امروزه تعدادي از کشورها بيش از يک «زبان رسمي» دارند
نقشه بالا نشان دهنده توزیع خانوادههای زبان آفریقائی و برخی زبانهای اصلی آفریقائی است. پراکندگی زبانهای آفریقا- آسیایی از ساحل تا جنوب غرب آفریقا امتداد یافتهاست. زبانهای نیجر- کنگو تقسیم شدهاست تا عظمت زبانهای زیرمجموعه خانواده بانتو را نشان دهند.
بر اساس بیشترین برآوردها، آفریقا کلاً شامل بیش از هزار زبان میباشد، برخی این رقم را تا بیش از دوهزار تخمین زدهاند (بیشتر آفریقایی تا دارای ریشه اروپایی). آفریقا عمدهترین قاره چند زبانه در جهان است؛ و این مسئله نادر نیست که افرادی را بتوان یافت که نه تنها به زبانهای مختلف آفریقایی، بلکه یک یا دو زبان اروپایی نیز به روانی تکلم مینمایند. چهار خانواده زبان| خانوادههای زبان اصلی بومی در آفریقا وجود دارند.
زبانهای آفریقا- آسیایی| « آفریقایی- آسیایی» یک خانواده زبانی از ۲۴۰زبان و ۲۸۵ میلیون نفر متکلم آن در سراسر آفریقای شرقی، شمال آفریقا، ساحل، و اسیای جنوب شرقی هستند.
خانواده زبان نیلو- صحرایی| « نیلو- صحرایی» شامل بیش از یکصد زبان میباشد که توسط ۳۰میلیون نفر به آن تکلم میشود. زبانهای نیلو- صحرایی بیشتر در چاد، اتیوپی، کنیا، سودان، اوگاندا، و شمال تانزانیا صحبت میشوند.
خانواده زبانهای نیجر کنگو| « نیجر- کنگو» بیشتر نواحی زیر صحرای آفریقا را پوشش میدهند و احتمالاً بزرگترین خانواده زبانی در جهان از لحاظ زبانهای متنوع است. تعداد عمدهای از آنها زبانهای بانتو| بانتو بوده که در بیشتر نواحی پایین صحرای آفریقا تکلم میشوند.
تعداد زبانهای خوئیسان| «خوئیسان» حدود ۵۰عدد بوده و توسط تقریباً ۱۲۰هزار نفر در آفریقای جنوبی تکلم میشوند. بسیاری از زبانهای خوئیسان زبانهای در مخاطره| به خطر افتاده (خطر انقراض) هستند. مردمان خیوخوی| خویی و بوشمنها | سان به عنوان ساکنان اصلی این بخش از آفریقا محسوب میشوند.
در پی استعمار، تقریباً تمام کشورهای آفریقایی زبانهای رسمی را بکار گرفتند که در خارج از این قاره ریشه داشت، اما این روزها کشورهای متعددی از زبانهای گوناگون با ریشه بومی (همچون سوآهیلی) به عنوان زبان رسمی استفاده مینمایند. در شماری از کشورها، انگلیسی و فرانسوی برای برقراری ارتباطات در حوزه عمومی همچون دولت، بازرگانی، آموزش و رسانهها استفاده میکنند. عربی، پرتغالی، آفریکانس (با ریشه هلندی) و مالاگاسی نمونههای دیگری از زبانهای اصولاً غیر آفریقایی هستند که امروزه توسط میلیونها آفریقایی در هر دو حوزه عمومی و خصوصی بکار میروند.
حدود 2000 زبان در اين گروه بزرگ جای می گيرند و بدین ترتیب، قاره آفریقا دارای بیشترین تنوع زبانی در میان همه قاره ها است. البته، از میان زبان های آفریقایی، تنها 50 زبان وجود دارد که بيش از پانصد هزار نفر بدان سخن می گويند و بقيه زبان ها، تنها در ميان يک قبيله يا در يک منطقه کوچک رايج است. یکی از کم گویش ترین زبان ها، Hadza است که حدود 200 نفر در کشور تانزانیا از آن استفاده می کنند.
بدون در نظر گرفتن زبان عربی، زبان های سوواحيلی (Swahili) با 50 میلیون نفر و هوسايی (Hausa) با 25 میلیون نفر، رايج ترين زبان های آفريقايی به شمار می روند.
