پرانایاما
پرانایاما ترکیب دو واژه ( پرانا و آیاما) است.
پرانا به معنای انرژی حیاتی ست که تمام جهان هستی را احاطه کرده ست. این نیروی عالی در جامدات، گیاهان و حیوانات وجود دارد. موجودات زنده پرانا را از طریق تنفس وارد بدن می کنند. پرانا هوا نیست ولی ارتباط نزدیکی با هوا دارد، عنصری ست لطیف تر از هوا و می توان آنرا بعنوان انرژی موجود در تمام ذرات کهکشان توصیف کرد. آیاما نیز به معنای کنترل است. پرانایاما بطور کل به کنترل تنفس اطلاق می شود. به پرانایاما نباید بعنوان یک سری تمرینات تنفسی که موجب افزایش ورود اکسیژن به بدن می شود توجه کرد.
هدف نهایی این تمرینات، کنترل جریان پرانا در بدن است و فرد را قادر می سازد تا با تقویت پرانا و تصفیه نادی ها، مسیر زندگی اش را فراتر از آگاهی عادی اش پیش ببرد.
☘ صورت چهارگانه تنفس:
درتمرینات کنترل تنفس ما چهار جنبه بسیار مهم را به شرح زیر مشاهده می کنیم:
۱- دم (پوراکا)
۲- بازدم (ریچاکا)
۳- حبس نفس در درون هنگام دم ( آنتارکومبها کا)
۴- حبس نفس در خارج هنگام بازدم (بهیر کومبهاکا)
مهمترین قسمت پرانایاما، حبس دم است. برای حصول این مرحله لازم است که فرد ضمن آگاهی از مراحل سیستم تنفس در انجام تمرینات مهارت پیدا کرده باشد. ازاین رو در تمامی تمرینات تاکید بر دم و بازدم زیاد است تا ظرفیت شش ها افزایش یابد و بین سیستم اعصاب و سیستم پرانیک تعادل لازم ایجاد شود تا فرد قادر به حبس دم گردد. همچنین با تصفیه نادی ها، جریان پرانا را در آنها منظم و متعادل می کند و بدین ترتیب، ظرفیت فیزیکی و روانی فرد افزایش می یابد.
تاثیرات پرانایاما بر سلامت جسمی و رشد معنوی
پرانا در بدن روی فعالیت های فیزیکی نظیر حرکات بدنی، خواب، ارتباطات حسی و جنـ*ـسی و نیز فعالیت های مغزی مانند احساس و تفکر تاثیر می گذارد. عدم تعادل بین سیستم های عصبی و ناهماهنگی های استرس زا در فعالیت های روزانه، از جریان یافتن پرانا در بدن جلوگیری کرده و موجب کاهش نیروی حیاتی و آماده شدن بدن برای قبول انوع بیماری ها می گردد. روش های عملی کنترل تنفس، این روند را در بدن معکوس کرده و با ایجاد تعادل و جریان انداختن انرژی، بدن را در برابر بیماری ها مقاوم و سلامتی فرد را تضمین می کند.
☘ جوینده روحی که نیازمند آرامش ذهن است، بایستی بسیاری ازتمرینات پرانایاما مانند حبس دم را مورد استفاده قرارداده و با کنترل جریان پرانا، ذهن را آرام و کنترل نماید. زمانی که ذهن آرام است، پرانا براحتی در نادی ها و چاکراها جریان یافته و درهای هوشیاری را باز می کند و فرد را به سطوح بالاتر تجارب روحی هدایت می کند.
همچنین عمرانسان بستگی زیادی به نوع و طریقه تنفس دارد، اشخاصی که نفس های سریع و کوتاه می کشند، طول عمرشان کوتاهتر از افرادی ست که کند وعمیق نفس می کشند. یوگی های قدیم طول عمر افراد رابرحسب تعداد تنفس آنها اندازه گیری می کردند نه برمبنای سن. تنفس ارتباط مستقیم با قلب دارد. تنفس کند ضربان قلب را آهسته می کند و وقتی ضربان قلب کند باشد عمر انسان افزایش می یابد. این امر در حیوانات نیز مشاهده شده، به طوریکه اغلب پرندگان، سگ و گربه به دلیل تنفس سریع، عمر کوتاهتری نسبت به حیواناتی مانند فیل و لاک پشت دارند.
