ادویه

[مهربانوی ایرانی]

آویشن
آویشن درختچه‌ای کوتاه و پرشاخه است که برگهای نازک و متقابل دارد. دارای گل‌هایی سفید چتری و منفرد است.آویشن گیاهی كوهستانی و معطر است كه تنوع زیادی دارد. این گیاه دارای طبیعتی گرم و خشك است و از آن معمولاً به عنوان ادویه برای طعم ‌داركردن انواع غذاها مانند پیتزا، ماكارونی، لازانیا و بعضی خوراك‌ها استفاده می ‌كنند.این گیاه در كشور ما معمولاً به صورت خشك شده و پودر مورد استفاده قرار می‌ گیرد ولی در كشورهای دیگر علاوه بر پودر آن، نوع تازه‌اش را نیز در غذا مصرف می ‌كنند زیرا آویشن تازه عطر و بوی بیشتری نسبت به نوع خشك آن دارد.

خواص:
۱-آویشن برای تقویت اعصاب، درمان افسردگی، خستگی و بی‌خوابی مفید بوده و همچنین نشاط ‌آور است.

۲-آویشن خاصیت ضد میكروبی، ضد قارچی و ضد انگلی دارد و این به جهت وجود ماده تیمون در آن است ولی با توجه به اینكه تیمون خاصیت سمی نیز دارد، در مصرف آویشن زیاده ‌روی نكنید.

۳-مصرف آویشن به صورت جوشانده برای رفع تنگی نفس، برونشیت، سرفه، نفخ شكم ، سوءهاضمه، آسم ، سیاه‌سرفه، سرگیجه، سردرد و زكام توصیه می ‌شود، برای این منظور 10 گرم آویشن را در یك لیتر آب ریخته و جوشانده آن را در طول روز میل كنید.

۴-اگر از درد مفاصل ، نقرس، ورم مفاصل و درد سیاتیك در رنج هستید نیز آویشن بخورید.

۵-بعضی‌ها معتقدند مالیدن جوشانده آویشن روی سر از ریزش موی سر جلوگیری می ‌كند.

 

[مهربانوی ایرانی]

انیسون
انيسون که آن را باديان رومي و رازيانه ي رومي نيز مي‌ نامند، گياهي است با دانه‌ هاي بسيار معطر. انيسون از تيره ی چتريان است و با دانه‌ هايي سبز رنگ، گلابی شکل و کوچک که قسمت فوقانی آن نوک تيز بوده و پنج خط برجسته (ده شيار) بر روي آن کاملاً مشهود است، ديده مي شود.انيسون گياهی است يک ساله به ارتفاع حدود نيم متر، داراي سه نوع برگ قلبي شکل (مدور) در قاعده ی ساقه، برگ های مرکب از 3 تا 5 برگچه ی نوک تيز در وسط ساقه و برگ های سه قسمتي با تقسيمات باريک در بالاي ساقه. اين گياه داراي گل هاي کوچک و سفيد رنگ است که به صورت گل آذين چتر مرکب مي باشند.ميوه ي آن کوچک و تقريبا گلابي شکل است و بوی معطر و مطبوع دارد.قسمت مورد استفاده ی گياه، ميوه ي آن مي باشد که بهترين زمان برداشت، ماه هاي مرداد و شهريور مي باشد.همان طور که ذکر شد ميوه‌ های آن از دو بخش گلابي شکل تشکيل شده است که هر بخش آن دارای قسمت بيرونی سبز و قسمت داخلی کمی تيره ‌است و بويی تند و معطر دارد.

خواص:
۱-مسکن دردها، عرق آور و بادشکن است و اگر در روغن جوشانده شود تاثيرش بيشتر است.

۲-دانه‌ های انيسون به عنوان ضد درد در ناراحتی ميگرن، معطرکننده، ضد عفونی کننده و مُدر، مصرف سنتی داشته و عرق حاصل از تقطير آن نيز به منظورهای فوق استفاده می‌ گردد.

