☾♔TALAYEH_A♔☽
کاربر نگاه دانلود
- عضویت
- 2017/05/18
- ارسالی ها
- 35,488
- امتیاز واکنش
- 104,218
- امتیاز
- 1,376
آشنایی با انتخابات مجلس شورای اسلامی
همشهری آنلاین: اگر چه انتخابات تجلی‌گاه اراده مردم در اداره جامعه است اما در میان انتخابات‌های متعددی که در کشور ما برگزار می‌شود، انتخابات مجلس شورای اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد.
در گزارشی که خانه ملت با عنوان "انتخابات مجلس شورای اسلامی از گذشته تا امروز" منتشر کرده آمده است: قدر و منزلتی که مجلس در نظام جمهوری اسلامی داراست و در کلام بزرگان نظام همواره بر آن تاکید و تصریح شده به خودی خود بیانگر اهمیت و حساسیت انتخابات مجلس نسبت به انتخابات سایر ارکانی است که با رای مردم شکل می گیرند.
در میان نهادها و ارکانی که به واسطه رای مستقیم ملت هویت می یابند، این مجلس بود که از سوی معمار انقلاب "خانه ملت" لقب گرفت یا با عنوان "عصاره ملت" توصیف شد.
از سوی دیگر با وجود اینکه انقلاب اسلامی از بدو تولد راه پر فراز و نشیبی را طی کرده است و دوره های پر تلاطمی را پشت سر نهاده، ولی انتخابات های مجلس شورای اسلامی را می توان نقاط عطفی در تاریخ جمهوری اسلامی دانست. به گونه ای که تقریبا همه این انتخابات ها در مراحل حساس و تعیین کننده ای برای کشور ما صورت گرفت؛ از این رو باز خوانی پیشینه انتخابات های مجلس شورای اسلامی به نوعی بازخوانی تاریخ انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است.
بازخوانی پرونده انتخابات های پیشین خانه ملت اگر چه برای آنانی که در روزگاران این انقلاب موی سفید کرده اند حدیثی مکرر است اما برای نسل های پسین انقلاب به ویژه نسل تازه به سن رای رسیده آن می تواند روایتی مختصر از تاریخ انقلاب باشد.
انتخابات مجلس اول
اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی در روز 24 اسفند ماه سال 1358 برگزار شد. سال 1358 برای کشور ما سالی پر انتخابات بود و از این رو نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی به شمار می آید. در اولین روزهای این سال، در دهم یازدهم فروردین ماه مردم با شرکت در همه پرسی جمهوری اسلامی ایران، به برقراری این نظام در کشورشان مهر تایید زدند؛ در روز پنجم مرداد ماه این سال انتخابات خبرگان بررسی نهایی قانون اساسی برگزار شد و در روزهای یازدهم و دوازدهم آذر ماه قانون اساسی جمهوری اسلامی به تصویب مردم رسید. روز پانزدهم بهمن ماه روز برگزاری نخستین انتخابات ریاست جمهوری بود و بالاخره در روزهای پایانی سال 1358 مردم برای انتخاب نمایندگان خود در اولین دوره مجلس شورای اسلامی به پای صندوق های رای رفتند.
در واقع سال 1358 را با برگزاری پنج انتخابات پیاپی در اولین سال تولد انقلاب اسلامی، می توان هنگامه تبلور یافتن اراده ملت ایران در تثبیت نظام، قانون اساسی و شکل گیری مهمترین نهادهای آن دانست.
در نخستین انتخابات مجلس در نظام تازه تأسیس جمهوری اسلامی، بسیاری از نیروهای شناخته شده انقلاب آمادگی خود را برای بر عهده گرفتن نمایندگی ملت در خانه ملت اعلام کردند.
اولین انتخابات مجلس با حضور جریان ها و گروه های سیـاس*ـی متعددی برگزار شد چنانکه انتخابات این دوره مجلس شورای اسلامی از حیث تعدد گروه ها و دسته های سیـاس*ـی از انتخابات های دیگر دوره ها متمایز می نماید.
