تنهای تنها
کاربر نگاه دانلود
حمید بعیدی نژاد در صفحه اینستاگرام خود از بحران موشکی کوبا گفت. بعیدی نژاد در این پست نوشت:
دقيقا چهل و هفت سال پيش در ٢٨ اكتبر ١٩٦٢ بحران موشكي كوبا كه ميرفت جهان را در آستانه يك جنگ جدي هسته اي قراردهد، پايان گرفت ولي بررسي تبعات و عواقب چنين بحراني تا امروز نيز موضوع تحقيقات پژوهشي بسياري بوده است كه حاصل آن كتابها و رساله هاي متعددي بوده است. آنچه باعث بروز بحران شد تصميم اتحاد جماهير شوروي به استقرار موشكهاي اتمي با برد متوسط و ميان برد در كوبا بود كه ميتوانست تمامي خاك آمريكا را در برد خود قرار دهد. اين تصميم روسيه در پي آن اتخاذ گرديد كه ضعف استراتژيك خود را كه با دارا بودن تنها حدود بيست موشك اتمي دور برد، توان محدودي در تهديد خاك آمريكا با موشكهاي دور برد اتمي داشت جبران كند و هم آنكه استقرار جديد سلاحهاي اتمي ميان برد در تركيه و اروپا توسط آمريكا را كه براحتي ميتوانستند خاك شوروي را مورد هدف قرار دهند موازنه نمايد.اما آنچه موجب تسهيل استقرار اين سلاحها در كوبا شد، تهديدات روزمره آمريكا عليه دولت انقلابي فيدل كاسترو در كوبا بود. حدود يكسال قبل سازمان سيا با بسيج مخالفين كوبا و با حمايت نيروي هوايي آمريكا عمليات نظامي در خليج كوبا را عليه دولت انقلابي سازماندهي كرده بود كه با مقاومت بموقع و شجاعانه ي نيروهاي انقلابي تحت رهبري شخص كاسترو شكست خورده بود. ولي سياست آمريكا در قبال كوبا تغيير نيافته بود و سرنگوني دولت كوبا هدف اصلي آنها بود و مرتب نقشه هاي جديدي را طراحي ميكردند. بنابراين وقتي پيشنهاد استقرار موشكهاي اتمي براي اولين بار چند ماه قبل از بروز بحران با كاسترو مطرح شد، عليرغم پيش بيني سفير روسيه، كوبا اين پيشنهاد را پذيرفت. با موافقت كوبا استقرار سريع موشكها بطور كاملا مخفيانه شروع شد و تنها وقتي آمريكاييها با استفاده از عكسهاي هوايي جاسوسي موضوع را متوجه شدند كه بخشي از موشكها به كوبا منتقل شده بود. كندي رئيس جمهور آمريكا سريعا كميته اي براي بررسي و ارائه راه حل تشكيل داد كه اعضا ازميان انتخابهاي متعدد دو پيشنهاد جدي تر را مورد بررسي قرار دادند: حمله نظامي به كوبا و انهدام موشكها وسكوهاي پرتابي آنها و يا محاصره نظامي دريايي كوبا با هدف ممانعت از ورود موشكهاي جديد و بعد فشار بر روسيه براي برگرداندن موشكهاي موجود. با توجه به اينكه كشتيهاي روسي در مسير دريايي كوبا بودند تصميم نهايي بايد هر چه زودتر گرفته ميشد. جلسات كميته ويژه رئيس جمهور در جلسات فشرده و بدون اينكه كسي از موضوع جلسه مطلع شود، بطور مستمر تشكيل ميشد. اين روزهاي حساس را بعدها رابرت كندي برادر رئيس جمهور كه بنا به سمتي كه داشت عضو اين كميته هم بود در كتاب " سيزده روز" ثبت نمود.
