دانشگاه آکسفورد مرکزی آکادمیک و مطالعاتی در آکسفورد بریتانیا است که باوجود اینکه تاریخ تاسیس دقیقی به آن نسبت داده نشدهاست، اما مدارکی مبنی بر آموزش در این دانشگاه موجود است که به سال ۱۰۹۶ بازمیگردد، از این رو این دانشگاه کهنسالترین دانشگاه در جهان انگلیسی زبان و دومین دانشگاه کهنسال و فعال جهان بهشمار میرود.
آکسفورد از سال 1167، زمانی که هنری دوم از حضور دانشجویان انگلیسی در دانشگاه پاریس ممانعت کرد، رشد سریعی یافت. سال 1209 پس از بروز درگیری میان دانشجویان و ساکنان آکسفورد، برخی از اعضای این دانشگاه به شمال شرق و به شهر کمبریج گریخته و در این شهر دانشگاه کمبریج را بنا کردند. این دو دانشگاه قدیمی معمولا در کنار یکدیگر و به نام آکسبریج نامیده میشوند.
آکسفورد از 38 دانشکده و مجموعهای کامل از دپارتمانهای آکادمیک که در چهار بخش دستهبندی شدهاند، تشکیل شده است. بیشترین بخش آموزش دروههای کارشناسی این دانشگاه در قالب خودآموزهایی هفتگی در کالجها و موسسههای آکادمیک مستقل ارائه می شوند که به واسطه کلاسها، استادان و فعالیتهای آزمایشگاهی پشتیبانی می شوند. آکسفورد تاکنون اساتید و محققان برجستهای را پرورش داده و 58 برنده جایزه نوبل به این دانشگاه وابسته بودهاند.
هیچ تاریخ مشخصی وجود ندارد که بتواند زمان دقیق تاسیس آکسفورد را به اثبات برساند اما اینکه در سال 1096 در این دانشگاه دورههای آموزشی برگزار می شده امری تایید شدهاست، اما تاریخ دقیق شکلگیری این دانشگاه هیچگاه مشخص نشدهاست. اولین استاد خارجی این دانشگاه اموی فریسی بوده که در سال1190 در آکسفورد به دانشجویان درس میداده است. تاسال 1201 ریاست دانشگاه آکسفورد صدراعظم نامیده میشد. آکسفورد در زمان پادشاهی هنری سوم منشور سلطنتی دریافت کرد.
دوران رنسانس بر دانشگاه آکسفورد تاثیرگذاری زیادی داشته است. در میان اساتید مشهور آن دوران این دانشگاه میتوان به ویلیام گروسین اشاره کرد که توانست مطالعات زبان یونانی را در این دانشگاه احیا کند. در این دوران تکنیک آموزش آکسفورد از آموزش آزادانه به آموزش رنسانسی تغییر وضعیت داد. در سال 1636 رئیس وقت آکسفورد به نام ویلیام لاد اساسنامه دانشگاه را تدوین کرد که این اساسنامه تا اواسط قرن نوزدهم در قانونگذاریهای مرتبط به دانشگاه مورد استفاده قرار میگرفت. آکسفورد از سال 1642 درگیر بازیهای سیـاس*ـی و حزبی شد اما از قرن هجدهم به بعد نقش خود را در جهان سیاست کاهش داد.
تخصیص دانشکدههای مجزا به موضوعات درسی مختلف از سال 1802 آغاز شد و در سال 1853 دانشکدههای ریاضیات، علوم طبیعی، ادبیات انسانی و حقوق و تاریخ مدرن در آکسفورد و چند دانشگاه دیگر ایجاد شدند و ششمین دانشکده که به این دانشگاه افزوده شد تکنولوژی نام داشت. اواسط قرن بیستم آکسفورد را به پایگاه بسیاری از اساتید برجسته از سرتاسر جهان تبدیل کرد که تحت فشار حزب نازی و کمونیسم، به این دانشگاه نقل مکان کردهبودند.
تاسیس اولین دانشکدههای ویژه زنان در این دانشگاه از سال 1878 آغاز شد و تا سال 1920 دانشگاه در انحصار کامل مردان بود و زنان بهعنوان اعضای رسمی دانشگاه شناخته نمیشدند. تا دهه 1970 دانشکدههای آکسفورد از نظر جنسیتی کاملا دستهبندی شده بودند و همین موضوع تعداد دانشجویان زن را کاهش داده بود. اما امروزه تمامی دانشکدههای این دانشگاه پذیرای دانشجویان مرد و زن هستند.