در این دور از انتخابات مجلس حزب جمهوری اسلامی و جامعه روحانیت بعد از رایزنی های فراوان برسر ارائه فهرست مشترک با هم به توافق رسیده و با امضای بیانیه ای به امضای آیت الله "سیدعلی خامنه ای" از طرف حزب جمهوری اسلامی و "مهدی شاه آبادی" از سوی جامعه روحانیت مبارز ائتلاف خود را با عنوان ائتلاف بزرگ اعلام کردند.
در این ائتلاف علاوه بر گروه های همسو با دو تشکل یاد شده، گروه هایی نظیر "سازمان مجاهدین"، "سازمان فجر اسلام"، "نهضت زنان مسلمان"، "اتحادیه انجمن های اسلامی" و "بنیاد الهادی" نیز شرکت کردند.
گروه های دیگری نیز که در انتخابات حضور داشتند از جمله "دفتر هماهنگی مردم با رئیس جمهور" (ابوالحسن بنی صدر)، "نهضت آزادی" و گروه های اقماری آن نیز لیست های جداگانه ای ارائه کردند.
نهضت آزادی با وجود استعفای دولت موقت و جریان اشغال سفارت آمریکا فهرست انتخاباتی خود را ذیل عنوان "کاندیداهای همگام" منتشر کرد. منافقین (مجاهدین خلق) نیز که از روز های نخستین انقلاب مسیر سهم خواهی از قدرت را می پیمودند، در این دور از انتخابات حاضر شدند.
جمعیت واجدین شرایط رای دادن در این دوره انتخابات بیست میلیون و ۸۵۷ هزار و ۳۹۱ نفر اعلام شده بود که از این تعداد ۱۰ میلیون و ۵۷۵ هزار و ۹۶۹ نفر برابر با 14/52 درصد در کل کشور شرکت کردند. در اولین مرحله انتخابات ۹۷ نفر از سراسر کشور موفق به کسب اکثریت مطلق آرا شدند و در مرحله دوم انتخابات نیز ۱۳۷ نفر به مجلس راه یافتند.
انتخابات مجلس دوم
انتخابات دومین دوره مجلس در روز 26 فروردین ماه سال 1363 برگزارشد. برگزاری این دوره با دوران پر تلاطمی از انقلاب اسلامی مصادف بود. انتخابات این دوره شدیداً تحت‌الشعاع جنگ قرار داشت. جنگ تحمیلی با فتح خرمشهر وارد مرحله حساسی شده بود. تصرف بخش‌هایی از مناطق مرزی کشور توسط نیروهای عراق عملا برگزاری انتخابات در این مناطق را غیرممکن ساخته بود اما انتخابات حوزه‌های جنگ زده برای مهاجرین آن شهرها در حوزه‌های مجاور برگزار شد.
تصویب طرح عدم کفایت سیـاس*ـی رییس جمهور در مجلس اول و عزل بنی صدر از ریاست جمهوری، حادثه انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی و شهادت دکتر بهشتی و ۷۲تن از یاران انقلاب از دیگر حوادثی بود که فضای کشورمان را در روزهای پیش از انخابات تحت تاثیر قرار می داد.
در این دور از مجموعاً ۲۴میلیون و ۱۴۳هزار و ۴۹۸ نفر واجدشرایط بودند که ۱۵میلیون و ۶۰۷هزار و ۳۰۶نفر شرکت کردند. میزان مشارکت مردم در این انتخابات 64/64 درصد بود.
درمرحله دوم این انتخابات نیز ۶میلیون و ۶۷۹هزار و ۳۲۴ نفر شرکت کردند.
این انتخابات آغاز رقابت نیروهای انقلاب بود و سرآغازی برای ارائه دیدگاهها و فهرست های فرعی از چپ و راست و بروز تمایلات تمایزطلبانه ای بود که در انتخابات های بعد به شکل آشکارتری خود را نشان داد.
