اقتصادی وقتی کمپانی های معتبر بازگشتند

[ShAd ShAd]

نخستین دستاوردهای برجام در صنعت خودرو درست سه روز بعد از امضای توافق برجام به ظهور نشست. به طوریکه شرکت معتبر فرانسوی با خودروسازان ایرانی قرارداد همکاری امضا کرد تا بارقه‌های امید در دل این صنعت روشن شود. این صنعت به کمک دولت یازدهم موفق شد از مرحله بحران عبور کند، به‌طوری‌که کارشناسان بر این باورند که این صنعت در چند سال آینده شکوفا خواهد شد.
کمتر از یک دهه است که صنعت خودرو از روزهای طلایی خود فاصله گرفته؛ روزهایی که رشد متوسط آن دو برابر رشد متوسط صنعت بود به‌طوری‌که کارشناسان از آن به عنوان رشد نامتوزان یاد می‌کردند، اما در سال 94 به مرحله‌ای رسید که تنها کمک دولت توانست این صنعت مادر را نجات دهد تا ایران، صنعتی به نام صنعت خودرو داشته باشد. دولت یازدهم در شرایط بد اقتصادی به دلیل وجود تحریم‌ها و کمبود نقدینگی با همه مشکلاتی که در سایر صنایع وجود داشت تصمیم گرفت به این صنعت یارانه تولید بدهد تا چرخ آن متوقف نشود. این کمک 200 میلیارد تومانی با عنوان یارانه تولید موجب شد پارکینگ‌های دو خودروساز بزرگ که مملو از خودرو بود به یکباره در کمتر از یک هفته خالی شود و مجددا خط تولید فعال شود.
**
دولت چاره‌ای جز کمک به خودروسازان نداشت
بسیاری به دولت به دلیل کمک به خودروسازان ایراد گرفتند، اما امیرحسن کاکایی، استاد دانشگاه علم و صنعت ایران و کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه دولت چاره‌ای جز این نداشت به آفتاب‌یزد می‌گوید: «نباید به دولت برای کمک به صنعت مادر خودرو و تعطیل شدن دوشرکت بزرگ خودروسازی ایراد گرفت، زیرا در آن شرایط چاره‌ای جز این نبود. تصور کنید ایران دیگر شرکت خودروسازی نداشته باشد، این موضوع غیرقابل تصور است، اما سیاست و تصمیم دولت در سال 94 بعد از برجام موجب شد تا خودروسازی مجددا در کشور رونق یابد.»

 

[ShAd ShAd]

وی با بیان اینکه صنعت خودرو در تمامی‌کشورها از اهمیت بالایی در اقتصاد برخوردار است، می‌افزاید: «اولین و دومین قراردادهای مهم کشور پس از برجام در صنعت خودرو به بار نشسته است. امروز شاهد آن هستیم در کمتر از دو سال صنعت خودرو توانسته به جایگاه خود بازگردد و تیراژ آن دو برابر شود. در کنار افزایش تیراژ، کیفیت خودرو نیز بهبود یافته است. اگرچه هنور مصرف‌کنندگان ناراضی هستند، اما واقعیت این است که روند کار در مسیر توسعه قرار گرفته یعنی در کنار افزایش تولید و بهبود کیفیت موضوع نوآوری در محصول نیز در دستورکار خودروسازان قرارگرفته است. اگرچه این موضوع زمانبر بوده، اما با توجه به قراردادهای منعقد شده با شرکت‌های خارجی در چند سال آینده این امر امکانپذیر است و به‌زودی فناوری مورد نیاز در این صنعت در کشور بومی‌خواهد شد. با این حال می‌توان امیدوار بود با حمایت‌های صورت‌گرفته در چهار سال آینده خروجی کار در این صنعت دیده شود.»
این کارشناس خودرو با اشاره به اینکه تصمیم مدیران خودروساز کشور در موفقیت و شکست‌ها نقش چندانی نداشته است، می‌گوید: «متاسفانه با حمایت‌های صورت‌گرفته اگرچه در بخش صنعت خودرو سواری موفقیت‌هایی حاصل شده، اما در بخش تجاری‌سازی همچنان صنعت با مشکل مواجه است. صنعت خودروسازی در مقطعی سودآوری 20 تا 30 درصدی را تجربه کرد، اما به دلیل اشتباه مدیریتی به جای تزریق این سود در بدنه صنعت، این سود در میان سهامداران تزریق و موجب شد بودجه خودروسازان داخلی صرف بخش‌های دیگر شود. این در حالی است که در ابتدای دهه 80 نه تنها ایران تولیدکننده خودرو شده بود، بلکه صادرکننده نیز بود.»
صنعت خودرو یکی از صنایعی است که بعد از برجام توانست از فرصت‌های به‌وجود آمده برای ارتباط با شرکت‌های خارجی و تبادل دانش و فناوری استفاده مطلوب کند. این صنعت به‌دلیل تحریم از رتبه‌ ۱۱ صنعت خودروسازی دنیا به رتبه ۱۸ دنیا نزول پیدا کرد، اما در دو سال گذشته موفق شده رتبه خود را بهبود ببخشد و به رتبه 16 دست یابد. در دنیا تمامی‌دولت‌ها از صنعت خودروسازی خود حمایت می‌کنند، زیرا این صنعت در بهبود اقتصاد کلان نقش بسزایی دارند. دولت یازدهم در کنار دیپلماسی مناسب برای ایجاد تعامل با شرکت‌های خارجی برای سرمایه‌گذاری در صنعت خودرو همانند کشورهای دیگر از این صنعت حمایت کرده است.
خوشبختانه برجام در صنعت خودرو بیش از سایر صنایع رخ‌نمایی کرده که ماحصل آن، امضای چهار قرارداد و تفاهمنامه است که می‌توان به شرکت‌های معتبری همچون پژو، رنو، فولکس واگن، بنز و سیتروئن و هیوندا اشاره کرد.

