نقاشی_زاها حدید

[*بانو بهار*]

31 اکتبر سالروز تولد 66 سالگی زاها حدید (1950-2016) بود در حالی که در گذشت او در ماه مارس غم انگیز ترین اتفاق در عرصه معماری به حساب می‌آید طرح های معماری او منعکس کننده زندگی مدرن است و در بسیاری از پروژه های ساخته شده توسط حدید مطالعات توپوگرافی انتزاعی انجام شده که انعطاف پذیر و با بیانی خاص زندگی شهری معاصر را نشان می دهد.

در اینجا به افتخار تولد حدید و به منظور دانش بیشتر از فرایند خلاقیت و توسعه ی پروژه های حرفه ای او، ما گزینش تاریخی از نقاشی های او، در زمینه معماری که از طریق تمرین های انتزاعی سه بعدی توسعه می یابد را فراهم آورده ایم که نشانگر شالوده ی خلاقیت وی می باشد.

نقاشی‌های آبستره زاها حدید به صورت انیمیشن در واقعیت مجازی در گالری Serpentine به نمایش گذاشته شده است. در نمایشگاهی با عنوان «زاها حدید: طرح‌ها و آثار نقاشی اولیه »، شرکت Novelab تولید کننده آثار دیجیتالی، نقاشی‌های آبستره زاها حدید را به صورت واقعیت مجازی ترجمه کرده است که بازدیدکنندگان می‌توانند از طریق هدست ایچ تی سی آن را ببینند. چهار اثر نقاشی بر روی دیوار توسط سنسورهای هدست انتخاب می‌شوند سپس نقاشی به صورت انیمیشن و المان‌های مختلف سازنده به نمایش گذاشته می‌شود.
برخی از نقاشی‌های تبدیل شده به انیمیشن عبارتند از:

• The Great Utopia
• The Peak
• The World and Leicester Square

تبدیل آثار زاها حدید به واقعیت مجازی نشانگر تفکر پشت آثار طرح‌های اولیه‌ی زاها حدید است که تحت‌تأثیر هنرمندان روسی آوانگارد از جمله مالویچ بوده است.

حدید در طراحی های خود از چه چیزی الهام گرفته است؟
زاهاحدید در ابتدای کارش تحت تاثیر هنرمند کازیمیر مالویچ بود، که او را به استفاده از نقاشی به عنوان یک ابزار برای اکتشافات معماری سوق داد. در طول سال 1980 قبل از اینکه به نمونه کارهایش دست یابد، با سال هایی
پربار از طراحی معماری نظری مواجه شد. به طوری که در این سال ها با توجه به سابقه ای که برای حرفه خود ایجاد کرد، باعث شد که شکل مادی در آثار او تثبیت شود.

زاهاحدید این گونه بیان می کند که "من بسیار مجذوب انتزاع هستم که چگونه می تواند به چکیده ی طرح، به دور از تعصبات خاص در مورد آنچه معماری است منجر شود."

حدید در ابتدا نقاش هایش را در مقیاس کلان شهری آغاز نمود و طرح های پیشنهادی برای فرم های اتصال در داخل و بین شهرها ارائه داد. به طور مثال وی در نقاشی اش از "The Peak" نقطه ی عطفی از تراکم و کثرت شهر هنگ کنگ را ارائه داد.

معمار در جهان باید از دیدگاهی همانند ماهواره برخوردار باشد و به بررسی قابلیت های متعدد فن آوری های نوین و تاثر آنها بر طراحی معماری و تولید یک ترکیب تقریبا انتزاعی بپردازد.

حدید همچنین با تحقیق در زمینه گرافیک به تجدید فضاهای شهری موجود پرداخته مثلا در مورد ساختمان بزرگ میدان ترافالگار حدید علاوه بر قرار دادن یک تریبون عمومی و با الهام از سنت و همچنین ساختمان های بلند با تراس عمومی، به رقابت عمومی برای طراحی یک طرح توسعه شهری و تغییر آنچه در زمان غرب برلین بوده پرداخته است. به طوری که با مداخله در بافت و برنامه ی آن، دهلیز هایی با ارتفاع مختلفی را سامان دهی کرد و به نوعی معاشرت و فرهنگ را به منطقه مذکور تزریق نمود.

توسعه ی Hafenstrasse توسط زاهاحدید با پر کردن فضاهای میانی در یک بخش مسکونی عمودی و سنتی در هامبورگ طراحی شده است که مقالات گرافیکی در این زمینه پیشنهاد کرده اند که تراس ها رو به رودخانه Elbe باشد تا ارتباط مستقیمی با آن برقرار کنند.

در سال 1992 زاها حدید مجموعه ای از طراحی و نقاشی خود را در یک نمایشگاه در روسیه و همچنین موزه گوگنهایم در نیویورک قرار داده که آرامانشهر بزرگ نامیده می شد. که تفسیری از بنای یادبود ولادیمیر تاتلین نقاش و معمار که به همراه کازیمیر مالوویچ یکی از دو شخصیت مهم در جنبش پیشگام هنری در سال 1920 در روسیه بودند. از روز دانش آموز به بعد، نقاشی های زاها حدید به عنوان بخشی از فرایند گسترده و عمیق در خلقت بنا های معماری استفاده می شود، و نشان می دهد که ما هرگز نباید تجربه و استفاده از ابزارهای مختلف برای خلاقیت در معاری را متوقف کنیم.

زاهاحدید از روزهای اولیه دوره دانش آموزی تا به بعد، از نقاشی به عنوان بخشی از فرایند گسترده و عمیق او در خلاقیتش در حرفه معماری استفاده کرده است و در طول زندگی اش از گرافیک به عنوان بخشی از اکتشافات معماری بهره گرفته است. نشانگر این است که هنر ذاتا انعطاف پذیر بوده و هرگز نباید به عنوان یک معمار تجربیاتمان را متوقف کنیم.