انتخابات مجلس سوم
روز نوزدهم فروردین ماه 1367 روز برگزاری انتخابات سومین دوره مجلس شورای اسلامی بود. انتخابات این دوره در حالی برگزار شد که جامعه ایران پیش از انتخابات حوادث مهمی را تجربه کرده بود. جمعه خونین مکه، انتخاب آیت الله خامنه ای به عنوان رئیس جمهور درچهارمین دوره ریاست جمهوری، انتخاب میرحسین موسوی به عنوان نخست وزیر و نیز تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام به فرمان امام خمینی(ره).
انحلال سازمان مجاهدین در مهرماه ۱۳۶۵ و حزب جمهوری اسلامی در اول خرداد۶۶ که هر دو با موافقت حضرت امام خمینی(ره) صورت گرفت و انشعاب مجمع روحانیون از جامعه روحانیت از جمله حوادث تاثیرگذار در این دور از انتخابات مجلس بودند.
در این انتخابات 27 میلیون و 986 هزار و 736 نفر جمعیت واجد شرایط رای دادن را تشکیل می دادند که از این تعداد ١٦ میلیون و ٧١٤ هزار و ٢٨١ نفر به عبارتی 72/59 درصد در انتخابات شرکت کردند.
یکی از وقایع قابل توجه مرتبط با این انتخابات این بود که اکبر هاشمی رفسنجانی که در این انتخابات در 24 مرداد 1368 از سمت نمایندگی تهران و ریاست مجلس استعفا کرد و به ریاست جمهوری ایران برگزیده شد.
انتخابات مجلس چهارم
در فاصله انتخابات دوره سوم و انتخابات دوره چهارم مجلس شورای اسلامی کشور ما حوادثی را شاهد بود که از آغاز دوران جدیدی در تاریخ انقلاب اسلامی حکایت داشت.
پایان جنگ تحمیلی در تابستان سال 1367، ارتحال امام خمینی (ره) در روز چهاردهم خرداد ماه سال 1368 و برگزیده شدن آیت الله خامنه ای به رهبری انقلاب، آغاز دوران سازندگی با ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی رویدادهای بزرگ و تاثیرگذاری بودند که انتخابات چهارمین دوره مجلس شورای اسلامی را تحت الشعاع قرار می داد.
در انتخابات چهارمین دوره مجلس شورای اسلامی جامعه روحانیت مبارز در سطحی گسترده با شعار پیروی از خط امام، اطاعت از رهبری و حمایت از هاشمی به صحنه انتخابات آمد. گروههای همسو این تشکل همچون جمعیت مؤتلفه، جامعه وعاظ، جامعه اسلامی مهندسین و جامعه اسلامی فرهنگیان، دانشگاهیان و جامعه زینب و جامعه اصناف و بازار نیز از فهرست جامعه روحانیت مبارز حمایت کردند.
انتخابات در روز 21 فروردین ماه سال 1371 برگزار شد. جمعیت واجد شرایط رای دادن در این انتخابات ٣٢ میلیون و ٤٦٥ هزار و ٥٥٨ نفر بود که از این تعداد در مرحله اول ۱۸ میلیون و ۷۶۷ هزار و ۴۲ نفر در سراسر کشور در انتخابات شرکت کردند. میزان مشارکت مردم در این انتخابات 81/57 درصد بود.
مرحله دوم این انتخابات ۱۸ اردیبهشت همان سال برگزار شد.
انتخابات مجلس پنجم
انتخابات پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی با حضور چهار گروه عمده "ائتلاف خط امام"، "جامعه روحانیت مبارز"، "کارگزاران" و "جمعیت دفاع از ارزشهای انقلاب" در روز هجدهم اسفندماه سال 1374 برگزار شد.
تعداد واجدین شرایط شرکت در انتخابات در این دوره ٣٤ میلیون و ٧١٦ هزار نفر بود که از این تعداد ٢٤ میلیون و ٦٨٢ هزار و ٣٨٦ نفر به پای صندوق های رای رفتند. نکته قابل توجه در انتخابات این دوره میزان حضور مردم 1/71 درصد واجدین شرایط بود که بالاترین میزان شرکت در تمامی انتخابات های مجلس شورای اسلامی است.
