جامعه ایرانی اســراف نکنیــــم

[Moonlight]

✍️#اسراف_نکنیم (شماره 1)

قبل از آنکه درباره اسراف و تعاریف و نمونه‌ها و راهکارهای بازدارنده بررسی کنیم؛ لازم است بدانیم که همه کردارها در بینش اسلامی با اندیشه و عقاید رابـ ـطه دارند. پس هیچ عملی بدون رابـ ـطه با یک ذهنیّت و فکر نیست.

به همین دلیل باید #اسراف را در ظرفیتی بیشتر بررسی کنیم؛ زیرا در قرآن کریم انسان یک موجود امانت دار است و نعمت‌ها نیز از یک نسبت ویژه‌ای از این امانت هستند. همین دقت باعث می‌شود که انسان مؤمن از حساسیتی در برابر نعمت‌ها و مصرف آنها برخوردار می‌شود؛ چنان‌که حتی یک تکه نان هم برای او دغدغه می‌شود.

به این روایت شگفت دقت کنید:
روزی #امام_سجاد علیه السلام و به روایتی دیگر #امام_حسین‌ علیه السلام قصد کرد به دستشویی برود، آنجا تکه‌ای نان را بر زمین دیدند، برداشته و به خادم خویش داده و فرمودند: این نان را نگه دار تا من بیرون آیم. هنگامی که امام‌علیه السلام بیرون آمد، سراغ نان را گرفت؛ خادم گفت: من نان را خوردم. امام‌علیه السلام فرمود: تو آزادی. فردی از امام پرسید: به خاطر این کار، او را آزاد کردید؟ امام‌علیه السلام پاسخ جالبی دادند و فرمودند کسی که چنین به نان احترام کند از آتش جهنم آزاد شده، پس من چرا او را آزاد نکنم.

حلیة المتقین، علّامه مجلسی‌رحمه الله، باب آداب طعام خوردن، ص 81، نشر لقمان.

⭕️این حدیث نشان می‌دهد، انسان باید برای نسبتی که بین او و نعمت‌هاست، دچار دغدغه باشد.


راه کارهای دوری از گـ ـناه سلسله مباحث اسراف،عزیزالله حیدری
_______

 

[Moonlight]

✍️#اسراف_نکنیم (شماره 2)

انسان باید برای نسبتی که بین او و نعمت‌هاست، دچار دغدغه باشد. این دغدغه از آنجا شروع می‌شود که انسان، خود نعمتی بزرگ؛ بلکه وجودش بزرگ‌ترین نعمت است. پس باید خودش را به بهترین وجه و بهترین جهت خرج کند. و اگر در این مسأله حساس نباشد و کوتاهی کند، بزرگ‌ترین #اسراف اتفاق افتاده است و بدترین شرور که اسراف یکی از آنهاست، اتفاق می‌افتد. چنان‌که فرموده‌اند:
مَنْ هانَتْ عَلَیهِ نَفْسُهُ فَلا تَأمَنْ شَرَّهُ؛
کسی که برای خودش ارزشی قائل نباشد، از شرّ او در امان نباش. ميزان الحكمة: ح 6719

و چنین است که قرآن بزرگ و هدایت تمام، می‌فرماید: ای کسانی که درباره وجود خودتان اسراف نموده‌اید، از رحمت خداوند ناامید نشوید، خداوند همه گناهان را می‌آمرزد.

و می‌بینیم که گـ ـناه قوم لوط را یک اسراف و آلوده‌ها به گـ ـناه لواط را جزء مسرفین نام می‌برد.
و از همین جا می‌بینیم که قرآن هدایتگر، قبل از آنکه به اسراف اشیاءِ ضروری زندگی، مانند آب و خوراک و پوشاک بپردازد، از این اسراف گفتگو می‌کند؛ زیرا این گم‌گشتگی و ضلالت انسانی درباره خویش است که اسراف‌های دیگر را شکل می‌دهد و سرمایه‌های بزرگ را نابود می‌کند.
این مطلب از یک حقیقت بزرگ پرده بر می‌دارد که وقتی انسان و #انسانیت ارزش خویش را از دست داد، آنگاه احساس مسؤولیت درباره نعمت‌ها نمی‌کند و می‌بینیم چه آمارهای وحشتناکی از اسراف در جهان مطرح می‌شود.
روزانه 6 میلیارد تومان در کشور برای بیماری‌های ناشی از #سیگار هزینه می‌شود.
هر سال بیش از 55 هزار نوجوان و جوان، شهروند کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر اثر مصرف نوشیدنی‌های الکلی، جان خود را از دست می‌دهند.
در شمال تهران 100 هزار واحد مسکونی خالی وجود دارد.