۳- اگر آن را بخار کنند و بخار آن را استنشاق کنند سر درد و سرگيجه را از بين می برد.

۴-اگر آن را بکوبند و با روغن گل محمدي بياميزند و در گوش بچکانند بيماري هاي دروني گوش را که ناشي از اثر ضربه يا برخورد باشد بهبود مي بخشد و درد گوش را بر طرف مي نمايد.

۵- شير مادر را افزايش مي دهد.

۶-رطوبت طحال را بر طرف مي سازد.

۷-ضدنفخ، ضد اسپاسم، خلط آور و با مصرف زياد داراي خاصيت ضد ميکروب است.

۸-در پمادهاي موضعي به عنوان محرک مصرف مي شود.

۹-افزايش قواي جنسي و ضد کرم

۱۰-تحقيقات اخير نشان داده است که انيسون جذب آهن را افزايش مي دهد، لذا به نظر مي رسد مي تواند در جلوگيري از کم خوني مربوط به آهن موثر باشد.

 

[مهربانوی ایرانی]

برگ بو
این گیاه ادویه‌ای حاوی مقادیر قابل توجهی از مواد معدنی و ویتامین‌هاست که در سلامت انسان نقش مهمی را بر عهده دارند.برگ بو به صورت درختچه و درخت یافت می‌شود.معمولاً در تمام فصول سال سبز است و طول درخت‌های آن به ده متر هم می‌رسد.در بسیاری از مکان‌ها برای تزیین باغ‌ها استفاده می‌شود، اما استفاده‌ی اصلی آن در آشپزی و به عنوان داروی گیاهی است.اصل این رستنی از منطقه‌ی مدیترانه است و در تمام مدیترانه به عنوان عطر غذا از آن استفاده می‌شود.در ایران برگ بو را بیشتر به عنوان یک ادویه می‌شناسند و استفاده از آن هم کمتر در غذاها مرسوم هست. در صورتی که برگ بو به جز استفاده خوراکی، استفاده های دارویی و باغبانی هم دارد و یک گیاه بسیار مفید و زیبا برای منازل به شمار می‌آید.

خواص:
۱-در پزشکی برای تقویت معده و به عنوان اشتها آور و نیز برای هضم غذا و به عنوان ادرار آور استفاده می‌شود.همچنین از جوشانده و روغنی که از آن تهیه می‌شود در تورم‌های موضعی استفاده می‌کنند.

۲-برگ بو در مورد گریپ و یا عفونت روده ای ضد عفونی کننده خوبی است. برای درمان برونشیت مزمن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۳-دم کرده آن که با جوشاندن 3 برگ در یک لیوان تهیه می‌شود، تعریق ایجاد می‌کند و تب را کاهش می‌دهد.

۴-دستمال خیس شده در دم کرده آن را روی قفسه سـ*ـینه قرار دهید تا از عفونت‌های تنفسی، سرفه، سرماخوردگی و آنفلوآنزا رهایی پیدا کنید.

۵-برای جلوگیری از تخمیر غذا در معده مفید است؛ دم کرده آن هضم غذا را آسان می‌سازد و گاز و نفخ معده را خارج می‌کند همچنین نوشیدن دو تا سه فنجان از شربت برگ بو قبل از غذا برای درمان بی اشتهایی مفید است. این گیاه را به غذاهای سنگین اضافه کنید یا دم کرده آن را بنوشید تا به هضم غذا کمک کند.

۶-ماساژ دادن روغن طبیعی آن ورم و درد ایجاد شده از پیچ خوردگی، آرتروز، دردهای عمومی، سردرد و میگرن را تسکین می‌دهد.

۷-چند قطره روغن آن را به شامپو بیفزایید تا از شوره سر رهایی پیدا کنید.

۸-آنزیم‌های موجود در آن با شکستن پروتئین‌ها و کمک به هضم غذا، علایم اختلالات گوارشی را کاهش می‌دهد و ناراحتی معده را درمان می‌کند

مضرات:
۱-باید توجه داشت که برگ‌های خشکانده این درخت در آشپزی استفاده می‌شود و نه برگ‌های سبز آن، زیرا برگ‌های سبز ممکن است خواص منفی داشته باشند.

