هنوز داستان مصيبت وبدبختيهاي ماده مخـ ـدر "اكستازي" به آخر نرسيده است كه سروكله يك مخـ ـدر توهمزاي ديگر در بازار ايران پيدا شد.
اين ماده مخـ ـدر كه آشكارا كودكان را هدف قرار داده است،اكنون در مناطق شرقي كشور يافت ميشود و تهيه آن در مناطق ديگر كشور چندان سخت و پيچيده نيست. نام اين ماده"پان پراگ"است و در بستهبندي زيبا و با عكسهاي هنرپيشههاي هندي و پاكستان به صورت آدامس، پاستيل و پودرهايي با طعم نعنا و خوشبو - كننده دهان وارد كشور ميشود.
در ميان مسوولين مبارزه با مواد مخـ ـدر در خصوص احتمال " مخـ ـدر" بودن يا نبودن اين ماده اختلاف نظر وجود دارد، به گونهاي كه يك مقام نظامي در پليس مبارزه با مواد مخـ ـدر "پان پراگ"ها را "مخـ ـدر" نميداند، اما ، جانشين دبير كل ستاد مبارزه با مواد اين ماده را نوعي "ماده مخـ ـدر صناعي" ميداند.
سرتيپ دوم پاسدار"نظام نبيكوهكن" كه در پليس مبارزه باموادمخدر فعاليت ميكند، گفت: ممكن است "پان پراگ"ها محرك باشد، اما در زمره موادمخدر قرار ندارند.
وي باتاكيدبهاينكه ""در قوانينكشور براي حملكنندگان و استفادهكنندگان "پان پراگ" مجازاتي تعريف نشدهاست""، گفت: اين مواد به صورت غيرمجاز وارد كشور ميشود و به هيچ وجه مورد تاييد و كنترل پليس مبارزه با مواد مخـ ـدر نيست.
"كوهكن" افزود: البته ميتوان با ورود اين ماده به استناد قانون قاچاق ممانعت كرد و واردكنندگان "پان پراگ"ها را تحت پيگرد قرار داد.
اين در حالي است كه جانشين دبير كل ستاد مبارزه با مواد مخـ ـدر اخيرا در سخناني نسبت به شيوع مصرف "پان پراگ"ها در ميان جوانان و نوجوانان كشور هشدار داده بود.
"محمدرضا جهاني"، "پان پراگ"ها را نوعي ماده مخـ ـدر صناعي دانست و گفت كه "عوامل سودجو اين ماده مخـ ـدر را با عنوان خوشبوكنندهدهان به جوانان و نوجوانان ميفروشند".
آنچه مسلم است بايد از عوامل تشتت تصميمگيري در روند مبارزه با مواد مخـ ـدر پرهيز شود و مرجع تصميمگيري در خصوص مخـ ـدر بودن يا نبودن مواد نوظهور در عرصه مخدرها نيز واحد باشد تا تصميمگيريها بهنگام و تاثيرات تصميمات نيز در جامعه به سرعت آشكار شود.
بررسيهاي بهعمل آمده از۱۱نوع "پان پراگ"هاي موجود درسطح استان سيستان و بلوچستان نشان ميدهد كه شش نوع از اين مواد حامل مواد افيوني هستند.
مبادي ورود اين مواد به ايران، كشورهاي افغانستان و پاكستان بوده و قيمت آن نيز در استانهاي شرقي كشور از ۵۰۰ريال تا سه هزار ريال در نوسان است.
اما، "پان پراگ" چيست و چه تاثيري در فدري كه آن را مصرف ميكند، دارد؟ "پان پراگ"ها با نامهاي، "پان"(" ،(PAANچاليا" ( " ،(CHAALIAگوتكا " (GUTKHA)و " نيسوار "( (NISWARدر پاكستان، اندونزي، مالزي، فيليپين، چين، تايوان، كامبوج، ويتنام، لائوس و هند توليد ميشود.
محتويات "پان پراگ"ها تركيبي از تنباكو، آهك، خاكستر، ادويههاي معطر، ساخارين و اسانسها و افزودنيهاي غيرمجاز ديگر است.
