MILAD_A
کاربر نگاه دانلود
آقای گودوین همه فیلم هایی را که از رویدادهای مختلف ورزشی تهیه می کرد، به خاطر حجم زیاد، به جای ذخیره در رایانه شخصی خود، روی یکی از سرویس های ذخیره فایل روی سرورهای ابری ذخیره می کرد.
اما آن روز متوجه شد که پلیس فدرال ایالات متحده، سایت مذکور را به اتهام نقض قوانین کپی رایت تعطیل کرده و از آن پس بود که او و 150 میلیون کاربر دیگر نتوانستند به حساب کاربری خود دسترسی داشته باشند.
وقتی که گودوین از دولت تقاضای بازپس گیری فیلم هایش را کرد با پاسخی غیرمنتظره روبه رو شد. دولت در پاسخ به او گفته بود که: «از لحظه آپلود فایل ها در اینترنت، دیگر آنها به وی تعلق نداشته و آپلود فایل روی اینترنت، به معنای واگذاری حقوق مالکیت آن است.»
اما این ماجرا چه ربطی به ما دارد و چرا باید نگران این وضع بود؟ دلیل اصلی برای نگرانی این است که همه ما به نوعی در زندگی دیجیتالی خود از فضای ذخیره ابری داده ها استفاده می کنیم.
امکان استفاده از ایمیل، شبکه های اجتماعی و حتی خواندن کتاب های الکترونیکی همه از طریق سرورهای ابری برای ما فراهم می شود. انبوهی از سرورها که هزاران کیلومتر از ما فاصله دارند، موسیقی، عکس های خانوادگی و بسیاری از اطلاعات مهم ما را در خود جای داده اند.
دنیای دیجیتال هر روز بیشتر به فضای ذخیره ابری داده ها وابسته می شود و همگام با این پیشرفت ها، تعریف اولیه ای که از مالکیت داریم نیز تغییر می یابد.
در چند دهه گذشته، کاربران رایانه ها در محیط های کاری یا دانشگاهی، چند رایانه را به هم متصل کرده و در شبکه به وجود آمده، اطلاعات را با یکدیگر به اشتراک می گذاشتند. اما با ورود رایانه های ارزان قیمت اوضاع نیز کم کم تغییر کرد.
امروزه باز هم رایانه شخصی ما به چند رایانه دیگر متصل می شود و به تبادل داده می پردازد، اما این بار این رایانه ها دیگر به یک اداره یا دانشگاه محدود نیستند و بسیاری از آنها در سرورهای عظیم و غول آسای متعلق به شرکت هایی نظیر آمازون، گوگل و مایکروسافت قرار دارند.
نکته جالب اینجاست که بسیاری از کاربران ناخواسته از این فضای ابری بهره می برند. در یک نظرسنجی، نیمی از پاسخ دهندگان گفتند که از فضای ابری استفاده نمی کنند، اما واقعیت آن است که 95 درصد آنها در زندگی روزمره خود در برخی موارد از آن بهره می برند.
فضای ابری ذخیره داده ها بشدت زندگی دیجیتالی بشر امروزی را تحت تاثیر قرار داده است. شرکت آمازون به تنهایی حدود 450 هزار سرور در سراسر دنیا در اختیار دارد و فضا و سایر خدمات را برای وب سایت ها و کسب و کارهای مختلف فراهم می سازد که البته هزینه استفاده از این سرورهابه مراتب کمتر از تملک سرور توسط خود این کاربران است.
مطالعه ای که سال 2012 انجام شد نشان داد که هر روز نیمی از کاربران اینترنت در ایالات متحده حداقل از یک سایت بازدید می کنند که روی یکی از سرورهای آمازون میزبانی می شود.
بسیاری از امور شخصی ما در اینترنت نیز تحت تاثیر رایانش ابری قرار دارد. عکس و فیلم هایی که در شبکه های اجتماعی قرار می دهیم و پیوست ایمیل هایی که از طریق سرویس هایی نظیر جی میل برای دیگران ارسال می کنیم در این فضا ذخیره می گردد.
افزون بر این، گرایش روزافزون به استفاده از سرویس هایی نظیر گوگل درایو، مایکروسافت اسکای درایو و نیز آی کلاود اپل را باید مد نظر قرار داد.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که فقط تا سال دیگر، زندگی دیجیتالی ما به طور کامل به رایانش ابری وابسته خواهد شد. اما اقبال روزافزون به این رویکرد جدید ذخیره اطلاعات سبب نگرانی برخی از کارشناسان در این حوزه شده است.
