نام فارسي/ علمي جنس: اسطوخودوس / Lavandula L.
نام فارسي/ علمي گونه: اسطوخودوس / Lavandula angustifolia Mill.
نام انگليسي گونه: Garden lavender
نامهاي ديگر: لاواندا، خزامي، سنبل رومي، اردانه، ناردين، كشه، شاهاسپرم رومي، خيري دشتي، عَرَف.
كليات گياهشناسي
وضع رويش: هميشهسبز. چندساله يا دائمي. تكثير از؛ دانه، قلمه.
اسطوخودوس: گياهي بوتهاي به ارتفاع و حجم 60 تا 90 سانتيمتر با ساقههاي چهارگوش و در قسمتهاي پايين چوبي شونده. برگهاي كركدار، باريك و نيزهاي به طول تا 6 سانتيمتر در ابتدا سفيد رنگ و سپس سبز رنگ،بهطور متقابل روي ساقه.
گل: گلآذين انبوه بر پايه يا ساقههاي به بلندي 35 سانتيمتر، گلهاي كوچك ارغواني رنگ. گلدهي در تابستان.
ميوه: فندقه و تخم مرغي شكل به طول 8/1 تا 2/2 ميليمتر قهوهاي تيره و براق.
ريشه: ريشه اصلي طويلو چوبي تا چندين متر، با انشعابات فراوان و متراكم.
تركيبات: سرشاخههاي گلدار و گلهاي اسطوخودوس داراي اسانس ميباشند. اين اسانس حاوي لينالول، ليناليل استات، اوسي من، كامفرو كاريوفيلين اكسايد است. از ديگر تركيبات ميتوان تانن، كومارين، فداونوئيدها و فيتواسترولها را نام برد.
رويشگاه: اسطوخودوس مقاوم به يخبندان و آفتابپسند بوده، به هواي گرم و رطوبت كم نياز دارد. اين گياه خاكهاي سبك و حاوي تركيبات كلسيم و غني را ترجيح ميدهد. اين گياه بومي مناطق مديترانهاي بوده و در ايران كشت ميشود. دو گونه از جنس اسطوخودوس در ايران بهصورت خودروي ميرويد.
كاربرد
- با داشتن برگهاي باريك و جالب و بوي مطبوع در پاركها، كنارهها باغچهها و گلدانها كاشته ميشود.
- اسانس اين گياه قدرت خنثيسازي سم افعي را داشته و نوعي ضد عفونيكننده و حشرهكش قوي است.
- روغن اسطوخودوس در توليد صابون، عطرها، فرآوردهاي مراقبت از مو، فرمولاسيونهاي موضعي كاربرد دارد.
- اين گياه از نظر طب سنتي گرم و خشك است. روغن، برگهاي تازه، دمكرده، بخور، جوشانده، عصاره و خشكانده گياه اسطوخودوس داراي اثرات و خواص دارويي آرامبخش، ضد ديابت، ضد آلزايمر، ضد ويروس، ضد ميكروب، ضد نفخ، ضد افسردگي، ادرارآور، خوابآور، هضمكننده، مقوي اعصاب، مقوي معده و معالجه سرماخوردگي است.
نام فارسي/ علمي گونه: اسطوخودوس / Lavandula angustifolia Mill.
نام انگليسي گونه: Garden lavender
نامهاي ديگر: لاواندا، خزامي، سنبل رومي، اردانه، ناردين، كشه، شاهاسپرم رومي، خيري دشتي، عَرَف.
كليات گياهشناسي
وضع رويش: هميشهسبز. چندساله يا دائمي. تكثير از؛ دانه، قلمه.
اسطوخودوس: گياهي بوتهاي به ارتفاع و حجم 60 تا 90 سانتيمتر با ساقههاي چهارگوش و در قسمتهاي پايين چوبي شونده. برگهاي كركدار، باريك و نيزهاي به طول تا 6 سانتيمتر در ابتدا سفيد رنگ و سپس سبز رنگ،بهطور متقابل روي ساقه.
گل: گلآذين انبوه بر پايه يا ساقههاي به بلندي 35 سانتيمتر، گلهاي كوچك ارغواني رنگ. گلدهي در تابستان.
ميوه: فندقه و تخم مرغي شكل به طول 8/1 تا 2/2 ميليمتر قهوهاي تيره و براق.
ريشه: ريشه اصلي طويلو چوبي تا چندين متر، با انشعابات فراوان و متراكم.
تركيبات: سرشاخههاي گلدار و گلهاي اسطوخودوس داراي اسانس ميباشند. اين اسانس حاوي لينالول، ليناليل استات، اوسي من، كامفرو كاريوفيلين اكسايد است. از ديگر تركيبات ميتوان تانن، كومارين، فداونوئيدها و فيتواسترولها را نام برد.
رويشگاه: اسطوخودوس مقاوم به يخبندان و آفتابپسند بوده، به هواي گرم و رطوبت كم نياز دارد. اين گياه خاكهاي سبك و حاوي تركيبات كلسيم و غني را ترجيح ميدهد. اين گياه بومي مناطق مديترانهاي بوده و در ايران كشت ميشود. دو گونه از جنس اسطوخودوس در ايران بهصورت خودروي ميرويد.
كاربرد
- با داشتن برگهاي باريك و جالب و بوي مطبوع در پاركها، كنارهها باغچهها و گلدانها كاشته ميشود.
- اسانس اين گياه قدرت خنثيسازي سم افعي را داشته و نوعي ضد عفونيكننده و حشرهكش قوي است.
- روغن اسطوخودوس در توليد صابون، عطرها، فرآوردهاي مراقبت از مو، فرمولاسيونهاي موضعي كاربرد دارد.
- اين گياه از نظر طب سنتي گرم و خشك است. روغن، برگهاي تازه، دمكرده، بخور، جوشانده، عصاره و خشكانده گياه اسطوخودوس داراي اثرات و خواص دارويي آرامبخش، ضد ديابت، ضد آلزايمر، ضد ويروس، ضد ميكروب، ضد نفخ، ضد افسردگي، ادرارآور، خوابآور، هضمكننده، مقوي اعصاب، مقوي معده و معالجه سرماخوردگي است.