تنهای تنها
کاربر نگاه دانلود
اساسا طراحی در اماکن تاریخی بسی دشوارتر از جاهای غیرتاریخی است چون که معمار باید در دو موقعیت طرحش را به انجام برساند: یکی زمان حال و دیگری در میراث فرهنگی به جای مانده. پروژه نمازخانه میراث جهانی تخت سلیمان نیز چنین موقعیتی داشت. امیرحسین تبریزی معمار این پروژه با تلاش خود برای طراحی این فضا توانست، برنده رتبه اول (به صورت مشترک) جایزه معمار ۱۳۹۱ در گروه اماکن عمومی شود.
[h=2]مشخصات عمومی پروژه نمازخانه تخت سلیمان[/h]
[h=2]
موقعیت سایت پروژه نمازخانه تخت سلیمان
[/h]تخت سلیمان یا شیز (شهر گنجک) یک بنای تاریخی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو است که در منطقه تخت سلیمان و در ۴۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان تکاب واقع شده است. دژ تخت سلیمان در دره سرسبزی قرار داشته که ۳۰۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و با جاذبه های طبیعی و تاریخی بسیاری در نزدیکی قله بلقیس احاطه شده است. از مشخصه ها و نکات قابل ذکر محوطه داخل این دژ روباز می توان به خرابه های به جای مانده از معبد آتش زرتشتیان، دریاچه کوچک داخل دژ که توسط دیواره ای از رسوبات آهکی خود دریاچه به صورت طبیعی محصور شده، بناهای معماری و تاریخی دیگر من جمله بناهای آیینی و مذهبی، آتشکده ها، سایت آناهیتا، و کاخ های دوره ساسانی و ایلخانی که گاها از سنگ های مکعبی عظیم ساخته شده اند، اشاره کرد.
[h=2]
رویکرد پروژه پروژه نمازخانه میراث جهانی تخت سلیمان
[/h]موقعیت حال پروژه با پدیده جهانی شدن و شرایط و نیازهای پیاپی مواجه است. موقعیت دوم بسیار حساس و آسیب پذیر بوده، علی الخصوص که اگر در ارتباط با نیازهای امروزی انسان ها باشد. در این موقعیت خاص، رویکرد طراح باید نیازهای هر دو سو را برآورده سازد. این پروژه نیز با این چنین رویکردی و با نظر گرفتن شرایط و الزامات بین المللی در زمینه حفاظت، مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی توسعه پیدا کرده است.
[h=2]
سازه و مصالح به کار بـرده شده در پروژه نمازخانه تخت سلیمان
[/h]
[h=2]
معیارهای طراحی در پروژه نمازخانه تخت سلیمان
[/h]
هدف این بود که در محدوده این بنای تاریخی بدون اینکه کوچکترین اخلالی در فضای فیزیکی و بصری آن به وجود آید یک حجم جدید اضافه شود. اجرای این پروژه می بایست با حفظ بیشترین فاصله ممکن از بنای تاریخی مورد نظر صورت می گرفت و از فرم خنثی و سازگار با بنای تاریخی و منظره سرسبز تخت سلیمان بهره گرفته می شد. برای احداث این نمازخانه می بایست با حفظ ارزش های معنوی، از روش های سنتی رایج و با اتکا به نوآوری و خلاقیت استفاده می شد. بنایی که به راحتی قابلیت حذف و تغییر را داشته باشد. برای هماهنگی با منظره سرسبز منطقه و خود بنای تاریخی تخت سلیمان و همچنین آب و هوای سرد این منطقه، از سنگ تراورتن با اشکال نامنظم استفاده شده است.
برای اطراف قاب و خود درب ورودی نمازخانه از چوب طبیعی بهره گرفته شده تا فضای صمیمانه و حالت دعوت کنندگی به سمت ورودی ها داشته باشد. فضای داخل با ترکیبی از چوب و گچ اجرا شده تا حس راحتی و صمیمت را به نمازگران و مهمانان القا کند. در نمای جلوی نمازخانه از ۱۴ پنجره محدود کننده بر حسب اعتقاد شیعیان استفاده شده است. از نکات قابل ذکر دیگر می توان به سنگ بزرگی اشاره کرد که برای نشان دادن جهت قبله از آن استفاده می شود. در هر طرف این نمازخانه، ۷ روزنه تعبیه شده که نمادی از قداست عدد ۷ در نزد ساسانیان بوده و یادآور روزنه های ۷ تایی موجود در ورودی های بناهای تاریخی دوره ساسانیان است.
