یزد آسیاب آبی اشکذر

[KIMIA_A]

آسیاب آبی اشکذر در حاشیه غربی كویر یزد و در ضلع جنوب شرقی در 20 كیلومتری شهر یزد در امتداد مسیر جاده اصلی رستاق كه اشكذر را به بندر آباد و روستاهای مجاور متصل می‌كند، واقع شده است.
این آسیاب از بزرگترین آسیاب های ایران است که متعلق به دوره صفویه بوده و زمانی با آب قنات همّت آباد سنگ های آن با قدرت تمام می چرخیده است.
آسیاب آبی اشکذر در عمق هفت متری زمین قرار دارد و به شماره 2086 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا که متعلق به قرن هشتم هجری قمری و از شاهکارهای هنر معماری سنتی و مهندسی ایرانیان می باشد محل آسیاب نمودن گندم و تأمین کننده آرد منطقه اشکذر بوده است و در زمان رونق آن، ساعتی 35 من گندم را به آرد تبدیل می کرده است.

این آسیاب با احداث رشته قناتی به نام همت آباد در این منطقه احداث شده و با خشک شدن این قنات در دهه های اخیر، آسیاب نیز از کار افتاده است. صحن اصلی آسیاب به شکل هشت ضلعی است که چهار ضلعش هر کدام 4/80 و چهار ضلع دیگرش هر کدام 2/75 متر است . هریک از اضلاع کوچک، غرفه ای به عمق یک متر دارد. در دو ضلع شرقی و غربی دو اطاق با جلو خانی تعبیه شده است.غرفه جنوبی صحن، محل دستگاه آسیاب یعنی دول و آخوره است. این آسیاب که یکی از 10 آسیاب ثبتی استان یزد به حساب می آید حدود 70 سال پیش به علت همجواری با ماسه های روان در زیر شن مدفون شده بود و پس از5 سال به همت ریش سفیدان محل و سازمان میراث فرهنگی از زیر خاک بیرون کشیده شد و امور مرمت و بازسازی آن آغاز شده و امید است در آینده نزدیک دوباره راه اندازی شود.
ورودی آسیاب دالانی شیب دار به طول 56 متر است که به قسمت اصلی آسیاب که هشت ضلعی است می رسد. سقف این هشت ضلعی به شکل گنبدی بنا شده است. سقف و مقرنس کاری های بنا با نقوش هندسی از ابتکارهای معماری کهن ایرانی است. آجر تنها مصالح ساختمانی این بنای دیدنی است.
جالب‌ترین نكته در مورد این بنا، اختلاف دمای داخل آسیاب با فضای داغ و گرم بیرون آن است.

​

 

[❤ASAL_M❤]

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]آسیاب اشکذر در شهر اشکذر که در فاصله 20 کیلومتری شهر یزد و در عمق 20متری زمین قرار دارد وعرض آن 80/4متراست، که آثار موجود مربوط به قرن هشتم هجری و در زمان سید رکن ‌الدین ساخته شده است . این آسیاب در قرن دوازدهم ه . ق ساخته شد و یکی از بزرگ ترین آسیاب های ایران به شمار می رود .[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]این آسیاب مربوط به دوره ایلخانی ، علینقی خان ( پسر محمد تقی خان ) است ، قدیمی ترین آسیاب استان یزد و یکی از بزرگ ترین آسیاب های ایران به شمار می رود . سنگ این آسیاب با آب قنات ” همت آباد ” می چرخیده است و در عصر آبادانی یگانه آسیاب منطقه میبد تا اشکذر بوده است که ساعتی سی و پنج ” من شاه ” یعنی 210 کیلوگرم آرد از زیر سنگ های پرقدرت آن به دست می آمد .[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]دالان شیب دار راه ورودی به صحن اصلی آسیاب ، پنجاه و شش متر طول و 4/1 متر عرض دارد . مصالح آسیاب تماماً از آجر و ترکیب سقف و مقرنس کاری صحن اصلی بان نقوش هندسی آن ، از ابتکار های جالب توجه معماری ایرانی است .
صحن اصلی آسیاب به شکل مثمن ( هشت ضلعی ) است که چهار ضلع آن هر کدام چهار و هشتاد و چهار ضلع دیگرش هر کدام دو و هفتاد و پنج است . هر یک از اضلاع کوچک غرفه‌ ای به عمق یک متر دارد و در دو ضلع شرقی و غربی دو اطاق با جلو خانی تعبیه شده که غرفه جنوبی صحن ، محل دستگاه آسیاب یعنی دول و آخوره است .[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]سقف صحن آسیاب گنبدی شکل است بدین معنی که بر بالای غرفه ها گنبدی زده شده است و از کمره گنبدی شکل کثیر الاضلاع هشت ضلعی به خود گرفته و به صورت گنبد تازه ای که در آن هست درگاه برای نور و هوا قرار داده اند ساخته شده است . بالاخره گنبد با کاسه ای که کثیر الاضلاع سی و دو ضلع است خاتمه می یابد .[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]یکی از عوامل تزیینی این بنا سبک آجر کاری و تقسیمات آن در قسمت یا محوطه اصلی آسیاب و کاربندی‌ های آجری است که از هشت شروع و به سی و دو ختم می شود .

[/BCOLOR]​

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

[/BCOLOR]
[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

[/BCOLOR]​

 

[❤ASAL_M❤]

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]آسیاب آبی روستای هامانه کذاب با قدمتی بیش از یک ونیم قرن هنوز هم به فعالیت خود ادامه می دهد. این آسیاب آبی که یکی از جاذبه های گردشگری شهرستان صدوق هم به شمار می رود به لحاظ آب دائمی روستای هامانه در طول سال مشغول فعالیت می باشد . حاج جواد حیدری تنها مالک کهن سال این آسیاب آبی در خصوص کیفیت آرد این آسیاب با آسیاب های برقی جدید گفت : آرد آسیاب های آبی به لحاظ سرعت کم در تبدیل گندم به آرد از کیفیت مطلوب تری برخوردار است و روغن آرد گرفته نمی شود. آسیاب آبی روستای هامانه کذاب در۵۰کیلومتری مرکز استان یزد و ۲ کیلومتری روستای هامانه و نزدیک به چشمه آب این روستا بنا گردیده است.
[/BCOLOR]​

[BCOLOR=rgb(255, 255, 255)]

[/BCOLOR]​