اقدامات اولیه و فوری برای مراقبت از پرنده بیمار (صدمه دیده)
۱. بررسی وضعیت پرنده
بررسی موقعیت و وضعیت پرنده اولین مرحله برای کمک رسانی به یک پرنده زخمی است. به این منظور به نکات زیر توجه کنید:
۲. تشخیص زخم یا آسیب دیدگی پرنده
بعد از بررسی وضعیت پرنده، تشخیص زخم یا جراحت مهمترین اقدام برای مراقبت از پرنده صدمه دیده است.
توجه: بسیاری از افراد به دلیل ناآشنا بودن با نحوه گرفتن پرندگان در هنگام کمک به این حیوانات با اشتباه بلند کردن یا نحوه غلط در دست گرفتن پرنده، باعث شکسته شدن بال یا پنجه این حیوانات میشوند؛ بنابراین توصیه میکنیم تا حد امکان به آرامی پرنده را از زمین بلند کرده و آن را روی حوله، پارچه یا لباسی قرار دهید تا جابهجایی راحتتر و ایمنتر انجام شود.
به آرامی پارچه را دور بالها بگیرید و پرنده را بلند کرده داخل یک جعبه قرار دهید.
بالهای پرنده را به دقت بررسی کنید و درصورتی که خونریزی و جراحت مشاهده کردید روی محل زخم را با گاز استریل بپوشانید و برای بند آمدن خون از جوش شیرین یا زاج سفید استفاده کنید. شستشوی محل زخم با آب سرد نیز به بند آمدن خونریزی کمک میکند.
نکات مهم
۱. بررسی وضعیت پرنده
بررسی موقعیت و وضعیت پرنده اولین مرحله برای کمک رسانی به یک پرنده زخمی است. به این منظور به نکات زیر توجه کنید:
- اگر پرنده بسیار کوچک است و هیچ گونه بال و پری ندارد، جوجهای است که از بالای آشیانه خود پرت شده است. اطراف را بررسی کنید و در صورت پیدا کردن لانه، جوجه را به آشیانهاش منتقل کنید. اگر آشیانه را پیدا نکردید، جوجه را روی شاخه درختان یا شمشادها، جایی که از دسترس سایر جانوران مانند گربهها در امان باشد، قرار دهید.
- اگر پرندهای که پیدا کردهاید، جوجه است، ولی کرک و پر دارد، مطمئن باشید والدین جوجه در حال یاد دادن پرواز به او هستند، بنابراین پرنده را رها کنید تا پرنده مادر به جوجه پرواز را یاد بدهد. اگر مدتی گذشت و والدین سراغ جوجه نیامدند میتوانید در صورت پیدا کردن آشیانهاش آن را به آنجا انتقال دهید یا روی شاخه بلندی بگذارید.
- اگر پرندهای در مقابل شما به پنجره یا ماشینی برخورد کرد، احتمال شوک که مهمترین علامت آن عدم تحرک پرنده، تنفس سریع و چشمهای نیمه باز است، وجود دارد؛ بنابراین برای مراقبت از پرنده بیمار در این موقعیت، جای او را تغییر داده و به یک محل گرم و کم نور انتقال دهید. پرنده را در یک جعبه دارای سوراخ قرار دهید و پس از چند ساعت آن را از جعبه خارج کنید. در بیشتر مواقع شوک برطرف شده و پرنده قادر به پرواز مجدد خواهد بود.
۲. تشخیص زخم یا آسیب دیدگی پرنده
بعد از بررسی وضعیت پرنده، تشخیص زخم یا جراحت مهمترین اقدام برای مراقبت از پرنده صدمه دیده است.
توجه: بسیاری از افراد به دلیل ناآشنا بودن با نحوه گرفتن پرندگان در هنگام کمک به این حیوانات با اشتباه بلند کردن یا نحوه غلط در دست گرفتن پرنده، باعث شکسته شدن بال یا پنجه این حیوانات میشوند؛ بنابراین توصیه میکنیم تا حد امکان به آرامی پرنده را از زمین بلند کرده و آن را روی حوله، پارچه یا لباسی قرار دهید تا جابهجایی راحتتر و ایمنتر انجام شود.
به آرامی پارچه را دور بالها بگیرید و پرنده را بلند کرده داخل یک جعبه قرار دهید.
بالهای پرنده را به دقت بررسی کنید و درصورتی که خونریزی و جراحت مشاهده کردید روی محل زخم را با گاز استریل بپوشانید و برای بند آمدن خون از جوش شیرین یا زاج سفید استفاده کنید. شستشوی محل زخم با آب سرد نیز به بند آمدن خونریزی کمک میکند.
نکات مهم
- اگر با پرنده وحشی که صدمه دیده است مواجه شدید، مراقب باشید، زیرا پرندگان وحشی به شدت از انسان میترسند و ممکن است در هنگام مراقبت از آنها به خودشان و شما آسیب برسانند، بنابراین اگر در این کار تازه وارد هستید از افراد متخصصتر کمک بگیرید.
- برای اینکه بتوانید پرنده را آرام نگه دارید و از میزان استرس جانور بکاهید، میتوانید چشمهای پرنده را با پارچه بپوشانید.
- از دادن آب و غذا به پرنده خودداری کنید تا از مشکل پرنده مطمئن شوید. نحوه نادرست آب دادن به پرندگان جوان در بسیاری موارد باعث مرگ پرنده میشود.
- پرنده را گرم نگه دارید. دمای محیطی مناسب برای نگهداری پرنده بیمار و صدمه دیده دمای ۳۰ تا ۳۵ درجه سانتیگراد است؛ بنابراین پوشاندن پرنده با حوله یا پارچه در گرم نگه داشتن دمای بنده پرنده نیز کمک خواهد کرد.
- از وارد آمدن استرس به پرنده پرهیز کنید. پرنده را تا زمانی که به دامپزشک مراجعه کنید یا از نحوه کامل مراقبت از آن مطلع شوید؛ در مکانی خلوت قرار دهید و از در دست نگه داشتن، لمس کردن بیش از حد پرنده و جابهجا کردن مدام آن خودداری کنید.
- اگر پرنده به خواب رفته است، از سر و صدا و ایجاد تنش پرهیز کنید تا پرنده زمان کافی برای استراحت و بازسازی قوای از دست رفتهاش داشته باشد.
- پرنده را در محلی نیمه سایه نیمه آفتاب قرار دهید و مراقب باشید که آفتاب مستقیم باعث بالا رفتن بیش از اندازه دمای بدن پرنده نشود.