sarkhosh
کاربر نگاه دانلود
آشنایی با اصطلاحات گنبد های نمکی و توضیح هر کدام از آنها :
قبل از تعاریف این واژه‌ها به تعریف گنبد نمکی می پردازیم :
گنبدهای نمکی salt dome
همیشه یک لایه در اعماق زیاد وجود دارد که از جنس نمک است از آن جا که نمک دارای چگالی کم است و همچنین خاصیت روان کنندگی (Lubricant) دارد لایه های دیگر براحتی روی آن می لغزند اما اگر نیرویی از اطراف این لایه را تحـریـ*ک کند و به آن فشار آورد این لایه کم چگال، به سمت بالا شروع به حرکت می کند و در لایه های بالایی خود نفوذ می کند و به سمت سطح زمین روانه می شود و ممکن است این حرکت در اعماق زمین متوقف شود و یا اینکه این گنبد نمکی لایه های زمین را طی کند و به سطح زمین برسد و گنبد هایی از نمک ظاهر شود این گنبدهای نمکی به دلیل اینکه دارای ترآوایی کم و شکل پذیری خوبی هستند می توانند به عنوان یک پوش سنگ (Cap rock) خوب عمل کنند.
گنبدهای نمکی به دو صورت شکل می گیرد.. گنبدهای نمکی متقارن، که به صورت دایره ای بوده و همچنین گنبدهای نمکی غیر متقارن که به صورت مستطیل، بیزوی و اشکال غیر متقارن دیگر شکل می گیرد..
همکنون می پردازیم به اصطلاحات گنبد نمکی :
یک) کارست که خود شامل (فروچاله ها – دولین – غار – دره های کارستی) # دو) چشمه های نمکی # سه) دره های گل کلم # چهار) آبشارهای نمکی # پنج) نمک چال ها یا یخچال های نمکی # شش) ساختارهای فرسایشی # هفت) کارن # هشت) درزها، گسل ها و چین ها
کارست چیست؟ توپوگرافی ویژه ای است که در اثر انحلال سنگ های قابل حل در آب (مانند سنگ آهک، نمک، ژیپس و غیره ) بوجود می آید. هنگامی که آب از قسمت های بالایی تپه ها و در راستای شکستگی های باریک موجود در سنگ جریان می یابد به آرامی و در طول زمان این سنگ ها دچار انحلال شده که. حفراتی در سنگ ایجاد می شود که کارست نامیده می شوند.. اشکال مختلف کارست در گنبد نمکی مادر به شرح زیر می باشد :
الف) فروچاله: یک حوضه و یا حفره قیفی شکل می باشد که در اثر سنگ های قابل حل زیرین و ریزش بخش های بالایی آنها بوجود می آید. در محدوده گنبد نمکی مادر تعداد زیادی از این ساختارها قابل مشاهده می باشد.
به طور کلی عامل کنترل کننده فروچاله ها، فرسایش آب و هوا، تکتونیک نمک، لیتولوژی و شیب می باشد.
تکتونیک چیست؟
زمین‌ساخت یا تکتونیک یکی از شاخه‌های زمین‌شناسی است که به مطالعهٔ تغییرشکل پوستهٔ زمین بر اثر تنش‌ها و کرنش‌های وارده در طول دوران‌های مختلف زمین‌شناسی می‌پردازد. هدف اصلی این رشته توجیه هندسه و نحوهٔ پیدایش سازه‌ها و ساختارهای زمین‌شناسی مانند طاقدیس‌ها، گسل‌ها، درزه‌ها و ناودیس‌ها‌ست. از سوی دیگر، زمین‌ساخت به مطالعهٔ ساختار درونیِ زمین، چگونگی تشکیل رشته کوه‌ها، اقیانوس‌ها، زمین‌لرزه‌ها و دیگر رخدادهای سطح زمین می‌پردازد.