این مطالب همگی مرتبط با جهان بینی شخص، نسبت به انسان است و به همین دلیل، ابتدا باید از اهمیّت استعدادهای انسانی و هدف برتر او و خلاصه حیات متعالی او سخن گفت، تا آنگاه نسبت به نعمت‌هایی؛ مثل آب و نان و برق و گاز و سایر انرژی‌ها قناعت بورزد و به مصرف صحیح روی آورد؛ زیرا انسانی که نسبت به نعمت‌های بزرگ؛ مثل وجود خویش و آثار اعمال خویش حساسیت پیدا کرد، نمی‌تواند اسراف در نعمت‌های کوچک دیگر را تحمّل کند.

راه کارهای دوری از گـ ـناه سلسله مباحث اسراف،عزیزالله حیدری
___

 

[Moonlight]

✍️#اسراف_نکنیم (شماره 3)

کسی که عاشق حقّ شد (الذین آمنوا) عاشق خلق می‌شود، که عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست و این عشق می‌شود زیربنای مبارزه و امر به معروف و نهی از منکر. کسی که عاشق شد، خواستار بهروزی و بهزیستی و رشد و حرکت و کمال معشوق است. در این دید، حتی یک پر سبزی و یک ورق کاغذ هم هدر نمی‌شود و ضایع نمی‌گردد که باید هرچیز به رشد و کمال خود برسد و این خودداری از اسراف، براساس این اعتقاد استوار می‌شود، نه فقط براساس یک بخل و یا یک دید اقتصادی. رشد، تفسیر سوره عصر، دیداری تازه با قرآن.
و کسی که یک پر سبزی را هدر نمی‌کند و #اسراف نمی‌کند، چگونه می‌تواند شاهد از دست رفتن استعدادهای خلق باشد؟ چگونه می‌تواند خودش باتلاق خلق بشود و آنها را مطیع و مرید و بـرده خود بسازد؟ چگونه می‌تواند که شاهد اسارت و بردگی و در باتلاق رفتن خلق باشد و آرام بگیرد؟
با این مبنا نه تنها می‌توانیم الگوهای مصرف را تغییر دهیم و از اسراف بکاهیم؛ بلکه می‌توانیم این بینش را متعالی نمود یا به قول روانشناسان، تصعید ببخشیم که احساس مسؤولیت درباره انسان، استعدادها، وقت‌ها، نیز به جنبش درآید.
با این دیدگاه عمیق می‌توانیم بفهمیم، چرا حضرت علی‌علیه السلام در کنار فرات به شخصی که آب را بیهوده به اطراف می‌ریخت، بگوید: اسراف نکن.
و حکمت کار امام خمینی‌رحمه الله روشن می‌گردد که نیم خورده آب در لیوان را نگه می‌داشت، این‌گونه حکایات از سیره‌ها می‌تواند بسیار سازنده باشد.

راه کارهای دوری از گـ ـناه سلسله مباحث اسراف،عزیزالله حیدری

دانلود رمان های عاشقانه

 

[Moonlight]

✍️#اسراف_نکنیم (شماره 4)

یکی از دوستان جانباز که برای معالجه به آلمان رفته بود، می‌گفت: وقتی برای اجاره منزل به مردم مراجعه می‌کردم، از اجاره به ایرانی‌ها امتناع می‌کردند. هنگامی که دلیل آن را پرسیدیم می‌گفتند: شما ایرانی‌ها انرژی را از پنجره بیرون می‌ریزید.
منظورشان را پرسیدم، می‌گفتند: وقتی شما گرمتان می‌شود، به جای بستن شیر شوفاژ، پنجره‌ها را باز می‌کنید!
به نظر می‌رسد، این مقدار هشدار برای درک ابعادِ اسراف کافی باشد.

