اقتصادی ‌150میلیون یورو برای افزایش ۲۵‌درصدی صادرات

[ShAd ShAd]

دولت اعلام کرده است که از محل صندوق توسعه ملی ۱۵۰‌میلیون یورو به عنوان سپرده در بعضی از بانک‌ها قرار می‌دهد تا بتوانند با استفاده از آن ضمانتنامه‌های لازم برای صادرکنندگان خدمات فنی و مهندسی را صادر کنند. کارشناسان معتقدند عملکرد صندوق ضمانت صادرات در زمینه حمایت از صادرات، قابل توجه بوده است، اما به‌طورکلی باید گفت با کاهش شدت تحریم‌ها در سال قبل، انتظار می‌رفت که شتاب برای تجارت بیش از این باشد که این انتظار بنا به دلایل مختلف به سطح مطلوب نرسید و همچنان یکی از مهم‌ترین مسائل پیش روی تجارت و صادرات مشکلات بانکی است که هنوز به‌طور کامل مرتفع نشده است. اکنون مقرر شده است رئیس بانک مرکزی طی یک ماه آینده ترتیبی اتخاذ کند تا مشکلات مربوط به صدور ضمانتنامه‌های مختلف در کشورهایی که با ایران در ارتباط هستند برطرف شود.

 

[ShAd ShAd]

آرمان-

بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در زمینه صادرات، افزایش ۲۵‌درصدی صادرات در سال ۹۶ در دستور کار دولت قرار گرفته است. همچنین مشوق‌ها و پیشنهادهایی نیز در نشست‌های شورای‌عالی صادرات و کارگروه توسعه صادرات مطرح شده است. کارنامه صادراتی کشور در سال ۹۵ نشان می‌دهد میزان صادرات با احتساب میعانات گازی حدود ۴۴‌میلیارد دلار بوده است. بر این اساس، در کارگروه توسعه صادرات تصمیم گرفته شد «افزایش پوشش بیمه صادراتی»، «اصلاح نرخ تسهیلات»، «اصلاح هزینه حمل‌ونقل»، «افزایش مشوق‌های صادراتی از ۳۰۰ به ۴۰۰‌میلیارد تومان که از سوی سازمان برنامه و بوجه پرداخت می‌شود» و «کاهش محدودیت ورود موقت برای صادرات» در دستور کار قرار بگیرد. از سوی دیگر در شورای ‌عالی صادرات نیز پیشنهادهایی از سوی سازمان توسعه تجارت برای توسعه صادرات مطرح شده است. «اختصاص ۴۰۰‌میلیارد ریال اعتبار به‌طور سالانه در قالب بودجه‌های سنواتی برای جبران خسارت احتمالی بانک‌های عامل»، «اختصاص ۱۵۰‌میلیون یورو به بانک‌های عامل منتخب برای سپرده‌گذاری در بانک‌های خارجی»،‌ «تامین ۲۰‌هزار‌میلیارد ریال از منابع صندوق ضمانت صادرات با نرخ سود ۱۱‌درصد برای کاهش نرخ سود بانکی» و «اختصاص حداقل هشت‌درصد تسهیلات بانکی به بخش صادرات غیرنفتی» از جمله راهکارهای پیشنهادی در این شورا بوده است.

 

[ShAd ShAd]