ژورف گرينبرگ، زبان شناس آمريکايی، در سال 1963 برای اولين بار، دسته بندی جامعی از خانواده های زبان های آفريقايی ارايه داد:
اين گروه، بزرگترين خانواده زبان های آفريقايی به شمار می رود. بيش از 400 ميليون نفر در آفريقا به زبان های نيجر- کنگو سخن می گويند.
زبان مادر نيجر- کنگو، 5000 هزار سال پيش وجود داشته و پس از آن، به تدريج به هفت زير گروه تقسيم شده است. اين هفت زير گروه را ما امروزه به نام های بنو- کنگو، آتلانتيک غربی، مانده، ولتايی، کوا، آداماوا و کُردوفانی می شناسيم.
زبان بنو- کنگو، مهمترين زير گروه خانواده زبان های نيجر- کنگواست. بيش از نود ميليون نفر، به يکی از شاخه های اين زير گروه، به نام «بانتو»، سخن می گويند. زبان های «زولو» ، «سوواحيلی» و «کيکنگو» جزو شاخه بانتوهستند.
همه زبان های خانواده نيجر- کنگو، به استثنای سوواحيلی و فولفولده، آهنگين (يا بقول زبان شناسان Tonal يا نواختی) است. بدين معنی که با تغيير آهنگ بيان، معنی واژه تغيير می کند. برای نمونه، در زبان Yoruba، واژه «بی»، اگر با آهنگ متوسط خوانده شود، يعنی زاياندن بچه (قابلگی) و اگر با آهنگ آرام خوانده شود، يعنی بالا آوردن (استفراق کردن) و اگر با آهنگ بالا خوانده شود، يعنی پرسيدن! در زبان بامبارا، واژه «با» را اگر با آهنگ بالا بخوانيم، يعنی “رودخانه” و اگر با آهنگ پايين بخوانيم، يعنی “بز”!
در زبان های زيرگروه بنو- کنگو، پيشوندها و پسوندها نقش مهمی ايفا می کنند. چنانکه پيشوند های فعل، نشاندهنده «چه کسی»، «چه هنگام» و «چه چيزی» هستند و پسوندها، بيشتر نقش دستوری دارند (مثلا صيغه مجهول می سازند و…). برای نمونه، در زبان سوواحيلی، جمله «او دارد برای من غذا می پزد» را با يک کلمه، می توان گفت : «آنانيپيکيا»!!
همچنين، مفرد يا جمع بودن اسم را پيشوند آن معين می کند. برای نمونه، m و wa در زبان سوواحيلی و نيز umu و aba در زبان زولو به ترتيب، نشانه مفرد و جمع هستند. اکنون با در نظر گرفتن ريشه tu (به معنای فرد) می توان حدس زد که در زبان سوواحيلی، mtu يعنی يک نفر و watu يعنی مردم. همچنين در زبان زولو، umutu يعنی يک نفر و abatu يعنی مردم.
بعنوان یک نمونه دیگر، به نقش پیشوند «wa» در این جمله سوواحیلی توجه کنید: watu wazuri wataenda. این جمله یعنی انسان های خوب خواهند رفت.
انسان ها = tu
خوب = zuri
خواهند رفت = ta-enda
در واقع فعل و صفت باید با گروه اسمی که به آن اشاره دارند هماهنگ باشند.
نمونه ای دیگر از هماهنگی همه اجزای سخن (parts of speech) با اسم در زبان های شاخه بانتو: جمله « اين صندلیِ خوب، شکسته است» در زبان سوواحيلی اينگونه بيان می شود: “kiti hiki kizuri kimevunjika” و جمله «اين صندلی های خوب، شکسته اند” اينگونه: “viti hivi vizuri vimevunjika”.