با ذخیره فایل های شخصی خود بر روی سرویس هایی که توسط برخی شرکت ها نظیر آمازون میزبانی می شود، گویی اموال خودمان را در انبار شخصی دیگر قرار می دهیم. نکته اینجاست که حتی قراردادهایی که برای انبارهای فیزیکی منعقد می شود، برای سرویس های ابری ذخیره داده وجود ندارد. با این که مالکیت معنوی عکس ها، فیلم ها و متن هایی که ایجاد کرده و آپلود کرده ایم به ما تعلق دارد، اما واقعیت آن است که در قراردادی که هنگام ثبت نام در این سایت ها با مفاد آن موافقت می کنیم (و البته بسیاری از ما اصلا حوصله خواندن آن را هم نداریم!) از بسیاری از حقوقی که نسبت به آن فایل ها داریم دست می کشیم. به عنوان نمونه، پس از این که فیسبوک، ابزارک مشهور اشتراک عکس یعنی اینستاگرام را خرید، برخی از مفاد استفاده از آن را تغییر داد و به این شکل این شرکت می تواند ار عکس های آپلود شده کاربران خود برای تبلیغات استفاده کند.
افزون بر این، بسیاری از سرویس های مبتنی بر رایانش ابری به صوت آگاهانه و از روی قصد، فایل ها و ایمیل هایی را که از نظر نرم افزار غیرقانونی و یا غیراخلاقی هستند، به صورت خودکار پاک می کند. البته این نرم افزار گاهی می توانددچار خطا در تشخیص نیز گردد و به صورت اشتباه فایل هایی را پاک کند. مشکل اینجاست که اگر فایلی را از روی رایانه خود پاک کنیم، امکان بازیابی آن وجود دارد؛ حال آن که این امکان در سرویس های ابری وجود ندارد و همین مساله ذخیره اطلاعات روی این سرور ها را پر خطر می سازد.
اما چرا با وجود این خطر هنوز هم این سرویس ها طرفداران فراوان دارند. اصلی ترین دلیل این رویه را می توان در سهولت استفاده از آنها و نیز هزینه کمتر آن نسبت به روش های مشابه دانست. همین دلایل بود که آقای گودوین را به ذخیره داده های خود روی سرویس میزبانی مگاآپلود سوق داد و در نهایت پلیس فدرال آمریکا نیز این سایت را به علت میزبانی فایل هایی که قوانین مالکیت معنوی را زیر پا می گذاشت، تعطیل نمود. البته آقای گودوین شکایتی را تسلیم دادگاه کرده و هنوز منتظر نتیجه دادگاه است.
یکی از اصلی ترین مشکلات پیش رو، نبود انطباق قوانین موجود با پیشرفت های فناوری است. مساله مالکیت تا حد زیادی به اشیا با ماهیت فیزیکی باز می گردد.
در این میان فایلی که چند قسمت شده و روی چند سرور مختلف قرار گرفته در هیچ کجای قوانین فعلی مالکیت نمی گنجد حتی اگر بتوان فایل را به عنوان فضایی روی هارددیسک های شرکت های میزبانی در نظر گرفت، آن وقت هر هارد دیسک ممکن است هزاران مالک داشته باشد که این خود بر پیچیدگی امور می افزاید. به عنوان نمونه، سرویس دراپ باکس که روی سرورهای آمازون میزبانی می شود، فایل های آپلود شده کاربران خود را به صورت خودکار بین سرورهای مختلف پخش می کند و کاربران هرگز نمی دانند که فایل آنها در کجا قرار دارد.
همچنین اگر فایلی را آپلود کنید که قبلا روی سرور دراپ باکس موجود باشد، سرویس دارپ باکس برای جلوگیری از هدر رفتن انرژی و سایرمنابع، آن را کپی نمی کند و شما را به فایل موجود قبلی متصل می سازد. آیا این فایل به شما تعلق دارد؟ بی شک خیر. همان طور که می بینید ابهامات این حوزه روز به روز در حال افزایش است.
میزبانی هوشمند
یکی از پیشنهادهای مطرح شده برای رفت این مشکل، استفاده از مدلی است که جعبه ذخیره اطلاعات (data deposit box) نامیده می شود. به این صورت عکسی که در یک شبکه اجتماعی آپلود کرده اید در سروری در خانه تان یا حتی در سروری که متعلق به یکی از دوستان تان است، ذخیره می شود. در حال حاضر برخی سرویس های میزبانی نظیر Diaspora و FreedomBox چنین قابلیتی را به کاربران عرضه می کنند.راه حل دیگری که در این میان پیشنهاد می شود، ایجاد برخی تغییرات میان کاربر و فضای ابری است. در دوره ای که رایانه ها با سیستم عامل MS Dos کار می کردند، کاربران عادی هیچ تصور روشنی از فایل های قرار گرفته روی هارد دیسک خود نداشتند، اما با ورود ویندوز و آیکون های متعدد، این نگرش تغییر یافت.
شاید انجام کاری مشابه بتواند نگاه به مساله ذخیره ابری فایل ها را نیز دگرگون ساخته و زمینه حل شدن مشکلات پیش رو را هموار سازد.
در هر صورت با دو گزینه اصلی برای حل مشکلات پیش روی مالکیت در فضای ابری روبه رو هسیتم: یا باید به صورت جدی ساختار فضای ابری را مورد بازنگری قرار دهیم یا این که دیدگاه های بنیادین در مورد مساله مالکیت را به چالش بکشیم.
