نقد و بررسی فیلم خارجی The Tree Of Life (درخت زندگی)

[EGeNo]

ژانر : درام، علمی تخیلی


کارگردان : Terrence Malick

نویسنده :Terrence Malick


تاریخ اکران : ۱۷ می 2011


زمان فیلم : ۱۳۸ دقیقه

زبان : انگلیسی

درجه سنی : PG-13

میانگین امتیاز منتقدین :

مشاهده تریلر این فیلم(کلیک کنید)




بازیگران :


Brad Pitt

Sean Penn

Jessica Chastain

Hunter McCracken

 

[EGeNo]

نقد و بررسی کامل فیلم

The Tree of Life (درخت زندگی)
نقد اول: جیمز براردینلی

«درخت زندگی» ساخته «ترنس مالیک» در کمترین حالتش، یک برش جاه طلبانه از سینما توسط یک فیلمساز بزرگ است. این فیلم که تلاش دارد به اوجی کمتر از فیلم «۲۰۰۱: یک اودیسه فضایی» ساخته استنلی کوبریک دست نیابد، از مشخصات یک کار استادانه بی بهره است، ولی قدرتی در خود دارد که بسیاری از فیلم های سینمایی فاقد آن هستند.

این فیلم موضوعی برای خودش دارد و وقتی که دچار قصور می شود، حتی همین را هم به یک شکل جالب انجام می دهد و نشانی از بچگی در آن دیده نمی شود. این فیلم در هسته مرکزی خود، یک درام کوچک و شخصی با موضوع بالغ شدن یک بچه و درباره تحول کودکی است که در دهه ۱۹۵۰ زندگی می کند و از جاده کودکی به سمت نوجوانی می رود. درخت زندگی وقتی در این محدوده ها می ماند، به بهترین فیلمی که مالیک تاکنون برای ارائه کردن داشته تبدیل می شود. ولی وقتی تغییر جهت می دهد و با موضوعاتی نظیر معنویت و کیهان شناسی و تناسخ شخصیت اصلی در آینده مماس می شود، از درجه موفقیتش کاسته می شود. ولی از همه این حرف ها گذشته، نظر کلی که می توان در مورد این درخت زندگی داشت، این است که فیلم به طرز نفسگیری زیبا و به طرز شگفت انگیزی قوی است. این که این فیلم نمی تواند یک شاهکار مدرن باشد هیچ جای شرمساری ندارد، مخصوصا این که این فیلم از هر فیلمی از محصولات سال ۲۰۱۱ که تاکنون دیده ام، بهتر بوده است.

بخش اعظم درخت زندگی درباره شخصیت «جک اوبراین» (هانتر مک کراکن) است؛ او در خلال سال های عمرش سعی می کند معصومیت دوران جوانی را از حسابگری و مصلحت اندیشی دوران بزرگسالی جدا کند. هانتر که برادر بزرگ تر ۲ برادر دیگر است، سنگینی انتظارات پدر و مادرش را برگرده خویش احساس می کند و حس نفرت در او ایجاد می شود. او پدر عبوس خود(براد پیت) را به شکل یک دیکتاتور می بیند و مادر خود (جسیکا چستن) را به شکل آدمی ضعیف می بیند که در برابر همسرش ایستاده است. جک هر چقدر بزرگ تر می شود، بیشتر دستخوش خشم می شود تا این که به نقطه شکست و فروپاشی می رسد. در عین حال، با این که بخش اعظم حوادث روزمره از دید جک نشان داده می شود، فصل هایی از داستان هم رزرو شده است تا از منظر پدر و مادر او نشان داده شود و همین باعث ایجاد تقارن در شخصیت پردازی می شود و به تماشاگر این اجازه داده می شود به این نتیجه برسد که شاید بتوان گفت اوبراین ها برای کسانی که در مناطق روستایی تگزاس در دهه ۱۹۵۰ زندگی می کنند، یک خانواده «عادی» محسوب می شوند. مادر، نقش تربیت کننده را دارد و پدر هم اهل کتک زدن است، ولی هر دو آنها بچه هایشان را به شیوه خودشان دوست دارند و در این بین مادر مهر و محبتش از پدر بیشتر است.

مالیک سعی دارد در کنار روایت این داستان کوچک و شخصی، ماجرا را در یک بافت بزرگ تر و متافیزیکی قرار دهد. ولی او در مقایسه با لحظاتی که «واقعیت» تجربه جک در زمینه بزرگ شدن را نشان می دهد، تلاشش برای متافیزیکی کردن داستان، با موفقیت کمتری همراه است. فیلم درخت زندگی، برعکس خیلی از فیلم هایی که موضوع شان بالغ شدن است و داستانشان هم به یک دوره تاریخی خاص تعلق دارد، دست به ریسک نمی زند و موفقیت یا ناموفقیت و ضعفش را براساس توانایی اش در ایجاد حس نوستالژی به گردن تماشاگر نمی اندازد. بازی براد پیت در این فیلم عالی است و همین طور بازی جسیکا چستن، ولی بازی صمیمانه و قابل باور هانتر مک کراکن در نقش جک باعث می شود به عنوان یکی از بهترین بازیگران جوان سال های اخیر سینما شناخته شود. فیلم درخت زندگی یک اثر خوب و به لحاظ عاطفی غنی است که براساس شخصیت پردازی ساخته شده و کارگردانش اشتیاق این را دارد که با این داستان حرف های بزرگ تری بزند.