نقشه زیر (از ویکیپدیا)، پراکندگی زبان های این خانواده در قاره آفریقا را نشان می دهد:
چند نکته جالب درباره زبان سوواحيلی
چنانکه پيشتر اشاره شد، زبان سوواحيلی، گسترده ترين زبان اصيل آفريقايی است. به همين دليل، اين زبان را گاهی نماد آفريقا می دانند؛ چنانکه در فيلم کارتونی «شير شاه»، نام فرزند پادشاه، «سيمبا» بود که در زبان سوواحيلی يعنی «شير»؛ و يا در آوازی که آن خوک و دوستش همخوانی می کردند، عبارت “هاکونا ماتاتا” وجود داشت که يعنی “عيبی ندارد” يا در اصطلاح: “خيالی نيست”.
جالب است بدانيد که بسياری از واژگان سوواحيلی، ريشه عربی و فارسی دارند. اين امر، بواسطه رفت و آمد بازرگانان ايرانی به کشورهای آفريقايی (در زمانهای دور) رخ داده است.
با توجه به توضيحاتی که درباره پيشوندها و پسوندها دادم، مشخص شد که در زبان های زيرگروه بنو- کنگو، تعداد کلمات يک جمله، بسيار کمتر از واژگان يک جمله در زبان های هند و اروپايی است. اما اگر قرار باشد يک “عدد”، در جمله بيايد، آنوقت شرايط عوض می شود! برای نمونه عدد 39 که در زبان های فارسی و انگليسی، تنها سه بخش دارد، در زبان سواحيلی، هفت بخش است:
Thelathini na tisa
ضرب المثل سوواحيلي: عشق كور است!
ضرب المثل زولو: ukuzala ukuzelula amathambo . يعني ”بچه دار شدن، تقويت استخوان است“ يا ”بچه استخوان را قوي مي كند“! اين ضرب المثل بر اهميت بچه ي بيشتر تاكيد مي كند. زياد جدي نگيريد!!
ضرب المثل يوروبايي: اگر خبيثان رستگار شوند و پرهيزگاران عذاب كشند، انسان به نيكوكاري بي علاقه مي شود.
خانواده زبان های آفريقاسيايی (Afro-Asiatic Family)
حدود 300 ميليون نفر در شمال آفريقا، سومالی، اتيوپی، اريتره و پيرامون درياچه چاد، به اين زبان سخن می گويند. اين خانواده، به پنج زيرگروه زبان های «چادی»، «سامی»، «بربری» (berber)، «کوشي» (Cushitic) و «مصری» و اوموتی (Omotic) تقسيم می شود. زبان مادر اين خانواده که «سامی کهن» ناميده می شود، حدود 6000 سال پيش، شروع به تقسيم شدن نمود.
خانواده ي زبان هاي آفريقاسيايي 250 زبان را دربر گرفته و به زير خانواده هاي زير تقسيم مي شود:
1) سامي: عربي، عبري (زبان رسمي اسرائيل)، امحاري (زبان رسمي اتيوپي)، و زبان هاي باستاني چون آشوري و بابلي، آكدي، آرامي (كه حضرت عيسي بدان سخن مي گفت)، فينيقيه اي، و…
2) مصري: اين زبان در حال حاضر وجود ندارد. شايد چون كساني مثل فردوسي، حافظ، سعدي، و… در مصر وجود نداشتند تا زبان ملت شان را حفظ كنند. آخرين گويش از زبان مصري كه قبطي (Coptic) نام داشت در حدود قرن چهاردهم ميلادي از ميان رفت و اكنون مصريان به زبان عربي كه زباني سامي است سخن مي گويند.
3) بربري: اين زيرخانواده با 11 میلیون گویشگر، زبان توارق (Tuareg یا Tamarshak) و ديگر زبان هاي شمال و شمال باختري آفريقا را شامل مي شود. بيشتر كساني كه به زبان هاي بربري سخن مي گويند، عربي را نيز مي دانند و حتي زبان بربري را نيز با خط عربي مي نويسند.
4) كوشي: زبان اُرومينگا (در كنيا و جنوب اتيوپي) كه با خط اتيوپيايي نوشته مي شود و زبان سومالي كه با البفاي لاتين نوشته مي شود، جزو اين زيرخانواده است.