نهايتا كميته ويژه انتخاب دوم يعني محاصره ي دريايي كوبا را برگزيد كه اين تصميم ضمن اعلام به اتحاد شوروي سريعا به اجرا گذاشته شد. كشتيهاي جنگي آمريكا وارد منطقه دريايي كوبا شدند و راههاي ورود به آنرا مسدود كردند. كشتيهاي روسي با رسيدن به اين منطقه يا بايد وارد محاصره مي شدند كه بمعناي آغاز جنگ اتمي بود و يا آنكه مي بايد عقب مي نشستند. نفسها در سينه حبس شده بود. در عين حال مذاكرات ديپلماتيك سطح عالي بين دو كشور هم آغاز شده بود كه تا آخرين روزهاي بحران ادامه يافت. نهايتا در چنين روزي بود كه كشتيهاي روسي عقب نشستند و روسها پذيرفتند كه در برابر تعهد آمريكا به عدم تجـ*ـاوز نظامي به كوبا و عقب نشيني سلاحهاي اتمي آمريكا موسوم به ژوپيتر از خاك تركيه و ايتاليا، موشكهاي اتمي روسيه نيز تحت نظارت سازمان ملل متحد از كوبا خارج شوند. اما بحران موشكي كوبا حاوي درس مهمي براي جهان بود و آن خطر جنگ هسته اي ميباشد كه جهان را تهديد ميكند. رابرت مك نامارا وزير وقت دفاع آمريكا كه از اعضاي كميته ويژه اين بحران بود همواره خطر جنگ هسته اي را يادآور مي شد. من خودم بياد مي آورم كه در جلسه اي كه سالها پيش در سازمان ملل تشكيل شده بود، او با سني بيش از هفتادو پنجسال بعنوان نماينده اي از جوامع مدني در جلسه اي در خصوص خطر سلاح هسته اي چقدر از خطر جنگ هسته اي نگران بود. وي همانجا هم صحبتهاي خود را كه در فرصتهاي مختلف مي گفت تكرار كرد كه : "واقعا خيلي خيلي به جنگ هسته اي نزديك شده بوديم. هيچوقت باور نمي كرديم كه بهمين راحتي دنيا در آستانه ي جنگ هسته اي قرار گرفته باشد كه حاصل آن كشتار وسيع انسانها و ويرانيهاي شديد كشورهاي درگير باشد. فقط يك اتفاق و شانس ما را نجات داد. آنروز همه سران درگير در حل مسئله، چه كندي چه خروشچف و چه كاسترو انسانهايي معقول بودند اما اگر مجموعه تصميماتي كه در آنروز گرفته شد فقط بنحو ديگري گرفته شده بود، شك نكنيد كه در يك جنگ اتمي قرار مي گفتيم. خطر جنگ اتمي امروز هم جدي است." چنانچه كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد تاكيد مي كنند مهمترين عامل موثر براي جلوگيري از جنگ هسته اي انهدام اين سلاحها است و تا اين سلاحها در زرادخانه هاي كشورهاي هسته اي وجود داشته باشند، اگر امكان اشتباه محاسباتي و خطر تهديدات تروريستي را هم به دلايل نظامي احتمال جنگ عمدي هسته اي اضافه كنيم، خواهيم ديد كه خطر جنگ هسته اي تمامي انسانها و بويژه مردم بيگناه در همه جا در آمريكا، روسيه و تمامي اروپا و حتي ديگر كشورها را تهديد ميكند.
ايران در اجلاس سالجاري مجمع عمومي سازمان ملل متحد با در نظر گرفتن نتايج كنفرانس ان پي تي پيشنهاد جديدي را ارائه كرده است كه درخواست مينمايد براي اولين بار گروه كاري جديدي در سازمان ملل متشكل از تمامي كشورهاي دارنده ي سلاحهاي هسته اي و كشورهاي غير دارنده ي سلاحهاي هسته اي براي بررسيهاي راههاي تقويت اقدامات خلع سلاح هسته اي گرد هم آيند. ديروز نيز در جلسه اي متشكل از سفرا و نمايندگان حدود پانزده كشور عمده در تهران از آنان دعوت كردم از ابتكار ايران حمايت كنند. مذاكرات در خصوص پيشنهاد ايران هم اينك در سطح نمايندگان كشورهاي جهان در نيويورك بطور جدي ادامه دارد. اميدوارم با توافق كشورها، مجمع عمومي سازمان ملل بتواند قدمي موثر براي شروع گفتگوهاي خلع سلاح اتمي بردارد و سايه تهديد استفاده از اين سلاحها را مورد بررسي جدي قرار دهد. خوشحاليم كه جمهوري اسلامي ايران كه بر اساس سياست اصولي خود سلاحهاي اتمي را مردود ميداند، بتواند در عرصه ي اقدامات موثر براي انهدام جهاني سلاحهاي هسته اي نيز پيشقدم باشد.