راهکارهای مقابله و نجات از #اسراف‌

الف) راهکارهای ملّی
مجری این‌گونه طرح‌ها، دولت جمهوری اسلامی می‌باشد که می‌تواند در میدان وسیع و طرح‌های کلان به صرفه جویی در سطحی گسترده اقدام کند و امکانات زیادی را جذب نموده و از اسراف آنها جلوگیری نماید.
دولت نهم در موارد زیادی، موفق بوده و باید این را ادامه دهد:
1. کنترل سوخت به ویژه بنزین
2. ممنوعیت مسافرت‌ها و رانت‌های دولتی
3. ممنوعیت همایش‌های بی‌فایده و جوایز بدون استحقاق
4. آموزش‌های رسانه‌ای به ویژه تلویزیون درباره مصرف آب و گاز

ب) نظارت بر تولیدات غذایی به ویژه نان
مطالعات گوناگون درباره اسراف نان نشان داده شده که پخت خوب نان، باعث کنترل مصارف بی‌رویه و دورریزی می‌شود. و مصرف کننده کمترین تقصیر را دارد. نان‌هایی که با کیفیت پخت و تحویل مشتری داده می‌شوند، تقریباً به طور کامل مورد استفاده قرار می‌گیرند. با راهکارهایی؛ مثل تشویق و تنبیه در این معضل بزرگ که آمارهای وحشتناکی از ضایعات نان داده می‌شود، می‌توان به وضعیت مطلوبی رسید.


راه کارهای دوری از گـ ـناه سلسله مباحث اسراف،عزیزالله حیدری

دانلود رمان های عاشقانه

 

[Moonlight]

✍️#اسراف_نکنیم (شماره 5)


ادامه راهکارهای مقابله و نجات از #اسراف‌

ت) نقش مهم زنان و مادران در خانواده
زنان در جنس خود گرایش به زینت‌ها دارند سوره زخرف، آیه 18. و این خصلت می‌تواند مصرف‌های بی‌جا و خصلت بیمارگونه چشم و هم چشمی را شعله‌ور کند، امّا وقتی زنی مؤمن شد، طبیعت خویش را متحوّل می‌کند؛ همان طور که مرد بعد از باور، متفاوت می‌شود و خصلت‌های طبیعی به تعالی می‌رسد.
بنابراین زنان می‌توانند نقش بسیار مهمی را جاری کنند.

#پیامبر اکرم‌صلی الله علیه وآله می‌فرماید:
ایما امرءة أدخلت علی زوجها فی امر النفقة و کلّفَه ما لا یطیق لا یقبل اللَّه منها...؛
آن زنی که همسرش را در امور نفقه در فشار بگذارد و مخارجی را که در توانش نیست، تحمیل کند، خداوند هیچ کار خیری را از این زن قبول نمی‌کند؛ مگر آنکه توبه کند و از مرد چیزی را بخواهد که در طاقت اوست.مکارم الاخلاق، چاپ بیروت، ص 282.
و درباره زنان بد آمده است که خراجه هستند؛ یعنی خرج تراش یا خیلی خرج کننده.همان، ص 209.
و درباره زنان خوب نیز آمده است که برترین زنان؛ آسان گیرترین آنها در مخارج زندگی است و محافظت می‌کند از خویشتن در مال همسرش.همان، ص 210.

ج) راهنمایی و ارشاد گرفتن از کسانی که مورد اعتمادند و مردم به سخن آنان گوش می‌دهند
مردم از چند گروه حرف شنوی دارند:
پلیس، پزشک، روحانی، معلم و استاد
در مورد سوم و چهارم، باید مردم و دانش‌آموزان و دانشجویان را به جدّیت در این امور راهنمایی کنند.


راه کارهای دوری از گـ ـناه سلسله مباحث اسراف،عزیزالله حیدری
___________

دانلود رمان های عاشقانه

 

[Moonlight]

✍️#اسراف_نکنیم (شماره 6)


ادامه راهکارهای مقابله و نجات از #اسراف‌

چ) مطالعه هشدارهای #قرآن و #حدیث
این بینش‌ها آنقدر تأثیرگذارند که کسی نمی‌تواند بخواند و در رفتارش، تحوّل پیدا نکند.

آیا همین بس نیست که خداوند می‌فرماید: اسراف نکنید، خدا اسرافکار را دوست ندارد.سوره انعام، آیه 141.

بخورید و بیاشامید و اسراف نکنید او (خدا) اسرافکاران را دوست ندارد. سوره اعراف، آیه 31.
اینجا خداوند خودش را با ضمیر معرفی کرده، گویی رویَش را از اسرافکار گردانده است. البته خداوند دوستدار سخت‌گیری بر خویشتن و زندگی اطرافیان نیست و نام آن را تقتیر نهاده و می‌فرماید:
«وَالَّذِینَ إِذَا أَنفَقُوا لَمْ یُسْرِفُوا وَلَمْ یَقْتُرُوا وَکانَ بَیْنَ ذَلِکَ قَوَاماً»؛
یعنی کسانی که وقتی انفاق می‌کنند، زیاده روی ننموده و خسّت به خرج نمی‌دهند؛ بلکه چیزی بین (افراط و تفریط) را انجام می‌دهند.سوره فرقان، آیه 67.