انتخابات مجلس ششم
انتخابات ششمین دوره مجلس شورای اسلامی در زمان دولت اول "سید محمد خاتمی" برگزار شد. پیش از زمان برگزاری انتخابات کشورمان حوادثی چون قتل های زنجیره ای، صعود تیم فوتبال ایران به جام جهانی 1998 فرانسه و پیروزی بر تیم ملی کشور آمریکا در این مسابقات، تشکیل اولین دوره شوراهای شهر و روستا را تجربه می کرد.
ویژگی خاص انتخابات مجلس ششم این بود که بنابر قانونی که در مجلس پنجم به تصویب رسید، تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی از 270 نفر به 290 نفر افزایش می یافت.
انتخابات در روز سی ام بهمن ماه سال 1378 برگزار شد. واجدین شرایط رای دادن در این انتخابات 38 میلیون و 726 هزار و 431 نفر بودند که از این تعداد ٢٦ میلیون و 82 هزار و 157 نفر در پای صندوق های رای حضور یافتند. میزان مشارکت مردم در این انتخابات 35/67 درصد بود.
انتخابات مجلس هفتم
انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی در شرایطی برگزار شد که واکنش های غیرمتعارف کشورهای غربی به استفاده صلح آمیز جمهوری اسلامی از انرژی هسته ای و پافشاری ایران بر این حق مسلم خود به یکی از مسایل عمده در سطح جهان تبدیل شده بود.
از سوی دیگر مجلس ششم روزهای پایانی خود را در التهابات ناشی از استعفا و تحصن برخی نمایندگان این دوره می گذراند.
روز اول اسفند ماه سال 1382 روز برگزاری انتخابات بود. واجدین شرایط شرکت در این انتخابات 46 میلیون و 351 هزار و 32 نفر بودند که از این تعداد ٢٣ میلیون و 734 هزار و ٦٧٧ نفر در انتخابات شرکت کردند. میزان حضور مردم 51/21 درصد بود.
اینک شمارش معکوس برای روز سرنوشت ساز دیگری در تقویم انقلاب اسلامی آغاز گشته است. بار دیگر در آستانه انتخاباتی دیگر برای تعیین نمایندگان مردم در دوره دیگری از فعالیت مجلس شورای اسلامی قرار داریم و مردم ایران در حالی مهیای هشتمین انتخاب خود در عرصه قانونگذاری می شوند که کشورمان همچون دوره های پیشین با مسائلی کم و بیش از جنس مواردی که در این نوشتار به اختصار به آنها اشاره کردیم مواجه است.
انتخابات مجلس هشتم
انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی، در تاریخ ۲۴ اسفند سال ۱۳۸۶ در سراسر ایران برگزار شد. در مرحله اول انتخابات، از ۲۰۵ کرسی مورد تایید مجلس شورای نگهبان (آرای ۳ حوزه انتخابیه باطل شد) ۲۹ نامزد انتخاباتی اصلاح طلب (معادل ۱۴ درصد)، ۱۵۳ نامزد انتخاباتی اصولگرا (کاندیداهای جبهه متحد اصولگرایان و ائتلاف فراگیر اصولگرایان) (معادل ۷۴٫۵ درصد)و ۲۳ نامزد انتخاباتی مستقل (معادل ۱۱٫۵ درصد)، به مجلس هشتم راه یافتند.
در این دوره از انتخابات، بیش از 7 هزار نفر از شهروندان ایرانی، در مهلت قانونی ثبت نام نامزدهای انتخابات مذکور، به مراکز دولتی مربوطه، مراجعه و نامزد تصدی این مسئولیت شدند. از این تعداد، ۴٬۵۰۰ نفر، تایید صلاحیت شدند. بر اساس آمارهای ارائه شده، میزان مشارکت مردم در انتخابات حدود ۶۵ درصد بوده‌است.
