مالیات بر ارزش افزوده

[Diba]

مقدمه :

در نظام مالیاتی ایران مالیاتها بموقع وصول نمی شوند عدالت چندان تحقق نمی یابد وظرفیت های مالیاتی بالفعل با ظرفیت های مالیاتی بالقوه تفاوتهای فاحشی دارد و هزینه وصول مالیات بالاست.
بنابراین برای حل این مشکلات راهکاری بنام اخذ مالیات بر ارزش افزوده که چندیست مورد توجه قرار گرفته است ارائه شده است.
سابقه تاریخی
مراحل تدوین مالیات بر ارزش افزوده :

1. Von Siemens در سال 1918
2. Adams در سال 1921
3. Laure در سال 1957

ترتیب اجرای مالیات برازش افزوده ازنظر زمانی در کشورهای مختلف :

1. آلمان 1948
2. فرانسه
3. برزیل 1968
4. کشورهای عضو اتحادیه اروپا 1970
5. براساس آخرین آمارهم اکنون بیش از140 کشوردنیا این نوع مالیات را اجرا می کنند
6. ایران – اول مهر 1387

تعریف مالیات بر ارزش افزوده
مالیات بر ارزش افزوده عبارت است از :
نوعی مالیات غیرمستقیم برمصرف که بطور غیر انباشته بر کلیه مراحل تولید و توزیع کالا و خدمات تعلق می گیرد .
مالیات بر ارزش افزوده یک نوع مالیات بر فروش چند مرحله ای است که خرید کالاها و خدمات واسطه ای را از پرداخت مالیات معاف می کند. درواقع یک اعتبارمالیاتی برای خریدهای واسطه ای بنگاههای اقتصادی در نظر گرفته می شود که باعث ازبین رفتن پدیده مالیات بندی مضاعف می شود. بنابراین عوامل اقتصادی برای هر ارزش ایجاد شده فقط یکبار مالیات می پردازند.
انواع مالیات بر ارزش افزوده
این نوع مالیات به 3 دسته مالیات برارزش افزوده 1- تولید 2- درآمد و 3- مصرف تقسیم می شود.

1. مالیات بر ارزش افزوده تولید کل مخارج به استثنای مخارج دستمزدی دولت را شامل می شود.
2. مالیات بر ارزش افزوده درآمد مخارج ناخالص سرمایه گذاری- قسمتی از مخارج کل و پایه مالیات بر ارزش افزوده از نوع تولید را شامل می شود.
3. مالیات بر ارزش افزوده از نوع مصرف معادل مالیات بر خرده فروشی است.

روشهای اجرای مالیات بر ارزش افزوده
درحال حاضر دو ابزار متداول برای اجرای این سیستم وجود دارد :

1. روش اعتباری یا فاکتور نویسی : تعیین بدهی مالیاتی از طریق بکارگیری نرخ ثابت مالیات روی کل فاکتورهای فروش و کسر مقدار مالیات پرداختی بر خریدهای واسطه ای.
2. روش تفریقی : کسر خریدهای بنگاه تجاری از فروش و اعمال نرخ مالیاتی بر مقدار خالص.

 

[Diba]

مزایای مالیات بر ارزش افزوده

مهمترین مزایای مالیات بر ارزش افزوده عبارتند از :

1. تامین بخش قابل ملاحظه ای از درآمدهای دولت
2. ایجاد انگیزه سرمایه گذاری و تولید
3. خودکنترلی بودن
4. کمترین تاخیر در عملیات وصول مالیات
5. تشویق صادرات
6. تسهیل ورود به پیمان های منطقه ای و بین المللی

معایب مالیات بر ارزش افزوده

1. افزایش تورم
2. افزایش هزینه وصول مالیات
3. تنازلی بودن این روش و در نتیجه عدم رعایت عدالت اجتماعی

بکارگیری مالیات بر ارزش افزوده در ایران
ضعف موجود در نظام مالیاتی کشور از یکطرف و مزایای استفاده از روش مالیات بر ارزش افزوده جهت اخذ مالیات از طرف دیگر ضرورت توجه جدی مسئولان وکارشناسان جهت مطالعه و بررسی امکان بکارگیری آن در ایران را بازگو می کند.
نهایتا چند پیشنهاد درخصوص بکارگیری این روش درایران ارائه می شود :

1. تعیین و تشکیل یک سازمان مستقل جدید زیرمجموعه معاونت مالیاتی که بصورت مستقل عمل کند.
2. تعیین دقیق موارد مشمول معافیت
3. پرهیز از هر گونه شتاب و تعجیل در بکارگیری این روش
4. تشکیل یک گروه جهت تعیین اولویتها – بررسی مسائل و موضوعات مربوط به اجرا و سایر مسایل مربوط مثلا تعیین یک نرخ واحد مالیاتی جهت سهولت در اجرا وکارآیی بیشتر