۲-چنانچه برای طعم و عطر بخشیدن به غذا به ویژه غذاهای گوشتی و ماهی از این گیاه استفاده می‌کنید، لازم است برگ خشکیده آن را به صورت درسته و کامل در غذا بیندازید و پیش از سرو غذا آن را از ظرف خارج کنید؛ زیرا خوردن این برگ معمول نیست و دارای طعمی قوی است.

۳-استفاده‌ی زیاد از این گیاه (بیش از چند برگ در غذا) ایجاد مسمومیت می‌کند.

۴-از سوی دیگر خطر سقط جنین ناشی از مصرف این ادویه باعث شده تا زنان باردار از خوردن آن بر حذر شوند.

 

[مهربانوی ایرانی]

تخم گشنیز
گشنیز گیاه بومی جنوب اروپا و مناطق مدیترانه است و در بیشتر نقاط ایران نیز می روید. از زمان های قدیم وجود داشته و حتی مورد مصرف مصری ها بوده است.بقراط این گیاه را می شناخته و برای درمان بیماری های مختلف از آن استفاده می کرده است. در قرون وسطی ضعف جنـ*ـسی را با گشنیز درمان می کردند. پزشکان قدیم عقیده داشتند گشنیز از سرایت امراض جلوگیری می کند، از این رو به افراد مبتلا به آبله دستور می دادند که آب گشنیز را به دور چشمهایشان بمالند تا میکروب آبله به چشم ها سرایت نکند.گشنیز گیاهی است علفی و یک ساله، به رنگ سبز که ارتفاع آن تا 80 سانتی متر نیز می رسد. برگ های آن به دو شکل ظاهر می شوند. آنهایی که در قاعده ساقه وجود دارند به شکل دندانه دار و دیگری در طول ساقه که باریک و نخی می شود. قسمت مورد استفاده گیاه، ساقه، برگ و میوه آن است. میوه گشنیز گرد و به رنگ زرد است.بوی تازه آن مطبوع نبوده و تقریباً بد بو است ، ولی بر اثر خشک شدن این بو از بین رفته و خوشبو می شود.

خواص:
۱-تخم گشنیز را پودر کرده و به نسبت مساوی با شکر یا عسل مخلوط کنید که برای تقویت بدن بسیار مفید است.

۲-خوردن تخم گشنیز معده را تقویت می کند و به همراه غذا به هضم آن کمک می کند. معده و روده را ضد عفونی می کند و کرم کش است. برای این منظور 2 تا 5 گرم تخم بو داده آن مصرف شود.

۳-تخم گشنیز ادرار آور است.

۴-برای نرم کردن سـ*ـینه از جوشانده تخم گشنیز استفاده می کنند ، بدین صورت که 10 تا 30 گرم از آن را در یک لیتر آب دم کرده و مانند چای با شکر بنوشید.

۵-برای بر طرف کرن تب و سرماخوردگی مفید است. برای این منظور یک سوپ رقیق از آب مرغ و گشنیز تازه تهیه کنید و پس از چند مرتبه مصرف ، اثر معجزه آسای آن را ببینید.

۶-تخم گشنیز شیر مادران شیرده را زیاد می کند ، برای این منظور باید 2 تا 5 گرم از آن را با کمی عسل مصرف کنند.

۷-تخم گشنیز نیرو دهنده قلب و نشاط آور است.

۸-تخم گشنیز قاعده آور است.

۹-جوشانده تخم گشنیز یا خوردن تخم گشنیز بو داده ، اسهال خونی و بیماری های عفونی روده مثل تب تیفوئید را بهبود می بخشد، چون شدیداً میکروب کش است.

۱۰-برای تسکین درد دندان تخم گشنیز بجوید.

۱۱-بر طرف کردن بواسیر

۱۲-برای بر طرف کرن درد دندان

مضرات:
مصرف به اندازه گشنیز هیچ گونه ضرری ندارد، ولی مصرف زیاد از حد آن باعث حالت مـسـ*ـتی توام با خستگی شدید می شود و گاهی به خواب عمیق ، گنگی و بی حسی منجر می انجامد.

