چرا در بلع مشکل داریم؟

[آدم برفی]

یکی از علائم ترشحات غیرطبیعی حلق به غیر از ترشحات غلیظ آن، مشکل در بلع است که مواد غذایی جامد یا مایع ممکن است در ته حلقش جمع شوند و بیمار احساس کند که ترشحات پشت حلقش افزایش پیدا …

یکی از علائم ترشحات غیرطبیعی حلق به غیر از ترشحات غلیظ آن، مشکل در بلع است که مواد غذایی جامد یا مایع ممکن است در ته حلقش جمع شوند و بیمار احساس کند که ترشحات پشت حلقش افزایش پیدا کرده است.

زمانی که تعامل عضلات دهان و حلق و اعصاب این ناحیه کاملا دقیق نباشد ممکن است مختصری از ترشحات حلق وارد حنجره شود و باعث خشونت صدا یا سرفه شده یا بیمار را مجبور کند که اصطلاحا به طور مکرر سـ*ـینه‌اش را صاف کند.

معمولا با افزایش سن، قدرت عضلات دخیل در عمل بلع و همچنین هماهنگی بینی این عضلات کمتر می‌شود ، لذا در افراد مسن ممکن است ترشحات طبیعی بینی به راحتی بلعیده نشده و وارد مری نشود و در ته حلق جمع شود.

هنگام خواب دفعات بلع ناخودآگاه خیلی کمتر از زمان بیداری است و ممکن است ترشحات در حلق جمع شده و منجر به سرفه شود.

عضلات حلق فردی که مضطرب است و دارای استرس‌های روحی است دچار انقباض خواهد شد. این امر ممکن است منجر به احساس گیر کردن چیزی در گلوی وی شود.

سـ*ـینه صاف کردن مکرر این افراد باعث تحـریـ*ک ناحیه شده و مشکل را تشدید می‌کند.

رفلاکس محتویات معده به مری نیز می‌تواند باعث مشکلات بلع شود. سوزش معده، سوءهاضمه و گلودرد از علائم شایع این اختلال هستند.

رفلاکس با دراز کشیدن تشدید می‌شود بخصوص اگر قبل از دراز کشیدن بیمار مایعات یا غذایی میل کرده باشد.

ترشحات مزمن پشت حلق غالبا منجر به تحـریـ*ک گلو و سوزش مداوم آن می‌شود. در این حالت با این که حلق و لوزه‌ها عفونی نیستند ولی باز هم ممکن است متورم باشند. درمان موفق ترشحات مزمن پشت حلق احساس ناخوشایند گلو را نیز برطرف می‌کند.

درمان
برای تشخیص علت ترشحات پشت حلق، معاینه دقیق گوش، حلق و بینی الزامی است و در مواردی ممکن است لازم باشد آزمایش خون، آندوسکوپی و عکسبرداری رادیولوژی نیز انجام شود. به طور کلی اقداماتی که باعث رقیق شدن ترشحات شود و حرکت آنها را تسریع و تسهیل کند مثل مصرف مایعات و داروهای خلط‌آور سودمند است. شستشوی بینی باعث رقیق‌تر شدن ترشحات بینی می‌شود. به‌این منظور می‌توان با سرم داخل بینی را ۵ ـ ۴ بار در روز شستشو داد.

اگر عامل ترشحات پشت حلق عفونت باکتریایی باشد درمان آنتی‌بیوتیکی موثر خواهد بود. در مواردی که حساسیت بینی عامل افزایش ترشحات باشد باید آلرژی درمان شود. متاسفانه داروهای ضدحساسیت قادر نیستند حساسیت را به طور کامل ریشه‌کن کنند، اما علائم حساسیت و از جمله افزایش ترشحات بینی را به میزان زیادی بهبود می‌بخشند.

مبتلایان به رفلاکس باید علاوه بر مصرف داروهایی مثل امپرازول و فاموتیدین یاد بگیرند که غذاهای حجیم مصرف نکنند، وقتی دراز بکشند که حداقل ۳ ساعت از زمان آخرین غذا یا مایعاتی که مصرف کرده‌اند، گذشته باشد. اگر این افراد از یک بالشت اضافی نیز استفاده کنند علائم آن کمتر خواهد شد.


دکتر محمدحسن عامری

متخصص گوش، حلق و بینی