من هم دوست دارم رییس جمهور بشوم!

[آیدا.ف]

نکته ای که در این اتفاق وجود دارد این است که ما نباید گمان کنیم که تنها این هزار و خرده ای نفری که برای این انتخابات ثبت نام می کنند هستند که دچار مسائلی همچون خودمحوری و میل به خودنمایی هستند

۱۶۳۶ نفر برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ ثبت نام کردند، ۱۶۳۶ نفری که تنها چندنفرشان رجل سیـاس*ـی اند و مابقی زنِ خانه دار، مغازه دار، بیکار و حتی دختر خردسال اند.


ثبت نام این تعداد از افراد نه تنها رسانه ها را پر سروصدا کرده، بلکه صدای خیلی ها از کارشناسان سیـاس*ـی و اجتماعی گرفته تا مسئولین را درآورده است.


برخی کارشناسان و تحلیل گران هم این اتفاق را ناشی از مسائل، چون ضعف دموکراسی در ایران، خلاء در قانون و مشکلات روان شناختی دانسته اند.


تلاش برای


آیا این هزار و خرده ای نفر اختلال روانی، روان پریشی، مرض خودبرتربینی دارند؟


امان الله قرایی مقدم –جامعه شناس- از منظر روان شناسی اجتماعی به این سئوال پاسخ داد. او در گفتگو با فرارو دلیل ثبت نام این افراد را در چند دسته تقسیم کرد.


به گفته این استاد دانشگاه در این اتفاق ما نباید به مشکلات فردیِ روانی بپردازیم، بلکه مسئله به مشکلاتِ جمعی روانی افراد جامعه برمی گردد.


قرایی مقدم اولین دلیل ثبت نام این افراد را تلاش برای مطرح شدن می داند. وی معتقد است این که یک فردِ معتاد، یک کودک، یک بیکار وارد کارزار انتخابات می شود نشان از کمبودهای عاطفی در جامعه و مشکلات گسترده خانوادگی و شخصی دارد که افراد را ترغیب می‎ کند به نحوی در یک حادثه مهم خودشان را به نمایش بگذارند.


این جامعه شناس هم چنین می گوید بی هویتی دلیل اجتماعی-روانی دیگری برای این ثبت نام هاست. وی اظهار کرد: جامعه شهری و به خصوص جامعه شهری ما به عنوان کشوری جهان سوم و توسعه نیافته منجر به بی هویتی افراد شده و این بی هویتی سبب شده تا برخی از این راه به فکرِ کسب هویتی برای خود بیافتند.


از طرف دیگر قرایی مقدم با اشاره به اینکه همین حالا بسیاری از مسئولان که با رای مردم انتخاب شده اند، صلاحیت لازم را ندارند گفت: موضوعِ دگیر تاثیر روانی ای است که رویِ کار بودن افراد غیرِ اصلح در راس شوراها، ادارات و مسئولیت ها هستند. وقتی مردم ببینند که فلان ورزشکار بدون تخصص لازم مربوط به مدیریت شهری در شورای شهر است، پس آن ها نیز به خودشان این حق را خواهند داد که در امور کشور دخالت کنند.


این کارشناس ادامه داد: این خود به گفته روان شناسان اجتماعی یکی از ویژگی های جوامع جهان سوم و کمتر توسعه یافته است؛ اینکه هرکسی گمان می کند که "همه کاره" است.


اما چرا مسئولین جلوی این ثبت نام ها را نباید بگیرند؟ این جامعه شناس در پاسخ به این سئوال با اشاره به نظریات اجتماعی معتقد است که این یک بازی روانی از طرف مسئولان مربوطه نیز می تواند باشد. مسئولین به گفته روان شناسان اجتماعی به دنبال نوعی فرافکنی هستند تا در مکانیزمی دفعی ثابت کنند که حق انتخاب به طور کامل وجود دارد و اگر افرادی ردصلاحیت شوند تنها همین ها هستند. در غیر این صورت باید ضوابط محکم تری حاکم باشد.

 

[آیدا.ف]

تلاش برای


مهدی ملک محمد روان شناس و پژوهش گر نیز در گفتگو با فرارو به دو ویژگی خودمحوری و میل به خودنمایی در میان افراد بدون صلاحیتی که برای انتخابات ثبت نام می کنند اشاره کرد.