کاهش ریسک‌های تجاری

یکی از عواملی که همواره موجبات نگرانی صادرکنندگان را فراهم می‌آورد، وجود ریسک‌های سیـاس*ـی و تجاری در روند صادرات آنهاست، چرا که تحقق هر یک از این ریسک‌ها موجب عدم وصول وجه کالا و خدمات صادره از سوی آنها می‌شود. عدم وصول به موقع مطالبات از خریداران خارجی در اغلب اوقات صادرکننده را در تنگنای مالی قرارداده و در نتیجه باعث ناتوانی وی در ایفای تعهدات مالی‌اش به اعتبار‌دهندگان داخلی و گاهی اوقات منجر به ورشکستگی کامل او می‌شود. به منظور تشویق صادرکنندگان به توسعه فعالیت‌های صادراتی خود و کاهش نگرانی آنها در این زمینه و ارائه پوشش‌های لازم به آنها در مقابل ریسک‌های سیـاس*ـی و تجاری، دولت‌ها اقدام به ایجاد شرکت‌های بیمه اعتبار صادراتی می‌نمایند. این قبیل شرکت‌های بیمه عمدتا وابسته به دولت و متکی به حمایت‌های مالی آن بوده و اغلب ریسک‌هایی را پوشش می‌دهند که معمولا از سوی شرکت‌های بیمه تجاری قابل پوشش نیستند. در این راستا و به منظور تامین امنیت مالی صادرکنندگان ایرانی و در نتیجه توسعه موثر صادرات غیر نفتی کشور، صندوق ضمانت صادرات ایران با همکاری آنکتاد، به‌عنوان تنها شرکت دولتی بیمه اعتبار صادراتی وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال ۱۳۵۲ تاسیس گردیده و فعالیت خود را تحت نظارت مرکز توسعه صادرات ایران آغاز نمود. البته عمر این سازمان تازه‌تاسیس چندان طولانی نبود، چراکه با بالا رفتن قیمت نفت در نتیجه تحولات سیـاس*ـی در منطقه خاورمیانه در اواسط دهه ۷۰ میلادی، درآمد نفتی کشور افزایش یافته و همین موضوع باعث شد که صندوق ضمانت صادرات ایران به دست فراموشی سپرده شده و فعالیت‌های آن به‌طور کامل متوقف گردد. پس از سال‌ها عدم فعالیت، بار دیگر صندوق ضمانت صادرات ایران به‌عنوان یک سازمان وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت و با شخصیت حقوقی و مالی مستقل مجددا در سال ۱۳۷۳ فعالیت خود را آغاز نمود تا به صادرکنندگان در بازیافت موقعیت تجاری خود که در اثر ۸ سال جنگ تحمیلی مختل شده بود کمک نموده و موجبات افزایش درآمدهای غیر نفتی را فراهم آورد. این صندوق به پشتوانه حمایت‌های مالی دولت، علاوه بر پوشش ریسک‌های سیـاس*ـی و تجاری صادرات، با صدور انواع ضمانتنامه اعتباری، به تامین منابع مالی مورد نیاز صادرکنندگان نیز کمک می‌نماید.

 

[ShAd ShAd]

ارزيابي دقيق وضعيت اعتباري

برقراري ارتباط تجاري با خريداران خارجي، مستلزم ارزيابي دقيق وضعيت اعتباري آنهاست كه گاهي اوقات عدم دسترسي به اطلاعات مربوطه، انجام اين امر را دشوار مي‌سازد. صندوق ضمانت صادرات ايران ظرف چند سال اخير، با برقراري ارتباط با موسسات اعتبارسنجي خارجي در سطح بين‌المللي، امكان دسترسي به اطلاعات اعتباري خريداران خارجي را فراهم نموده و واحد اعتبارسنجي خارجي، با تجزيه و تحليل گزارشات اعتباري واصله، اقدام به تعيين سقف اعتباري خريداران خارجي حسب درخواست صادركنندگان متقاضي مي‌نمايد. شايان ذکر است نتيجه اعتبارسنجي به اطلاع صادركنندگان رسیده و معامله در حال انجام با خريدار مي‌تواند درصورت تمايل آنها، تا سقف اعتبار تعيين شده تحت پوشش بيمه‌اي صندوق قرار گيرد. لازم به ذكر است گزارش‌هاي اعتبارسنجي داراي اطلاعاتي نظیر تعــداد كاركنان، محوطه‌ كاري، اطلاعات ثبت، موضوع فعاليت، سابقه پرداخت‌ها، نام مديران و سهامداران، بانك‌هاي طرف حساب، اطلاعات مالي (درصورت امكان) و... مي‌باشند.