دقيقا چهل و هفت سال پيش در ٢٨ اكتبر ١٩٦٢ بحران موشكي كوبا كه ميرفت جهان را در آستانه يك جنگ جدي هسته اي قراردهد، پايان گرفت ولي بررسي تبعات و عواقب چنين بحراني تا امروز نيز موضوع تحقيقات پژوهشي بسياري بوده است كه حاصل آن كتابها و رساله هاي متعددي بوده است. آنچه باعث بروز بحران شد تصميم اتحاد جماهير شوروي به استقرار موشكهاي اتمي با برد متوسط و ميان برد در كوبا بود كه ميتوانست تمامي خاك آمريكا را در برد خود قرار دهد. اين تصميم روسيه در پي آن اتخاذ گرديد كه ضعف استراتژيك خود را كه با دارا بودن تنها حدود بيست موشك اتمي دور برد، توان محدودي در تهديد خاك آمريكا با موشكهاي دور برد اتمي داشت جبران كند و هم آنكه استقرار جديد سلاحهاي اتمي ميان برد در تركيه و اروپا توسط آمريكا را كه براحتي ميتوانستند خاك شوروي را مورد هدف قرار دهند موازنه نمايد.اما آنچه موجب تسهيل استقرار اين سلاحها در كوبا شد، تهديدات روزمره آمريكا عليه دولت انقلابي فيدل كاسترو در كوبا بود. حدود يكسال قبل سازمان سيا با بسيج مخالفين كوبا و با حمايت نيروي هوايي آمريكا عمليات نظامي در خليج كوبا را عليه دولت انقلابي سازماندهي كرده بود كه با مقاومت بموقع و شجاعانه ي نيروهاي انقلابي تحت رهبري شخص كاسترو شكست خورده بود. ولي سياست آمريكا در قبال كوبا تغيير نيافته بود و سرنگوني دولت كوبا هدف اصلي آنها بود و مرتب نقشه هاي جديدي را طراحي ميكردند. بنابراين وقتي پيشنهاد استقرار موشكهاي اتمي براي اولين بار چند ماه قبل از بروز بحران با كاسترو مطرح شد، عليرغم پيش بيني سفير روسيه، كوبا اين پيشنهاد را پذيرفت. با موافقت كوبا استقرار سريع موشكها بطور كاملا مخفيانه شروع شد و تنها وقتي آمريكاييها با استفاده از عكسهاي هوايي جاسوسي موضوع را متوجه شدند كه بخشي از موشكها به كوبا منتقل شده بود. كندي رئيس جمهور آمريكا سريعا كميته اي براي بررسي و ارائه راه حل تشكيل داد كه اعضا ازميان انتخابهاي متعدد دو پيشنهاد جدي تر را مورد بررسي قرار دادند: حمله نظامي به كوبا و انهدام موشكها وسكوهاي پرتابي آنها و يا محاصره نظامي دريايي كوبا با هدف ممانعت از ورود موشكهاي جديد و بعد فشار بر روسيه براي برگرداندن موشكهاي موجود. با توجه به اينكه كشتيهاي روسي در مسير دريايي كوبا بودند تصميم نهايي بايد هر چه زودتر گرفته ميشد. جلسات كميته ويژه رئيس جمهور در جلسات فشرده و بدون اينكه كسي از موضوع جلسه مطلع شود، بطور مستمر تشكيل ميشد. اين روزهاي حساس را بعدها رابرت كندي برادر رئيس جمهور كه بنا به سمتي كه داشت عضو اين كميته هم بود در كتاب " سيزده روز" ثبت نمود.
