چگونه ازعقاید احمقانه بپرهیزیم؟!

[Miss.aysoo]

براي پرهيز از انواع عقايد احمقانه اي که نوع بشر مستعد آن است، نيازي به نبوغ فوق بشري نيست. چند قاعده ساده شما را اگر نه از همه خطاها، دست کم از خطاهاي ابلهانه بازميدارد.

اگر موضوع چيزي است که با مشاهده روشن ميشود، مشاهده را شخصاً انجام دهيد. #ارسطو ميتوانست از اين باور اشتباه که خانمها دندانهاي کمتري از آقايان دارند با يک روش ساده پرهيز کند: از خانمش بخواهد که دهانش را باز کند تا دندانهايش را بشمارد. او اين کار را نکرد چون فکر ميکرد ميداند. تصور کردن اين که چيزي را ميدانيد در حالي که در حقيقت آن را نميدانيد، خطاي مهلکي است که همه ي ما مستعد آن هستيم. من باور دارم که خارپشتها سوسکهاي سياه را ميخورند، چون به من اين طور گفته اند؛ اما اگر قرار باشد کتابي درباره عادات خارپشتها بنويسم، تا زماني که نبينم يک خارپشت از اين غذاي اشتهاکورکن لـ*ـذت ميبرد، مرتکب چنين اظهار نظري نميشوم. درهرحال، ارسطو کمتر از من محتاط بود. نويسندگان باستان و قرون وسطا اطلاعات جامعي درباره تکشاخها و سمندرها داشتند. با وجود آن که هيچکدامشان حتا يک مورد از آنها را هم نديده بودند، يک نفر هم احساس نکرد لازم است از ادعاهاي جزمي درباره آنها دست بردارد.

اغلب موضوعات از اين ساده تر به بوته ي آزمايش درميآيند. اگر مثل اکثر مردم شما ايمان راسخ پرشوري نسبت به برخي مسائل داريد، روشهايي وجود دارد که ميتواند شما را از #تعصب خودتان باخبر کند. اگر عقيده مخالف، شما را عصباني ميکند، نشانه آن است که شما #ناخودآگاه ميدانيد که دليل مناسبي براي آنچه فکر ميکنيد، نداريد. اگر کسي مدعي باشد که دو بعلاوه دو ميشود پنج، يا اين که ايسلند در خط استوا قرار دارد، شما به جاي عصباني شدن، احساس دلسوزي ميکنيد، مگر آن که اطلاعات حساب و جغرافي شما آن قدر کم باشد که اين حرفها در افکار شما تزلزل ايجاد کند.

نویسنده:برتراند راسل
__________________

 

[Miss.aysoo]

(قسمت دوم)

اغلب بحثهاي بسيار تند آنهايي هستند که طرفين درباره موضوع مورد بحث دلايل کافي ندارند. شکنجه در الاهيات به کار ميرود، نه در رياضيات؛ زيرا رياضيات با علم سر و کار دارد، اما در الاهيات تنها عقيده وجود دارد. بنابراين هنگامي که پي ميبريد از تفاوت آرا عصباني هستيد، مراقب باشيد؛ احتمالاً با بررسي بيشتر درخواهيد يافت که براي باورتان دلايل تضمين کننده اي نداريد.

يک راه مناسب براي اين که خودتان را از انواع خاصي از جزميت خلاص کنيد، اين است که از عقايد مخالفي که دوستان پيرامونتان دارند آگاه شويد. وقتي که جوان بودم سالهاي زيادي را دور از کشورم در فرانسه، آلمان، ايتاليا و ايالات متحده به سر بردم. فکر ميکنم اين قضيه در کاستن از شدت تعصبات تنگ نظرانه ام بسيار مؤثر بوده است. اگر شما نميتوانيد مسافرت کنيد، به دنبال کساني بگرديد که ديدگاههايي مخالف شما دارند. روزنامه هاي احزاب مخالف را بخوانيد. اگر آن افراد و روزنامه ها به نظرتان ديوانه، فاسد و بدکار ميآيند، به ياد داشته باشيد که شما هم از نظر آنها همينطور به نظر ميرسيد. با اين وضع هر دو طرف ممکن است بر حق باشيد، اما هر دو نميتوانيد بر خطا باشند. اين طرز فکر زاينده نوعي احتياط است.