 

[مهربانوی ایرانی]

جوز هندی
جوز هندی یا جوز بویا نوعی ادویه است.جوز هندی تخم سخت و خوشبوی درخت جوز بویا است که آرد می‌کنند و مصرف آن به عنوان ادویه صورت خشک شده در مناطق گرمسیری رواج بسیاری دارد.آنچه جوز هندی را به یکی از طعم‌دهنده‌ها و ادویه‌های پرمصرف در غذا- به‌خصوص در مناطق گرمسیری- تبدیل کرده‌است، عطر و بوی تند و مطبوع آن است.هر دانه را از خارج، پوسته سختی به رنگ قهوه‌ای متمایل به خاکستری در برمی‌گیرد و شیارهای عمیقی دارد که با جدا کردن این پوسته، دانه آن ظاهر می‌شود.دانه، سطحی چین خورده دارد و رنگ آن متمایل به خاکستری است.به طور کلی، جوز هندی در طولی حدود ۵/۲ سانتی‌متر و قطری حدود ۵/۱سانتی‌متر شکلی شبیه به تخم‌مرغ دارد.

خواص:
۱-آرام‌کننده درد معده

۲-مسکن دندان‌درد

۳-لکه‌ زدایی از پوست

۴-تسهیل‌کننده خواب

۵-بی نظمی و درد قاعدگی را رفع می‌کند.

۶-تقویت کننده ذهن است. بدن را آرامش می‌دهد و سبب افزایش گردش خون می‌شود.

۷-برای درمان آسم مفید است.

۸-عفونت و بیماری‌های کلیه‌ای را درمان می‌کند.

۹-خستگی مفرط و استرس را رفع می‌کند و قدرت تمرکز را افزایش می‌دهد.

۱۰-التهابات و دردهای مفصلی و رماتیسمی با مصرف خوراکی جوزهندی و همچنین ماساژ موضع با روغن آن تسکین می‌یابد.

۱۱-برای کاهش علائم آلرژی نیز می‌توانید جوزهندی بخورید.

۱۲-جوزهندی به حفظ سلامت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.

مضرات:
باید در مصرف این گیاه زیاده‌روی کرد چون اسانس دانه دارای مواد محرکی است که مصرف مداوم و زیاد آن باعث اختلالات قلبی، تند شدن حرکات قلب، سرخی صورت، سردرد و نوعی مسمومیت می‌شود.

 

[مهربانوی ایرانی]

خاکشیر
خاکشیر Şuveren (نام علمی: Descurainia sophia)، گیاهی یکساله یا دوساله از تیره شب‌بویان است. خاکشیر در دشت و کوهستان می‌روید و بلندی ساقه آن تا یک متر نیز می‌رسد. پائین گیاه کرک دارست در حالیکه بالای آن بدون کرک می‌باشد. تخم این گیاه که همان خاکشیر است ریز و کمی دراز و معمولاً به دو رنگ وجود دارد یکی از آنها قرمز که دارای طعم کمی تلخ است و دیگری برنگ قرمز تیره می‌باشد.

خواص:
۱-خاکشیر از نظر طب قدیم ایران گرم و تر است.

۲-التیام دهنده زخم و جراحات است.

۳-جوشانده خاکشیر برای رفع اسهال‌های ساده و رفع ترشحات زنانگی مفید است.

۴-خاکشیر ادرار آور است.

۵-خاکشیر تب‌بُر است.

۶-برای دفع کرم مفید است.

۷-التهاب کلیه را برطرف می‌کند.

۸-سرخک و مخملک را دوا می‌کند.

۹-خاکشیر صدا را باز می‌کند.

۱۰-برای از بین بردن کهیر و التهابات پوستی از خاکشیر استفاده کنید.

۱۱-از گلها و برگهای گیاه می‌توان برای رفع بیماری ناشی از کمبود ویتامین C استفاده کرد.