پرانایاما ترکیب دو واژه ( پرانا و آیاما) است.
پرانا به معنای انرژی حیاتی ست که تمام جهان هستی را احاطه کرده ست. این نیروی عالی در جامدات، گیاهان و حیوانات وجود دارد. موجودات زنده پرانا را از طریق تنفس وارد بدن می کنند. پرانا هوا نیست ولی ارتباط نزدیکی با هوا دارد، عنصری ست لطیف تر از هوا و می توان آنرا بعنوان انرژی موجود در تمام ذرات کهکشان توصیف کرد. آیاما نیز به معنای کنترل است. پرانایاما بطور کل به کنترل تنفس اطلاق می شود. به پرانایاما نباید بعنوان یک سری تمرینات تنفسی که موجب افزایش ورود اکسیژن به بدن می شود توجه کرد.
هدف نهایی این تمرینات، کنترل جریان پرانا در بدن است و فرد را قادر می سازد تا با تقویت پرانا و تصفیه نادی ها، مسیر زندگی اش را فراتر از آگاهی عادی اش پیش ببرد.
☘ صورت چهارگانه تنفس:
درتمرینات کنترل تنفس ما چهار جنبه بسیار مهم را به شرح زیر مشاهده می کنیم:
۱- دم (پوراکا)
۲- بازدم (ریچاکا)
۳- حبس نفس در درون هنگام دم ( آنتارکومبها کا)
۴- حبس نفس در خارج هنگام بازدم (بهیر کومبهاکا)
مهمترین قسمت پرانایاما، حبس دم است. برای حصول این مرحله لازم است که فرد ضمن آگاهی از مراحل سیستم تنفس در انجام تمرینات مهارت پیدا کرده باشد. ازاین رو در تمامی تمرینات تاکید بر دم و بازدم زیاد است تا ظرفیت شش ها افزایش یابد و بین سیستم اعصاب و سیستم پرانیک تعادل لازم ایجاد شود تا فرد قادر به حبس دم گردد. همچنین با تصفیه نادی ها، جریان پرانا را در آنها منظم و متعادل می کند و بدین ترتیب، ظرفیت فیزیکی و روانی فرد افزایش می یابد.
تاثیرات پرانایاما بر سلامت جسمی و رشد معنوی
پرانا در بدن روی فعالیت های فیزیکی نظیر حرکات بدنی، خواب، ارتباطات حسی و جنـ*ـسی و نیز فعالیت های مغزی مانند احساس و تفکر تاثیر می گذارد. عدم تعادل بین سیستم های عصبی و ناهماهنگی های استرس زا در فعالیت های روزانه، از جریان یافتن پرانا در بدن جلوگیری کرده و موجب کاهش نیروی حیاتی و آماده شدن بدن برای قبول انوع بیماری ها می گردد. روش های عملی کنترل تنفس، این روند را در بدن معکوس کرده و با ایجاد تعادل و جریان انداختن انرژی، بدن را در برابر بیماری ها مقاوم و سلامتی فرد را تضمین می کند.
☘ جوینده روحی که نیازمند آرامش ذهن است، بایستی بسیاری ازتمرینات پرانایاما مانند حبس دم را مورد استفاده قرارداده و با کنترل جریان پرانا، ذهن را آرام و کنترل نماید. زمانی که ذهن آرام است، پرانا براحتی در نادی ها و چاکراها جریان یافته و درهای هوشیاری را باز می کند و فرد را به سطوح بالاتر تجارب روحی هدایت می کند.
همچنین عمرانسان بستگی زیادی به نوع و طریقه تنفس دارد، اشخاصی که نفس های سریع و کوتاه می کشند، طول عمرشان کوتاهتر از افرادی ست که کند وعمیق نفس می کشند. یوگی های قدیم طول عمر افراد رابرحسب تعداد تنفس آنها اندازه گیری می کردند نه برمبنای سن. تنفس ارتباط مستقیم با قلب دارد. تنفس کند ضربان قلب را آهسته می کند و وقتی ضربان قلب کند باشد عمر انسان افزایش می یابد. این امر در حیوانات نیز مشاهده شده، به طوریکه اغلب پرندگان، سگ و گربه به دلیل تنفس سریع، عمر کوتاهتری نسبت به حیواناتی مانند فیل و لاک پشت دارند.