همشهری آنلاین: اگر چه انتخابات تجلی‌گاه اراده مردم در اداره جامعه است اما در میان انتخابات‌های متعددی که در کشور ما برگزار می‌شود، انتخابات مجلس شورای اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد.
در گزارشی که خانه ملت با عنوان "انتخابات مجلس شورای اسلامی از گذشته تا امروز" منتشر کرده آمده است: قدر و منزلتی که مجلس در نظام جمهوری اسلامی داراست و در کلام بزرگان نظام همواره بر آن تاکید و تصریح شده به خودی خود بیانگر اهمیت و حساسیت انتخابات مجلس نسبت به انتخابات سایر ارکانی است که با رای مردم شکل می گیرند.
در میان نهادها و ارکانی که به واسطه رای مستقیم ملت هویت می یابند، این مجلس بود که از سوی معمار انقلاب "خانه ملت" لقب گرفت یا با عنوان "عصاره ملت" توصیف شد.
از سوی دیگر با وجود اینکه انقلاب اسلامی از بدو تولد راه پر فراز و نشیبی را طی کرده است و دوره های پر تلاطمی را پشت سر نهاده، ولی انتخابات های مجلس شورای اسلامی را می توان نقاط عطفی در تاریخ جمهوری اسلامی دانست. به گونه ای که تقریبا همه این انتخابات ها در مراحل حساس و تعیین کننده ای برای کشور ما صورت گرفت؛ از این رو باز خوانی پیشینه انتخابات های مجلس شورای اسلامی به نوعی بازخوانی تاریخ انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است.
بازخوانی پرونده انتخابات های پیشین خانه ملت اگر چه برای آنانی که در روزگاران این انقلاب موی سفید کرده اند حدیثی مکرر است اما برای نسل های پسین انقلاب به ویژه نسل تازه به سن رای رسیده آن می تواند روایتی مختصر از تاریخ انقلاب باشد.
انتخابات مجلس اول
اولین انتخابات مجلس شورای اسلامی در روز 24 اسفند ماه سال 1358 برگزار شد. سال 1358 برای کشور ما سالی پر انتخابات بود و از این رو نقطه عطفی در تاریخ انقلاب اسلامی به شمار می آید. در اولین روزهای این سال، در دهم یازدهم فروردین ماه مردم با شرکت در همه پرسی جمهوری اسلامی ایران، به برقراری این نظام در کشورشان مهر تایید زدند؛ در روز پنجم مرداد ماه این سال انتخابات خبرگان بررسی نهایی قانون اساسی برگزار شد و در روزهای یازدهم و دوازدهم آذر ماه قانون اساسی جمهوری اسلامی به تصویب مردم رسید. روز پانزدهم بهمن ماه روز برگزاری نخستین انتخابات ریاست جمهوری بود و بالاخره در روزهای پایانی سال 1358 مردم برای انتخاب نمایندگان خود در اولین دوره مجلس شورای اسلامی به پای صندوق های رای رفتند.
در واقع سال 1358 را با برگزاری پنج انتخابات پیاپی در اولین سال تولد انقلاب اسلامی، می توان هنگامه تبلور یافتن اراده ملت ایران در تثبیت نظام، قانون اساسی و شکل گیری مهمترین نهادهای آن دانست.
در نخستین انتخابات مجلس در نظام تازه تأسیس جمهوری اسلامی، بسیاری از نیروهای شناخته شده انقلاب آمادگی خود را برای بر عهده گرفتن نمایندگی ملت در خانه ملت اعلام کردند.
اولین انتخابات مجلس با حضور جریان ها و گروه های سیـاس*ـی متعددی برگزار شد چنانکه انتخابات این دوره مجلس شورای اسلامی از حیث تعدد گروه ها و دسته های سیـاس*ـی از انتخابات های دیگر دوره ها متمایز می نماید.
