جامعه خارجی آداب و رسوم مشهور مردم استانبول

[_BlackStar_]

آداب و رسوم مشهور مردم استانبول

مردم استانبول به طور عمده مردمی سنتی و مسلمان هستند و باورهایی عمیق و ریشه دار دارند. همین دو مسئله باعث می‌شود که آداب و رسوم مختلف در میان آن‌ها جای خود را باز کند و حتی به عنوان یک سنت ادامه داده شود. این رسوم از دید یک کشور دورتر می‌تواند خیلی عجیب و غریب باشد و جاذبه فراوانی داشته باشد. اما از دید ما ایرانیان اغلب این سنت‌ها آشناست زیرا یا مانندش را داریم یا مشابهش را. فرهنگ ما و ترکیه بسیار شبیه به یکدیگر است. مردم هر دو کشور اغلب مسلمان‌اند و کشورها نیز با فاصله کمی از یکدیگر قرار دارند و شاید حتی دوره‌ای حکومت مشترک داشتند.

طبیعی است که در این میان مشابهت فرهنگی و حتی رسم مشترک زیاد باشد. به این ترتیب نباید درک مردم ترکیه برای ما کار چندان دشواری باشد. در زیر 7 تا از مشهورترین و یا حتی عجیب‌ترین رسم‌های مردم استانبول را به شما معرفی خواهیم کرد. به خاطر داشته باشید که اگر این رسوم برایتان عجیب نیست همه و همه به خاطر مشابهت فرهنگی است. از دید سوم همه چیز می‌تواند خیلی عجیب و غریب باشد.

طبل رمضان؛ رسمی دیرینه در مردم استانبول
رمضان در ترکیه به مانند اغلب کشورهای مسلمان یک عید بزرگ است و درست مثل یک عید، جشن گرفته می‌شود. از غروب خورشید تا طلوع آن یعنی در فاصله افطار تا سحر تمامی استانبول مانند شب عید در جنب و جوش و تکاپوست. اما چیزی که در استانبول به عنوان بخشی از فرهنگ گذشته از رمضان به جا مانده است جالب‌تر از این‌هاست.

در قدیم که ساعت‌های زنگ دار وجود نداشت افرادی طبل به دست از محله‌ها گذر می‌کردند و پیش از سحر مردم را بیدار می‌کردند. آن‌ها محله به محله می‌گذشتند و بر طبل می‌کوبیدند تا کسانی که می‌خواهند سحری بخورند از خواب بیدار شوند و مجبور نباشند بی سحری روزه بگیرند. صدای این طبل مانند صدای زنگ یک ساعت مقدس بود.

البته که سالیان سال می‌گذرد و علم بسیار بیشتر از ساعت زنگ دار پیشرفت کرده است ولی هنوز که هنوز است افرادی هستند که هنگام سحر از محله‌ها می‌گذرند و بر طبل می‌کوبند. این صدا به نوعی برای همه مردم استانبول نماد رمضان است. در این بین مردم هم بیکار نمی‌شوند و این طبلداران را به خانه‌هایشان می‌برند و از آن‌ها با غذا و پول استقبال می‌کنند.

طالع بینی؛ از دیگر رسوم عجیب مردم استانبول
البته که ما هم در ایران از این دسته خرافات‌ و فالگیرها و طالع بین‌ها کم نداریم ولی این مسئله در میان مردم ترکیه و حتی مردم استانبول رواج بیشتری دارد. این رسم بیشتر در میان دختران جوان اجرا می‌شوند. دختران جوانی که عاشق و دلداده و یا حتی دل‌شکسته هستند به عنوان درمان به طالع بینان مراجعه می‌کنند و از آنجایی که طالع بین به آن‌ها همان چیزی را می‌گوید که دوست دارند بشنوند باز هم به سراغشان می‌روند.

طالع بینان و فالگیران را در سراسر استانبول می‌توانید پیدا کنید. پیدا کردن یکی از آن‌ها ابدا کار دشواری نیست. ولی گاهی در بعضی از کافه‌ها مثل Melekler Kahvesi در Beyoğlu سر و کله‌شان بیشتر از جاهای دیگر پیدا می‌شود. البته اگر می‌خواهید یک فالگیر درست و درمان پیدا کنید بهتر است از محلی‌ها بپرسید. آن‌ها یکی را به شما معرفی می‌کنند و دیدن این دسته از فالگیران بدون وقت قبلی ممکن نیست.

 

[_BlackStar_]

خــتنه سوران
بله ترک‌ها و مردم استانبول هم رسمی شبیه به خــتنه سوران ما دارند. البته که این رسوم برای مردم بیگانه با این فرهنگ بسیار عجیب و غریب است ولی در فرهنگ ما به شکل جالبی جا افتاده است. خــتنه شدن برای پسرها اتفاق مهمی در زندگی‌شان است. این عمل به نوعی تشرف آن‌ها به دین اسلام به حساب می‌آید و مرحله‌ای است که باید پیش از مرد شدن پشت سر بگذارند.

مردم در دیگر نقاط جهان حتی عمل خــتنه را درک نمی‌کنند چه رسد به جشن و پای‌کوبی کردن برای آن را. در ترکیه برای خــتنه کردن پسرشان جشن می‌گیرند اقوام و فامیل را دعوت می‌کنند و برای پسر کادو می‌برند؛ درست چیزی شبیه مراسم خــتنه سوران ما. برای ترک‌ها حرکت پسر به سمت مرد شدن دلیل خوبی برای شادی و مهمانی است. ولی از همه جالب‌تر لباسی است که به پسران برای این مراسم می‌دهند. شنل و کلاهی شبیه تاج و یک عصای شاهی و از این طریق و با این لباس ورود او به دنیای مردان را تبریک می‌گویند.