5) چادي: اين زيرخانواده با یکصد زبان در آفريقاي مركزي و باختري و رايج است و حدود 30 میلیون نفر بدان سخن می گویند. مهمترين زبان اين زيرگروه، ”هوسايي“ است كه زبان مادري ساكنان شمال نيجريه و مناطق اطراف آن است. اهميت اين زبان در اين است كه بسياري از مردم نواحي مركزي و باختري آفريقا كه به زبان هاي ديگري سخن مي گويند نيز زبان هوسايي را نيز مي دانند. زبان هوسايي بطور سنتي با خط عربي نوشته مي شد، اما در گذر قرن بيستم اين خط به تدريج جاي خود را به خط لاتين داد.
6) اوموتی: زمانی این زیرخانواده که در فلات Omo در اتیوپی استفاده می شود را جزو زبان های کوشی می دانستند.
ضرب المثل عربي (اين ضرب المثل را عرب ها از پيامبر (ص) دارند، زياد حيرت زده نشويد!!): خياركم، خياركم لنسائهم. يعني: بهترين هاي شما كساني هستند كه براي زنان شان بهترين باشند.
نقشه زیر (از ویکیپدیا) پراکندگی زبان های آفریقاسیایی را نشان می دهد:
18 تا 30 ميليون نفري كه به يكي از زبان هاي اين خانواده سخن مي گويند، در خاور صحراي بزرگ آفريقا، شمال دره ي نيل، اطراف درياچه ي ويكتوريا، و جمهوری دموکراتیک کنگو ساكن هستند. زيرخانواده هاي نيل و صحرا عبارتند از:
1) نيلوتيك (Nilotic): بزرگترين زيرخانواده ي نيل وصحرا است و زبان Luo (دركنيا)، ماساي (در كنيا و تانزانيا)، و نوبيان (در دره ي نيل در بخش هايي از سودان و مصر) را شامل مي شود. ديگر زبان هاي متعلق به اين زيرخانواده در چاد، اتيوپي، اوگاندا، جمهوري دموكرات كنگو (زئير)، و جمهوري آفريقاي مركزي بطور پراكنده استفاده مي شوند.
2) سونگهاي (Songhai): در كرانه ي رود نيجر در كشورهاي مالي و ميجر.
3) صحرايي (Saharan): شامل زبان كانوري در نيجريه، تِدا در صحراي مركزي، و Zaghawa در چاد و سودان.
4) مابان (Maban): در چاد.
5) كُمان (Koman): در بخشي از مناطق مرزي ميان اتيوپي و سودان.
6) فور (Fur): در استانِ Darfur در سودان.
زبان هاي نيل و صحرايي، همچون زبان هاي نيجر- كنگو، نواختي هستند. در بعضي از زبان هاي گروه يادشده، هم پيشوند و هم پسوند و در برخي تنها پسوند به فعل افزوده مي شود، اما بر عكسِ زبان باتو(در نيجركنگو)، همخواني صرفي در اسم وجود ندارد.
خانواده ي كويسان حداکثر 30 زبان را در بر مي گيرد، 200 تا 300 هزار نفر بدانها سخن مي گويند و دو زيرگروه دارد:
1) خويسانِ آفريقاي جنوبي: شامل زبان هاي ناما و نارون (Naron) كه در صحراي كالاهاري و اطراف آن در آفريقاي جنوبي و نيز در ناميبيا و جنوب باختري بوتسووانا بدان ها سخن گفته مي شود.
2) خويسانِ آفريقاي خاوري: شامل Sandawe و Hadza كه هر دو در تانزانيا بكار مي روند.
زبان هاي اين گروه، ويژگيِ دَمي دارند، يعني click language هستند. حتی در بعضی از زبان های خویسان، تقریبا همه واژه ها با یک کلیک آغاز می شود. کلیک ها 2 گونه اند؛ یکی آنهایی که با قرار دادن زبان روی نرم کام (قسمت پسین کام) و مکش هوا ایجاد می شود؛ و دیگری آنهایی که با قرار دادن لب ها روی هم، مکش هوا، و بازکردن ناگهانی لب ها بوجود می آید.
بيشتر زبان هاي اين خانواده، از ساختارِ ”فاعل- گزاره- مفعول“ پيروي مي كنند.