در این دور از انتخابات مجلس حزب جمهوری اسلامی و جامعه روحانیت بعد از رایزنی های فراوان برسر ارائه فهرست مشترک با هم به توافق رسیده و با امضای بیانیه ای به امضای آیت الله "سیدعلی خامنه ای" از طرف حزب جمهوری اسلامی و "مهدی شاه آبادی" از سوی جامعه روحانیت مبارز ائتلاف خود را با عنوان ائتلاف بزرگ اعلام کردند.
در این ائتلاف علاوه بر گروه های همسو با دو تشکل یاد شده، گروه هایی نظیر "سازمان مجاهدین"، "سازمان فجر اسلام"، "نهضت زنان مسلمان"، "اتحادیه انجمن های اسلامی" و "بنیاد الهادی" نیز شرکت کردند.
گروه های دیگری نیز که در انتخابات حضور داشتند از جمله "دفتر هماهنگی مردم با رئیس جمهور" (ابوالحسن بنی صدر)، "نهضت آزادی" و گروه های اقماری آن نیز لیست های جداگانه ای ارائه کردند.
نهضت آزادی با وجود استعفای دولت موقت و جریان اشغال سفارت آمریکا فهرست انتخاباتی خود را ذیل عنوان "کاندیداهای همگام" منتشر کرد. منافقین (مجاهدین خلق) نیز که از روز های نخستین انقلاب مسیر سهم خواهی از قدرت را می پیمودند، در این دور از انتخابات حاضر شدند.
جمعیت واجدین شرایط رای دادن در این دوره انتخابات بیست میلیون و ۸۵۷ هزار و ۳۹۱ نفر اعلام شده بود که از این تعداد ۱۰ میلیون و ۵۷۵ هزار و ۹۶۹ نفر برابر با 14/52 درصد در کل کشور شرکت کردند. در اولین مرحله انتخابات ۹۷ نفر از سراسر کشور موفق به کسب اکثریت مطلق آرا شدند و در مرحله دوم انتخابات نیز ۱۳۷ نفر به مجلس راه یافتند.
انتخابات مجلس دوم
انتخابات دومین دوره مجلس در روز 26 فروردین ماه سال 1363 برگزارشد. برگزاری این دوره با دوران پر تلاطمی از انقلاب اسلامی مصادف بود. انتخابات این دوره شدیداً تحت‌الشعاع جنگ قرار داشت. جنگ تحمیلی با فتح خرمشهر وارد مرحله حساسی شده بود. تصرف بخش‌هایی از مناطق مرزی کشور توسط نیروهای عراق عملا برگزاری انتخابات در این مناطق را غیرممکن ساخته بود اما انتخابات حوزه‌های جنگ زده برای مهاجرین آن شهرها در حوزه‌های مجاور برگزار شد.
تصویب طرح عدم کفایت سیـاس*ـی رییس جمهور در مجلس اول و عزل بنی صدر از ریاست جمهوری، حادثه انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی و شهادت دکتر بهشتی و ۷۲تن از یاران انقلاب از دیگر حوادثی بود که فضای کشورمان را در روزهای پیش از انخابات تحت تاثیر قرار می داد.
در این دور از مجموعاً ۲۴میلیون و ۱۴۳هزار و ۴۹۸ نفر واجدشرایط بودند که ۱۵میلیون و ۶۰۷هزار و ۳۰۶نفر شرکت کردند. میزان مشارکت مردم در این انتخابات 64/64 درصد بود.
درمرحله دوم این انتخابات نیز ۶میلیون و ۶۷۹هزار و ۳۲۴ نفر شرکت کردند.
این انتخابات آغاز رقابت نیروهای انقلاب بود و سرآغازی برای ارائه دیدگاهها و فهرست های فرعی از چپ و راست و بروز تمایلات تمایزطلبانه ای بود که در انتخابات های بعد به شکل آشکارتری خود را نشان داد.