 

[ShAd ShAd]

راه‌های خدماتی ضمانت صادرات

صندوق ضمانت صادرات از طریق چهار دسته از خدمات قابل ارائه، به انجام رسالت خویش اقدام می‌نماید که ابتدایی‌ترین خدمت آن خدمات بیمه‌ای‌ است. مهم‌ترین فعالیت صندوق ضمانت صادرات ایران، بیمه مطالبات صادرکننده ایرانی از خریدار خارجی و صدور بیمه‌نامه‌هایی است که بر اساس آنها بازگشت وجه ناشی از صادرات، تضمین می‌شود. بر مبنای این بیمه‌نامه‌ها، صادرات کالاها و خدمات در برابر بروز انواع ریسک‌های تجاری و سیـاس*ـی بیمه می‌شود و صندوق آماده است، در صورت عدم وصول وجه توسط صادر‌کننده ایرانی در رسید مقرر، نسبت به جبران خسارت برای صادر‌کننده اقدام نماید. دومین نوع خدمت‌رسانی صندوق ضمانت صادرات، کمک به تامین مالی صادرات کالاها و خدمات است. این مجموعه علاوه بر فعالیت اصلی خویش که صدور بیمه‌نامه‌ جهت پوشش ریسک خریداران خارجی است، برای کمک بیشتر به صادرکنندگان و یاری آنها در تهیه منابع مالی لازم جهت تهیه مواد اولیه یا خرید تجهیزات برای آماده‌سازی سفارش‌های کالا یا خدمات صادراتی، محصولات ضمانتنامه‌ای خود را ارائه می‌کند. گاهی یک صادرکننده برای شروع فرایند صادرات، تهیه مواد اولیه، تامین سرمایه در گردش یا خرید کالای موضوع قرارداد/ اعتبار اسنادی خود‌، نیاز به دریافت تسهیلات یا اعتبار دارد. در این گونه موارد، بانک‌ها و موسسه‌های مالی اقدام به تامین مالی پیش از صدور می‌کنند و صادر‌کنندگان اغلب در تامین ترکیب وثایق مورد نیاز بانک‌ها با مشکل روبه‌رو هستند. صندوق با اعتبارسنجی از صادر‌کنندگان و اخذ وثایق سهل‌تر در مقایسه با بانک‌ها نسبت به صدور ضمانتنامه اعتباری برای بانک تامین مالی‌کننده اقدام می‌کند و این ضمانتنامه نقش وثایق مورد نیاز صادر‌کننده برای ارائه به بانک را ایفا می‌کند. همچنین کمک به تامین مالی صادرات در مرحله بعد از حمل در چارچوب بیمه‌نامه اعتبار خریدار، از دیگر خدمات قابل استفاده صادر‌کنندگان است. سومین خدمات صندوق، پوشش طرح‌های سرمایه‌گذاری است. اصل و سود سرمایه‌گذاری‌های میان‌مدت و بلندمدت سرمایه‌گذاران ایرانی در کشورهای هدف، در مقابل ریسک‌هایی همچون عدم انتقال اصل و سود سرمایه‌گذاری، ملی شدن یا مصادره اموال، جنگ و غیره تحت پوشش بیمه‌نامه سرمایه‌گذاری صندوق ضمانت صادرات ایران قرار می‌گیرد. در نهایت چهارمین روش خدمت رسانی صندوق، ارائه خدمات مشاوره‌ای است. به‌منظور کمک به صادرکنندگان جهت اخذ تصمیم صحیح و کنترل و کاهش ریسک معاملات آنان و همچنین ارائه سریع و صحیح پوشش‌های بیمه‌ای خود، صندوق بانک اطلاعات اعتباری غنی را فراهم آورده که تحلیلی جامع از وضعیت اعتباری بانک‌ها و کشورها را در اختیار دارد. همچنین صندوق با عضویت در شبکه‌های بزرگ بین‌المللی اعتبار‌سنجی، امکان دسترسی به اطلاعات اعتباری میلیون‌ها شرکت و خریدار خارجی را فراهم کرده که به این ترتیب، علاوه بر راهنمایی صادرکنندگان در برقراری ارتباط صحیح بازرگانی، اطلاعات اولیه برای صدور بیمه‌نامه‌های صندوق و پوشش ریسک‌های موجود میسر است.