لیتولوژی چیست؟
در گذشته، واژۀ لیتولوژی مترادف با پترولوژی گرفته می‌شد، اما امروزه لیتولوژی بر ویژگی‌های سنگ در نمونۀ دستی و رخ‌نمون‌ها تأکید دارد.. هر چه مقدار نمک نسبت به سایر ترکیبات تشکیل دهنده بیشتر باشد امکان توسعه این پدیده یعنی فروچاله ها بیشتر است.. که مهمترین عامل کنترل کننده فروچاله ها در گنبد نمکی مادر است..
پترولوژی (به انگلیسی: Petrology) (از ترکیب دو واژۀ یونانیِ «پِترا» به‌معنی سنگ و «لوگوس» به‌معنی مطالعه) یکی از شاخه‌های علم زمین‌شناسی است که به مطالعۀ منشأ، ترکیب، پراکندگی و ساختار سنگ‌ها می‌پردازد.
رخ نمون یا برون زد چیست؟
برونزد یا رخنمون که ترجمه واژه انگلیسی outcrop می‌باشد بخشی از سنگ بستر می‌باشد که بر سطح زمین آشکار شده است هر چند که در اکثر اوقات بوسیله خاک حاصل از فرسایش و یا پوشش گیاهی پوشیده شده است. در واقع رخنمون اطلاعاتی از وضعیت لایه‌های زیر سطح زمین در اختیار زمین‌شناسان قرار می‌دهد.
فروچاله ها از نظر شکل ظاهری می توان به انواع کاسه ای، مخروطی و میله ای تقسیم بندی کرد واز نظر تقارن هم فروچاله ها به دو دسته متقارن و نامتقارن می توان طبقه بندی کرد . در طول سیستم کارست زایی بعضی از فروچاله ها سریعا توسعه پیدا کرده به گونه ای که طول بعضی از آنها به بیشتر از 25 متر و حجم آنها به بیشتر از 100 متر مکعب می رسد. این حفرات در محل تقاطع درز و لایه بندی، پهن و وسیع می شوند.
قبل از تعاریف این واژه‌ها به تعریف گنبد نمکی می پردازیم :
گنبدهای نمکی salt dome
همیشه یک لایه در اعماق زیاد وجود دارد که از جنس نمک است از آن جا که نمک دارای چگالی کم است و همچنین خاصیت روان کنندگی (Lubricant) دارد لایه های دیگر براحتی روی آن می لغزند اما اگر نیرویی از اطراف این لایه را تحـریـ*ک کند و به آن فشار آورد این لایه کم چگال، به سمت بالا شروع به حرکت می کند و در لایه های بالایی خود نفوذ می کند و به سمت سطح زمین روانه می شود و ممکن است این حرکت در اعماق زمین متوقف شود و یا اینکه این گنبد نمکی لایه های زمین را طی کند و به سطح زمین برسد و گنبد هایی از نمک ظاهر شود این گنبدهای نمکی به دلیل اینکه دارای ترآوایی کم و شکل پذیری خوبی هستند می توانند به عنوان یک پوش سنگ (Cap rock) خوب عمل کنند.
گنبدهای نمکی به دو صورت شکل می گیرد.. گنبدهای نمکی متقارن، که به صورت دایره ای بوده و همچنین گنبدهای نمکی غیر متقارن که به صورت مستطیل، بیزوی و اشکال غیر متقارن دیگر شکل می گیرد..
