اختلالات شخصیت

[гคђค1737]

اختلال شخصیت به این صورت تعریف می شود که شامل: در پیش گرفتن یک روش و الگوی ثابت و با دوام همراه با رفتا ها و و تجربه های درونی فرد که به طرز بسیار چشمگیری تفاوت زیادی با فرهنگ حاضر داشته ، همه جانبه و غیر قابل قبول بوده ، آغاز آن از دوران نوجوانی بوده ، در طی گذشت زمان ثابت مانده و سبب ایجاد مشکل ، ناراحتی و یا صدمات روحی شود.از آنجاییکه این گونه مشکلات و اختلالات مزمن و همه گیر می باشد ، حتی سبب بروز اختلالات مهم و جدی در زندگی روزمره می شود.

دلایل بروز اختلال شخصیت

دلایل بروز اختلال در شخصیت ، زیاد واضح و قطعی نمی باشند. برخی از محققان بر این عقیده اند که که دلیل بروز اختلالات شخصیت به سبب وجود تجربیات اولیه‌ای است که سبب ممانعت از رشد و شکل گیری عادی و معمولی الگوهای فکری و رفتاری شده‌اند. بعضی دیگر از محققین نیز بر این باورند که احتمال تاثیر گذاری ریشه های بیولوژیکی و یا ژنتیکی در اختلالات شخصیتی ، وجود دارد. با این حال در این مورد هنوز نظرات قطعی عنوان نشده است و هنوز توافقی بر سر این مسئله مشاهده نشده است ، ولی می توان گفت که مجموعه ای از ریشه های ژنتیکی و متغیرهای محیطی می توانند در بروز اختلالات شخصیتی تاثیر گذار باشند.

تشخیص اختلالات شخصیتی

برای شناخت و تشخیص اختلال شخصیت در یک فرد ، معمولا بر طبق عوارض مشاهده شده در فرد این کار صورت می گیرد :
• این نشانه ها معمولا همه گیر ، ثابت و مزمن بوده و بر اکثر موارد زندگی تاثیر گذار می باشد همانند : تحصیلات ، روابط کاری و فردی و گروهی ، عملکرد های اجتماعی .
• آشکارشدن عوارضی که بر موارد زیر تاثیر گذار باشد همانند : روابط میان افراد و کنترل خواست ها و امیال ، کارد کرد و عملکرد کنترل خواسته ها و افکار.
• نشانه ها و الگوهای رفتاری در طول زمان، ثابت بوده و آغازی آن نیز از زمان نوجوانی و یا همان دوران بلوغ باشد.
• بروز این گونه رفتارهای نابهنجار از طریق اختلالات دیگر ذهنی ، مصرف مواد و دارو و یا دیگر شرایط پزشکی قابل توجیه و توضیح نباشد. .
ایجاد اختلال شخصیت به این معناست که فرد دارای افکاری نادرست و ناسالم بوده و بدون در نظر گرفتن موقعیت خود ، رفتار های نادرست از او سر می زند.

بروز اختلالات در شخصیت فرد سبب ایجاد مشکلات مهمی در روابط اجتماعی ، روابط خانوادگی، درکار و تحصیل می شود.
باید عنوان کرد که امکان دارد فردی از اختلال شخصیتی خود آگاه نباشد به این دلیل که از نظر خود فرد ، کلیه رفتارها و طرز تفکرش صحیح و درست بوده و تصور می کند که دیگران رفتار مناسبی ندارند.

نشانه های کلی اختلال شخصیت

تغییرات دائم در خلق و خو و رفتار
داشتن روابط و ارتباطات پر از تنش
انزوای اجتماعی و منزوی بودن
خشم ناگهانی و آنی
بدگمان بودن به دیگران
اشکال در پیدا کردن دوست
ضعف درکنترل رفتار
مصرف مواد مخـ ـدر و مشروبات الکلی
به منظور بهبودی و روند درمان توصیه می شود که فرد دچار اختلال شخصیت داروهای تجویز شده از طرف پزشک را مصرف کند.

انواع اختلال شخصیت

اختلال شخصیت به سه گروه تقسیم شده و هر کدام از آن ها نیز به چند گروه تقسیم می شوند.

