد که به موجب یکی از بندهای آن، دولت عثمانی از حاکمیت بر قطر صرف نظر کرد. با خروج نیروهای عثمانی، دولت بریتانیا حکومت «شیخ عبدالله بن جامع» حاکم قطر را به رسمیت شناخت و در سال ۱۹۱۶ قراردادی همچون سایر قراردادهایی که با شیوخ امارات خلیج فارس می بست، با این شیخ منعقد کرد. قطر از این تاریخ به بعد تا زمان استقلالش در سال ۱۹۷۱، تحت‌الحمایه انگلستان گردید. در سال ۱۹۳۵ طایفه‌ای از اعراب بنی یاس مقیم ابوظبی به علت نارضایتی از «شیخ خلیفه شخبوط» حاکم ابوظبی به جنوب مهاجرت کردند و در منتهی ‌الیه کرانه باختری ابوظبی یعنی خورالعدید سکنی گزیدند. این مسأله منشأ ایجاد اختلاف جدی میان ابوظبی و قطر شد.
قطر یکی از چندین امیرنشین نوبنیاد در شبه ‌جزیره عربستان است. این منطقه از دیرباز بخشی از منطقه تحت فرمان رویدر به حساب می آمد (به ویژه در زمان ساسانیان). در بسیاری از دوره ‌های باستانی، کل کرانه جنوبی خلیج فارس بخشی از رویدر بوده و ساتراپ‌ های رویدری آن را اداره می کردند. در تاریخ معاصر قطر توسط ترکان عثمانی، انگلیسی‌ ها و بحرین اداره شده تا اینکه در ۳ سپتامبر ۱۹۷۱ به استقلال رسید. در آن دوره بسیاری از امیرنشین‌های منطقه، جذب عربستان سعودی یا امارات متحده عربی شدند. ولی قطر از این روند جدا ماند.

 

[Mahsa20]

اختلاف‌های مرزی

اختلافات مرزی عربستان سعودی و قطر به اواسط سده نوزدهم باز می ‌گردد. اختلافات مرزی و سرزمینی عربستان سعودی و قطر به باریکه‌ای از زمین‌های جنوبی قطر مربوط می‌شود. عربستان سعودی مدعی مالکیت ۲۳ مایل از سواحل جنوب شرقی قطر است و دو کشور در مورد مرزهای جنوب غربی و سلوا نیز با یکدیگر اختلافاتی دارند. بنابراین، اختلافات مرزی این دو کشور از خلیج «سلوا» واقع در جنوب باختری قطر آغاز و تا «خورالعدید» در جنوب خاوری قطر ادمه می‌یابد. در مورد اراضی جنوب شرقی قطر، ابوظبی نیز ادعاهایی دارد.
در سپتامبر ۱۹۹۲ نیروهای نظامی عربستان سعودی با حمله به قطر، بخش‌هایی از خاک این کشور را به تصرف درآوردند. سپس قطر قرارداد مرزی ۱۹۶۵ با عربستان سعودی را به حال تعلیق در آورد و به عنوان اعتراض از حضور در نشست‌های شورای همکاری خلیج فارس خودداری کرد. پس از ۳ ماه کشمکش، سرانجام با میانجی ‌گری مصر، دو کشور توافقنامه ای برای حل اختلافات مرزی‌شان با هم منعقد نمودند.