آمریکا پراویدنس کنیون، شگفتی نه چندان طبیعی

[ATENA_A]

مقاله‌های مرتبط:

• آنتلوپ کنیون، سفری به ژرف دره‌ رنگارنگ آمریکا
• گرند کنیون؛ عجایب هفتگانه طبیعی جهان

تقریبا در ۱۵۰ مایلی جنوب غربی آتلانتا، در ایالت جورجیای آمریکا، شبکه‌ای از دره‌های تنگ و دره‌های بزرگ زیبا وجود دارد که «گرند کنیون کوچک» نامیده می‌شود. این منطقه یکی از «هفت عجایب طبیعی» جورجیا محسوب می‌شود؛ با این حال اینجا کاملا هم طبیعی نیست. این دره‌های شگفت‌انگیز نه تنها با عبور رودخانه طی بیش از میلیون‌ها سال، بلکه توسط طغیان آب مزارع کشاورزی اطراف در کمتر از ۱۰۰ سال گذشته تشکیل شده است.

پراویدنس کنیون در اوایل دهه‌ی اول قرن ۱۸ شکل گرفت که دلیل آن شیوه‌های ضعیف کشاورزی بود که میان مردم این کشور، به‌خصوص در جنوب، شایع شده بود. در اوایل رواج کشاورزی در منطقه، زمین ارزان، نامحدود و به ظاهر قابل استفاده بود و جای خود را به ترکیبی از کشت‌های مختلف، مزارع کوچک و در نهایت یک سیستم زارع سهم‌گیر داد که نه تنها باعث تخریب زمین شد، بلکه کشاورزان را مقروض، بی‌سواد و آموزش‌ندیده نگه داشت.

مردم پوشش جنگل بومی را از بین بردند تا زمین برای کشاورزی مناسب شود و هیچ گونه اقدامی برای جلوگیری از فرسایش خاک به عمل نیامد و در نهایت منجر به از بین رفتن بیش از حد خاک سطحی (روخاک) شد. کم کم آب‌گذرهای (کاریز) کوچکی شکل گرفت و به سرعت عمیق‌تر و گسترده‌تر شد تا اینکه در دهه‌ی ۵۰ قرن ۱۸ غمق آن‌ها به سه تا پنج فوت (حدود ۹۱ سانتی‌متر الی ۱۵۲ سانتی‌متر) رسید. این کانال‌های کوچک کم کم به روان‌آب تبدیل شدند که این امر سبب افزایش فرسایش خاک شد. امروزه عمق برخی از این روان‌آب‌ها در پراویدنس کنیون به ۱۵۰ فوت(حدود ۴۵ متر) هم می‌رسد.

 

[ATENA_A]

علی‌رغم تغییر شکل اخیر منطقه، پراویدنس کنیون گنجینه‌ای برای زمین‌شناسان و همچنین بازدیدکنندگان است. فرسایش خاک، پیشینه‌ی زمین‌شناختی چندین میلیون سال را در دیوارهای خود جا داده و مواد معدنی باعث رنگ گرفتن رسوبات شده و طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها را تشکیل داده است.

پراویدنس کنیون در منطقه‌ای قرار دارد که حدود ۵۹ الی ۷۴ هزار سال پیش از طریق رسوب رسوبات دریایی تشکیل شده است. خاک در قسمت بالایی دیوار دره حدود ۶۰ الی ۶۵ میلیون سال قبل، درست بعد از عصر دایناسورها رسوب کرده است. ماسه‌های نسبتا درشت منطقه، به دلیل وجود اکسید آهن در آن، به رنگ قرمز درآمده است. زیر این ماسه‌‌ها، لایه‌ای قرار دارد که با عنوان «ماسه‌ی پراویدنس» شناخته می‌شود که بخش عمده‌ی دیواره‌های دره را تشکیل می‌دهند. ضخامت این لایه ۱۱۹ فوت (۳۶ متر) است و حدود ۷۰ میلیون سال قبل رسوب کرده و شکل گرفته است.

قسمت فوقانی این لایه، ماسه بسیار خوبی است که با خاک رس سفید ترکیب شده است. لایه‌ی میانی درشت و رنگارنگ است، با بسترهای رسوبی از رنگ زرد (لیمونیت) و بنفش (منگنز). لایه‌های پایینی که قدیمی‌ترین لایه‌ها نیز محسوب می‌شوند، به رنگ سیاه و زرد است که حاوی رسوبات میکا است. کف دره حدود ۷۰ الی ۷۴ میلیون سال قبل شکل گرفته و به رنگ نارنجی بوده، اما به سختی قابل مشاهده بوده و دارای پوشش انبوهی از گیاهان است.

پراویدنس کنیون همچنان در حال فرسایش است، با این حال کف دره مقاوم‌تر بوده و پوششی از درختان کاج و گیاهان دیگر دارد که به ثبات و پایاسازی خاک کمک می‌کند.