گروه اول اختلال شخصیت

در این گروه معمولا شاهد طرز تفکرات نا متعارف و عجیب هستیم

اختلال به صورت شخصیت بدبینی شامل:
بدگمان بودن نسبت به دیگران
تصور آسیب رسیدن از طرف دیگران
نبودن احساسات و روحیه حساس
ایجاد خشم و دشمنی با دیگران

اختلال به صورت شخصیت جنون آمیز که شامل

استفاده از لباس های عجیب و غریب، رفتار و تفکرات عجیب و غریب.
تغییرات ادراکی
بروز ناراحتی هنگام نزدیکی رابـ ـطه
بروز واکنش های هیجانی نامناسب
بی خیالی و بی تفاوتی نسبت به افراد دیگر
حس اعتماد به نفس بالا و تصور اینکه قدرت تاثیر گذاری شدید بر دیگران دارند.
گروه دوم اختلالات شخصیت

این گروه معمولا تفکرات و روابطی بسیار عاطفی دارند که شامل

اختلال به صورت شخصیت ضد اجتماعی

اختلال شخصیت ضداجتماعی شامل

عدم توجه نسبت به دیگران
دروغ گفتن همیشگی و یا سرقت کردن
دارای مشکلات همیشگی با قانون
ایجاد نقض و زیر پا گذاشتن حقوق دیگران به صورت مکرر
رفتارهای تهاجمی و همراه با خشونت به صورت دائم
توجه نکردن به امنیت خود و دیگر افراد
اختلال شخصیت مرزی به صورت :
ایجاد رفتارهای ناگهانی و خطرناک
دوری و فرار از ایجاد روابط
رفتارها و اخلاق بی ثبات
میل به خودکشی
حس ترس زیاد از تنهایی

اختلال شخصیت نمایشی به صورت

جلب توجه و نیاز به توجه دیگران
افرادی بسیار احساساتی
حساس بودن در مورد قبول و تائید دیگران
اخلاق و رفتار بی ثبات
دلواپسی و نگرانی های افراطی در مورد ظاهر خود

اختلال شخصیت خود شیفتگی شامل

- تلقین به خود و باور این موضوع که از دیگران خیلی بهتر است .
- دارای طرز فکر پوچ و بی معنی در مورد موفقیت ، جذابیت و قدرت.
- اغراق کردن در مورد استعداد های بی نظیر خود.
- انتظار بیش از حد در مورد تحسین و تقدیر و ستایش دیگران .
- اهمیت ندادن به احساسات و عواطف افراد دیگر

گروه سوم اختلال شخصیت

این گروه معمولا همراه با افکار عجیب و ترسناک ، و اضطراب هستند.
اختلال به صورت شخصیت مردم گریزی و دوری از افراد.
حساسیت بسیار زیاد در مورد سرزنش دیگران
داشتن احساسات خیلی کم
انزوای اجتماعی و منزوی بودن
خجالتی بودن خیلی زیاد در جمع و گروه و اجتماع
کمرویی

اختلال شخصیت وابسته

- احساس وابستگی بسیار زیاد نسبت به دیگر افراد.
- حس تسلیم شدن نسبت به افراد دیگر
- حس مراقبت زیاد در مورد دیگران
- در هنگام قطع یک رابـ ـطه ، احساس شدیدی برای ایجاد رابـ ـطه جدید داشتن.
- اختلال شخصیت وسواس
- اختلال شخصیت همراه با وسواس اجباری
- افراط در ایجاد نظم و قانون در هر کاری
- کمال گرایی در حد افراط
- میل زیاد در کنترل شدید
- عدم تمایل در مورد دور انداختن اشیای قدیمی ، شکسته و بی ارزش
- عدم انعطاف لازم

علل اختلال شخصیت

شخصیت همه افراد مجموعه ای از احساسات ، رفتار و افکار آن ها می باشد. این شخصیت در زمان کودکی همراه با دو عامل، متمایز تر می شود. که شامل :
- زمینه های ارثی و ژن ها : در این مورد باید گفت که ارث و ژن ها توسط پدر و مادر به کودک انتقال می یابد همانند : خجالتی بودن و یا حالت صورت .
- محیط زندگی فرد: این بخش به صورت محیطی است که فرد در آن بزرگ شده است و شامل اتفاقات و همچنین روابط فرد با اعضای خانواده و دیگران می باشد.
همچنین تمام مواردی که والدین به آن علاقه دارند و یا برعکس ، همگی در این امر نقش دارند.