انتخابات مجلس سوم
روز نوزدهم فروردین ماه 1367 روز برگزاری انتخابات سومین دوره مجلس شورای اسلامی بود. انتخابات این دوره در حالی برگزار شد که جامعه ایران پیش از انتخابات حوادث مهمی را تجربه کرده بود. جمعه خونین مکه، انتخاب آیت الله خامنه ای به عنوان رئیس جمهور درچهارمین دوره ریاست جمهوری، انتخاب میرحسین موسوی به عنوان نخست وزیر و نیز تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام به فرمان امام خمینی(ره).
انحلال سازمان مجاهدین در مهرماه ۱۳۶۵ و حزب جمهوری اسلامی در اول خرداد۶۶ که هر دو با موافقت حضرت امام خمینی(ره) صورت گرفت و انشعاب مجمع روحانیون از جامعه روحانیت از جمله حوادث تاثیرگذار در این دور از انتخابات مجلس بودند.
در این انتخابات 27 میلیون و 986 هزار و 736 نفر جمعیت واجد شرایط رای دادن را تشکیل می دادند که از این تعداد ١٦ میلیون و ٧١٤ هزار و ٢٨١ نفر به عبارتی 72/59 درصد در انتخابات شرکت کردند.
یکی از وقایع قابل توجه مرتبط با این انتخابات این بود که اکبر هاشمی رفسنجانی که در این انتخابات در 24 مرداد 1368 از سمت نمایندگی تهران و ریاست مجلس استعفا کرد و به ریاست جمهوری ایران برگزیده شد.
انتخابات مجلس چهارم
در فاصله انتخابات دوره سوم و انتخابات دوره چهارم مجلس شورای اسلامی کشور ما حوادثی را شاهد بود که از آغاز دوران جدیدی در تاریخ انقلاب اسلامی حکایت داشت.
پایان جنگ تحمیلی در تابستان سال 1367، ارتحال امام خمینی (ره) در روز چهاردهم خرداد ماه سال 1368 و برگزیده شدن آیت الله خامنه ای به رهبری انقلاب، آغاز دوران سازندگی با ریاست جمهوری اکبر هاشمی رفسنجانی رویدادهای بزرگ و تاثیرگذاری بودند که انتخابات چهارمین دوره مجلس شورای اسلامی را تحت الشعاع قرار می داد.
در انتخابات چهارمین دوره مجلس شورای اسلامی جامعه روحانیت مبارز در سطحی گسترده با شعار پیروی از خط امام، اطاعت از رهبری و حمایت از هاشمی به صحنه انتخابات آمد. گروههای همسو این تشکل همچون جمعیت مؤتلفه، جامعه وعاظ، جامعه اسلامی مهندسین و جامعه اسلامی فرهنگیان، دانشگاهیان و جامعه زینب و جامعه اصناف و بازار نیز از فهرست جامعه روحانیت مبارز حمایت کردند.
انتخابات در روز 21 فروردین ماه سال 1371 برگزار شد. جمعیت واجد شرایط رای دادن در این انتخابات ٣٢ میلیون و ٤٦٥ هزار و ٥٥٨ نفر بود که از این تعداد در مرحله اول ۱۸ میلیون و ۷۶۷ هزار و ۴۲ نفر در سراسر کشور در انتخابات شرکت کردند. میزان مشارکت مردم در این انتخابات 81/57 درصد بود.
مرحله دوم این انتخابات ۱۸ اردیبهشت همان سال برگزار شد.
انتخابات مجلس پنجم
انتخابات پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی با حضور چهار گروه عمده "ائتلاف خط امام"، "جامعه روحانیت مبارز"، "کارگزاران" و "جمعیت دفاع از ارزشهای انقلاب" در روز هجدهم اسفندماه سال 1374 برگزار شد.
تعداد واجدین شرایط شرکت در انتخابات در این دوره ٣٤ میلیون و ٧١٦ هزار نفر بود که از این تعداد ٢٤ میلیون و ٦٨٢ هزار و ٣٨٦ نفر به پای صندوق های رای رفتند. نکته قابل توجه در انتخابات این دوره میزان حضور مردم 1/71 درصد واجدین شرایط بود که بالاترین میزان شرکت در تمامی انتخابات های مجلس شورای اسلامی است.
