از درون سیاهی(تولد و مرگ ستارگان) ‌

[آیدا.ف]

درحدود 15تا20 میلیارد سال پیش ، از درون سیاهترین سیاهی یی که در تصور می گنجد جهان زاده شد.

ما این آغاز را مهبانگ یا انفجار بزرگ می نامیم.با گسترده شدن و وسیعترگردیدن جهان دو نوع اتم هیدروژن و هلیم به وجود آمد که ساده ترین اتم ها هستند. ابرهای عظیمی از این گازها پدید آمد. گازهای مزبور به صورت قطعه های بزرگ و کوچک درآمدند. از درون این قطعه ها کهکشانها و میلیاردها ستاره ای شکل گرفتند که آن کهکشانها را تشکیل می دادند.

تمامی ابرها بلافاصله به ستاره تبدیل نشدند. به واقع بیش از 5میلیارد سال پیش نبود که ابری ویژه از گاز متراکم شد تا خورشید ما از آن زاده شود.


فرزندان سحابی

هر ابر عظیمی از گاز دارای نیروی جاذبه و حرکت چرخشی است. نیروی جاذبه اش باعث می شود که آن ابر متراکم یا جمع گردد، و همچنان که متراکم تر میشود سرعت چرخشش فزونی می یابد و گرمتر می گردد. ابرعظیم سریعتر متراکم میشود تا آنکه به «پیش ستاره» تبدیل می گردد که صورت نخستین یک ستاره است.

همه ابرها آن قدر بزرگ نیستند که بتوانند به خودی خود متراکم شوند.فروریزی برخی لز ابرها ممکن است براثر انفجار ستاره ای نزدیک،که قبلا تشکیل شده است،صورت گیرد.نیروی انفجاری مواد موجود در ابر را بسوی یکدیگر میراند و سپس عمل تراکم به خودی خود ادامه می یابد.


ستاره ای زاده میشود

میلیونها سال طول میکشد تا ابری از گاز متراکم شود. در تمام طول این مدت،ابر غلیظتر،فشرده تر و داغتر می گردد. در مرکز ابر، ماده متراکم تر و داغتر است،به همین دلیل در این بخش اتمها شدیدتر وشدیدتر باهم برخورد میکنند.

سرانجام زمانی که دما به دها میلیون درجه میرسد اتمهای هیدروژن باهم جوش می خورند و اتمهای پیچیده تر هلیوم پدید می آید.این فرایند همجوشی هسته ای نامیده میشود و حرارت بسیار زیادی از آن تولید می شود و مرکز ابر درخششی بسیار سفید پیدا میکند. اکنون دیگر ستاره متولد شده است.

در مورد ستاره ما خورشید مواد رقیق تر بخشهای خارجی آن گرد آمدند و کره های کوچکتری را ساختند که عبارت باشند از سیاره هایی که به دور خورشید می گردند.


غولهای شب

بیشتر ستارگان کوچکتر و سردتر از خورشیدند و با نور قرمز تیره می درخشند. تعدادی ستاره نیز داغتر و بزرگتر و نورانی تر از خورشید هستند. درخشانترین دو ستاره صورت فلکی معروف به صلیب جنوبه هزاران بار پرنورتر از خورشید هستند. ستاره بتای قنطورس بیش ازهشت هزار و دویست بار و ستاره رجل الجبار (پای شکارچی) واقع در صورت فلکی جبار بیش از پنجاه و دوهزار بار درخشانتر از خورشید هستند.

ستارگان بسیار عظیم برای آنکه بتوانند چنین درخشان باقی بمانند باید با سرعت بسیار از سوخت هیدروژنی خود استفاده کنند. اگرچه به دلیل اندازه عظیمشان ذخیره هیدروژنی فراوانی دارند، چنین ستارگانی عمری طولانی ندارند. فقط چند میلیون سال می درخشند و سپس تمام ذخیره هیدروژن آنها به پایان می رسد.

رنگ نور یک ستاره بستگی به جرم و سن و دمای آن دارد. ستارگان داغ و جوان و پرجرم که نور سفید مایل به آبی دارند مانند لاندای قیفاووسی و شعرای یمانی ذخیره خود را به سرعت می سوزانند. یک ستاره پرجرم هنگامی که به پایان عمر خود نزدیک میشود، مانند ستاره ابط الجوزا به رنگ قرمز تیره می درخشد،ولی به سبب حجم و سطح زیادش دمای زیادی از خود عبور می دهد.خورشید زرد رنگ ما،که ستاره ای نسبتا کوچک و سرد است، سوختش را با کندی بسیار مصرف می کند.