زبان های آفریقایی در آفریقا، به زبان های مختلف زیادی صحبت می شود. در هیچ قاره دیگری این تعداد زبان مختلف وجود ندارد. انواع زبان های آفریقایی چشمگیر است. تخمین زده می شود که در حدود 2،000 زبان آفریقایی وجود دارد. امّا، همه این زبان ها یکسان نیستند! کاملا بر عکس - آنها اغلب کاملا با هم متفاوت هستند! زبان های آفریقا متعلق به چهار خانواده زبان های مختلف هستند. بعضی از زبان های آفریقایی دارای ویژگی های منحصر به فرد هستند. به عنوان مثال، صداهائی در این زبان ها وجود دارد که خارجی ها نمی توانند آن را ادا کنند. در آفریقا مرزهای کشورها همیشه مرزهای زبانی نیستند. در برخی از مناطق، تعداد زیادی از زبان های مختلف وجود دارد. در تانزانیا، به عنوان مثال، به زبان های موجود در چهار خانواده زبان سخن گفته می شود. زبان آفریکانز یک استثنا در میان زبانهای آفریقایی است. این زبان در دوران استعمار بوجود آمد. در آن زمان مردمان قاره های مختلف با هم تلاقی کردند. آنها از آفریقا، اروپا و آسیا بودند. زبان جدید دراثر این تماس بوجود آمد. زبان آفریکانز از بسیاری از زبان ها تأثیر پذیرفته است. امّا، این زبان بیشتر به هلندی نزدیک است. امروز این زبان بیشتر از هر جا در آفریقای جنوبی و نامیبیا رایج است. غیر عادی ترین زبان های آفریقایی به زبان درام است. در تئوری هر پیام را می توان بوسیله طبل فرستاد. زبان هایی که با طبل ارتباط برقرار می کنند زبان های آهنگین هستند. معنای کلمه یا هجا بستگی به گام صدا دارد. این بدان معنی است طبل باید آهنگ صدا را تقلید کند. در آفریقا زبان درام را حتّی کودکان می فهمند. و زبان بسیار کارائی است... صدای زبان درام می تواند تا 12 کیلومتری شنیده شود!
گذشتههای دور
آفریقای جنوبی دارای تعدادی از قدیمیترین آثار باستانی موجود در قاره آفریقا است. سنگوارههای بسیاری در غارهای استرکفونتاین(Strekfontein)، کرومدرای(Kromdraai)و ماکاپانسگات(Makapansgat) وجود دارند که نشان میدهند که آسترالوپتسين(Australopithecine) از سه میلیون سال پیش در آنجا حضور داشتهاند. همچنین نمونههای گوناگونی از انسانهای اولیه که شامل انسان ماهر، انسان راستقامت و انسان امروزی یعنی انسان خردمند میشود در آن جا یافت شده است.
ورود اروپاییها
تاریخ نوشتاری آفریقای جنوبی با شرح دریانوردان اروپایی که از راههای بازرگانی هند شرقی میگذشتند آغاز میشود. نخستین دریانورد اروپایی که موفق شد از این آبراه گذر کند، کاوشگر پرتقالی «بارتلومیو دیاس» در سال ۱۴۸۸ میلادی بود.
برای رفع کمبود نیروی کار کیپ از اندونزی، ماداگاسکار و هند بردگانی آورده شدند. علاوه بر این، رهبران دردسر سازی که اغلب از اشراف بودند از مستعمرات هلند به آفریقای جنوبی تبعید شدند. این گروه از بردگان سرانجام جمعیتی را تشکیل دادند که اکنون به عنوان «مالاییهای کیپ» شناخته میشوند. آنها از سوی استعمارگران اروپایی اغلب دارای مقام اجتماعی بهتری محسوب شدهاند و همچنین صاحب زمین نیز شدند و با توسعه آپارتاید، زمینهای خود را از دست دادند.
بسیاری از نوادگان این بـردهها که اغلب با ساکنین هلندی ازدواج کردند بعدها با بازماندگان خویخوی به عنوان رنگینپوستان کیپ در یک رده قرار گرفتند. با ادغام بیشتر در بین جمعیت رنگین پوستان کیپ و مردم شوسا و دیگر مردم آفریقای جنوبی حال آنها حدود ۵۰ درصد از کیپ غربی را دربرگرفتهاند.