عوامل خطر اختلال شخصیت

عواملی وجود دارند که سبب افزایش و شدت گرفتن اختلال شخصیت در فرد می شوند. همانند :
- سابقه و تاریخچه خانوادگی
- وضعیت بد اقتصادی ، و اجتماعی
- زمانی که در زمان کودکی در معرض سوء استفاده های جسمی ، کلامی، و یا جنـ*ـسی قرار گرفته باشند.
عدم توجه از جانب دیگران - در دوران کودکی
- عدم ثبات زندگی خانوادگی در زمان کودکی
- اختلالات رفتاری در دوران کودکی
- از دست دادن پدر و یا مادر در دوران کودکی
اختلالات شخصیتی معمولا در دوران کودکی آغاز شده و تا زمان بزرگسالی ادامه پیدا می کند.

عوارض اختلال شخصیت

عوارض اختلالات شخصیت شامل موارد زیر می شود :
- اضطراب در فرد
- حس افسردگی
- اختلال در غذا خوردن
- رفتار های خودکشی
- ضربه زدن و آسیب به خود
- نترس بودن و رفتارهای بی پروا
- رفتارهای جنـ*ـسی خطرناک
- تجـ*ـاوز در زمان کودکی
- مصرف مواد مخـ ـدر و مشروبات الکلی
- رفتار خشن و خصمانه
- مشکل در برقراری روابط با دیگران
- انزوای اجتماعی و منزوی بودن
- ایجاد مشکل در زمان مدرسه و کار
معمولا امواد مخـ ـدر و مشروبات الکلی سبب تشدید بیماری اختلالات شخصیت می شود.

تشخیص اختلال شخصیت

در زمانی که تشخیص بیماری اختلال شخصیت از طرف پزشک در فردی کاملا قطعی می شود ، معمولا آزمایش هایی برای فرد در نظر گرفته می شود که شامل موارد زیر می شود :
- معاینات جسمی: فشار خون ، دمای بدن ، اندازه گیری قد و وزن بیمار ، بررسی ضربان قلب، آزمایشات مربوط به ریه و گوش دادن به صدای قلب .
- آزمایشات آزمایشگاهی: به صورت آزمایش عملکرد غده تیروئید و آزمایش کامل خون .
- ارزیابی های روانی: پزشک متخصص سوالاتی درمورد روابط ، و رفتارها و احساسات بیمار مطرح می کند. به همین ترتیب ، در مورد تاریخ و زمان آغاز اختلالات ، شدت علائم و اثرات این علائم بر زندگی فرد سوالاتی می پرسد. در صورتی که بیماری میل به خودکشی داشته باشد و یا قصد صدمه زدن به خود را دارد ، توصیه می شود که با روانشناس و یا پزشک در میان بگذارد.

درمان اختلال شخصیت

- درمان شناختی رفتاری: این درمان به منظور درمان افکار و رفتارها ی منفی می باشد.
- رفتار درمانی دیالکتیک: این نوع درمان به منظور بهبود روابط فرد با دیگران و تعادل در احساسات و تحمل فشار واسترس به کار می رود.
- روان درمانی: تمرکز کار در این روش به صورت افزایش آگاهی درمورد رفتارهای ناخودآگاه افکار ، رشد و افزایش انگیزه های جدید در فرد و حل کردن مشکلات فرد می باشد.
- آموزش روان: آموزش های لازم به خانواده ها ، دوستان و اقوام فرد در مورد وجود این اختلالات در فرد.
- داروها: داروهای زیادی در درمان این بیماری وجود دارد که شامل داروهای ضدافسردگی نیز می شود که به منظور درمان اضطراب و استرس و ضد جنون ، ثابت کننده خلق و خو، مصرف می شود.
البته در صورت بروز صدمات جدی فرد به خود و یا دیگران ، بستری شدن بیمار ضروری است.