این روان شناس در تحلیلی روان شناختی از این مسئله به فرارو گفت: نمی توان با این افراد را به عنوان پدیده ها یا رفتارهایی انسانی که نیازمند درمان فردی روانی هستند برخورد کرد. بسیاری از ویژگی های مردمِ یک جامعه ذیل اختلال گنجانده نمی شود و نمی توان به آن ها لقبِ روان پریش یا روان رنجور داد.


به گفته او در این مسئله ما باید به مباحث تربیتی و یادگرفته افراد بپردازیم و دراین مورد باید به طور عام به ویژگی های روانی انسانِ ایران اشاره کرد.


ملک محمد در ادامه اظهار کرد: در وجود انسان ایرانی در سال های اخیر دو ویژگی پررنگ شده؛ یکی خودمحوری است و دیگر میلِ به خودنمایی.


این روان شناس در تحلیل این دو ویژگی گفت: فرد خودمحور دوست دارد که در مسیر حرکتش دیگران او را ببینند و مانعی نیز برای او ایجاد نکنند. این ویژگی در گفتگوهای بسیاری از این افراد که در انتخابات شرکت کرده اند دیده می شود.


خودمحوری در این مسئله به گفته ملک محمد یعنی فرد گمان می کند که مشکلات کشور را هیچ کس جز "من" نمی تواند حل کند.


وی در مثالی ادامه داد: مثلا زمانی که مذاکرات هسته ای جریان داشت از این طرف و آن طرف می شنیدم که افرادی بدون اطلاعات اولیه درباره این موضوع نظراتی کارشناسانه ارائه می کردند.


تلاش برای


این کارشناس همچنین گفت: از آنجایی که چنین مسائلی بزرگ است افراد آن را به اشکالی مثلِ بحث کردن و حضور یافتن ابراز می کنند؛ مانند زمانی که فرد می گوید من می توانم و دارای ویژگی هایی هستم که در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کنم.


مهدی ملک محمد در ادامه در رابـ ـطه با مفهومِ "فخرِ انعکاس یافته" توضیح داد: این مفهوم روان شناختی به این معناست که من اعتماد به نفس پایینی دارم و با سنجاق کردنِ خودم به یک رویداد مهم از فخر آن استفاده خواهم کرد و اهمیت آن موضوع به من هم خواهد رسید.


وی گفت: بنابراین افراد بدون صلاحیتی که در این انتخابات شرکت می کنند اتفاقا با اعتماد به نفس پایین تلاش می کنند تا به نوعی خودشان را به عالی ترین انتخابات در ایران وصل کنند؛ آن هایی درست همان جایی ثبت نام می کنند که عالی ترین مقامات سیـاس*ـی برای ثبت نام به آن جا می آیند.


این روان شناس همچنین ادامه داد: اما نکته ای که در این اتفاق وجود دارد این است که ما نباید گمان کنیم که تنها این هزار و خرده ای نفری که برای این انتخابات ثبت نام می کنند هستند که دچار مسائلی همچون خودمحوری و میل به خودنمایی هستند.


ملک محمد با ذکر مثالی در این باره توضیح داد: در یکی از مصاحبه های تلویزیونی از افرادِ شهر درباره این که آیا کاندیدای ریاست جمهوری می شوند یا خیر پاسخ بسیاری بله بود و دلیلشان برای ثبت نام نکردن این بود که قطعا ردِ صلاحیت می شوند، ولی حتما از پس حل مسائل کشور برخواهند آمد.


به گفته این کارشناس بنابراین ما می بینیم که بسیاری از افرادی که ثبت نام نیز نکرده اند دلیلش این نبوده که خود را اصلح ریاست جمهوری نمی دانند بلکه به دلیل رد صلاحیت شدنشان است.


این رویکرد نه تنها در این اتفاق که در پدیده های دیگر نیز دیده می شود. مانند وقتی که تصادفی صورت می گیرد و چندین نفر نقشِ افسر راهنمایی و رانندگی را ایفا می کنند.


بنابراین جامعه ایرانی بدل شده به مجموعه ای از "من "هایی که در همه اتفاقات حضور دارند چرا که نمی توانند به "ما" تبدیل شوند.