براي کساني که قدرت تخيل ذهني قوي دارند، روش خوبي است که مباحثه اي را با شخصي که ديدگاه متفاوتي دارد در ذهن خود تصور کنند. اين روش در مقايسه با گفتگوي رودررو يک فايده و تنها يک فايده دارد و آن اين که در معرض همان محدوديتهاي زماني و مکاني قرار ندارد. #مهاتما_گاندي راه آهن و کشتيهاي بخار و ماشين آلات را محکوم ميکرد، او دوست ميداشت که تمام آثار انقلاب صنعتي را خنثي کند.

شما ممکن است هرگز اين شانس را نداشته باشيد که با شخصي داراي چنين عقايدي روبرو شويد، زيرا در کشورهاي غربي اغلب مردم با دستاوردهاي فن آوريهاي جديد موافقند. اما اگر شما ميخواهيد مطمئن شويد که در موافقت با چنين باور رايجي بر حق هستيد، روش مناسب براي امتحان کردن اين است که مباحثه اي خيالي را تصور کنيد و در نظر بگيريد که اگر گاندي حضور ميداشت چه دلايلي را براي نقض نظر ديگران ارائه ميداد. من گاهي بر اثر اين گونه گفتگوهاي خيالي واقعاً نظرم عوض شده است؛ به جز اين، بارها دريافتم که با پي بردن به امکان عقلاني بودن مخالفان فرضي، تعصبات و غرورم رو به کاستي ميگذارد.

نویسنده: برتراند_راسل

 

[Miss.aysoo]

نسبت به عقایدی که خودستایی شما را ارضاء می‌کند، محتاط باشید. از هر ده نفر، نه نفر چه مرد و چه زن قویاً معتقدند که جنسیتشان برتری ویژه ای دارد. دلایل زیادی هم برای هر دو طرف وجود دارد. اگر شما مرد باشید می‌توانید نشان دهید که اغلب شعرا و بزرگان علم مرد هستند؛ اگر زن باشید می‌توانید پاسخ دهید که اکثر جنایتها هم کار مردان است. این پرسش اساساً حل شدنی نیست، اما خودستایی این واقعیت را از دید بسیاری از مردم پنهان می‌کند.

همه ما، اهل هر جا که باشیم، متقاعد شده ایم که ملت ما برتر از سایر ملتهاست. ما با وجود دانستن این که هر ملتی محاسن و معایب خاص خودش را دارد، معیارهای ارزشیمان را به گونه‌ای تعریف می‌کنیم که ثابت کنیم ارزشهایمان مهمترین ارزشهای ممکن هستند و معایبمان تقریباً ناچیزند. در اینجا دوباره انسان معقول می‌پذیرد که با سوالی روبروست که ظاهراً جواب درستی برای آن وجود ندارد. دشوارتر از آن، این است که بخواهیم مراقب خودستایی بشر به واسطه‌ی بشر بودنش باشیم، زیرا ما نمی‌توانیم با ذهن غیربشری مباحثه کنیم. تنها راهی که من برای برخورد با این نوع خودبینی بشر سراغ دارم، این است که به خاطر داشته باشیم بشر جزء ناچیزی از حیات سیاره کوچکی در گوشه کوچکی از این جهان است و همانطور که می‌دانیم در دیگر بخشهای کیهان هم ممکن است موجوداتی باشند که نسبت بزرگیشان به ما مثل نسبت بزرگی ما به یک ستاره دریایی است.

نویسنده:برتراند راسل