چقدر بد و تکان دهنده است که انسان اسراف‌کار، در کنار فرعون معرفی شود که قرآن درباره‌اش می‌گوید:
«إِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِینَ»؛
به جدّیت که فرعون از اسرافکاران بود.سوره یونس، آیه 83.

چقدر زشت است که انسان در کنار قوم لوط شناسایی شود؛ زیرا قرآن آنان را نیز از اسراف کاران معرفی می‌کند.سوره اعراف، آیه 81.

ح) توجّه به عقوبت‌های اسراف‌


راه کارهای دوری از گـ ـناه سلسله مباحث اسراف،عزیزالله حیدری

دانلود رمان های عاشقانه

 

[Moonlight]

✍️#اسراف_نکنیم (شماره 7)


محرومیّت و ابعاد آن‌


1️⃣محرومیت از هدایت‌

بزرگ‌ترین تنبیه محرومیت از هدایت، برای آدم اسرافکار است.
#قرآن می‌گوید:
«إِنَّ اللَّهَ لَا یَهْدِی مَنْ هُوَ مُسْرِفٌ کَذَّابٌ»؛
خداوند اسرافکار دروغگو را هدایت نمی‌کند.سوره غافر، آیه 28.

بدتر از این، خدا او را گمراه می‌کند که البته این یک گمراهی جزایی و عقوبتی است. عقوبتی برای اسراف و شکّاک بودن.

2️⃣عذاب‌های سخت آسمانی‌

حضرت ابراهیم پرسید: این فرستادگان مأموریت شما چیست؟
گفتید: ما به سوی مردمی مجرم و پلیدکار فرستاده شده‌ایم، تا سنگ‌هایی از گِل رُس بر آنان فرو فرستیم که نزد پروردگارت برای اسرافکاران نشانه‌گذاری شده است. سوره ذاریات، آیات 31 تا 34.


راه کارهای دوری از گـ ـناه سلسله مباحث اسراف،عزیزالله حیدری
_______

دانلود رمان های عاشقانه

 

[Moonlight]

✍️#اسراف_نکنیم (شماره 8 )


ادامه محرومیّت و ابعاد آن‌

3️⃣قحطی و کمبود در مواد اساسی مورد نیاز:

درباره این موضوع، تردیدی نیست که چنین عقوبتی کاملاً منطقی است؛ زیرا محدودیت منابع با اسراف و زیاده روی نسبت مستقیم دارد و مصرف خارج از حدّ، می‌تواند به خطر جدّی در منابع غذایی بینجامد. امّا نکته مهم‌تر عقوبتی است که خداوند خودش اقدام خواهد نمود:

در #قرآن آمده است:
«وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً قَرْیَةً کانَتْ آمِنَةً...»؛
خداوند (برای آنها که کفران نعمت می‌کنند) مثلی زده است: منطقه آبادی را که امن و آرام و مطمئن بوده و همواره روزی‌اش به طور فراوان از هر کسانی می‌رسیده، امّا نعمت خدا را کفران کردند و خداوند به خاطر اعمالی که انجام می‌دادند، لباس گرسنگی و ترس به اندامشان پوشاند. سوره نحل، آیه 112.

#امام_صادق‌علیه السلام در این باره فرمودند:
گروهی از بنی اسرائیل آنقدر زندگی مرفهی داشتند که حتی از مواد غذایی، مجسمه‌های کوچک می‌ساختند و گاهی بدن خود را با آن پاک می‌کردند. امّا سرانجام کار آنها به جایی رسید که مجبور شدند، همان مواد غذایی آلوده را بخورند و این همان است که خداوند در قرآن فرموده: «وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً». تفسیر نمونه، ج 11، ص 431.

نکته زیبا در #قرآن این است که توصیف گرفتاری و قحطی را با این تعبیر یاد می‌کند، #خداوند لباس گرسنگی را به آنها چشانید!
مگر لباس چشیدنی است؟ منظور قرآن از شمول و فراگیری این بدبختی و قحطی، چنان است که همان طور که لباس همه جای وجود را در بر می‌گیرد و انسان با پوست و گوشتش آن را حس می‌کند، پس آن قحطی در اثر عقوبت چنان فراگیر شد، مانند لباسی که به تن انسان می‌چسبد، ناراحتی آن را چشیدند.


