[h=4]صومعه گغارد | the Monastery of Geghard[/h] صومعه گغارد، اولین کلیسای غاری دنیاست، که با معماری منحصر به فرد خود در چهل کیلومتری ایروان، در استان کوتایک ، ارمنستان واقع شده . گغارد به معنی سرنیزه هستش, این کلیسا در واقع بخشی از کوه مجاورشه که تراشیده شده و در میان صخره ها و دره ای زیبا احاطه شده. گغارت به عنوان یکی از میراث های جهانی یونسکو ثبت شده. گغارد درون دره ای خوش منظره در فاصله ۹ کیومتری از معبد گارنی نهفته شده ،این کلیسا نام خود را از نیزه مقدسی که مسیح در زمان مصلوب شدن به وسیله آن مجروح شده گرفته. بنا به روایات نیزه هم در اینجا نگهداری می شده اما هم اکنون در خزانه مقدس در کلیسای مادر، یعنی اچمیادزین قرار داره. ساختمان این صومعه جذاب ، از گرانیت سخت کنده کاری شده و جزو چهارکلیسای نایابی هستش که در صخره و دره ها بنا شدن. بنا بر افسانه ها، گغارد در قرن ۴ بنا گذاشته شد. در هر حال قدمت این کهن ترین کلیسای غاری شکل ، به قرن ۷ برمی گرده.