سمنان آرامگاه پیر نجم الدین

[Zhinous_Sh]

آرامگاه پیر نجم الدین
آرامگاه پیر نجم‌الدین سمنانی در شرق سمنان در مجاورت دروازه قدیم خراسان و در محلی معروف به قبرستان پیر نجم‌الدین واقع است.

درباره تعیین نسب و تاریخ زندگانی پیر نجم‌الدین که به نام شیخ نجم‌الدین تاج‌بخش (یا دادبخش) معروف می‌باشد، فقط در تذکره صبح گلشن چاپ هند از ملا نجم‌الدین سمنانی متخلص به «نجم سمنانی» نام بـرده شده و آمده است که «ملا نجم‌الدین سمنانی متخلص به «نجم» از اجله استادان سخندانی و نکته‌رانیست» و 3 بیت از اشعار فارسی وی را نیز نقل کرده است ولی سال تولد و وفات او مشخص نیست و به نظر نیز نمی‌رسد که همان باشد. مردم سمنان نجم‌الدین را یکی از سرداران ملی در حمله مغول می‌دانند و وی را سردار ملی این شهر می‌شناسند.

مقبره پیر نجم‌الدین از بناهای قرن هفتم هجری است که شامل ایوان، حرم و گنبد می‌باشد و به علت این که در گذشته وسط گورستان قرار داشته، فاقد صحن می‌باشد. ایوان آن رو به جنوب و متصل به بقعه ساخته شده و 7 متر ارتفاع و 3/5 متر عرض دارد. در ایوان دو درِ ساده چوبی به چشم می‌خورد یکی از سمت شرق به اتاق مقبره باز می‌شود و دیگری در سمت شمال که به باغ بزرگی راه می‌یابد. نمای داخلی بقعه عبارت است از محوطه چهارگوشی به ضلع 5/70 متر که در قسمت فوقانی به صورت هشت ضلعی درآمده است و یک ضلع در میان دارای پنجره‌های بزرگی است که برای نور گرفتن تعبیه شده است. ساقه گنبد عظیم بقعه از زیر پنجره‌ها شروع شده و نزدیک 3/5 متر ارتفاع دارد. کاسه گنبد به صورت مخروطی و از آجر ساخته شده و فاقد هرگونه پوشش کاشی‌کاری است. کف اطاق بقعه تقریباً 30 سانتی‌متر از سطح ایوان پایین‌تر است و قبر ساده گچی در وسط آن و زیر گنبد قرار دارد. پوشش روی مرقد را صندوق مشبک چوبین به طول 2/60 و عرض 1/35 و ارتفاع 1/30 متر تشکیل می‌دهد. در سمت غرب حرم و رو به قبله، محراب بلند و ساده‌ای به چشم می‌خورد. در سه گوشه بقعه طاقچه‌های بسیار کوچکی جهت روشن کردن شمع ایجاد نموده‌اند. روبروی آرامگاه پیر نجم‌الدین دو ستون خشتی بسیار بزرگ از خشت خام وجود دارد که برخی از مردم آن را مقبره فرزندان امیرتیمور گورکانی می‌دانند.