جیمز براردینلی – مترجم : رضا عظیمی

*****************************************************

تالار نقد نگاه دانلود

 

[EGeNo]

نقد دوم: میثم کریمی

ترنس مالیک را باید جزو نابغه های فیلمسازی دنیا دسته بندی کرد. درخت زندگی پنجمین فیلم مالیک طی ۳۸ سال گذشته است و این گزیده کاری عجی۱ب و غریب وی، بی دلیل نیست؛ مالیک فیلمسازی است که سینما را یک هنر می داند و معتقد است اگر سینما نتواند هنر و زیبایی را به درستی به مخاطب ارائه کند، اصلاً نباید فیلمی ساخته شود! همین اعتقاد سخت مالیک سبب شده تا او گزیده کار ترین فیلمساز تاریخ سینما باشد. درخت زندگی به فاصله ۶ سال از آخرین ساخته مالیک یعنی دنیای تازه، ساخته شده است. براد پیت در جریان یک مصاحبه اعلام کرده بود که :«کار کردن با مالیک بسیار لـ*ـذت بخش و البته سخت بود چراکه او درباره فیلمش بسیار وسواس داشته و ما مجبور بودیم روزانه تنها ۲ برداشت داشته باشیم!» . بعد از تماشای درخت زندگی به درستی به اظهارات براد پیت پی بردم چراکه درخت زندگی از حیث هنری بدون شک یکی از بهترین های تاریخ سینما است. کمتر در فیلمی شاهد بوده یم که چنان دقت و ظرافتی در پرداخت صحنه ها بکار رفته باشد که با هر نما، تماشاگر را در دنیایش محو کند.

درخت زندگی داستان خانواده ی اوبرین و ۳ فرزندشان را در دهه ی ۵۰ میلادی را روایت می کند. آقای اوبرین ( براد پیت ) مردی افسرده و خسته از روزگار است که فشار زندگی و ناملایمات اجتماعی باعث شده تا او راه و روش خشن و بد بودن را به فرزندانش آموزش دهد. آقای اوبرین به فرزندانش یاد می دهد تا به هیچ کس اعتماد نکنند ، هیچ خوبی را بی دلیل نپذیرند و در یک کلام احساسات خوب را در خودشان به حداقل برسانند. اما خانم اوبرین ( جسیکا چستین ) دقیقاً برعکس همسرش رفتار می کند. او به عشق و خوبی اعتقاد دارد و به فرزندانش یاد می دهد تا همه مسائل روزمره را به فال نیک بگیرند. خانم اوبرین با توجه به آموزه های غلط پدر فرزندانش ، به هر نحوی قصد دارد تا از فرزندانش، مردانی خوش قلب و مفید برای جامعه بسازد. در بطن این کشمکش های آموزشی خانم و آقای اوبرین ، جک که پسر بزرگ خانواده است، قرار دارد. جک نوجوانی است که در این سن احتیاج به حمایت و تثبیت رفتارهای والدینش در برقراری ارتباط با او دارد اما تنها چیزی که تابحال ن ،نصیبش شده، اظهارات متناقض والدینش از تعریف زندگی بوده است. به سالها بعد می رویم، جک حالا یک فرد میانسال ( با بازی شان پن ) است که با همسرش رابـ ـطه خوبی ندارد و همچنین نمی تواند با آسمانخراش های شهر و انسانهای پیرامونش ارتباط برقرار کند. جک در پی آموزه های دوران کودکی خود، هنوز نتوانسته تعریفی از جامعه و نحوه زندگی در آن برای خود ترسیم کند که سبب شده تا او تبدیل به شخصیتی به شدت منزوی شود و…