[h=2]مشخصات عمومی پروژه نمازخانه تخت سلیمان[/h]
- مکان: آذربایجان غربی، تکاب، بنای تاریخی تخت سلیمان
- موقعیت نمازخانه: خارج از محوطه دژ تخت سلیمان و در نزدیکی ورودی دژ
- معمار: امیرحسین تبریزی
- سال: ۱۳۹۰
- کاربری: امکانات رفاهی عمومی، مذهبی
- جوایز: برنده رتبه اول (به صورت مشترک) در جایزه معمار ۱۳۹۱ در گروه اماکن عمومی
[h=2]
موقعیت سایت پروژه نمازخانه تخت سلیمان
[/h]تخت سلیمان یا شیز (شهر گنجک) یک بنای تاریخی ثبت شده در میراث جهانی یونسکو است که در منطقه تخت سلیمان و در ۴۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان تکاب واقع شده است. دژ تخت سلیمان در دره سرسبزی قرار داشته که ۳۰۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد و با جاذبه های طبیعی و تاریخی بسیاری در نزدیکی قله بلقیس احاطه شده است. از مشخصه ها و نکات قابل ذکر محوطه داخل این دژ روباز می توان به خرابه های به جای مانده از معبد آتش زرتشتیان، دریاچه کوچک داخل دژ که توسط دیواره ای از رسوبات آهکی خود دریاچه به صورت طبیعی محصور شده، بناهای معماری و تاریخی دیگر من جمله بناهای آیینی و مذهبی، آتشکده ها، سایت آناهیتا، و کاخ های دوره ساسانی و ایلخانی که گاها از سنگ های مکعبی عظیم ساخته شده اند، اشاره کرد.
[h=2]
رویکرد پروژه پروژه نمازخانه میراث جهانی تخت سلیمان
[/h]موقعیت حال پروژه با پدیده جهانی شدن و شرایط و نیازهای پیاپی مواجه است. موقعیت دوم بسیار حساس و آسیب پذیر بوده، علی الخصوص که اگر در ارتباط با نیازهای امروزی انسان ها باشد. در این موقعیت خاص، رویکرد طراح باید نیازهای هر دو سو را برآورده سازد. این پروژه نیز با این چنین رویکردی و با نظر گرفتن شرایط و الزامات بین المللی در زمینه حفاظت، مرمت و احیای بناها و بافت های تاریخی توسعه پیدا کرده است.
[h=2]
سازه و مصالح به کار بـرده شده در پروژه نمازخانه تخت سلیمان
[/h]
- سازه: اسکلت فلزی قابل حمل با پروفیل های آهنی و اتصالات جوشی
- آستر بیرونی: سنگ تراورتن پیچ شده به نما با پیچ های گالوانیزه، درز گیر لاستیکی با روکوب پلیمر
- آستر داخلی: سطح اول از کامپوزیت چوبی-پلاستیکی (WPC) و سطح آخر از ترکیب لاک و گچ
- بام و کف نمازخانه: لایه اول از کامپوزیت چوبی-پلاستیکی (WPC)، لایه آخر از چوب طبیعی
[h=2]
معیارهای طراحی در پروژه نمازخانه تخت سلیمان
[/h]
هدف این بود که در محدوده این بنای تاریخی بدون اینکه کوچکترین اخلالی در فضای فیزیکی و بصری آن به وجود آید یک حجم جدید اضافه شود. اجرای این پروژه می بایست با حفظ بیشترین فاصله ممکن از بنای تاریخی مورد نظر صورت می گرفت و از فرم خنثی و سازگار با بنای تاریخی و منظره سرسبز تخت سلیمان بهره گرفته می شد. برای احداث این نمازخانه می بایست با حفظ ارزش های معنوی، از روش های سنتی رایج و با اتکا به نوآوری و خلاقیت استفاده می شد. بنایی که به راحتی قابلیت حذف و تغییر را داشته باشد. برای هماهنگی با منظره سرسبز منطقه و خود بنای تاریخی تخت سلیمان و همچنین آب و هوای سرد این منطقه، از سنگ تراورتن با اشکال نامنظم استفاده شده است.
برای اطراف قاب و خود درب ورودی نمازخانه از چوب طبیعی بهره گرفته شده تا فضای صمیمانه و حالت دعوت کنندگی به سمت ورودی ها داشته باشد. فضای داخل با ترکیبی از چوب و گچ اجرا شده تا حس راحتی و صمیمت را به نمازگران و مهمانان القا کند. در نمای جلوی نمازخانه از ۱۴ پنجره محدود کننده بر حسب اعتقاد شیعیان استفاده شده است. از نکات قابل ذکر دیگر می توان به سنگ بزرگی اشاره کرد که برای نشان دادن جهت قبله از آن استفاده می شود. در هر طرف این نمازخانه، ۷ روزنه تعبیه شده که نمادی از قداست عدد ۷ در نزد ساسانیان بوده و یادآور روزنه های ۷ تایی موجود در ورودی های بناهای تاریخی دوره ساسانیان است.