مراقبت خانگی اختلال شخصیت

- مصرف داروها به همان شکلی که توسط پزشک تجویز شده است .
- ایجاد انگیزه درمان در فرد بیمار .
- ورزش کردن و انجام فعالیت های بدنی به منظور کاهش اثرات سوء برخی داروها که شامل اضطراب و افزایش وزن می شود .
- پرهیز از مصرف مشروبات الکلی و مواد مخـ ـدر ، زیرا همه این ها سبب تشدید بیماری می شود .
- مراجعه مرتب به پزشک .
- کم کردن تعداد زیاد مسئولیت ها .
- یادداشت برداشتن از احساسات و بازگو کردن برای پزشک .
- مشارکت در فعالیت های عمومی و گروهی .
- برخورداری از یک تغذیه مناسب و همچنین خواب کافی .
- تمرکز زیاد بر اهداف .
- بکارگیری روش هایی در جهت حفظ آرامش و کم کردن اضطراب و استرس .
- عواملی که بیماری را بدتر می سازد :
• مصرف خیلی زیاد مواد مخـ ـدر و یا الـ*کـل .
• مشکلات خانوادگی با خانواده و یا همسر .
• مشکلات مالی و اقتصادی .
• افسردگی شدید ، اضطراب، ویا دیگر اختلالات روانی .
درمان اصلی بیماران با اختلالات شخصیتی بر طبق صحبت درمانی یا روانشناسی و همچنین دارودرمانی یا جسمی ، صورت می پذیرد.

درمان بیمار از طریق روانشناسی

مشاوره: به صورت صحبت کردن بوده و بستگی زیادی به ایجاد رابـ ـطه خوب بین بیمار و مشاور دارد.
روان درمانی پویا: به صورت تمرکز بر تاثیرات تجربه های شخصی و گذشته بر رفتار فرد بیمار
شناخت درمانی : در جهت تغییر دادن روش های غلط.
درمان تحلیل شناختی : روشی است به منظور بررسی و تشخیص و تغییر روشهای غیر مفید و بدون کاربرد در مورد روابط فرد.
درمان رفتار لهجه ای : این روش شامل ترکیبی از درمان رفتاری و درمان شناختی همراه با برخی از دیگر فنون است.

این مورد در برگیرنده گروه درمانی و فرد درمانی است

درمان در یک گروه درمانی –این روش به صورت مراجعه افراد دچار اختلالات شخصیت به محلی است که گروهی از دیگر افراد بیمار نیز درآن جا قرار دارند و مدت زمان این درمان ممکن است طولانی باشد. غالبا کار ها در گروه صورت می گیرد. تفاوت و مزیت این کار این است که هر گونه مشکل در پیشرفت درمان و یا موارد دیگر ، سبب نا امیدی فرد نمی گردد زیرا در محیطی امن و در کنار گروه صورت می گیرد. مشاوران و کارکنان دراین امر دخیل بوده و کمک رسان هستند.
2 جسمی : که به صورت دارودرمانی می باشد :
دارو درمانی سبب بهبود برخی از اختلالات شخصیتی می شود.
داروهای ضد روان پریشی که معمولا به میزان کم تجویز می شود.
• این داروها سبب کاهش مشکلات مربوط به بیماران خاص با مشکلات می شود. که در گروه A قرار دارند. ( بیماران پارانوئید ، اسکیزوفرنی و غیره )

داروهای ضد افسردگی

این دارو ها سبب بهبود مشکلات احساسی و یا خلقی و رفتاری که افراد گروه B اختلالات شخصیتی را شامل می شود یعنی ( ضد اجتماعی، علاقه زیاد به خود ، و بی ثبات بودن احساسی و نمایشی) می گردد.
• برخی از داروهای ضد افسردگی کنترل کننده سروتونین ، تاثیر زیادی در بهبود افراد با اختلال شخصیتی ضد اجتماعی و مرزی شده و باعث کاهش ایجاد خشم می شود .
• این دارو ها سبب کاهش اضطراب در گروه C اختلالات شخصیتی می شوند. ( همانند اختلالات وابستگی شدید و وسواسی.

ثبات دهنده خلق

داروهای همانند لیتوم، کاربامازپین والپرات سدیم نیز سبب کاهش رفتارهای بسیار خشن و ناگهانی می شوند. همچنین مصرف این داروها و درمانها سبب کمک رسانی به افراد با اختلال شخصیتی هستند که دارای افسردگی و یا شیزوفرنی شدید هستند.