راه کارهای دوری از گـ ـناه سلسله مباحث اسراف،عزیزالله حیدری
_______________

دانلود رمان های عاشقانه

 

[Moonlight]

✍️#اسراف_نکنیم (شماره 8 )


ادامه محرومیّت و ابعاد آن‌

4️⃣تغییر در ذهنیت نسبت به دارایی‌ها

یکی از عوامل نجات از #اسراف، توجّه به این نکته است که برخورداری از امکانات مالی و مادی را یک امتیاز برای خود ندانیم؛ زیرا از انگیزه‌های مهم غفلت و رفتارهای اسراف گرانه همین احساس خود ممتاز بینی است.

#امام_صادق‌علیه السلام این حالت را بسیار زیبا توصیف نموده که دیگر نیازی به توضیح ما نیست:

آیا گمان می‌کنی، خدا به کسی که مال داده به نسبت احترام اوست و یا به کسی نداده، به واسطه پستی اوست؟ نه چنین است؛ بلکه مال، مال خداست. آن را به عنوان امانت نزد شخص قرار می‌دهد و اذن داده که به طور میانه روی از آن بخورد و بیاشامد و لباس بپوشد و ازدواج کند. بر مرکب سوار شود و زیادتی آن مال را به فقرا برساند و رفع احتیاجشان کند. پس هر کس به این دستور عمل نموده، آنچه را خورده و آشامیده و پوشیده و سوار شده و نکاح نموده، تمام بر او حلال است و اگر چنین نکرده، تمام بر او حرام است. پس آیه شریفه را خواند که اسراف نکنید. خداوند اسراف کنندگان را دوست ندارد.

سپس امام‌علیه السلام ادامه داد: آیا گمان می‌کنی! خدا مالی به عنوان امانت به کسی داد، پس او اسبی برای خود بخرد به مبلغ ده هزار دینار؛ در حالی که می‌توانست اسبی به مبلغ بیست دینار بخرد و کاملاً کفایتش می‌کرد و کنیزی را سه هزار دینار بخرد؛ در حالی که می‌توانست کنیزی به بیست دینار بگیرد و او را کافی بود؛ در حالی که خداوند فرموده اسراف نکنید.

گناهان کبیره، آیت اللَّه دستغیب، ج 2، ص 98، به نقل از مستدرک الوسائل، باب نکاح، باب 22.

راه کارهای دوری از گـ ـناه سلسله مباحث اسراف،عزیزالله حیدری
_________

دانلود رمان های عاشقانه

 

[Moonlight]

✍️#اسراف_نکنیم (شماره 10)

ادامه محرومیّت و ابعاد آن‌

5️⃣ذکر الگوهای سازنده و تأثیرگذار از مراقبت و شکر نعمت‌ها

#امام_صادق‌علیه السلام می‌فرمایند:
پدرم ناراحت می‌شد از اینکه بخواهد دستش را که آغشته به غذا بود با دستمال پاک کند؛ بلکه به خاطر احترام غذا، دست خود را می‌مکید و یا اگر کودکی در کنار او بود و چیزی در ظرفش باقی مانده بود، ظرف او را پاک می‌کرد و حتی خودش می‌فرمود: گاه می‌شود غذای کمی از سفره بیرون می‌افتد و من به جستجوی آن می‌پردازم، به حدّی که خادم منزل می‌خندد (که چرا دنبال یک ذره غذا می‌گردم) سپس اضافه کرد، جمعیتی پیش از شما می‌زیستند که خداوند به آنها نعمت فراوان داد، امّا ناشکری کردند و مواد غذایی را بی‌جهت از میان بردند و خداوند برکات خود را از آنها گرفت و به قحطی گرفتارشان کرد.تفسیر نمونه، ج 11، ص 435 - 436.

خودمان استادی بزرگ را شاهد بودیم که سفره را به زیبایی و دقت پاک می‌نمود و نان‌های خشک که قابل استفاده بود را جمع می‌نمود و سپس با غذایی؛ مثل اشکنه و آب دوغ، همه آن نان‌ها را به مصرف می‌رساند و می‌گفت: افتخار من این است که تا به حال نان، به نان خشکی‌ها نداده‌ام و به راستی که تا زنده بود ما چنین منظره‌ای را در خانه او ندیدیم.

راه کارهای دوری از گـ ـناه سلسله مباحث اسراف،عزیزالله حیدری

دانلود رمان های عاشقانه