۱۲-سنگ کلیه را دفع می‌کند. برای دفع سنگ کلیه می‌توان خارشتر، خاکشیر و ترنجبین را با هم مخلوط کرده وصبح ناشتا خورد.

۱۳-برای برطرف کردن جوش‌های صورت که بعلت خوردن چربی و شیرینی زیاد ایجاد می‌شود باید جوشانده یک قاشق ترنجبین را با دو قاشق غذاخوری خاکشیر مخلوط کرده و هر روز صبح ناشتا بمدت دو هفته خورده شود تا جوشها از بین برود.

 

[مهربانوی ایرانی]

خردل
خردل گیاهی علفی، یک ساله و به ارتفاع 20 تا 60 سانتی متر است که دارای کرک‌های خشنی است.این گیاه دارای برگ بوده و گل‌های آن زرد رنگ است و بوی نسبتاً مطبوعی دارد.در پزشکی از خردل به دو صورت استفاده می‌شود: خردل سفید و خردل سیاه. خردل سیاه به صورت دانه و خردل سفید به صورت آرد استفاده می‌شود.معمولاً مردم خردل را به صورت سس استفاده می‌کنند که ترکیبی از دانه کوبیده‌ی خردل سفید و سرکه، روغن زیتون، نمک و فلفل است.

خواص:
۱-خردل ضد یبوست است.

۲-زمانی که بی اشتها می‌شوید و یا احساس سنگینی می‌کنید جوشانده‌ی خردل می‌تواند کمکتان کند.

۳-اگر بینی‌تان گرفته است سراغ خردل بروید. خردل حاوی ترکیباتی مثل «میروزین» و «سینیگرین» است که خلط‌ها را روان و دفع آن‌ها را آسان‌تر می‌کند.

۴-خردل کمردرد و روماتیسم را تسکین می‌دهد.(وی یک قاشق چای‌خوری خردل آسیاب شده یک فنجان آب جوش بریزید و اجازه دهید به مدت 5 دقیقه دم بکشد.یک دستمال را به این دم کرده آغشته کرده و به مدت 10 دقیقه روی نقاط دردناک قرار دهید.)

۵-برگ‌های خردل سرشار از ویتامین C است و در کشور چین آن‌ها را به عنوان تقویت کننده و برای تصفیه‌ی خون به غذا اضافه می‌کنند.

۶-خردل با عفونت‌های مجرای تنفسی مقابله می‌کند. اگر سرفه می‌کنید خردل را دریابید.(یک پیمانه پودر خردل سیاه را با دو پیمانه آرد گندم و مقداری آب مخلوط کنید و هم بزنید تا به صورت خمیر در بیاید. خمیر را روی یک حوله پخش کنید و حوله را تا کنید. روی گلو و سـ*ـینه‌تان وازلین بزنید و سپس مرهم را روی آن قرار دهید.)

 

[مهربانوی ایرانی]

دارچین
درختچه دارچین درختی است کوچک، همیشه سبز، به ارتفاع ۵ تا ۷ متر که از تمام قسمت‌های آن بویی مطبوع استشمام می‌شود.گلهای آن در فاصله ماههای بهمن تا اوایل فروردین ظاهر می‌شود.برگ این درخت سبز سیر و دارای گلهایی به رنگ سفید است.دارچین بومی سری‌لانکا و جنوب هند است و پوست درختچه آن بعنوان ادویه بکار میرود.در قرون وسطی دارچین برای درمان سرفه، ورم مفاصل و گلودرد استفاده می‌شد.تحقیقات جدید نیز بر خواص و فواید پزشکی دارچین تاکید دارند.اسانس دارچین که تنها قسمت مهم دارچین است به مقدار یک درصد در پوست درخت مذکور وجود دارد و از تقطیر آن با آب نیز حاصل می‌شود.این اسانس در صورت تازه بودن به رنگ زرد روشن است، ولی به مرور زمان و به علت اکسیده شدن به رنگ های زرد طلایی و سپس قهوه‌ای مایل به قرمز درمی‌آید.دارچین اولین بار در سری‌لانکا یافت شد و بعد از آن، تمام دنیا این چاشنی را شناختند و برای طعم بهتر غذاها استفاده کردند.