نوع درمانی پیشنهادی

• درمانی که در ابتدا توسط فرد ترجیح داده می شود.
• نوع و شکل اختلال شخصیتی .
• دسترسی به نوع درمان در ناحیه زندگی فرد .
بیماری که دچار اختلالات شخصیتی می باشد ممکن است هیچ گاه در صدد درمان نباشد ، اما بهرحال در هنگام رویارویی با مشاور و یا دارو درمانی ، امکان دارد که این درمان ها را بپذیرد. البته بستری شدن بیمار معمولا از آخرین درمان ها محسوب می شود. به عنوان مثال در صورتی پیش می آید که فرد بیمار قصد خود زنی و یا آسیب به دیگران را داشته باشد. اما این درمان نیز می تواند کوتاه مدت باشد.

• شیوع اختلال شخصیتی

• حدودا 40 تا 70 درصد از افراد مراجعه کننده به بخش روانپزشکی حداقل دارای یک اختلال شخصیتی هستند.
• 30 تا 40 درصد از بیماران روانپزشکی که از طریق خدمات روانپزشکی در جامعه در دوره درمانی هستند ، معمولا دارای حداقل یک اختلال شخصیتی هستند.
• در حدود 10 تا 20 درصد از بیماران که توسط پزشک مورد بررسی قرار گرفته اند ، حداقل دارای یک اختلال شخصیتی هستند.
درمان اختلال شخصیتی در طی زمان
بر طبق شواهد و تحقیقات انجام شده باید گفت که با افزایش سن ، بهبود در این بیماران مشاهده شده و رفتارهای نابهنجار و ضد اجتماعی و اختلالات در دهه های بعدی زندگی کم می شود.اما باید در نظر داشت که در برخی از موارد ، این مورد احتمال دارد که به طور عکس مشاهده شود. . مثلا اختلال شخصیتی شیزوتایپال ممکن است تبدیل به اختلال روانی شیزوفرنی شود.


مداخلات درمانی در بیماران

بر طبق تحقیقات و شواهد موجود مشاهده شده است که روانی درمانی و دارودرمانی هر دو تاثیر گذار باشد اما در برخی مواقع نیز نتیجه قطعی ندارند. :
• مداخلات درمانی به طور معمول بسیار پیچیده می باشند ، به همین دلیل شناخت روش مناسب تر دارای اهمیت زیادی است.
• گروههای مشارکت کننده به طور معمول کوچک می باشند.
• روشهای اندازه گیری در پیشرفت درمانی گاه ضعیف عمل می کنند.
• بررسی های لازم در مورد مداخلات درمانی و درمان ، بسیار کوتاه هستند.

زندگی با اختلالات شخصیتی

افرادی که دچار اختلالات شخصیتی هستند ، همانند دیگر افراد ی که دچار بیماری روانی هستند معمولا در مقابل بدنامی و یا تهمت قرار گرفته می شود. این گونه افراد برخی اوقات سبب عصبانیت و یا ترس و یا طرد شدن دیگران می شوند. این موضوع سبب بروز مشکل شده و کمک رسانی به این گروه بسیار مهم است. افراد دیگر در رابـ ـطه با این بیماران با ایجاد روابط دوستانه و کمک رسانی و پرهیز از قضاوت بی مورد ، میتوانند کمک زیادی به این افراد برسانند .

کمک توسط خود فرد

• بهتر است بیمار در هنگام وجود فشار و استرس یک دوش آب گرم گرفته و یا ورزش کند . ورزش هایی مانند یوگا و غیره .
• اطمینان از داشتن یک خواب خوب شبانه و حتی در صورت نخوابیدن فرد دچار نگرانی نشود .
• مراقبت از سلامت جسمی و تغذیه بسیار مهم است . استفاده از یک رژیم مناسب و میوه و سبزیجات کمک موثری می باشد.
• پرهیز و دوری از مصرف نوشیدنی های مضر و الکی و مواد مخـ ـدر.
• انجام دادن فعالیت های بدنی به صورت مداوم و ورزش کردن. پیاده روی بسیار موثر است.
• درمان در زمانی که فرد دچار مشکلات زیاد شده است. پناه بردن به مواد مخـ ـدر راه حل نیست.
• سرگرم شدن به موضوعات مورد علاقه . رفت و آمد با دیگران و معاشرت . زیرا سبب دوری از فشار می شود.
• صحبت کردن و مشورت با دوست ، خانواده ، مشاور .. و هر کسی که می تواند با گوش سپردن به حرف های بیمار به او دلگرمی دهد.