آکسفورد از سال 1167، زمانی که هنری دوم از حضور دانشجویان انگلیسی در دانشگاه پاریس ممانعت کرد، رشد سریعی یافت. سال 1209 پس از بروز درگیری میان دانشجویان و ساکنان آکسفورد، برخی از اعضای این دانشگاه به شمال شرق و به شهر کمبریج گریخته و در این شهر دانشگاه کمبریج را بنا کردند. این دو دانشگاه قدیمی معمولا در کنار یکدیگر و به نام آکسبریج نامیده میشوند.
آکسفورد از 38 دانشکده و مجموعهای کامل از دپارتمانهای آکادمیک که در چهار بخش دستهبندی شدهاند، تشکیل شده است. بیشترین بخش آموزش دروههای کارشناسی این دانشگاه در قالب خودآموزهایی هفتگی در کالجها و موسسههای آکادمیک مستقل ارائه می شوند که به واسطه کلاسها، استادان و فعالیتهای آزمایشگاهی پشتیبانی می شوند. آکسفورد تاکنون اساتید و محققان برجستهای را پرورش داده و 58 برنده جایزه نوبل به این دانشگاه وابسته بودهاند.
هیچ تاریخ مشخصی وجود ندارد که بتواند زمان دقیق تاسیس آکسفورد را به اثبات برساند اما اینکه در سال 1096 در این دانشگاه دورههای آموزشی برگزار می شده امری تایید شدهاست، اما تاریخ دقیق شکلگیری این دانشگاه هیچگاه مشخص نشدهاست. اولین استاد خارجی این دانشگاه اموی فریسی بوده که در سال1190 در آکسفورد به دانشجویان درس میداده است. تاسال 1201 ریاست دانشگاه آکسفورد صدراعظم نامیده میشد. آکسفورد در زمان پادشاهی هنری سوم منشور سلطنتی دریافت کرد.
دوران رنسانس بر دانشگاه آکسفورد تاثیرگذاری زیادی داشته است. در میان اساتید مشهور آن دوران این دانشگاه میتوان به ویلیام گروسین اشاره کرد که توانست مطالعات زبان یونانی را در این دانشگاه احیا کند. در این دوران تکنیک آموزش آکسفورد از آموزش آزادانه به آموزش رنسانسی تغییر وضعیت داد. در سال 1636 رئیس وقت آکسفورد به نام ویلیام لاد اساسنامه دانشگاه را تدوین کرد که این اساسنامه تا اواسط قرن نوزدهم در قانونگذاریهای مرتبط به دانشگاه مورد استفاده قرار میگرفت. آکسفورد از سال 1642 درگیر بازیهای سیـاس*ـی و حزبی شد اما از قرن هجدهم به بعد نقش خود را در جهان سیاست کاهش داد.
تخصیص دانشکدههای مجزا به موضوعات درسی مختلف از سال 1802 آغاز شد و در سال 1853 دانشکدههای ریاضیات، علوم طبیعی، ادبیات انسانی و حقوق و تاریخ مدرن در آکسفورد و چند دانشگاه دیگر ایجاد شدند و ششمین دانشکده که به این دانشگاه افزوده شد تکنولوژی نام داشت. اواسط قرن بیستم آکسفورد را به پایگاه بسیاری از اساتید برجسته از سرتاسر جهان تبدیل کرد که تحت فشار حزب نازی و کمونیسم، به این دانشگاه نقل مکان کردهبودند.
تاسیس اولین دانشکدههای ویژه زنان در این دانشگاه از سال 1878 آغاز شد و تا سال 1920 دانشگاه در انحصار کامل مردان بود و زنان بهعنوان اعضای رسمی دانشگاه شناخته نمیشدند. تا دهه 1970 دانشکدههای آکسفورد از نظر جنسیتی کاملا دستهبندی شده بودند و همین موضوع تعداد دانشجویان زن را کاهش داده بود. اما امروزه تمامی دانشکدههای این دانشگاه پذیرای دانشجویان مرد و زن هستند.