یکتاپرستی زرتشتی

[Elka Shine]

ما مشاهده کردیم که زرتشت به ایدۀ خدای قادر مطلق ، دانای کل ، مظهر راستی و خدایی که سازنده و نگهدارندۀ عالم رسیده ، همچنین پیروان خویش را از مرحلۀ چندتاپرستی و ستایش خدایان چندگانۀ طبیعت بر سرمنزل یکتاپرستی رهنمایی نموده است . بعلاوه ، ملاحظه کردیم روشی که در آن ، این الوهیت ، یکتا تصور شده است ، به نحوی روشن در خاطر ما تصویر یهوۀ تورات را می آورد . و باز مشاهده کردیم که این شباهت در مورد خلقتِ عالم و الوهیت تقریباً کامل است . ولی اکنون باید تصدیق کرد که حتی فرض احتمالی در مورد قرضِ عقاید یهوه بوسیلۀ زرتشت چه به نحو مستقیم و چه غیرمستقیم از اسرائیلی ها یک اشتباه محض و کوربینی است . زیرا ما در هیچ کجای بکر و درستِ اوستا ردپایی از یک تماس واقعی بین ایرانیان و سامی ها که منجر به تأثیر و یا یک قرض مذهبی از تئوری و تصویری از مذهب دیگران را ارائه بدهد ، نیافته ایم .

با وجود این و با در نظر گرفتن هرگونه احتمال قرض و تأثیر ، پرستش اهوارامزدا هنوز نقش خالص ملی خود را علیرغم شباهت با پرستش یهوه در خود حفظ نموده است . بهترین راه برای روشن نمودن مطلب فوق ، در نظر گرفتن ارتباط محدود مذهبی و زندگی اقتصادی بین دو ملت پارس و یهود ضمن توجه عمیق به موارد اختلاف بین گات ها و اوستای دست خورده است . و من چنین نتیجه می گیرم که به جای هرگونه تصور فرض احتمالی بایستی این مطلب را یک تصادف محض روی مأخذ و پایۀ شباهت سادۀ عقاید مذهبی دانست . زیرا به هر حال ( با مشاهدۀ قراین موجود که قبلاً موارد مشابهت آن ثابت گردید ) چنین مستفاد می شود که اهورامزدا و یهوه یک نزدیکی و وابستگی و یکسانی در فهم و عقیده دارند و این مطلب به طور ساده مربوط به علتی است که ما قبلا آن را تحت عنوان یکتاپرستی در میان ایرانیان و یهودیان مورد بررسی قرار دادیم . زمانی که یکتاپرستی پیدا شده و قوام یافت ، عقاید کامل و متشابهی بویژه در مورد یکتاپرستی ، خلقت و خدا نیز ارائه گشت .