انتخابات مجلس ششم
انتخابات ششمین دوره مجلس شورای اسلامی در زمان دولت اول "سید محمد خاتمی" برگزار شد. پیش از زمان برگزاری انتخابات کشورمان حوادثی چون قتل های زنجیره ای، صعود تیم فوتبال ایران به جام جهانی 1998 فرانسه و پیروزی بر تیم ملی کشور آمریکا در این مسابقات، تشکیل اولین دوره شوراهای شهر و روستا را تجربه می کرد.
ویژگی خاص انتخابات مجلس ششم این بود که بنابر قانونی که در مجلس پنجم به تصویب رسید، تعداد نمایندگان مجلس شورای اسلامی از 270 نفر به 290 نفر افزایش می یافت.
انتخابات در روز سی ام بهمن ماه سال 1378 برگزار شد. واجدین شرایط رای دادن در این انتخابات 38 میلیون و 726 هزار و 431 نفر بودند که از این تعداد ٢٦ میلیون و 82 هزار و 157 نفر در پای صندوق های رای حضور یافتند. میزان مشارکت مردم در این انتخابات 35/67 درصد بود.
انتخابات مجلس هفتم
انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی در شرایطی برگزار شد که واکنش های غیرمتعارف کشورهای غربی به استفاده صلح آمیز جمهوری اسلامی از انرژی هسته ای و پافشاری ایران بر این حق مسلم خود به یکی از مسایل عمده در سطح جهان تبدیل شده بود.
از سوی دیگر مجلس ششم روزهای پایانی خود را در التهابات ناشی از استعفا و تحصن برخی نمایندگان این دوره می گذراند.
روز اول اسفند ماه سال 1382 روز برگزاری انتخابات بود. واجدین شرایط شرکت در این انتخابات 46 میلیون و 351 هزار و 32 نفر بودند که از این تعداد ٢٣ میلیون و 734 هزار و ٦٧٧ نفر در انتخابات شرکت کردند. میزان حضور مردم 51/21 درصد بود.
اینک شمارش معکوس برای روز سرنوشت ساز دیگری در تقویم انقلاب اسلامی آغاز گشته است. بار دیگر در آستانه انتخاباتی دیگر برای تعیین نمایندگان مردم در دوره دیگری از فعالیت مجلس شورای اسلامی قرار داریم و مردم ایران در حالی مهیای هشتمین انتخاب خود در عرصه قانونگذاری می شوند که کشورمان همچون دوره های پیشین با مسائلی کم و بیش از جنس مواردی که در این نوشتار به اختصار به آنها اشاره کردیم مواجه است.
انتخابات مجلس هشتم
انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی، در تاریخ ۲۴ اسفند سال ۱۳۸۶ در سراسر ایران برگزار شد. در مرحله اول انتخابات، از ۲۰۵ کرسی مورد تایید مجلس شورای نگهبان (آرای ۳ حوزه انتخابیه باطل شد) ۲۹ نامزد انتخاباتی اصلاح طلب (معادل ۱۴ درصد)، ۱۵۳ نامزد انتخاباتی اصولگرا (کاندیداهای جبهه متحد اصولگرایان و ائتلاف فراگیر اصولگرایان) (معادل ۷۴٫۵ درصد)و ۲۳ نامزد انتخاباتی مستقل (معادل ۱۱٫۵ درصد)، به مجلس هشتم راه یافتند.
در این دوره از انتخابات، بیش از 7 هزار نفر از شهروندان ایرانی، در مهلت قانونی ثبت نام نامزدهای انتخابات مذکور، به مراکز دولتی مربوطه، مراجعه و نامزد تصدی این مسئولیت شدند. از این تعداد، ۴٬۵۰۰ نفر، تایید صلاحیت شدند. بر اساس آمارهای ارائه شده، میزان مشارکت مردم در انتخابات حدود ۶۵ درصد بوده‌است.