در گذشته رسم بوده که پسر در این روز خاص لباس‌های ویژه‌ای می‌پوشید و نزدیکان به دیدارش می‌آمدند. در شهر پیشاپیش همه با اسب و بعدا با ماشین گردانده می‌شد و ظهر برای عمل می‌رفت و پس از عمل در حالی که روی تخت استراحت می‌کند وارد مجلس می‌شود. سپس هم همه به او هدایایی می‌دادند و این اتفاق را تبریک می‌گفتند.

مراسم کشکک
کشکک نوعی خمیر سنتی است که از گندم و جو آسیاب شده درست می‌شود. جشنواره یا مراسم کشکک مسئله غریبی در بین مردم استانبول نیست. صرفا استانبولی‌ها زمانی که عروسی عزا و یا مناسبت مذهبی پیش رو دارند شروع به پختن این غذا می‌کنند. از آنجایی که پختن این غذا وقت زیادی می‌برد و چند نفری سخت می‌توانند از پس آن بر بیایند همسایه‌ها نیز به آن‌ها کمک می‌کنند. زمانی که تعداد زیادی کشکک باید آماده شود عده زیادی از مردم بسیج می‌شوند و دست به پختن و درست کردن آن می‌زنند. اگر از محله‌ای در استانبول عبور کردید و تعداد زیادی دیگ دیدید تعجب نکنید. اگر در روزنامه هم خبری درباره درست شدن یک تن کشکک در عرض یک ساعت خواندید همین‌طور. این خوراک در ترکیه بسیار محبوب است و کمک به هم نوع هم بسیار پسندیده. مردم ترکیه برای عروسی که خودشان در آن دعوت‌اند هم می‌توانند
سنگ تمام بگذارند.


بدرقه با بوق مردم استانبول
خیابان‌های استانبول هم در بوق بازی دستکمی از ایران ندارند. بوق در فرهنگ آن‌ها هم می‌تواند نشان گر خیلی چیزها باشد. سلام، تشکر، خداحافظ و یا حتی فحش!

اما دو رسم مربوط به بوق زدن در استانبول وجود دارد که گفتنش خالی از لطف نیست. یکی از آن‌ها را ما می‌شناسیم. عروس کشان!

مردم استانبول هم مثل ما زمانی که عروس را بدرقه می‌کنند پشت سرش بوق می‌زنند. اگر تعداد زیادی بوق شنیدید که حتی ناهماهنگ با یکدیگر به صدا در می‌آیند احتمال عروس کشان احتمال دور از ذهنی نخواهد بود. اگر روسری سفید به آینه ماشین گره خورده بود یعنی این سر و صدا به خاطر عروسی است. ولی اگر خبری از روسری سفید نبود و به جای آن مردان جوان از سر و کول ماشین بالا می‌رفتند و آویزان بودند این سر و صدا به این معنی است که کسی دارد به خدمت نظامی اعزام می‌شود.

 

[_BlackStar_]

مراسم ذوب سرب
ترک‌ها هم به چشم بد و چشم زخم اعتقاد دارند. حتی بسیار بیشتر از ما. چشم‌های آبی شیشه‌ای را می‌توان در اغلب خانه‌ها و مغازه‌های ترکیه پیدا کرد. این چشم‌های شیشه‌ای در همه اندازه‌ای در ترکیه به فروش می‌روند تا مردم را از شر چشم حسود و تنگ نظر نگاه دارند.

علاوه بر این‌ها مراسم سنتی‌ای در ترکیه وجود دارد که در آن فردی که چشم خورده را در زیر یک سفره یا رو میزی می‌نشاندند و یک متخصص چشم زخم می‌آوردند و او سرب را ذوب می‌کرد و به شکلی خشن در آب می‌ریخت. این باعث می‌شد که سرب با حالتی شبیه انفجار به اطراف بپاشد و آن‌ها معتقد بودند این عمل انرژی منفی را دفع می‌کند و چشم بد را از فرد نظر دیده دور می‌کند. آن‌ها پس از این مراسم قسمتی از سرب را نیز نگه می‌دارند و باور دارند که آن‌ها را از چشم بد دور می‌کند.

تزئینات کریسمس برای سال نو
چیزی عجیب و غریب در مورد سال نو در ترکیه وجود دارد و آن این است که تزئینات سال نو مثل درخت کاج و بابانوئل وجود دارند و این در حالی است که مردم ترکیه کریسمس را جشن نمی‌گیرند. این‌ها برای مردم ترکیه به معنای جشن سال نو است و نه کریسمس. مشخص نیست که این مسئله از چه زمانی در ترکیه باب شد ولی درخت کریسمس و بابانوئل در این کشور به عنوان نماد سال نو شناخته می‌شوند و کریسمس در این بین نه جایی دارد و نه حتی معنایی. اغلب مردم ترکیه حتی مسیحی نیز نیستند.

و این مخصوصا از دید غربی‌ها بسیار عجیب و غریب است که یک بابانوئل در پاساژ برای شما دست تکان دهد و همه جا پر باشد از درخت کریسمس آن هم در حالی که کسی نمی‌داند اصلا در 24 دسامبر اتفاقی افتاده است و اگر هم بداند مسیحی نیست که برایش واقعا مهم باشد.