اين مواد كه با طعمهايي چون "نعناع" عرضه ميشود، داراي تركيباتي چون "آرسنيك"، "كربنات"، "منيزيم" و "سرب" است.
مادهمخـ ـدر "پان پراگ" از دانههايي به نام "بتل" ( ( BETELبه دست ميآيد كه دربرگ درخت "آركا كيتچيو" ( (ARECA CATECHUوجود دارد. مصرف مستقيم اين محصول باعث قرمزي رنگ دهان ميشود.
اين درخت در اندونزي، مالزي، فيليپين، چين، تايوان، كامبوج، ويتنام، لائوس، هند و پاكستان ميرويد.
دليلي كه مصرفكنندگان "پان پراگ"ها را به سمت آن ميكشد ، احساس گرمي، سرخوشي موقت، سبكي سر، گيجي و شادي كاذب است.
طبق آمارهاي موجود، كشور هندوستان به دليل مصرف زياد مردم آن از اين ماده، مقام دوم سرطان دهان را در دنيا دارد.
به دليل اينكه برگ درخت "آركا كيتچيو" گرانبها است، سودجويان و توزيع كنندگان"پان پراگ" ازخاكستر و موادتقلبي به جاي برگ درخت استفاده ميكنند.
باجوشاندن موادي كهدر توليد "پان پراگ"ها به كار بـرده ميشود و پيچاندن عصاره آن در برگ درختي به نام "وين"( ،(VINگوتكا ساخته ميشود.
نيكوتين موجود در اين مواد سبب زردي رنگ دندانها و ايجاد آسيب جدي به سلولهاي مغزي ميشود.
با مصرف اين مواد، بزاق دهان افزايش يافته و خروج مكرر آب دهان مصرف - كننده، سبب ايجاد بيماريهاي عفوني مانند سل و هپاتيت ميشود.
از دست دادن تعادل رفتاري و حركتي، شادي كاذب و تشنگي از ديگر عوارض مصرف مواد "پان پراگ" است.
ايجاد دلبستگي و اعتياد مهمترين عارضه مصرف اين مواد مخـ ـدر صناعي است.
اين ماده مخـ ـدر كه آشكارا كودكان را هدف قرار داده است،اكنون در مناطق شرقي كشور يافت ميشود و تهيه آن در مناطق ديگر كشور چندان سخت و پيچيده نيست. نام اين ماده"پان پراگ"است و در بستهبندي زيبا و با عكسهاي هنرپيشههاي هندي و پاكستان به صورت آدامس، پاستيل و پودرهايي با طعم نعنا و خوشبو - كننده دهان وارد كشور ميشود.
در ميان مسوولين مبارزه با مواد مخـ ـدر در خصوص احتمال " مخـ ـدر" بودن يا نبودن اين ماده اختلاف نظر وجود دارد، به گونهاي كه يك مقام نظامي در پليس مبارزه با مواد مخـ ـدر "پان پراگ"ها را "مخـ ـدر" نميداند، اما ، جانشين دبير كل ستاد مبارزه با مواد اين ماده را نوعي "ماده مخـ ـدر صناعي" ميداند.
سرتيپ دوم پاسدار"نظام نبيكوهكن" كه در پليس مبارزه باموادمخدر فعاليت ميكند، گفت: ممكن است "پان پراگ"ها محرك باشد، اما در زمره موادمخدر قرار ندارند.
وي باتاكيدبهاينكه ""در قوانينكشور براي حملكنندگان و استفادهكنندگان "پان پراگ" مجازاتي تعريف نشدهاست""، گفت: اين مواد به صورت غيرمجاز وارد كشور ميشود و به هيچ وجه مورد تاييد و كنترل پليس مبارزه با مواد مخـ ـدر نيست.
"كوهكن" افزود: البته ميتوان با ورود اين ماده به استناد قانون قاچاق ممانعت كرد و واردكنندگان "پان پراگ"ها را تحت پيگرد قرار داد.