ورود بریتانیا
امپراتوری بریتانیا، دماغه امید نیک را برای مرتبط نمودن راه بر روی هند و استرالیا در سال ۱۷۹۷ فتح نمود. کمپانی هند شرقی هلند ورشکسته شد و بریتانیای کبیر مستعمره کیپ را در سال ۱۸۰۵ به خود اضافه کرد.
جنگ های بوئر
کشف الماس در سال ۱۸۶۷ و طلا در سال ۱۸۸۶ مشوق جدی رشد اقتصادی و مهاجرت گسترده و منجر به تضعیف وضعیت بومیان آفریقایی شد. بوئرها با موفقیت در مقابل دستدرازیهای بریتانیا در طول جنگ اول بوئر (۱۸۸۰ تا ۱۸۸۱) مقاومت کردند و از تاکتیکهایی استفاده کردند که مناسب با شرایط محلی بود.
تبعیض نژادی در سالهای پس از جنگ جهانی دوم
در سال ۱۹۴۸ حزب ملی آفریقای جنوبی از طریق رایگیری به قدرت رسید و آغاز به انجام یک رشته قوانین مبنی بر جداسازی نژادی که به نام «آپارتاید» شناخته میشود، کرد. این تبعیض در مورد ثروت به دست آمده از صنعتی سازی سریع دهههای ۵۰، ۶۰ و ۷۰ میلادی نیز به کار رفت.
آزادی ماندلا و انتخابات آزاد
آپارتاید نژادی روز به روز در جهان باعث جنجال بیشتر میشد و به تحریمهای خارجی رهبران ازادي خواه، برخي کشورهای جهان و شورش و سرکوبهای داخلی انجامید. از سرکوب شدید توسط دولت متشکل از سفیدپوستان و مقاومت، اعتصاب، راهپیمایی، اعتراض و خرابکاری توسط احزاب ضد آپارتاید بهویژه کنگره ملی آفریقا (ANC) دیرزمانی ادامه یافت. در سال ۱۹۹۰ دولت حزب ملی نخستین گام برای مذاکره کنارهگیری از قدرت را با لغو ممنوعیت کنگره ملی آفریقا و دیگر نهادهای سیـاس*ـی چپگرا برداشت و نلسون ماندلا را بعد از ۲۷ سال زندان آزاد کرد. قوانین آپارتاید به تدریج از کتابهای قانون حذف شدند و اولین انتخابات چند نژادی در سال ۱۹۹۴ برگزار شد. حزب ANC با اکثریت آراء پیروز انتخابات شد و از آن زمان تاکنون (سال2012) قدرت را در دست داشتهاست.
آفریقای جنوبی ۱۱ زبان رسمی دارد: زبان آفریکانس و انگلیسی آفریقای جنوبی فهرست زبانهای ملی هند از لحاظ تعداد زبانها در رتبه اول است و پس از آن آفریقای به خوبی قرار دارد. زبان انگلیسی در سراسر جهان و از جمله آفریقای جنوبی رواج بسياری دارد اما پر متکلم ترین زبان آفریقای جنوبی به شمار نمیآید. ۱۱ نام رسمی برای آفریقای جنوبی وجود دارد که به ازای هر زبان یک نام مستقل در نظر گرفته شدهاست.
زبان فاناگالو، زبان خوئی, زبان لوبدو ، زبان خوسا، زبان نامازبان دبل شمالی, زبان فوتیزبان نس و زبان اشارهای آفریقای جنوبی . این زبانها گاهی در مقالههای رسمی به کار گرفته میشوند. شهرت آنها و تعداد مکانهای رسمی به کار گرفته میشوند. شهرت آنها و تعداد گویش وران شان کم است.
بسیاری از زبانهای غیررسمی قبیلههای سان و خوی خوی شامل لهجههای محلی است که به سمت شمال کشور یعنی نامیبیا و بوتسوانا هم کشیده شدهاند. مردم این کشورها از لحاظ قبیله با بقیه آفریقایی تفاوت دارند و به عنوان جوامع شکارچی معروف هستند. آنها به حاشیه رانده شدهاند. اغلب زبانهای شان در حال تبدیل شدن به زبانهای انقراض یافته است.