 

[ShAd ShAd]

افزایش تیراژ خودرو به 1500 دستگاه
محمدرضا نجفی منش، رئیس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی تهران و عضو هیئت مدیره انجمن قطعه‌سازان خودرو نیز با بیان اینکه صنعت خودرو بعد از برجام توفقیات زیادی را کسب کرده است و موفق شده عملکرد قابل‌قبولی از خود داشته باشد، به آفتاب‌یزد می‌گوید:
«تولید خودرو در سال نودودو، 500 هزار دستگاه بود که این میزان به بیش از دوبرابر خود یعنی 1300 دستگاه رسیده است و بر اساس برنامه‌ریزی صورت‌گرفته قرار است این میزان به 1500 هزار دستگاه افزایش یابد.وی با بیان اینکه بزرگ‌ترین دستاورد برجام، بازگشت شرکت‌های معتبر خودروسازی به کشور بود، می‌افزاید: «تحریم‌ها صدمات سنگینی به بدنه صنعت خودرو وارد کرد و موجب شد این صنعت شرایط اضطراری را تجربه کند. در زمان تحریم‌ها تنها شرکت رنو با ایران همکاری اندکی داشت که این مسئله موجب شد کیفیت محصولات تولیدی به‌شدت کاهش یابد که خوشبختانه این موضوع در حال حاضر مرتفع شده و به تایید سازمان استاندارد نیز رسیده است. با این وجود کیفیت کنونی محصولات تولیدی هنوز با استانداردهای بین‌المللی فاصله چشمگیر دارد.»
این کارشناس خودرو معتقد است: «خودروسازان باید بتوانند درآمد و سرمایه مورد نیازشان را تامین کنند از این رو کمک دولت و دادن یارانه امری پسندیده نیست با این وجود دولت یازدهم ناچار بود برای نجات صنعت خودرو، خود یارانه بدهد.» کمک یارانه دولت در سال 94 موجب شد تا اثرات آن در سال 95 به‌خوبی مشهود شود به‌طوری که بر اساس آمار ارائه شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت با وجود شرایط وقت بازار، رشد 27 درصدی تولید خودرو نسبت به سال گذشته اعلام می‌شود که این امر موجب شد این صنعت سهم یک درصدی در رشد اقتصادی کشور را به خود اختصاص دهد. این در حالی بود که پیش‌بینی می‌شد که بخش صنعت در مجموع سهم 2 تا 2.5 درصدی داشته باشد.»
نجفی‌منش با بیان اینکه صنعت خودروسازی در کشور متناسب با قیمت تورم رشد نکرده است، می‌افزاید: «در تمامی‌این سال‌ها قیمت خودرو در مقایسه با رشد تورم، رشد کمتری داشته است حتی زمانی که به دلیل افزایش یکباره نرخ ارز قیمت خودرو چندبرابر شد.» بنابر آمار سهم بازار خودروهای داخلی طی سال گذشته، دو شرکت بزرگ خودروساز کشور توانستند 5/ 86 درصد سهم بازار خودرو را از آن خود کنند. همچنین سهم خودروسازان خصوصی 7/ 7 درصد اعلام شد که در مجموع با سهم دو شرکت بزرگ خودروساز و بخش خصوصی سهم بازار تولیدکنندگان خودرو در داخل کشور 2/ 94 درصد است. بر اساس این آمار، واردکنندگان خودرو در سال گذشته 8/ 5 درصد از سهم بازار را پوشش داده‌اند.
خوشبختانه ریل حرکت خودروسازی در کشور با حضور شرکت‌های خارجی در مسیر توسعه قرار گرفته است و حتی شبکه تامین خودروسازی نیز احیا شده است به‌طوری همکاری خوبی برای تولید قطعات مورد نیاز خودرو با شرکت‌های خارجی آغاز شده است. از این رو می‌توان امیدوار بود که این صنعت در سال‌جاری نیز همانند سال 95 روند رو به رشدی داشته باشد تا تاثیرش را در رشد اقتصادی داشته باشد.
حسین کریمی‌سنجری، کارشناس خودرو نیز درباره آینده خودروسازی در کشور با وجود حمایت‌های صورت گرفته در دولت یازهم اعلام می‌کند: «باید از فرصت‌های موجود برای توسعه این صنعت استفاده کنیم به همین دلیل لازم است سیستم تشویقی برای شرکت‌های خودروساز خارجی فراهم شود. اگر پژو سیتروئن به ایران آمد، به این دلیل بود که بازار تضمین شده‌ای داشت و در بازار آفریقا و اوراسیا با کاهش سود عملیاتی مواجه شده بود، بنابراین به ایران آمد تا بخشی از بازار سنتی خود را پس بگیرد. اگر این شرکت را کنار بگذاریم باید به این پرسش پاسخ دهیم که شرایط تشویقی را برای سایر شرکت‌ها فراهم کردیم یا چه تغییری در جهت بهبود فضای کسب و کار کشور صورت گرفته است تا شرکت‌های دیگر را به سرمایه‌گذاری و انتقال تکنولوژی روز به خودروسازان ایرانی تشویق کند.»