خواص:
۱-دارچین رمز جوانی است و مصرف روزانه آن انسان را سالم نگه می دارد

۲-دارچین برای زیاد شدن و تجدید نیروی جنـ*ـسی نیز به كار می رود

۳-كلیه ها را گرم می كند

۴-ضعف كمر و پاها را از بین می برد و كم خونی را درمان می كند

۵-اثر آرام كنده و شاد كننده دارد

۶-اثر مهم دیگر دارچین پایین آوردن تب می باشد

۷-باعث افزایش کارآیی هورمون انسولین در بدن می شود و در نتیجه بدن نیاز کمتری به این هورمون برای کنترل قند خون پیدا می کند

۸-تقویت سیستم ایمنی بدن در مقابل بیماری هاست و حتی می توان گفت كه اثری مشابه پنی سیلین و آنتی بیوتیك دارد

۹-به علت داشتن تانن در رفع اسهال ، ضعف عمومی بدن و انعقاد خون مصرف می شود

 

[مهربانوی ایرانی]

رازیانه
رازیانه با خواص فراوان دارویی، التیام بخش بسیاری از بیماری ‌ها از جمله سرفه و سرماخوردگی است.رازیانه، نوعی گیاه دارویی است كه مصارف مختلفی دارد.تمام بخش ‌های مختلف این گیاه یعنی دانه، برگ و ریشه آن خوراكی است، ولی روغن حاصل از دانه‌ های رازیانه، سمی بوده و حتی مصرف كم آن، می‌ تواند منجر به ایجاد دانه ‌های پوستی، مشكلات تنفسی و حالت تهوع گردد.این گیاه دارای طعم تند، تلخ و شیرین است و كمی به طعم نعناع شبیه است.مصرف رازیانه باعث افزایش شیرمادر و نیز كاهش وزن می‌ شود.

خواص:
۱-سموم بدن را پاك می ‌كند

۲-حاوی مقادیر فراوانی ویتامین، مواد معدنی و فیبر است. منگنز، پتاسیم، منیزیم، كلسیم، آهن، ویتامینC و B3

۳-ویتامین C موجود در پیاز رازیانه، ضد باكتری بوده و برای سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است

۴-برای كاهش كلسترول، مفید است و از ابتلا به سرطان روده پیشگیری می ‌كند

۵-دارای مقدار فراوانی پتاسیم است كه باعث كاهش فشارخون می‌ شود و به این ترتیب برای افرادی که دچار حمله قلبی می‌ شوند, مفید است

۶-بخار حاصل از جوشاندن برگ‌ های این گیاه در آب، بیماری آسم و برونشیت را تسكین می ‌دهد

مضرات:
توجه داشته باشید که مصرف بیش از اندازه این گیاه، ممكن است منجر به تشنج عضلانی و حتی توهم شود.

 

[مهربانوی ایرانی]

رزماری
رزماری گیاهی مدیترانه‌ای است که علاوه بر کاربرد فراوان آن در آشپزی به عنوان یک گیاه شفابخش و درمان کننده انواع بیماری‌ها کاربرد دارد.گیاه معطر رزماری به عنوان چاشنی در غذاهای مختلف شامل انواع سوپ‌ها، سس‌ها و خورش‌ها استفاده می‌شود.در مورد کاربردهای پزشکی مفید و بی‌شمار این گیاه که برگ‌هایی سوزنی شکل با گل‌هایی صورتی، آبی یا بنفش رنگ دارد.

خواص:
۱-پیشگیری از سرطان

۲-تقویت حافظه

۳-تقویت روحیه

۴-کمک به درمان میگرن

۵-تسکین درد

۶-کاهش التهاب

۷-کمک به رشد مو

۸-کمک به هضم غذا

۹-کمک به گردش خون

۱۰-بهبود بوی دهان