بسیاری از سفید پوستان آفریقای جنوبی به زبانهای اروپایی مانند پرتغالی (که سیاه پوستان آنگولا و موزامبیک هم به آن سخن میگویند) آلمانی و یونانی صحبت میکنند و بسیاری از آسیاییهای مقیم آفریقای جنوبی و هندیها به زبانهای آسیای جنوبی مانند هندیگوجاراتی و زبان تامیل صحبت میکنند.
به علت تنوع نژادی در کشور آفریقای جنوبی، فرهنگ «واحدی» در این کشور نمیتوان یافت. امروزه تنوع غذایی در این کشور که متأثر از فرهنگهای مختلف حاضر در آن است.
نتایج بررسیهای دانشمندان نیوزلندی نشان می دهد تمام زبانهایی که امروز در جهان وجود دارند از یک زبان ماقبل تاریخ که انسانها بین 50 هزار تا 100 هزار سال قبل در آفریقا بدان صحبت می کردند گرفته شده اند.
به گزارش خبرگزاری مهر، درحال حاضر حدود 6 هزار گویش شامل 504 زبان مدرن در سراسر دنیا وجود دارند. به تازگی تیم تحقیقاتی «کوئینتین آتکینسون» از دانشگاه «آکلند» نیوزلند دریافتند که تمامی این زبانها و گویشها از زبانی که در آفریقا بین 50 هزار تا 100 هزار سال قبل بدان صحبت می شده است گرفته شده اند.
به گفته این تکامل شناسان، این زبان که «مادر تمام زبانهای مادر» است همراه با اولین آفریقاییهایی که مهاجرت به سایر قسمتهای دنیا را آغاز کردند در دنیا پراکنده شده است.
به گفته این محققان، حدود 50 هزار سال قبل طرز رفتار انسان به ناگاه تغییر کرد و به این ترتیب اولین نقاشیها بر روی دیوار غارها و اولین هنرهای دستی از جنس استخوان پدیدار شد.
به گفته بعضی از دیرینه شناسان، این موفقیت انسانها مرهون پیدایش یک زبان پیچیده بود که به آنها اجازه می داد افکار انتزاعی خود را بروز دهند. اکنون به نظر می رسد که این فرضیه تائید شده است.
واجها، یک حالت انتزاعی و ابتدایی ترین واحد آوایی در زبان گفتار هستند. این محققان با مطالعه بر روی واجهای زبانهای فعلی مختلف (504 زبان)، کشف کردند زبانهایی که بیشترین تعداد واجها را دارند در آفریقا وجود دارند.
این درحالی است که در زبانهای رایج آمریکای جنوبی و یا جزایر بارانی اقیانوس آرام واژگانی یافت می شوند که از واجهایی بسیار کمی استفاده می کنند.
این تحقیقات نشان داد بعضی از زبانهای آفریقایی بیش از 100 واج دارند درحالی که زبانهایی چون زبان هاوایایی تنها 13 واج و زبان انگلیسی 45 واج دارد.
نتایج تجزیه های ریاضی تعداد واجهای زبانهای مختلف حاکی از آن است که زبانهای دورتر از آفریقا واجهای کمتری دارند. این فاصله از آفریقا می تواند در مورد 30 درصد از تنوع تعداد واجها توضیح دهد.
براساس گزارش وال استریت ژورنال، نظریه پژوهشگران نیوزلندی مورد توجه بسیاری از زبانشناسان قرار گرفته است چراکه به نظر می رسد نظریه «خارج از آفریقا» را تائید می کند. برپایه این نظریه، تمدن از هر نظر در آفریقا شکل گرفته و سپس در 5 قاره زمین گسترده شده است. هرچند که نتایج این تحقیقات جدید نمی تواند درباره بسیاری از مسائل توضیح دهد.
به گفته منتقدان این فرضیه جدید، ژنها به آهستگی و در طول هزاران سال تغییر می کنند و در هر نسل نسبت به نسل قبل تفاوتهای جزئی کوچکی را به وجود آورند، درحالیکه آواها و واجها همگام با سرعتی که یک زبان تکامل پیدا می کند تغییر می کنند. فاصله دور از آفریقا می تواند درخصوص تفاوتهای ژنتیکی توضیح دهد اما به نظر نمی رسد که بتواند در مورد تفاوتهای زبانی نیز جواب بدهد.