این خلاصه داستان نباید شما را به اشتباه بیندازد که درخت زندگی یک درام خانوادگی است بلکه برعکس ، درخت زندگی اصلاً کاری به خانواده اوبرین ندارد!. مالیک در درخت زندگی سعی کرده تا ناملایمات و تفکرهای بشر درباره زندگی را در قالب یک خانوادهِ متفاوت از لحاظ فکری، به تصویر بکشد. در خانواده اوبرین، پدرِ خانواده نماد طبیعت است که بنا به ناملایمات روزگار ، از زیبایی ذاتی و بصری اش ، تبدیل به موجودی بدبین شده که ساز مخالف بنای تمام کارهایش شده است. برعکس پدر، مادر خانواده نماد نجابت ذاتی طبیعت و زندگی است که علی رغم تمام بدی های روزگار ، هنوز سعی دارد تا زیبایی ذاتی اش را حفظ کند و آن را به نسل آینده نیز انتقال دهد. شخصیت جک نیز وصف حال ماست. انسانی که دچار نوعی دوگانگی در زندگی اش شده و سردرگم در این طبیعت بی کران رها شده است. جک نماد تمام انسانهایی است به جای پایبند ماندن به اصل انسانی خویش، به او یاد داده شده تا با آن بجنگد و دنیای ناملایم خود را در آن بنا کند. از حیث هنری شاید بتوان درخت زندگی را با شاهکار استنلی کوبریک یعنی " 2001 : یک اودیسه فضایی" مقایسه کرد. در اودیسه فضایی، استنلی کوربریک سعی کرده بود ۳تا با استفاده از یک داستان تخیلی انسان را به یاد اصل خویش بیندازد و سکانس پایانی آن یعنی خیره شدن کودک به کره زمین و لبخند به زیبایی آن ، اوج این هنرنمایی بود. حالا ترنس مالیک در درخت زندگی با استفاده از تمام عناصر حیات و موجودات پیشین جهان ( از دایناسور! گرفته تا غروب خورشید ) سعی کرده تا به تماشاگر یادآوری کند که بهتر است دنیای خود را بار دیگر مرور کند و گرد و غبار زشتی را از آن پاک کند.

فیلمبرداری بی نظیر امانوئل لوبسکی یکی دیگر از دلایلی است که باعث شده تا شعر سینمایی ترنس مالیک به زیباترین نحو ممکن به تصویر کشیده شود. فیلمبرداری فیلم درخت زندگی بدون شک اصلی ترین بخت دریافت اسکار امسال است و مطمئن باشید نام آن را جزو کاندیداها خواهید دید. درخت زندگی حتی زمانی که آغشته به جلوه های ویژه ( CGI ) می شود، بسیار زیبا و دوست داشتنی است. در اصل شما نباید از درخت زندگی انتظار جلوه های ویژه قوی داشته باشید اما با اینحال ترنس مالیک وسواس خودش را به این بخش هم تزریق کرده و CGI به بهترین نحو در فیلم قرار داده شده است.

۲ بازیگر اصلی فیلم ، ستارگان سینما هستند که شاید اگر هر فیلمی دیگری بود نام انها را ابتدای معرفی فیلم اعلام می کردند اما حقیقت آن است که این بازیگران در میان تصاویر و شعر سینماییِ ترنس مالیک ، غرق شده اند. براد پیت در نقش پدر سخت گیر خانواده بازی فوق العاده ایی از خود به نمایش گذاشته است و اگر اعضای آکادمی اینبار به او روی خوش نشان بدهند ( آنها ثابت کرده اند که علاقه ایی به حضور پیت در چنین نقشهایی ندارند! ) می تواند بخت اصلی اسکار به حساب آید. شان پن نیز به مانند همیشه حضوری مقتدر در نقش شخصیت های شکست خورده دارد. اصولاً تجربه ثابت کرده که بهتر است نقش شخصیت های دوگانه را به شان پن بدهید تا بهترین نتیجه را از آن بگیرید. اما جسیکا چستین در نقش مادر خانواده به دلیل اینکه شخصیت اش بیش از حد سمبلیک است ، نتوانسته تاثیر لازم را بر مخاطب بگذارد. شاید اگر شخصیت او تا بدین حد نمادین نبود، می توانست ارتباط بهتری با مخاطب برقرار کند. البته این را هم باید اضافه کنم که بازی او در مقابل بازی فوق العاده براد پیت یکجورایی گم شده است.

درخت زندگی یکی از بهترین های تاریخ سینماست. مدتها بود که فیلمی را ندیده بودم که به معنای واقعی کلمه ، هنر را به تصویر بکشد. درخت زندگی مثال بارز فیلمسازی هنری است که هر فیلمساز و عاشق سینمایی باید آن را ببیند. نکته ایی را هم باید اضافه کنم و آن اینکه اگر اهل سینمای اکشن، ترسناک و در کل، سینمای ساده هستید، به هیچ وجه توصیه نمی کنم که درخت زندگی را تماشا کنید. چرا که درخت زندگی فیلمی نیست که بتوان در هنگام دیدن آن تخمه شکست و یا پاپ کورن مصرف کرد!. درخت زندگی فیلمی است که باید آن را در کمال آرامش چند بار تماشا کنید تا به ارزش هنری آن پی ببرید.

میثم کریمی


مشاهده تریلر این فیلم(کلیک کنید)

منابع : جام جم آنلاین و mоviеmag.ir

تهیه، تدوین و تنظیم : سایت نقد فارسی

تالار نقد نگاه دانلود

دانلود رمان های عاشقانه