نهايتا كميته ويژه انتخاب دوم يعني محاصره ي دريايي كوبا را برگزيد كه اين تصميم ضمن اعلام به اتحاد شوروي سريعا به اجرا گذاشته شد. كشتيهاي جنگي آمريكا وارد منطقه دريايي كوبا شدند و راههاي ورود به آنرا مسدود كردند. كشتيهاي روسي با رسيدن به اين منطقه يا بايد وارد محاصره مي شدند كه بمعناي آغاز جنگ اتمي بود و يا آنكه مي بايد عقب مي نشستند. نفسها در سينه حبس شده بود. در عين حال مذاكرات ديپلماتيك سطح عالي بين دو كشور هم آغاز شده بود كه تا آخرين روزهاي بحران ادامه يافت. نهايتا در چنين روزي بود كه كشتيهاي روسي عقب نشستند و روسها پذيرفتند كه در برابر تعهد آمريكا به عدم تجـ*ـاوز نظامي به كوبا و عقب نشيني سلاحهاي اتمي آمريكا موسوم به ژوپيتر از خاك تركيه و ايتاليا، موشكهاي اتمي روسيه نيز تحت نظارت سازمان ملل متحد از كوبا خارج شوند. اما بحران موشكي كوبا حاوي درس مهمي براي جهان بود و آن خطر جنگ هسته اي ميباشد كه جهان را تهديد ميكند. رابرت مك نامارا وزير وقت دفاع آمريكا كه از اعضاي كميته ويژه اين بحران بود همواره خطر جنگ هسته اي را يادآور مي شد. من خودم بياد مي آورم كه در جلسه اي كه سالها پيش در سازمان ملل تشكيل شده بود، او با سني بيش از هفتادو پنجسال بعنوان نماينده اي از جوامع مدني در جلسه اي در خصوص خطر سلاح هسته اي چقدر از خطر جنگ هسته اي نگران بود. وي همانجا هم صحبتهاي خود را كه در فرصتهاي مختلف مي گفت تكرار كرد كه : "واقعا خيلي خيلي به جنگ هسته اي نزديك شده بوديم. هيچوقت باور نمي كرديم كه بهمين راحتي دنيا در آستانه ي جنگ هسته اي قرار گرفته باشد كه حاصل آن كشتار وسيع انسانها و ويرانيهاي شديد كشورهاي درگير باشد. فقط يك اتفاق و شانس ما را نجات داد. آنروز همه سران درگير در حل مسئله، چه كندي چه خروشچف و چه كاسترو انسانهايي معقول بودند اما اگر مجموعه تصميماتي كه در آنروز گرفته شد فقط بنحو ديگري گرفته شده بود، شك نكنيد كه در يك جنگ اتمي قرار مي گفتيم. خطر جنگ اتمي امروز هم جدي است." چنانچه كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد تاكيد مي كنند مهمترين عامل موثر براي جلوگيري از جنگ هسته اي انهدام اين سلاحها است و تا اين سلاحها در زرادخانه هاي كشورهاي هسته اي وجود داشته باشند، اگر امكان اشتباه محاسباتي و خطر تهديدات تروريستي را هم به دلايل نظامي احتمال جنگ عمدي هسته اي اضافه كنيم، خواهيم ديد كه خطر جنگ هسته اي تمامي انسانها و بويژه مردم بيگناه در همه جا در آمريكا، روسيه و تمامي اروپا و حتي ديگر كشورها را تهديد ميكند.
ايران در اجلاس سالجاري مجمع عمومي سازمان ملل متحد با در نظر گرفتن نتايج كنفرانس ان پي تي پيشنهاد جديدي را ارائه كرده است كه درخواست مينمايد براي اولين بار گروه كاري جديدي در سازمان ملل متشكل از تمامي كشورهاي دارنده ي سلاحهاي هسته اي و كشورهاي غير دارنده ي سلاحهاي هسته اي براي بررسيهاي راههاي تقويت اقدامات خلع سلاح هسته اي گرد هم آيند. ديروز نيز در جلسه اي متشكل از سفرا و نمايندگان حدود پانزده كشور عمده در تهران از آنان دعوت كردم از ابتكار ايران حمايت كنند. مذاكرات در خصوص پيشنهاد ايران هم اينك در سطح نمايندگان كشورهاي جهان در نيويورك بطور جدي ادامه دارد. اميدوارم با توافق كشورها، مجمع عمومي سازمان ملل بتواند قدمي موثر براي شروع گفتگوهاي خلع سلاح اتمي بردارد و سايه تهديد استفاده از اين سلاحها را مورد بررسي جدي قرار دهد. خوشحاليم كه جمهوري اسلامي ايران كه بر اساس سياست اصولي خود سلاحهاي اتمي را مردود ميداند، بتواند در عرصه ي اقدامات موثر براي انهدام جهاني سلاحهاي هسته اي نيز پيشقدم باشد.