اين در حالي است كه جانشين دبير كل ستاد مبارزه با مواد مخـ ـدر اخيرا در سخناني نسبت به شيوع مصرف "پان پراگ"ها در ميان جوانان و نوجوانان كشور هشدار داده بود.
"محمدرضا جهاني"، "پان پراگ"ها را نوعي ماده مخـ ـدر صناعي دانست و گفت كه "عوامل سودجو اين ماده مخـ ـدر را با عنوان خوشبوكنندهدهان به جوانان و نوجوانان ميفروشند".
آنچه مسلم است بايد از عوامل تشتت تصميمگيري در روند مبارزه با مواد مخـ ـدر پرهيز شود و مرجع تصميمگيري در خصوص مخـ ـدر بودن يا نبودن مواد نوظهور در عرصه مخدرها نيز واحد باشد تا تصميمگيريها بهنگام و تاثيرات تصميمات نيز در جامعه به سرعت آشكار شود.
بررسيهاي بهعمل آمده از۱۱نوع "پان پراگ"هاي موجود درسطح استان سيستان و بلوچستان نشان ميدهد كه شش نوع از اين مواد حامل مواد افيوني هستند.
مبادي ورود اين مواد به ايران، كشورهاي افغانستان و پاكستان بوده و قيمت آن نيز در استانهاي شرقي كشور از ۵۰۰ريال تا سه هزار ريال در نوسان است.
اما، "پان پراگ" چيست و چه تاثيري در فدري كه آن را مصرف ميكند، دارد؟ "پان پراگ"ها با نامهاي، "پان"(" ،(PAANچاليا" ( " ،(CHAALIAگوتكا " (GUTKHA)و " نيسوار "( (NISWARدر پاكستان، اندونزي، مالزي، فيليپين، چين، تايوان، كامبوج، ويتنام، لائوس و هند توليد ميشود.
محتويات "پان پراگ"ها تركيبي از تنباكو، آهك، خاكستر، ادويههاي معطر، ساخارين و اسانسها و افزودنيهاي غيرمجاز ديگر است.
اين مواد كه با طعمهايي چون "نعناع" عرضه ميشود، داراي تركيباتي چون "آرسنيك"، "كربنات"، "منيزيم" و "سرب" است.
مادهمخـ ـدر "پان پراگ" از دانههايي به نام "بتل" ( ( BETELبه دست ميآيد كه دربرگ درخت "آركا كيتچيو" ( (ARECA CATECHUوجود دارد. مصرف مستقيم اين محصول باعث قرمزي رنگ دهان ميشود.
اين درخت در اندونزي، مالزي، فيليپين، چين، تايوان، كامبوج، ويتنام، لائوس، هند و پاكستان ميرويد.
دليلي كه مصرفكنندگان "پان پراگ"ها را به سمت آن ميكشد ، احساس گرمي، سرخوشي موقت، سبكي سر، گيجي و شادي كاذب است.
طبق آمارهاي موجود، كشور هندوستان به دليل مصرف زياد مردم آن از اين ماده، مقام دوم سرطان دهان را در دنيا دارد.
به دليل اينكه برگ درخت "آركا كيتچيو" گرانبها است، سودجويان و توزيع كنندگان"پان پراگ" ازخاكستر و موادتقلبي به جاي برگ درخت استفاده ميكنند.
باجوشاندن موادي كهدر توليد "پان پراگ"ها به كار بـرده ميشود و پيچاندن عصاره آن در برگ درختي به نام "وين"( ،(VINگوتكا ساخته ميشود.
نيكوتين موجود در اين مواد سبب زردي رنگ دندانها و ايجاد آسيب جدي به سلولهاي مغزي ميشود.
با مصرف اين مواد، بزاق دهان افزايش يافته و خروج مكرر آب دهان مصرف - كننده، سبب ايجاد بيماريهاي عفوني مانند سل و هپاتيت ميشود.
از دست دادن تعادل رفتاري و حركتي، شادي كاذب و تشنگي از ديگر عوارض مصرف مواد "پان پراگ" است.
ايجاد دلبستگي و اعتياد مهمترين عارضه مصرف اين مواد مخـ ـدر صناعي است.