همکنون می پردازیم به اصطلاحات گنبد نمکی :
یک) کارست که خود شامل (فروچاله ها – دولین – غار – دره های کارستی) # دو) چشمه های نمکی # سه) دره های گل کلم # چهار) آبشارهای نمکی # پنج) نمک چال ها یا یخچال های نمکی # شش) ساختارهای فرسایشی # هفت) کارن # هشت) درزها، گسل ها و چین ها
کارست چیست؟ توپوگرافی ویژه ای است که در اثر انحلال سنگ های قابل حل در آب (مانند سنگ آهک، نمک، ژیپس و غیره ) بوجود می آید. هنگامی که آب از قسمت های بالایی تپه ها و در راستای شکستگی های باریک موجود در سنگ جریان می یابد به آرامی و در طول زمان این سنگ ها دچار انحلال شده که. حفراتی در سنگ ایجاد می شود که کارست نامیده می شوند.. اشکال مختلف کارست در گنبد نمکی مادر به شرح زیر می باشد :
الف) فروچاله: یک حوضه و یا حفره قیفی شکل می باشد که در اثر سنگ های قابل حل زیرین و ریزش بخش های بالایی آنها بوجود می آید. در محدوده گنبد نمکی مادر تعداد زیادی از این ساختارها قابل مشاهده می باشد.
به طور کلی عامل کنترل کننده فروچاله ها، فرسایش آب و هوا، تکتونیک نمک، لیتولوژی و شیب می باشد.
تکتونیک چیست؟
زمین‌ساخت یا تکتونیک یکی از شاخه‌های زمین‌شناسی است که به مطالعهٔ تغییرشکل پوستهٔ زمین بر اثر تنش‌ها و کرنش‌های وارده در طول دوران‌های مختلف زمین‌شناسی می‌پردازد. هدف اصلی این رشته توجیه هندسه و نحوهٔ پیدایش سازه‌ها و ساختارهای زمین‌شناسی مانند طاقدیس‌ها، گسل‌ها، درزه‌ها و ناودیس‌ها‌ست. از سوی دیگر، زمین‌ساخت به مطالعهٔ ساختار درونیِ زمین، چگونگی تشکیل رشته کوه‌ها، اقیانوس‌ها، زمین‌لرزه‌ها و دیگر رخدادهای سطح زمین می‌پردازد.
لیتولوژی چیست؟
در گذشته، واژۀ لیتولوژی مترادف با پترولوژی گرفته می‌شد، اما امروزه لیتولوژی بر ویژگی‌های سنگ در نمونۀ دستی و رخ‌نمون‌ها تأکید دارد.. هر چه مقدار نمک نسبت به سایر ترکیبات تشکیل دهنده بیشتر باشد امکان توسعه این پدیده یعنی فروچاله ها بیشتر است.. که مهمترین عامل کنترل کننده فروچاله ها در گنبد نمکی مادر است..
پترولوژی (به انگلیسی: Petrology) (از ترکیب دو واژۀ یونانیِ «پِترا» به‌معنی سنگ و «لوگوس» به‌معنی مطالعه) یکی از شاخه‌های علم زمین‌شناسی است که به مطالعۀ منشأ، ترکیب، پراکندگی و ساختار سنگ‌ها می‌پردازد.
رخ نمون یا برون زد چیست؟
برونزد یا رخنمون که ترجمه واژه انگلیسی outcrop می‌باشد بخشی از سنگ بستر می‌باشد که بر سطح زمین آشکار شده است هر چند که در اکثر اوقات بوسیله خاک حاصل از فرسایش و یا پوشش گیاهی پوشیده شده است. در واقع رخنمون اطلاعاتی از وضعیت لایه‌های زیر سطح زمین در اختیار زمین‌شناسان قرار می‌دهد.
فروچاله ها از نظر شکل ظاهری می توان به انواع کاسه ای، مخروطی و میله ای تقسیم بندی کرد واز نظر تقارن هم فروچاله ها به دو دسته متقارن و نامتقارن می توان طبقه بندی کرد . در طول سیستم کارست زایی بعضی از فروچاله ها سریعا توسعه پیدا کرده به گونه ای که طول بعضی از آنها به بیشتر از 25 متر و حجم آنها به بیشتر از 100 متر مکعب می رسد. این حفرات در محل تقاطع درز و لایه بندی، پهن و وسیع می شوند.
